مدیرکل دفتر مدیریت کنترل شیمیایی و بیولوژیک سازمان حفظ نباتات کشور، گفت: از ابتدای سال 73 تاکنون در مجموع 113 قلم سم از فهرست سموم مجاز کشور حذف و یا تعلیق شده اند و به طور حتم در آینده شاهد تشدید این روند خواهیم بود.
فرزاد کلانتر هرمزی روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره نحوه شناسایی و حذف سموم پرخطر، افزود: مرجع ملی تصمیم گیری ثبت، حذف و یا تعلیق سموم در کشور، هیات نظارت بر سموم است که در آن نمایندگانی از سازمان دامپزشکی کشور، سازمان پزشکی قانونی، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور ، وزارت بهداشت (سازمان غذا و دارو)، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان ملی استاندارد ایران حضور دارند.
وی اظهار داشت: بعلاوه کشور ما عضو چندین تشکل و مرجع بین المللی از جمله کنوانسیون روتردام است که برحسب بررسی کارشناس و مستندات لازم تعریف شده درباره حذف سموم پرخطر تصمیم می گیرند و ایران نیز متعهد به اجرای تصمیمات فنی و کارشناسی آن مراجع است بنابراین حذف سموم همچون آزینفوس متیل، آندوسولفان، آمیتراز، کارباریل و آلاکلر در کشور در طول چند سال گذشته از جمله همین اقدامات بوده است.
وی تصریح کرد: تاکنون نیز برای جایگزینی آنها با آفت کش های با پایه معدنی و یا گیاهی اقدامات خوبی انجام شده و به عنوان مثال در طول سال گذشته بیش از 20 قلم آفت کش کم خطر و کم مصرف ثبت شده اند.
وی گفت: سیاستگذاری و جهت گیری سازمان حفظ نباتات نیز در مرحله اول مبتنی بر جایگزینی روش های غیرشیمیایی و بیولوژیک کنترل آفات و همزمان بر حذف سموم با ریسک بالا و جایگزینی آنها با آفت کش های کم خطر و کم مصرف و انتخابی است.
مدیرکل دفتر مدیریت کنترل شیمیایی و بیولوژیک سازمان حفظ نباتات درباره علت بکارگیری سموم و آفت کش های شیمیایی در تولیدات کشاورزی، افزود: نخستین نیاز بشر یعنی غذا برپایه تولید محصولات کشاورزی استوار است و این تولید همواره می تواند مورد هجوم انواع آفات و بیماری ها قرارگیرد که بالطبع برای مقابله و کنترل خسارات ناشی از آنها باید از روشهای مختلف استفاده کرد.
وی اظهار داشت: در حال حاضر روش هایی همچون مدیریت تلفیقی آفات و یا از آن گسترده تر در چارچوب بهداشت و مدیریت باغ و مزرعه مطرح است که با توجه به لزوم تأمین غذای جمعیت روبه رشد جهان، کاهش برخی منابع اولیه تولید آب و لزوم ایجاد امنیت غذایی ناگزیر به انجام اقداماتی برای به حداقل رسانیدن خسارت ناشی از آفات هستیم.
وی تصریح کرد: در واقع سه عامل تکنولوژی درکشاورزی، ارقام گیاهی اصلاح شده و پرمحصول و در نهایت آفت کش ها توانسته اند تا حد بسیار زیادی پاسخگوی تأمین این مهم باشند بنابراین در شرایط فعلی کاربرد سموم الزاما می تواند به عنوان یکی از روشهای کنترل و مهار آفات مورد استفاده قرار گیرد.
به گفته کلانتر هرمزی، در سطح کلان، علیرغم تمام تمهیداتی که بکار گرفته می شود، آفات توان این را دارند که نزدیک 30 تا 40 درصد تولیدات کشاورزی را از حیض انتفاع خارج کنند که البته این پتانسیل خسارت برای بسیاری از آفات می تواند حجم زیادی از محصولات را تا 100 درصد از بین ببرد.
وی تاکید کرد: بنابراین سموم و آفت کش های گیاهی نظیر آنچه انسانها برای حفظ بهداشت وسلامت خود ناچار به استفاده از داروهای شیمیایی است، جایگاه ویژه ای در مقوله کنترل آفات گیاهی دارد.
وی درباره گلایه مندی برخی درباره مصرف سموم در بخش کشاورزی، گفت: کشور ما با داشتن سطح زیرکشت نزدیک 16 میلیون هکتار، با توجه به شرایط و تغییرات سالیانه آب و هوایی، برنامه و وضعیت الگوی کشت، حدود 8 تا 9 هزار تن ماده اولیه سموم(از مجموع سموم تولید داخلی و سموم آماده مصرف وارداتی) مصرف می شود که بطور میانگین نزدیک 560 تا 700 گرم در هکتار مصرف ماده موثره آفت کش داریم، حال آنکه متوسط مصرف جهانی آن حدود 1000 گرم درهر هکتار است.
وی ادامه داد: البته آمارها براساس سموم فرموله شده اعلام می شود که این روش نمی تواند علمی و منطقی باشد، اما دربین این سموم برخی 0.2 درصد ماده موثره در هر کیلوگرم سم فرموله دارند و برخی 80 درصد خلوص ماده موثره دارند بنابراین در سطح جهانی اینگونه آمار یا براساس ماده موثره و یا براساس هزینه کرد ارزی مطرح می شود.
وی افزود: آفت کش گیاهی مصالح ساختمانی نیست که بتوان برای آن یک فرمول مصرف خاص معرفی کرد به طور مثال در مناطقی از جهان که بارندگی و رطوبت بالاست به همان نسبت میزان مصرف قارچ کش و حتی علف کش ها بالاست.
وی اضافه کرد: در مناطق خشک و کم رطوبت مصرف سموم کاهش و برخی آفت کش ها بالا می رود، بعلاوه الگوی کشت و نوع ترکیب محصولات، فرهنگ و توقعات جامعه مصرفکننده در مناطق نیز اثرگذار است.
مدیرکل دفترمدیریت کنترل شیمیایی و بیولوژیک گفت: کشور ما نزدیک 1.1 درصد جمعیت جهان و یک درصد تولید محصولات کشاورزی دنیا را دارد، اگر قرار بود یک درصد مصرف سم آماده مصرف جهان که قریب 4 میلیون تن است را داشته باشیم، باید حدود 40 هزار تن سموم فرموله شده داخلی و آماده مصرف وارداتی را به خود اختصاص می دادیم یعنی عددی معادل 15 تا 16 هزار تن ماده اولیه یا تکنیکال سموم در حالیکه این رقم هم اکنون نزدیک 20 و در سالهای با شرایط آب و هوایی خاص تا 25 هزار تن است که عددی حدود 8 تا 9 هزار تن ماده موثره را شامل می شود.
به گفته وی، بعلاوه کشور ما در منطقه نیمه خشک قرار دارد و بالطبع شرایط عمومی کشورمان در بسیاری از مناطق پذیرای فعالیت شدید و جمعیت بالایی از آفات نیست.
وی اظهار داشت: سمومی هم که در کشور ثبت و مصرف می شوند با توجه به مجموعه اقدامات کارشناسی انجام شده از ترکیب مطلوبی به لحاظ گروه خطر قرار دارند.
وی گفت: در واقع عدم رعایت دوره کارنس یعنی فاصله زمانی بین زمان سمپاشی تا برداشت محصولات، مصرف سموم در موارد توصیه نشده توسط محدودی از بهره برداران در محصولات تازه خوری که علیرغم توصیه های کارشناسی و تذکرات برچسب سموم، انجام می دهند نگران کننده است در غیر این صورت با رعایت دوره کارنس و مقدار مصرف توصیه شده بر روی محصول ثبت شده خطری به لحاظ باقیمانده سموم مجاز برای مصرف کنندگان وجود نخواهد داشت.
وی ادامه داد: البته باید متذکر شد که این مهم با اعمال وظیفه و اجرای قوانین مربوطه در مرحله قبل از عرضه به بازار محصولات، توسط سایر واحدهای ناظر بر تولید محصول سالم قابل انجام است و براساس قانون وظیفه پایش و ارزیابی باقیمانده آفت کش ها در محصولات کشاورزی به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.
خبرگزاری ایرنا – 94/4/9
فرزاد کلانتر هرمزی روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره نحوه شناسایی و حذف سموم پرخطر، افزود: مرجع ملی تصمیم گیری ثبت، حذف و یا تعلیق سموم در کشور، هیات نظارت بر سموم است که در آن نمایندگانی از سازمان دامپزشکی کشور، سازمان پزشکی قانونی، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور ، وزارت بهداشت (سازمان غذا و دارو)، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان ملی استاندارد ایران حضور دارند.
وی اظهار داشت: بعلاوه کشور ما عضو چندین تشکل و مرجع بین المللی از جمله کنوانسیون روتردام است که برحسب بررسی کارشناس و مستندات لازم تعریف شده درباره حذف سموم پرخطر تصمیم می گیرند و ایران نیز متعهد به اجرای تصمیمات فنی و کارشناسی آن مراجع است بنابراین حذف سموم همچون آزینفوس متیل، آندوسولفان، آمیتراز، کارباریل و آلاکلر در کشور در طول چند سال گذشته از جمله همین اقدامات بوده است.
وی تصریح کرد: تاکنون نیز برای جایگزینی آنها با آفت کش های با پایه معدنی و یا گیاهی اقدامات خوبی انجام شده و به عنوان مثال در طول سال گذشته بیش از 20 قلم آفت کش کم خطر و کم مصرف ثبت شده اند.
وی گفت: سیاستگذاری و جهت گیری سازمان حفظ نباتات نیز در مرحله اول مبتنی بر جایگزینی روش های غیرشیمیایی و بیولوژیک کنترل آفات و همزمان بر حذف سموم با ریسک بالا و جایگزینی آنها با آفت کش های کم خطر و کم مصرف و انتخابی است.
مدیرکل دفتر مدیریت کنترل شیمیایی و بیولوژیک سازمان حفظ نباتات درباره علت بکارگیری سموم و آفت کش های شیمیایی در تولیدات کشاورزی، افزود: نخستین نیاز بشر یعنی غذا برپایه تولید محصولات کشاورزی استوار است و این تولید همواره می تواند مورد هجوم انواع آفات و بیماری ها قرارگیرد که بالطبع برای مقابله و کنترل خسارات ناشی از آنها باید از روشهای مختلف استفاده کرد.
وی اظهار داشت: در حال حاضر روش هایی همچون مدیریت تلفیقی آفات و یا از آن گسترده تر در چارچوب بهداشت و مدیریت باغ و مزرعه مطرح است که با توجه به لزوم تأمین غذای جمعیت روبه رشد جهان، کاهش برخی منابع اولیه تولید آب و لزوم ایجاد امنیت غذایی ناگزیر به انجام اقداماتی برای به حداقل رسانیدن خسارت ناشی از آفات هستیم.
وی تصریح کرد: در واقع سه عامل تکنولوژی درکشاورزی، ارقام گیاهی اصلاح شده و پرمحصول و در نهایت آفت کش ها توانسته اند تا حد بسیار زیادی پاسخگوی تأمین این مهم باشند بنابراین در شرایط فعلی کاربرد سموم الزاما می تواند به عنوان یکی از روشهای کنترل و مهار آفات مورد استفاده قرار گیرد.
به گفته کلانتر هرمزی، در سطح کلان، علیرغم تمام تمهیداتی که بکار گرفته می شود، آفات توان این را دارند که نزدیک 30 تا 40 درصد تولیدات کشاورزی را از حیض انتفاع خارج کنند که البته این پتانسیل خسارت برای بسیاری از آفات می تواند حجم زیادی از محصولات را تا 100 درصد از بین ببرد.
وی تاکید کرد: بنابراین سموم و آفت کش های گیاهی نظیر آنچه انسانها برای حفظ بهداشت وسلامت خود ناچار به استفاده از داروهای شیمیایی است، جایگاه ویژه ای در مقوله کنترل آفات گیاهی دارد.
وی درباره گلایه مندی برخی درباره مصرف سموم در بخش کشاورزی، گفت: کشور ما با داشتن سطح زیرکشت نزدیک 16 میلیون هکتار، با توجه به شرایط و تغییرات سالیانه آب و هوایی، برنامه و وضعیت الگوی کشت، حدود 8 تا 9 هزار تن ماده اولیه سموم(از مجموع سموم تولید داخلی و سموم آماده مصرف وارداتی) مصرف می شود که بطور میانگین نزدیک 560 تا 700 گرم در هکتار مصرف ماده موثره آفت کش داریم، حال آنکه متوسط مصرف جهانی آن حدود 1000 گرم درهر هکتار است.
وی ادامه داد: البته آمارها براساس سموم فرموله شده اعلام می شود که این روش نمی تواند علمی و منطقی باشد، اما دربین این سموم برخی 0.2 درصد ماده موثره در هر کیلوگرم سم فرموله دارند و برخی 80 درصد خلوص ماده موثره دارند بنابراین در سطح جهانی اینگونه آمار یا براساس ماده موثره و یا براساس هزینه کرد ارزی مطرح می شود.
وی افزود: آفت کش گیاهی مصالح ساختمانی نیست که بتوان برای آن یک فرمول مصرف خاص معرفی کرد به طور مثال در مناطقی از جهان که بارندگی و رطوبت بالاست به همان نسبت میزان مصرف قارچ کش و حتی علف کش ها بالاست.
وی اضافه کرد: در مناطق خشک و کم رطوبت مصرف سموم کاهش و برخی آفت کش ها بالا می رود، بعلاوه الگوی کشت و نوع ترکیب محصولات، فرهنگ و توقعات جامعه مصرفکننده در مناطق نیز اثرگذار است.
مدیرکل دفترمدیریت کنترل شیمیایی و بیولوژیک گفت: کشور ما نزدیک 1.1 درصد جمعیت جهان و یک درصد تولید محصولات کشاورزی دنیا را دارد، اگر قرار بود یک درصد مصرف سم آماده مصرف جهان که قریب 4 میلیون تن است را داشته باشیم، باید حدود 40 هزار تن سموم فرموله شده داخلی و آماده مصرف وارداتی را به خود اختصاص می دادیم یعنی عددی معادل 15 تا 16 هزار تن ماده اولیه یا تکنیکال سموم در حالیکه این رقم هم اکنون نزدیک 20 و در سالهای با شرایط آب و هوایی خاص تا 25 هزار تن است که عددی حدود 8 تا 9 هزار تن ماده موثره را شامل می شود.
به گفته وی، بعلاوه کشور ما در منطقه نیمه خشک قرار دارد و بالطبع شرایط عمومی کشورمان در بسیاری از مناطق پذیرای فعالیت شدید و جمعیت بالایی از آفات نیست.
وی اظهار داشت: سمومی هم که در کشور ثبت و مصرف می شوند با توجه به مجموعه اقدامات کارشناسی انجام شده از ترکیب مطلوبی به لحاظ گروه خطر قرار دارند.
وی گفت: در واقع عدم رعایت دوره کارنس یعنی فاصله زمانی بین زمان سمپاشی تا برداشت محصولات، مصرف سموم در موارد توصیه نشده توسط محدودی از بهره برداران در محصولات تازه خوری که علیرغم توصیه های کارشناسی و تذکرات برچسب سموم، انجام می دهند نگران کننده است در غیر این صورت با رعایت دوره کارنس و مقدار مصرف توصیه شده بر روی محصول ثبت شده خطری به لحاظ باقیمانده سموم مجاز برای مصرف کنندگان وجود نخواهد داشت.
وی ادامه داد: البته باید متذکر شد که این مهم با اعمال وظیفه و اجرای قوانین مربوطه در مرحله قبل از عرضه به بازار محصولات، توسط سایر واحدهای ناظر بر تولید محصول سالم قابل انجام است و براساس قانون وظیفه پایش و ارزیابی باقیمانده آفت کش ها در محصولات کشاورزی به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.
خبرگزاری ایرنا – 94/4/9
دیدگاه ها