برای این که دام ها تولید خوبی داشته باشند، باید شرایط وامکانات لازم برای آنها تهیه کنیم. یکی از این شرایط ساختن جایگاهی است که در ان اصول فنی برای پرورش دام وجود داشته باشد. جایگاه مناسب دام در گاوداریهدف از دامداری استفاده از تولیدات مختلف دامها مثل شیر، گوشت، پشم وغیره است. اگر تولیدات دامها از نظر مقدار ومرغوبیت خوب باشد، دامداری سودمند است. نگهداری از حیواناتی که تولید کمی دارند ویا تولید آنها از نوع مرغوب نیست، مفید نمی باشد.برای این که دام ها تولید خوبی داشته باشند، باید شرایط وامکانات لازم برای آنها تهیه کنیم. یکی از این شرایط ساختن جایگاهی است که در ان اصول فنی برای پرورش دام وجود داشته باشد. این جایگاه باید محیطی آرام و دور از هر نوع ناراحتی را برای دام به وجود آورد.در این نشریه شما به طور خلاصه با مشخصات و شرایط جایگاه خوب برای دام آشنا می شوید.تعریف جایگاهجایگاه به ساختمان یا ساختمانهایی گفته می شود که برای به وجود آوردن شرایط مناسب زندگی وتولید برای دامها ساخته شده باشد.شرایط مناسب زندگی وتولید شامل تهیه خوراک به اندازه کافی واز نوع خوب ، هوای تازه وپاکیزه به مقدار کافی وحفظ حیوان در برابر سرما ویا نور شدید خورشید می باشد. شرایط عمومی جایگاه دام هر جایگاه دام بایستی شرایط زیر را داشته باشد:۱- محل جایگاه باید از خانه های مسکونی فاصله داشته باشد، اما این فاصله نباید به اندازه ای باشد که دامدار در نگهداری دام دچار مشکل شود.۲- زمینی که برای جایگاه دام انتخاب می شود باید از زمین های اطراف بلند تر ویا هم سطح آن باشد تا از ورد آبهای جاری به محل نگهداری دام ها جلوگیری شود.۳- ساختمان جایگاه دام باید طوری ساخته شود که از نور خورشید به مقدار زیادی استفاده شود. تابیدن نور خورشید به بدن دام ها وجایگاه بسیار مفید است.۴- ساختمان جایگاه باید طوری ساخته شود که از وزش بادهای فصلی به داخل جایگاه جلوگیری شود. همچنین مسیر وزش باد همیشه از طرف خانه ها به سمت جایگاه باشد.۵- دیوار، سقف و کف جایگاه در صورت امکان از موادی مانند سنگ، آجر وسیمان ساخته شود تا امکان زندگی حشرات و میکروب ها در جایگاه کم وتمیز کردن و ضد عفونی کردن راحت تر باشد.۶- کف جایگاه باید محکم و بادوام، غیر قابل نفوذ وغیر لغزنده باشد.۷- باید تعدا دام ها و بزرگی جایگاه با هم هماهنگ باشد به عبارتی تعداد دام با مساحت جایگاه تناسب داشته باشد.مشخصات جایگاه گاوبرای نگهداری گاو از جایگاه بسته ویا جایگاه باز استفاده می شود. جایگاه بسته نوعی از جایگاه است که از هر طرف بسته است. این نوع جایگاه مخصوص مناطق سردسیر است.جایگاه بازساختمان جایگاه باز از یک ساختمان بسیار ساده وبا سه دیوار ویک سقف تشگیل شده ویک طرف آن باز است در جلو جایگاه محلی به نام بهاربند برای گردش گاوها در نظر گرفته می شود.مشخصات جایگاه باز۱- محل بایستی سر پوشیده و رو به آفتاب باشد. عرض آن کم وطول آن زیاد باشد. برای هر گاو معمولاً در محوطه سقف دار ۵ متر و در قسمت بهاربند ۱۰ متر مربع باید در نظر گرفته شود.۲- آخور و آبشخور در محوطه بهاربند ساخته شود.طول آخور برای هر گاو حدود ۶۰ تا۹۰ سانتیمتر و پهنای آن حدود ۵۰ سانتیمتر می باشد۱- ارتفاع سقف محل سرپوشیده حدود ۳ متر وشیب سقف به طرف پشت جایگاه باشد.جایگاه گوسفند وبزگوسفند وبز نسبت به رطوبت وکوران هوا حساسند بنا براین بایستی در ساخت جایگاه این موضوع را مد نظر قرار داد. جایگاه گوسفند وبز نیز بهتر است شامل محوطه سرپوشیده وبهار بند باشد. برای هر راس گوسفند وبز۵/۱ متر مربع فضا در محیط سر پوشیده و حدود ۳ تا۴ مترمربع در بهاربند بایستی در نظر گرفته شود.ارتفاع سقف از کف جایگاه ۵/۲ تا۳ متر وشیب سقف باید به طرف پشت باشد. جایگاه مناسب گوسفند وبز را در تصویر روی جلد مشاهده می کنیم.ضد عفونی جایگاه دامبرای پیشگیری و مبارزه با بیماریها هر جند وقت یکبار جایگاه دام را ضدعفونی می کنیم. هنگام ضدعفونی کردن مواظب باشید خوراک و آب دام آلوده نشود ودر دسترس حیوان قرار نگیرد . جایی که در ان گاوها رو نگهداری میکنند صنعت دامداری هزاران سال است که با زندگی بشر عجین شده و انواع مختلفی از نیازهای بشر چون شیر، گوشت، پشم وغیره را تامین نموده است. تولید محصولات مرغوب و باکیفیت در هر دامداری مستلزم ایجاد شرایط و امکانات لازم برای دامها است. یکی از مهم‌ترین این شرایط ایجاد محل نگهداری دام مطابق با استانداردها و اصول فنی پرورش دام است. دامها نیز مانند بسیاری از حیوانات به یک فضای کافی و امن برای پرسه زدن و چریدن و همچنین یک پناهگاه سرپوشیده برای دور نگه داشتن از گرما و سرما نیاز دارند. از آنجاییکه پرورش گاوها بخش مهمی از این صنعت را به خود اختصاص داده برآنیم تا در این مطلب باهم با ویژگی‌ها و شرایط یک جایگاه خوب برای نگهداری گاوها آشنا شویم. فضای نگهداری و پرورش گاو ازدحام بیش از حد گاوها میتواند اثرات منفی بر عملکرد و کارایی این حیوانات داشته باشد. زندگی گاوها دارای سلسله مراتب اجتماعی است. برای مثال، حیوانات غالب ابتدا غذا می‌خورند. اگر محیط زندگی گاوها بیش از حد شلوغ باشند میتواند بر عملکرد رشد تأثیر بگذارد، زیرا هر چه حیوان در نظم اجتماعی پایین‌تر باشد، احتمال دسترسی او به محل خواب راحت و غذای کافی برای رشد مطلوب کمتر میشود. برای افزایش راندمان تولید، گاوداران باید از فضای کافی برای هر گاو در محل نگهداری گاو اطمینان حاصل کنند. فضای نگهداری و پرورش گاو در شرایط ایده‌ال باید شامل زایشگاه، درمانگاه، ساختمان استراحت پرسنل، آبشخور، انبار کود و علوفه، سالن شیردوشی، بهاربند، آخور، سکوی بارگیری و جایگاه مناسب برای هرگونه از گاوها در نژادها و سنین مختلف باشد محل نگهداری گاو بر اساس شرایط محیطی محل نگهداری گاو با توجه به نوع منطقه آب و هوای به سه صورت جایگاه باز برای مناطق گرمسیر، جایگاه نیمه‌باز برای مناطق معتدل و جایگاه بسته برای مناطق سردسیر احداث می‌شوند. هدف از این مدل جایگاه‌ها حفظ گاوها از سرما و گرما و دیگر پدیده‌های طبیعی است. جایگاه نگهداری گاو با اصطبل بسته جایگاه بسته نوعی از جایگاه است که از هر طرف بسته است. این نوع جایگاه بیشتر برای پرورش گاو در سیستم‌های سنتی و روستایی در مناطق سردسیر مناسب است و برای ساخت گاوداری بزرگ مناسب نیست. جایگاه نگهداری گاو با اصطبل های باز جایگاه باز از یک ساختمان بسیار ساده، با سه دیوار و یک سقف تشکیل شده که یک طرف آن باز است. در جلو جایگاه محلی به نام بهاربند برای گردش گاوها در نظر گرفته میشود. قسمت کف بهاربند باید بتنی باشد و اطراف آن باید نرده‌کشی شود. آخور و آبشخور در محوطه بهاربند ساخته می‌شوند. برای پیشگیری از گرمای زیاد می‌توان قسمت بالایی آخور در جلوی بهاربند را به سایبان مجهز کرد. محل نگهداری گام با جایگاه های انفرادی این نوع طراحی برای گاوداری‌های بزرگ با دام بسیار زیاد مناسب است و شامل سه نوع سالن انفرادی آزاد، انفرادی تسمه‌ای و جایگاه انفرادی یوغ‌دار می‌باشند. جایگاه‌های انفرادی آزاد در چهار طرف باز است و هر گاو جایگاه خاص خود را دارد. در این حالت گاو برای رفتن به بهاربند و آبخوری و برگشت آزادانه به جایگاه راحت است. این جایگاه‌ها دارای یک راهروی مرکزی برای عبور و مرور گاوها هستند. در جایگاه انفرادی معمولا ۵ متر بخش مسقف و ۱۰ متر بخش بهاربند برای هر گاو در نظر گرفته میشود. ویژگی‌های محل نگهداری گاو یک محیط مناسب برای زندگی گاو باید شامل غذای کافی و مناسب، هوای تازه وپاکیزه و قابلیت حفظ حیوان در برابر سرما، گرما و نور شدید خورشید باشد و از مهم‌تر از همه بزرگی آن با تعداد گاوها هماهنگ باشد. این محل باید در حد امکان از زمین‌های اطراف بلند‌تر باشد تا مانع ورود آبهای جاری به محل نگهداری گاو شود. کفپوش جایگاه برای گاو بسیار مهم است. از آنجایی که لغزش و سقوط میتواند منجر به پارگی رباط و آسیب به مفاصل گاو شود و ایستادن یا دراز کشیدن مداوم روی سطوح سخت نیز میتواند باعث مشکلات جدی شود. کف جایگاه باید محکم و بادوام، غیر قابل‌نفوذ وغیر لغزنده باشد. بهتر است کف بتنی حداقل با چند سانتیمتر خاک یا خاک اره و بستر شنی با کاه خشک و تمیز به قطر ۱۵ الی ۳۰ سانتیمتر پوشانده شود. مهم است که کف و بستر گاوها تا جای ممکن تمیز و خشک نگه داشته شود. فن‌های مخصوص گاوداری گزینه‌ی مناسبی برای تهویه و خشک نگه داشتن محل نگهداری گاو هستند. ساختن جایگاه دام در محل تابش مستقیم نور خورشید برای بدن و جایگاه گاوها بسیار مفید است. ملاحظات تابستانی محل نگهداری گاو فضای سرپوشیده گاو باید در شرایط سرد و گرم در برابر نفوذ آب مقاوم باشد. گرمای بیش از حد (به ویژه همراه با رطوبت بالا) میتواند منجر به خستگی و کم آبی بدن گاوها شود. بنابراین، باید از دسترسی کافی آنها به آب تمیز و خنک در تابستان اطمینان حاصل شود. در هوای بسیار گرم می‌توان از فن‌های مه پاش آب برای خنک کردن گاوها استفاده کرد. گاوها در هوای گرم به روشی برای جلوگیری از ورود و نشستن مگس بروی بدنشان نیاز دارند تا مانع گسترش بسیاری از بیماریها شود. یکی از راه‌های مؤثر برای جلوگیری از نشستن مگس بر روی گاوها ابزارهای مالش روغن به گاو است که می‌توان آن را با روغن معدنی پر کرد تا در هنگام ورود و خروج گاو به داخل و خارج جایگاه روی گردن و پشت گاو اعمال شود. دیوار، سقف و کف جایگاه نگهداری گاو در صورت امکان بهتر است از موادی مانند سنگ، آجر وسیمان ساخته شود تا تمیز کردن و ضد عفونی کردن آن راحت‌تر باشد و میزان رشد حشرات و میکروب‌ها در جایگاه کاهش یابد. ملاحظات زمستانی محل نگهداری گاو جایگاه نگهداری گاو میتواند در زمستان به‌سرعت مرطوب شود. بنابراین لازم است که از تهویه صحیح جایگاه اطمینان حاصل شود، زیرا رطوبت میتواند به سرعت در انبار گرم جمع و باعث ذات‌الریه خطرناک و شیوع برونشیت در گله شود. تمیز کردن جایگاه‌ها و محل عبور گاوها نیز از موارد ضروری در هوای سرد است چراکه مدفوع یخ‌زده گاو میتواند موجب سرخوردن و آسیب دام شود. نحوه ساخت آخور گاو به محل توزیع خوراک و مواد خوراکی علوفه و یا کنسانتره آخور می‌گویند. برخی شواهد علمی حاکی از این است که تراکم بیش از حد دام و کاهش فضای آخور باعث تغییرات رفتاری دام میشود که این تغییرات میتواند بر فرآیند تولیدمثل و رفاه گاوها تاثیر منفی بگذارد. گاوها حیوان‌های اجتماعی هستند که ترجیح می‌دهند به طور گروهی به فعالیت‌های خاص مانند تغذیه و استراحت بپردازند. هنگامی که فضای آخور کم است، رقابت زیاد میشود و گاوها نمی‌توانند به‌صورت همزمان و هم‌اندازه تغذیه شوند. برخی از گاوها مجبورند منتظر بمانند و در نتیجه فقط به خوراک دام تفکیک شده دسترسی دارند در حالیکه خوراک کنسانتره باید به طور یکسان به همه‌ی آنها برسد. از این رو طول آخور یکی از موارد مهمی است که باید در ساخت محل نگهداری گاو موردتوجه قرار گیرد. به‌طور کلی طول آخور برای هر گاو باید حدود ۶۰ تا۹۰ سانتیمتر و پهنای آن حدود ۵۰ سانتیمتر باشد. داروخانه در محل نگهداری گاو وجود داروخانه در فضای نگهداری و پرورش گاو بسیار حیاتی است، زیرا باید همیشه داروهای پرمصرف در دسترس باشد. از طرف دیگر مدیر گاوداری باید آشنایی خوبی با داروهای مورد نیاز یک گاوداری داشته باشد. داروخانه گاوداری باید شامل داروهایی ضروری همچون شربت بلوترول ضد نفخ، اکسی تتراسایکلین تزریقی، محلول لاکسایتیو، سرم، محلول های تزریقی بروگلوکنات کلسیم، هورمونهای اکسی توسین AD3E پمادهای پستانی، ویتامین‌های لازم و… باشد. پرورش گاو شیری صنعت گاوداری شیری یکی از مهم‌ترین صنایع در کشور است که میتواند به‌طور مستقیم و غیرمستقیم مشاغل زیادی را ایجاد نماید. در این صنعت مهم‌ترین هدف تولید شیر و تأمین نیازهای غذایی جوامع بشری هست اما علاوه بر تولید شیر می‌توان از تولیدمثل این نوع از دامها و پرورش گوساله‌های نر و ماده نیز کسب درآمد نمود. در صنعت گاوداری شیری بایستی از نژادهای شیری که میانگین تولید شیر روزانه آنها بالاست استفاده نمود. گاوهای شیرده در جایگاه‌های متنوئی نگهداری می‌شوند. در سیستم‌های بسیار مکانیزه در تمام طول سال در اصطبل و در سیستم‌های باز همیشه در مرتع هستند. سطح تولید هر گاو شیرده متفاوت است. اما در هر سیستم مراقبت از گاوها حداقل 1 یا 2 بار در روز (هنگام شیردوشی) صورت می‌گیرد. در واحد پرورش گاو شیری، گاوها به یک رژیم غذایی پر از مواد مغذی نیاز دارند و این پرورش آنها را پرهزینه میکند. گاوداری‌های لبنی به تجهیزات بیشتری مانند ماشین‌ها و سالن شیردوشی نیاز دارند و تغذیه و دوشیدن آنها نیز باید در یک‌زمان معین در طول روز انجام شود. بهترین روش نگهداری گاو شیری رفاه گاو شیری به سیستم‌های مورد‌استفاده وابسته است. بیشترین تأثیر منفی بر زمان استراحت یا دراز کشیدن گاو زمانی مشاهده میشود که تراکم دام به ۱۳۰ درصد و بیشتر برسد. در شرایطی که تراکم دام بالا باشد، گاوها زمان بیشتری را صرف ایستادن و منتظر ماندن برای خالی شدن فضای استراحت میکنند. بنابراین، ممکن است به تغذیه کافی برای تولید شیر دسترسی پیدا نکنند. به زبان ساده، ازدحام جمعیت به کاهش زمان دراز کشیدن، کاهش چربی شیر و افزایش شمار سلول بدنی منجر میشود. پس اولین مورد برای تغذیه کافی دام شیرده فراهم کردن فضای کافی برای هر دام است. مورد بعدی جیره غذایی گاو است. جیره غذایی یک گاو شیرده باید حاوی 60 تا 65درصد پروتئین باشد. برای بیشترشدن مقدار تولید شیره می‌توان تا حدودی از کنسانتره دامی استفاده کرد. مصرف زیاد کنسانتره باعث کم شدن چربی شیر میشود. در این حالت باید از علوفه‌های مرغوب بلند و کنجاله تخم پنبه استفاده کرد. تجهیزات مورد نیاز برای پرورش گاو تهیه تجهیزات از اصلی‌ترین موارد برای راه‌اندازی گاوداری است. تجهیزاتی مانند فیدر و میکسر برای تغذیه دام، آخور و آبخوری، سیستم تهویه هوا، دستگاه شیردوشی، دستگاه تصفیه آب، سیستم سرمایشی گرمایشی، سیستم‌های رطوبتی و... از مهم‌ترین تجهیزات مورد نیاز برای پرورش گاو می‌باشند. پرورش گاو در روستا احداث یک واحد گاوداری میتواند نقش مهمی در کسب درآمد و اشتغال‌زایی افراد جویای کار به‌خصوص مناطق روستایی و عشایری داشته باشد. قیمت زمین در مناطق شلوغ و پرتقاضا بالاست. برای همین سرمایه‌گذاری در مناطق روستایی گزینه مناسبی است چرا که هم هزینه کمتری دارد و هم برای راه‌اندازی گاوداری به مساحت بیشتری دسترسی دارید. اما راه‌اندازی یک واحد گاوداری کار آسانی نیست، این حرفه نیاز به سرمایه، تجربه، استفاده از روشهای نوین و برنامه‌ریزی‌های خاص را دارد. تعیین هدف یک اصل مهم در شروع کار است، چراکه با این کار می‌توانید تمامی تجهیزات و امکانات موردنیاز برای نگهداری گاو را مشخص نمایید. برای مثال مشخص کنید که هدف شما از تأسیس گاوداری، تولید شیر است و یا تولید گوشت. پرورش گاو گوشتی در مقایسه با پرورش گاو شیری به هزینه کمتری نیاز دارد. می‌توانید بر حسب گونه‌های منطقه خود تصمیم‌گیری کنید. انتخاب محل نگهداری گاو به هدف و چشم‌انداز شما از کارتان بستگی دارد. سعی کنید مناطقی را انتخاب کنید که دسترسی و حمل‌ونقل راحت‌تری داشته باشند. بهتر است فاکتورهایی چون تغییرات فصلی، آب‌وهوا، پوشش گیاهی منطقه، بازارهای گاو محلی را نیز در نظر بگیرید. تمام صنعت گاوداری وابسته به گاو است، بنابراین محل نگهداری گاوها باید تمام عوامل موردنیاز برای آسایش و رفاه حیوان را فراهم سازد. تغذیه مناسب باعث افزایش بهره‌وری و بازدهی گاو میشود و و این فاکتور نیز یکی از مهم‌ترین موارد برای ایجاد یک گاوداری موفق است. باید بدانید که بیشترین هزینه یک گاوداری مربوط به تغذیه است. گاوها غذای زیادی می‌خورند، اما تغذیه مناسب به معنای خوردن غذای زیاد نیست، بلکه به معنای تهیه غذای باکیفیت است. علاوه بر موارد ذکر شده ایجاد یک گاوداری نیازمند دریافت مجوزهای لازم از ادارات و ارگان‌های مربوطه نیز هست. به‌طور کلی راه‌اندازی گاوداری و پرورش گاو مستلزم سرمایه زیاد، تعهد و مسئولیت کامل برای مراقبت صحیح از این حیوانات است.
پرورش گوساله شیرخوار یکی از مهم ترین بخش های پرورش گاو های شیری و گوساله های پرواری است. مدیریت در این بخش اهمیت بالایی دارد، چون باید یک موجود شبه تک معده ای را با مدیریت پرورشی و تغذیه ای صحیح، به یک نشخوارکننده با کارایی بالا تبدیل کنیم. فرایند شیرگیری یکی از این مواردی است که همه روشهای مختلف مدیریتی به دنبال یک نتیجه هستند، و آن هم این است که غذای گوساله از خوراک مایع به خوراک جامد منتقل میشود. در بسیاری از واحدها، اغلب اوقات تصمیم گیری برای از شیرگیری فقط بر اساس سن گوساله ها انجام میشود. ولیکن برای تضمین اینکه انتقال موفق آمیز باشد، عوامل دیگری هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند. در ادامه این موارد را با هم بررسی میکنیم. مقدار آغوز برای گوساله آغوز یا ماک اولین شیری است که گاو تولید میکند. آغوز از شیر طبیعی بسیار غنی‌تر می‌باشد، ولی بطور خاص میزان ایمونوگلوبولین های (آنتی‌بادی‌ها) آغوز بسیار بیشتر از شیر طبیعی است. آنتی‌بادی‌ها در ایجاد سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از بروز بیماری‌های عفونی نقش دارند. کیفیت آغوز بر اساس غلظت آنتی بادی های موجود در آن تعریف میشود و میزان آن از گاوی به گاو دیگر بسیار متغیر است. آنتی‌بادی‌ها نمی‌توانند در زمان بارداری از گاو ماده به گوساله انتقال یابند، بنابراین گوساله در زمان تولد بدون ایمنی و دفاع در برابر پاتوژن‌ها متولد میشود و بلافاصله پس از وارد شدن به کانال زایمان در معرض چالش‌ها قرار خواهد گرفت. اگر گوساله بلافاصله پس از تولد میزان کافی از آنتی‌بادی‌ها را از طریق آغوز دریافت نکند، انتقال غیرفعال آنتی‌بادی‌ها (FPT) بروز می‌نماید. نرخ مرگ و میر و بیماری در گوساله‌های با FPT بسیار بالا است. گوساله‌هایی هم که زنده می‌مانند نرخ رشد ضعیف‌تری نسبت به گوساله‌هایی که آغوز با کیفیت مناسب دریافت کرده‌اند دارند. همچنین آغوز میزان انرژی بالاتری نسبت به شیر طبیعی دارد که این برای گوساله تازه متولد شده که ذخیره چربی بالایی ندارد، بسیار مهم می‌باشد. گوساله‌های تازه متولد شده باید به میزان 10 تا 15 درصد از وزن بدنشان (4 تا 6 لیتر برای گوساله‌های 40 کیلوگرمی) با یک آغوز طلایی در 6 ساعت اول زندگی تغذیه شوند. آغوز طلایی، آغوز با کیفیت بالایی است که حاصل اولین شیردوشی پس از گوساله‌زایی است. به یاد داشته باشید از آنجایی که شیردان گوساله تازه متولد شده ظرفیت محدودی و تقریباً 1.5 تا 2 لیتر دارد، باید با میزان آغوز کمتر ولی در دفعات بیشتر مورد تغذیه قرار گیرد. (یعنی 2 بار تغذیه در 12 ساعت اول زندگی) گوساله تازه متولد شده توانایی مکیدن پستان مادر را ندارد، پس باید برای خوراندن آغوز ظرفی را در نظر بگیرید و آغوز را درونش بریزید. در این صورت می‌توانید به راحتی سر گوساله را به داخل ظرف ببرید تا متوجه خوردن آغوز شود. برخی از دامداران سطل های مخصوصی را برای خوراندن آغوز دارند. این سطل را در قسمت پایین سوراخ و لوله باریکی را از آنجا وارد میکنند که با این روش به راحتی قسمت مربوط به لوله یا شلنگ جلوی دهان گوساله قرار می‌گیرد و او با مکیدن، خوردن آغوز را شروع می‌نماید. این روش تنها برای خوراندن آغوز نمی‌باشد بلکه در روزهای ابتدایی برای شیر دادن به گوساله هایی که تازه متولد شده اند هم استفاده میشود. گوساله تا چند ماه باید شیر بخورد؟ از دیدگاه نظری می توان بیشتر گوساله ها را از ۴ هفتگی به بالا از شیر گرفت. اما از نقطه نظر دستیابی به بهترین کارکرد گوساله و هزینه های پرورش، سن بهینه از شیر گیری نزدیک به ۵ تا ۶ هفتگی است البته بجز برای سیستم های تولیدی ویژه مانند تولید گوشت سفید گوساله. معیارهای تأثیر گذار بر سن از شیر گیری به شرح زیر است: ۱) سن ۲) وزن بدن ۳) میزان مصرف خوراک های جامد میزان بهینه هر سه معیار فوق، با توجه به نژاد و سیستم تولیدی، متفاوت است. از دیدگاه نظری زمانیکه گوساله ها در آغل های انفرادی نگهداری می شوند، میزان مصرف کنسانتره خشک دامی، بهترین معیار برای از شیر گیری است و برخی پرورش دهندگان گوساله، مصرف ۵ کیلوگرم کنسانتره در روز را برای از شیرگیری در نظر می گیرند. وزن گوساله در هنگام قطع شیر گوساله پس از 9 ماه تغذیه از مادر متولد می شود و تغذیه انفرادی آن آغاز می گردد. گوساله ها در هنگام تولد میانگین حدود 40 کیلوگرم وزن دارند. انها روزانه حدود 4 کیلوگرم شیر یا جایگزین شیر مصرف می کنند و این روند تا دو هفتگی ادامه دارد. گوساله ها از هفته دوم بصورت آزاد کنسانتره دریافت می کنند. از 2 تا 6 هفتگی 6-5 کیلوگرم شیر، 850 گرم کنسانتره و 150 گرم خشبی مصرف کرده و در 2 ماهگی زمانیکه مصرف کنسانتره به 2.5 کیلوگرم رسید، شیر به صورت پله ای یا یک مرتبه قطع می شود. سن قطع شیر گوساله گوساله ها می توانند برای شیرگیری در ۳ تا ۴ هفتگی آماده باشند. با این حال، گوساله های شیرگیری شده در ۳ هفتگی، به توجه بیشتری نیاز دارند و زمان و نیروی کار بیشتر مورد نیاز برای به مصرف رساندن استارتر به این گوساله ها بیان می کند که صبر کردن تا ۴ هفتگی بهتر خواهد بود. شیرگیری زودتر گوساله ها تا جایی که امکان دارد، باعث می شود آنها مصرف خوراک خشک را سریعتر آغاز کنند و در زمان و هزینه صرفه جویی می کند. مهم است بیاد داشته باشیم که از شیرگیری زود، بدون توسعه شکمبه نمی تواند موفقیت آمیز باشد. اگر شکمبه برای پذیرش خوراک خشک آماده نباشد، گوساله از کمبود رشد تا ۳ هفته بعد از شیرگیری، رنج خواهد برد. اگر شکمبه به میزان کافی توسعه نیافته باشد، ابن کمبود رشد بعد از شیرگیری در هر سنی می تواند رخ دهد. با مراقبت و مدیریت مناسب، اکثر گوساله ها می توانند، در ۴ تا ۵ هفتگی شیرگیری شوند، ولی تصمیم از شیرگیری را تنها بر اساس سن نگیرید. به جای آن، از مقدار استارتر مصرف شده گوساله، به عنوان نشانگر اصلی زمان شیرگیری استفاده کنید. مقدار شیر مورد نیاز گوساله طی هفته اول 6 کیلوگرم شیر (6 لیتر) بصورت روزانه در اختیار گوساله قرار دهید. از هفته دوم تا هفته ششم این مقدار را به 8 لیتر شیر (دو وعده) در روز برسانید. در طی هفته ششم بعد از تولد، شیر مصرفی را به 6 لیتر شیر (دو وعده) در روز کاهش دهید. در هفته هفتم شیر مصرفی را به 4 لیتر شیر و یکبار در روز کاهش دهید. تا بتوانید در انتهای هفته هفتم فرایند از شیرگیری را انجام دهید. تغذیه گوساله بعد از شیرگیری: آب تمیز، کمی استارتر تازه و علوفه خشک با کیفیت، باید از سن پایین در دسترس گوساله ها قرار گیرد. از آنجاییکه گوساله ها تا هنگامی که به سن 2 هفتگی برسند، توان مصـرف شـایان توجهی از هر کدام از این 3 ماده را ندارند؛ شاید بهتر باشد تا 2 هفتگی استارتر تغذیه نشود. این کار نه تنها موجب صرفه جویی در هزینه های پس مانده های مواد خوراکی گران می شود، بلکه می تواند مصرف خوراک را در مرحله ای آغاز کند که گوساله از نظر فیزیولوژیکی برای خــوردن غذای جامد، آمادگی دارد. پس از از شیرگیری، گوساله ها را باید در آغلهای پرورشی، نگهداری نموده و با همان استارتری تغذیه کرد که بدان عادت دارند. پس از 2 تا 3 هفته، آنها را به جایگاهی گروهی منتقل کرد و بتدریج با جیره ای تغذیه کرد که برای گوساله ی جوان در حال رشد مناسب است. استارتر گوساله: گوساله ها باید از 4 تا 6 روزگی به استفاده از شروع کننده یا استارتر ترغیب شوند. در مخلوط های شروع کننده باید از عناصر غذایی مرغوب و خوش خوراک استفاده شود. در صورتی که علوفه در 8 هفته اول مصرف نشود، میزان فیبر خام جیره شروع کننده را می توان تا 10 درصد افزایش داد. گوساله را می توان هنگامی که روزانه 0/45 تا 0/91 کیلوگرم شروع کننده مصرف می کند از شیر گرفت. مصرف شروع کننده باید به 1/8 کیلوگرم تا 2/3 کیلوگرم در روز محدود شود. گوساله ها در 8 هفته اول بعد از تولد، قادر نیستند که مقدار زیادی علف خشک و علوفه مصرف نمایند. آن ها معمولاً در سن یک تا دو هفتگی شروع به مصرف علف خشک می نمایند و از همین زمان به بعد است که می توان علوفه را در اختیار آنها قرار داد. علف خشک نسبتاً مرغوب و خشک خوراک ترجیح داده می شود. گوساله باید به مصرف علوفه ترغیب شود، زیرا از 4 ماهگی به بعد علوفه جزء اصلی جیره خواهد شد. چنانچه گوساله علوفه را به جای شروع کننده مصرف می کند، به منظور ترغیب مصرف شروع کننده، باید مقدار علوفه را کاهش داد. سیلوی ذرت و مرتع را قبل از 4 تا 6 ماهگی نباید به مصرف گوساله ها رسانید. طی 3 تا 4 ماه دوره پرواربندی جیره به صورت زیر تنظیم می گردد: ماه وزن زنده ماده خشک مصرفی (کیلو گرم) درصد کنسانتره درصد علوفه (یونجه ) اول 30-20 3.1 60 40 دوم 40-30 6.1 75 25 سوم 50-40 6.1 80 20 مصرف آب گوساله: مصرف آب گوساله شیری نسبت به دیگر مواد مغذی از قبیل پروتئین، انرژی و مواد معدنی بیشتر است و ارتباط مستقیمی بین مصرف آب و مصرف ماده خشک در ان ها وجود دارد. یکی از نکاتی که که مصرف آب گوساله شیری را مهم می کند از دست دادن آب در گوساله های جوان، بواسطه اسهال می باشد. در صورتی که آنها تقریباً ۴ درصد آب از دست بدهند، مصرف بیشتر آب می تواند این تفاوت را جبران کند به طوری که گیرنده های اسمزی باعث می شوند مصرف آب گوساله شیری بیشتر شود، اما اگر میزان کاهش مصرف آب بدن به ۸ تا ۱۰ درصد برسد، الکترولیت ها نیز از بین می روند و ممکن است به محلول الکترولیت و روش های درمانی بیشتری برای زنده نگه داشتن گوساله نیاز باشد. گوساله ها در زمستان به آب نیاز دارند زیرا آنها به جای اینکه رطوبت دریافت کنند هنگام تنفس رطوبت بیشتری به هوای سرد و خشک زمستان می فرستند. بنابراین آنها با هر بار تنفس، آب بدن خود را از دست می دهند. مصرف ماده خشک با مصرف آب ارتباط مستقیم دارد. محدود کردن مصرف آب گوساله شیری به محدود شدن مصرف ماده خشک منجر می شود. نیاز گوساله ها به آب چهار برابر مصرف ماده خشک است و اگر آب کثیف باشد، گوساله ها آب کمتری می نوشند و همچنین خوراک دام کمتری مصرف می کنند. شاید آب هنگام خوراندن به گوساله ها تمیز باشد، اما اگر ظرف آب و استارتر از هم فاصله نداشته باشند گوساله ها آب را در ظرف خوراک استارتر گوساله و جیره را در ظرف آب می ریزند و این باعث مرطوب شدن جیره و کثیف شدن آب می شود که در نتیجه به کاهش مصرف آب گوساله شیری و ماده خشک به طور همزمان منجر می شود. در جدول زیر میزان احتیاج گوساله ها به اب اورده شده است: سن گوساله اب مصرفی گوساله ۱ ماهه ۴ تا ۶ لیتر در روز گوساله ۲ ماهه ۶ تا ۹ لیتر در روز گوساله ۳ ماهه ۸ تا ۱۱ لیتر در روز گوساله ۴ ماهه ۱۱.۵ تا ۱۳ لیتر در روز گوساله ۵ ماهه ۱۴ تا ۱۷.۵ لیتر در روز تلیسه ۱۵ تا ۱۸ ماهه ۲۲ تا ۲۷ لیتر در روز تلیسه ۱۸ تا ۲۴ ماهه ۲۸ تا ۳۶ لیتر در روز نحوه شیر دادن به گوساله تازه متولد شده: خوراندن شیر و آغوز با روش ها و ابزار مختلف امکان پذیر است، که هر کدام مزایا و معایب خود را دارد:١- شیر خوردن با پستان مادر(طبیعی): به دلیل وضعیت مناسب سر و بدن گوساله، شیر به آرامی و سرعت آهسته وارد شیردان میشود. ولی در این روش احتمال انتقال آلودگی به بدن گوساله وجود دارد. همچنین ما کنترلی روی میزان مصرف شیر گوساله نخواهیم داشت.٢- با استفاده از لوله معدی یا درینکر : که بیشتر برای خوراندن آغوز به گوساله تازه متولد شده و گوساله هایی که به دلیل بیماری توان و میل خوردن ندارند استفاده میشود، که آن هم باید توسط یک شخص وارد و با رعایت ملاحظاتی انجام شود.٣- استفاده از بطری و ظروف پستانک دار: استفاده از پستانک هم میتواند برای روزهای اولیه و هم تا انتهای شیرخوارگی صورت گیرد که بستگی به مدیریت مجموعه خواهد داشت. از لحاظ موقعیت سر و بدن و سرعت ورود شیر و کنترل میزان مصرف روش بسیار مناسبی است، ولی از لحاظ رعایت اصول بهداشتی ظروف و پستانک نیازمند مدیریت و دقت بالاست.۴- استفاده از سطل : یکی از رایج ترین روش های شیر دادن است، که در ابتدا عادت دادن گوساله به شیر خوردن در آن زمان بر است ولی اگر گوساله ای به آن عادت کند به راحتی در سطل شیر خواهد خورد. در این روش نگه داشتن دمای مناسب شیر و بهداشت ظروف از نکات مهم محسوب می شود.۵- دستگاه های اتوماتیک : خیلی در ایران مرسوم نیست و هزینه اولیه آن بالاست. اما در ادامه مدیریت شیر دادن به گوساله ها را بسیار ساده میکند. ( زمان بندی مناسب، نیروی کارگری کمتر، غلظت و حجم و دمای مناسب شیر و… )
در دستگاه پرس پلت، فرایند تولید خوراک پلت دام با آسیاب کردن،مخلوط کردن با مواد اولیه خوراکی مانند مایعات و مواد مغذی، به صورت خمیر تغییر شکل می دهد و پس از تحت فشار قرار گرفتن ،از سوراخهایی با اندازه و اشکال مختلف، بنا به نوع خوراک حیوان از دستگاه پلت خارج می شود
استفاده از بستر مرغ در خوراک دام پایه و اساس علمی دارد و مطالعات مختلفی در خصوص ارزش غذائی آن در دنیا انجام شده است.
در تولید و پرورش دام می‌توان گفت مسائل مربوط به غذا خود هشتاد درصد مخارج را به وجود میاورند.
در این تحقیق سعی شده است تا روی 2 عامل اصلی تشخیص به موقع فحلی تشخیص به موقع آبستنی در روزهای بین ۱۸ تا ۲۳ پس ازتلقیح مصنوعی تمرکز شود و در نهایت دامداران محترم با تکنولوژی های قابل دسترس و ارزان بر روی تشخیص این 2 عامل اصلی فوق الذکر آشنا گردند
با توجه به افزایش تکنولوژی،ماشین آلات خوراک دام و خوراک آبزیان یکی از بهترین اختراعات بشر بوده است که توانسته کمک بسیار زیادی در زمینه تولید خوراک دام خوراک طیور و خوراک آبزیان بکند.
دستگاه آسیاب میکسر در مرغداری ها باعث تولید و عرضه محصولات غذایی برای جوجه ها، غازها، اردک و برخی از پرندگان داخلی می شود.
بیش از هر ماشین دیگری در گاوداری،دستگاه شیر دوش گاوداری کاربرد دارد و اگر که توجه خاصی به آن شود نقش بسزایی در کسب درآمد گاوداری میتواند داشته باشد.
ماشین شیردوشی بیش از هر ماشین دیگری در گاوداری کاربرد دارد و در صورتی که توجه خاصی به آن شود می تواند نقش بسزایی در کسب درآمد گاوداری داشته باشد.
Angus یک نژاد معروف گوشتی است. دارای بزرگترین گله های گوشتی دنیا است ، رنگ آن مشکی است و در سال 1835 رسماً به عنوان یک نژاد شناخته شده.
در این مقاله تحلیلی سعی بر ارائه روشهای تشخیص آبستنی ،مراحل زایمان وبرگشت رحم به حالت قبل از باروزی به منظور پذیرا شدن جنین بعدی توسط سیستم تولیدمثلی گوسفند است.
ارتباط بین تغذیه و تولیدمثل موضوعی است که روز به روز بر اهمیت آن افزوده می شود. تحقیقات اولیه ثابت کرد که تغذیه نقش مهمی در تولید مثل ایفا می کند، اما در بیشتر موارد کمبودهای شدید تغذیه ای باعث مشکلات تولید مثلی می شود.
هدف اصلی پرورش دهندگان افزایش تولید شیر روزانه و به حداکثر رساندن تعداد آبستنی ها در طول عمر و مدت زندگی گاو است .
گوساله های شیر خوارگوساله های جوانی هستند که درسنین ۳ تا ۵ ماهگی به وزن ۲۵۰ ــ ۱۲۰ کیلو گرمی می رسندو لاشه ای به وزن ۷۵ تا ۱۵۰ کیلو گرم تولید می کنند.
بسیاری از تحقیقات انجام گرفته بر روی شناسایی نقشه ژنتیکی در گاوهای شیری, در زمینه تعیین مکانهای ژنی مرتبط با تولید شیر می باشد.
متن حاضر به معرفی انواع اصلی مشکلات ناباروری در گله می پردازد و برای پیشگیری و کنترل آن ها پیشنهاداتی ارائه می دهد.
غذیه استاندارد بویژه پروتئین جیره یکی از عوامل مؤثر بر آبستنی دام ها به حساب می آید. افزایش پروتئین جیره باعث افزایش تولید شیر و مصرف خوراک می شود که این روش تغذیه ای منجر به کاهش باروری می شود.
کشور ما از نظر جمعیت دامهای سبک در رده های بالای جهانی قرارداشته و از آنجائیکه معمولاً گوسفند و بز ، قسمت اعظم تغدیه خود را از مراتع دریافت می دارند ، بعلل گوناگون و از جمله عدم تعادل بین علوفه تولیدی مراتع و تعداد دامهای استفاده کننده از این منبع غدائی ، روز به روز میزان فرسایش مراتع افزایش یافته و تولید علوفه آنها کاهش می یابد .
مراتع و علوفه جزء ارزانترین منابع خوراکی برای تغذیه گوسفندان محسوب می شوند .
