اثرات اقتصادی ناشی از عدم تشخیص به موقع فحلی و تشخیص دیرهنگام آبستنی در دام سنگین در طول عمراقتصادی دام

تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۸
بازدید : ۸۳۶

نسخه قابل چاپ

اثرات اقتصادی ناشی از عدم تشخیص به موقع فحلی و تشخیص دیرهنگام آبستنی در دام سنگین در طول عمراقتصادی دام شرکت بهین صنعت سبز صدرا
(وابسته به پارک علمی و فناوری )
«مرکز رشد گناباد»
« اسفند ماه 1399»

هدف:
هدف شرکت بهین صنعت سبز صدرا از انجام این تحقیقات و انتشار نتایج آن کمک به افزایش آگاهی و بهبود راندمان اقتصادی در صنعت دامپروری می باشد و به این منظور ماه ها مطالعه و مصاحبه و نظرسنجی انجام شده و علی رغم اختلاف نظر فنی و تخصصی بین اساتید و خبرگان صنعت دامپروری اکثراً با کلیات نتایج اقتصادی ارائه شده در این تحقیق موافق بوده اند.
ماموریت:
در این تحقیق با اشاره‌ای گذرا به عوامل موثر در بالابردن راندمان تولید مثل در گله های شیری سعی شده است تا روی 2 عامل اصلی تشخیص به موقع فحلی تشخیص به موقع آبستنی در روزهای بین ۱۸ تا ۲۳ پس ازتلقیح مصنوعی تمرکز شود و در نهایت دامداران محترم با تکنولوژی های قابل دسترس و ارزان بر روی تشخیص این 2 عامل اصلی فوق ‌الذکر آشنا گردند و نتایج اقتصادی قابل توجه آن محاسبه و منتشر شود.
جایگاه فحل یابی در تولید مثل مطلوب گله های شیری
· عامل اصلی در سود آوری صنعت دامپروری شیری تولید مثل مطلوب در عمر اقتصادی گاو می باشد.
(تعریف عمر اقتصادی: مدت زمانی است که یک گاو توان تولید مثل و شیردهی مطلوب را دارد که می تواند بین 7 تا 11 سال باشد.)
· یکی از دلایل بسیار مهم در کاهش سود آوری و بازدهی اقتصادی در صنعت دامپروری شیری پایین بودن راندمان تولید مثل در گله ها می باشد.

اشاره ای گذارا برعوامل موثر بر افزایش راندمان تولید مثل مطلوب گله های شیری

ردیف	عوامل موثر در افزایش راندمان تولید مثل	روشها – تکنولوژیها – نکات موثر	منبع وماخذ
1	استفاده ازجیره غذایی باکیفت	· کیفیت بالای جیره باعث چرخه فحلی منظم در دام می شود. · بهترین خوراک در 21 روز آخر آبستنی (انتظار زایش) و30 روز اول پس از زایش از اهمیت خاصی برخوردار است.	· اتحادیه گاوداران خراسان رضوی · پایگاه ارشد علوم دامی
2	کنترل دما و رطوبت در محیط دامپروری	· تنش گرمایی حاد می تواند : 1- منجر به سقط جنین شود. 2- در اواخر آبستنی موجب کاهش رشد گوساله (جنین) می شود که می تواند افزایش تلفات گوساله های تازه متولد شده را در پی داشته باشد. 3- باعث کاهش شدت فحلی و کوتاه شدن طول دوره فحلی می‌شود و شناسایی گاو فحل بامشکل مواجه می‌شود. · راه های جلوگیری از تنش گرمایی: 1-استفاده از سایبان 2- استفاده از سم پاش 3- مصرف آب آشامیدنی خنک4- استفاده از هواکش جهت جریان هوا 5- نصب آبخوری جلوی در خروجی شیردوشی 6- استفاده از پد سلولزی	اتحادیه گاوداران خراسان رضوی
3	آخرین روش های فحل یابی موفق	در حال حاضر استفاده از تکنولوژی ها و محصولات جدید و ارزان با دقت بالا امکان تشخیص به‌موقع فحلی را برای دامدار بسیار آسان کرده است.	پارک علم و فناوری
4	میزان موفقیت در اولین تلیقح	که به عوامل زیر بستگی دارد : 1- سلامت دام 2- سلامت اسپرم 3- مهارت فرد تلقیح کار 4-تشخیص زمان دقیق	دانشکده کشاورزی استان تهران
5	فاصله زایش تا اولین تلقیح منجر به آبستنی (روزهای باز)	بهترین زمان مطلوب ← 85 تا 110 روز	مجله پژوهش های علوم دامی
6	حداقل بودن فاصله دو زایش	هر 12 تا 13 ماه ← 1 گوساله	دانشکده کشاورزی استان تهران
7	تشخیص به موقع آبستنی دام بین روزهای 18 تا 23	در حال حاضر با استفاده از تکنولوژیهای جدید و ارزان و با دقت 97 % به راحتی امکان تشخیص بین روزهای 18 تا 23 برای دامدار فراهم کرده است.	پارک علم و فناوری
8	BCS مناسب دام ماده در زمان تلقیح	در دوره شیردهی آینده،گاوهای لاغر و چاق اواخر دوره آبستنی، چربی و پروتئین شیر آنها کاهش خواهد یافت. در ابتدا کاهش وزن برای یک دوره کوتاه می تواند چربی شیر را افزایش دهد که در گاوهای لاغر این پتانسیل وجود ندارد و در گاو های چاق باعث بیماری کتور می شود.	· اتحادیه گاوداران خراسان رضوی · پایگاه ارشد علوم دامی

فهرست هزینه ها و زیان های ناشی از ضعف در تشخیص به موقع فحلی و تشخیص دیرهنگام آبستنی
عمر اقتصادی: مدت زمانی است که یک گاو توان تولیدمثل وشیردهی مطلوب رادارد.(که می تواند بین۷تا11سال باشد)

ردیف	عنوان هزینه	شرح هزینه
1	کاهش تولید گوساله در عمر اقتصادی دام	· از دست دادن 3 تا 4 گوساله در طول عمر اقتصادی یک گاو شیری در دامداری صنعتی · از دست دادن ۵ تا ۷ گوساله در طول عمر اقتصادی یک گاو شیری در دامداری سنتی
2	هزینه های ناشی از افزایش فاصله زایش	1- هزینه خوراک و نگهداری مازاد: دام بایستی در هر ۱۲ تا ۱۳ ماه 1 گوساله داشته باشد وقتی این زمان افزایش پیدا می کند منجر به مصرف خوراک بیشتر و در نهایت زیان دامدار می شود. 2- کاهش تولید شیر به علت خشکی پیش از موعد
3	هزینه های ناشی از افزایش تعدادتلقیح که منجر به ایجاد هزینه مشروح می شود.	به ازای هر تلقیح بایستی هزینه های زیر داده شود: 1- هزینه های دامپزشکی: اسپرم، خدمات تلقیح کار، خدمات ماما دامپزشکی 2- هزینه‌ها خرید هورمون های دامپزشکی 3- هزینه فرد فحل یاب
4	هزینه های ناشی از عدم تلقیح به موقع به علت عدم تشخیص به موقع فحلی	وقتی تلقیح به موقع انجام نشود ۲۱ روز زمان می‌برد تا مجدد دام فحل شود و هزینه‌هایی مثل خوراک و نگهداری و استهلاک در این ۲۱ روز زیان برای دامدار محسوب می شود.
5	هزینه های ناشی از تلقیح در زمان نامناسب به علت عدم تشخیص به موقع فحلی	اگردام فحل نباشد و عمل تلقیح انجام شود دام دچار عفونتهای رحمی شده که منجر به صرف هزینه جهت درمان می شود که ضرر و زیان دامدار محسوب می شود.
6	زیان به دلیل تغییر جنسیت گوساله	طبق تحقیقات انجام شده ۶۰ % گوساله هایی که در اولین تلقیح منجر به آبستنی به دنیا می‌آیند ماده هستند و اگر تلقیح به موقع انجام‌نشود شانس کمتری در به دست آوردن گوساله ماده خواهند داشت.

ارزیابی بازدهی اقتصادی یک راس گاو شیری در عمر اقتصادی بین7 تا11سال با رکورد 38 کیلوگرم
عمر اقتصادی: مدت زمانی که یک گاو توان تولید مثل و شیردهی مطلوب را دارا باشد که در نژاد هلشتاین می تواندبین۷ تا ۱۱ سال باشد.

ردیف	عنوان درآمدها	وضعیت بازدهی مطلوب گاو شیری در عمراقتصادی	وضعیت بازدهی پرورش صنعتی گاو شیری در عمراقتصادی دام	وضعیت بازدهی پرورش سنتی گاو شیری در عمراقتصادی دام
ردیف	عنوان درآمدها	مقدار تولید	مقدار تولید	مقدار تولید
1	تولید شیر در عمر اقتصادی گاو	57 تن	50 تن	38 تن
2	تولید گوساله	5/5 راس	5/3 راس	5/2 راس
3	کود	25 تن خشک	21 تن	16 تن
4	فروش دام زنده پس از پایان یافتن عمر اقتصادی	650کیلوگرم	650کیلوگرم	650کیلوگرم

جمع بندی:
برآورد متوسط زیان در شرایط فعلی گاو شیری در طول عمر اقتصادی گاو هلشتاین به علت عدم تشخیص به موقع فحلی و تشخیص دیرهنگام آبستنی

نوع پرورش دام	برآورد زیان مستقیم در طول عمر اقتصادی گاو	برآورد زیان و هزینه های جانبی در طول عمر اقتصادی گاو
دامداری صنعتی متوسط زیان ناشی از عدم تشخیص به موقع فحلی در عمر اقتصادی گاو (بین ۷ تا ۱۱ سال)	معادل از دست دادن: 4 راس گوساله و یا ۱۷ تن شیر	هزینه جانبی در طول هر دوره شیردهی از قبیل · خوراک اضافه · هزینه های تلقیح کار · هزینه دامپزشکی از قبیل معاینات ماما · هزینه‌های اسپرم، هورمون، دارو · هزینه فحل یاب · هزینه کارگر ، بیمه و آب و برق و استهلاک ها که در طول عمر اقتصادی دام
دامداری سنتی متوسط زیان ناشی از عدم تشخیص به موقع فحلی در عمر اقتصادی گاو (بین ۷ تا ۱۱ سال)	معادل از دست دادن: 7 راس گوساله و یا 39 تن شیر	هزینه جانبی در طول هر دوره شیردهی از قبیل · خوراک اضافه · هزینه های تلقیح کار · هزینه دامپزشکی از قبیل معاینات ماما · هزینه‌های اسپرم، هورمون، دارو · هزینه فحل یاب · هزینه کارگر ، بیمه و آب و برق و استهلاک ها که در طول عمر اقتصادی دام

توضیح :
محاسبات انجام شده در بهمن سال 99 حدود زیان مالی یک راس گاو در عمر اقتصادی آن در دامداری صنعتی و سنتی بین 100 تا 220 میلیون تومان برآورد شده است.

توضیح :
امروزه در صنعت دامداری برای بالابردن بازدهی اقتصادی تحقیقات بسیاری برای یافتن روشها و تکنولوژی هایی که در تشخیص به موقع محلی و تشخیص زود هنگام آبستنی به شکلی ساده و کاربردی و ارزان به صنعت دامداری کمک بکند انجام شده است که در این جدول بخشی از آنها را معرفی می کند .
روش ها و ابزار و تکنولوژی های رایج در تشخیص به موقع فحلی

ردیف	عنوان محصول	دقت در تشخیص	کشور سازنده	تکنیک	کاربرد	قیمت	ارزان یا گران	وضعیت محصولات و امکان دسترسی
1	محصول kamar	87 %	هندوستان	آشکار ساز گرما	آسان	دلار	گران	دسترسی به شرط واردات
2	محصول estrotect	90 %	آمریکا	آشکار ساز گرما	آسان	دلار	گران	دسترسی به شرط واردات
3	گچ دمی	71 %	آمریکا	ضربه پذیر	آسان	دلار	گران	در دسترسی می باشد
4	محصول فحل یاب	95 %	ایران	تغییرات هورمونی و رفتاری	آسان	ریال	ارزان	در مراحل پایانی تحقیق و تولید می باشد
5	فحل یاب الکترونیک	98 %	ایران	تغییرات رفتاری	سخت	ریال	گران	در دسترسی می باشد
6	محصول podometr	70 %	ایتالیا	فعالیت دام	سخت	دلار	گران	دسترسی به شرط واردات
7	جنین یاب	95 %	ایران	تغییرات هورمونی	آسان	ریال	ارزان	در مراحل پایانی تحقیق و تولید می باشد
8	روش استفاده از فرد فحل یاب	50 %	* نقاط ضعف عملکرد فرد فحل یاب: 1- عدم مهارت کافی فرد فحل یاب در تشخیص و تفکیک علائم در زمان های مختلف 2- کم بودن تعداد بازرسی های توسط فرد فحل یاب و دامداری در شبانه‌روز 3- عدم توجه فرد فحل یاب به زمان دقیق بازرسی‌ها که حدود ۷۰ % بروز علائم اصلی از ۶ عصر تا ۶ صبح رخ می دهد. 4- عدم مسئولیت پذیری فرد فحل یاب که بعد از تشخیص بایستی ثبت اطلاعات زمان بازرسی را در اولویت خود قرار دهد. 5- بالا بودن هزینه های نیروی انسانی فحل یاب متخصص