دوره بعد از زایش تعیین کننده پاسخ های تولیدی و تولید مثلی در طول دوره شیردهی می باشد.بنابراین یک زمان بسیار موثر در دوره تولیدی گاوهاست. در طول این دوره گاوها در خطر درگیری با بیماری های مرتبط زایش هستند مثل کمبود کلسیم, متریت, کتوز و جابجایی شیردان. اینها اختلالات گران بهایی هستند که از نظر اقتصادی حدود 200 تا 400 دلار به ازاء هر مورد خسارت می زنند . با نظارت بر سلامت گاوهای تازه زا فرصت تشخیص گاوهای بیمار در همان ابتدا و معالجه آنها را خواهید یافت. بعلاوه اینکه در جلوگیری از بیماری نیز کمک می کند.
بعنوان مثال گاو دارای عفونت رحمی که در همان ابتدا مداوا شده کمتر متحمل اختلالات ثانویه مثل برگشتگی شیردان و کتوز می شود. مثال دیگر تشخیص کتوز تحت بالینی است که اگر مداوا شود از یک کاهش تولید شیر جلوگیری خواهد شد.
نظارت بر سلامت گاوهای تازه زا شامل معاینه تمام گاوهای زایش کرده (7 تا 10 روز شیردهی) توسط افراد آموزش دیده است. پارامترهایی که در تعیین سلامت گاوها می تواند بکار رود شامل دمای بدن, رفتار حیوان, تولید شیر, تغییرات رحم و کتون های ادرار است. به عقیده نویسنده اکثر مشکلات در بسیاری از مزارع با دقت بر یک یا دو مورد از این پارامترها قابل مشاهده خواهد بود و توجیه نیروهای گاوداری برای اینکه ترکیب این عوامل باید در تصمیم گیری اینکه گاوی مریض است یا خیر و نیازمند درمان بسیار مهم است.
دمای بدن
بصورت یک اصل اثبات شده در گاوهای تازه زا, افزایش دمای بدن نشان دهنده وضعیت غیر عادی می باشد. در اینجا بیشتر گاوهای تازه زا متحمل عفونت رحمی و یا متریت می باشند. با نظارت دمای بدن دامنه وسیعی از درجه حرارت بدست میاید. دمای عادی رکتوم در گاوها بین 5/101 تا 103درجه فارانهایت می باشد. هنگامیکه دما بالای 103 درجه فارانهایت باشد تب تشخیص داده می شود. تغییرات درجه بدن ناشی از عواملی مثل حالت سلامتی, سن, فصل سال و زمان روز است. اگرچه دمای فردی گاوها متفاوت است ولی دمای نگهداشت گاوهای سالم نزدیک این محدوده است. در مطالعه پنسیلوانیا گزارش گردید که گاوهایی که مشکلات کلینیکی در هنگام زایش و در اوایل دوره پس از زایش نداشتند میانگین دمای بدنشان زیر 102 درجه فارانهایت در 10 روز اول دوره شیردهی بود. با این وجود گاوهای متریتی نیز وجود دارند که دمای بدنشان نرمال است و لزوما تب دار نیز نیستند. در مطالعه اخیر فلوریدا که دمای بدن و وضعیت گاو را برای نظازت گاوهای تازه زا در نظر گرفته بودند نشان دادند که بیش از نصف گاوهایی که دارای متریت تشخیص داده بودند در طول هفته اول بعد از زایش تب نداشتند.گاوهای با زایش غیر طبیعی دارای دمای بیشتر از 1/103 درجه فارانهایت و مرتبط با متریت بودند. همچنین بنزاکوئن و همکاران گزارش نمودند که گاوهای دارای زایش غیر طبیعی دارای متریت بیشتری در مقایسه با گاوهای دارای زایش طبیعی بودند. بنابراین مطالعات, چنین نتیجه گیری می شود که گاوهای با زایش غیر طبیعی (سخت زایی, جفت ماندگی یا دوقلو زایی) باید با دقت بیشتری در دوره بعد از زایش مورد نظارت قرار گیرند.
چندین مطالعه نشان داده که استفاده از آنتی بیوتیک ها در گاوهای با دمای بالای مرتبط با متریت, موفقیت آمیز است. کریستولا و اسمیت کاهش یک درجه فارانهایتی را در دمای بدن گاوها 24 ساعت پس از شروع درمان آنتی بیوتیکی گزارش نمودند. تحقیقات انجام گرفته در فلوریدا یافته های مشابهی را نشان دادند که گاوهای تشخیص داده شده با سم متریت و درمان شده با آنتی بیوتیک کاهش دمای معنی داری را در روزهای بعد نشان داده اند. از این اطلاعات به خوبی نتیجه گیری می شود که گاوهای شیری تشخیص داده شده با تب ناشی از متریت در دوره پس از زایش پاسخ مثبتی را به درمان آنتی بیوتیکی می دهند.
مسئله مهم در استفاده از برنامه نظارتی, تصمیم در خصوص زمان درمان گاوهاست. در مطالعه پنسیلوانیا دریافتند که گاوهای غیر نرمال, بالاترین میانگین دمای بدنشان بین روزهای 3 تا 6 بوده است و 66% آنها بین روزهای 2 و 5 پس از زایش درمان شده اند. نتایج مشابه دیگر توسط بنزاکوئن و همکاران بدست آمد. این یافته ها پیشنهاد می کند که عمده گاوهای تب دار در هفته بعد از زایش می باشند. بنابراین برنامه های نظارتی با استفاده از دمای رکتوم بهتر است در 7 روز بعد از زایش مورد استفاده قرار گیرد.
وضعیت حیوان
بعضی از افراد نسبت به سایرین توانایی تشخیص گاوهای مریض را از روی رفتار عمومی شان و یا شکل ظاهرشان دارند. لازم است که مدیران چنین افرادی را شناسایی کرده و بخوبی به آنها را آموزش دهند. آنها باید برای نگاه کردن به چشم ها, گوش ها, نوع ادرار و کل رفتار حیوانات آموزش ببینند. موقعیت و شکل چشم ها در داخل حدقه چشم برای یافتن سطح کاهش آب بدن یا وجود درد, قابل مشاهده و قابل اسکوربندی می باشد. سیستم نمره دهی مثل 1 (حداقل) 2(متوسط) 3 (ملایم) 4 (شدید) میتواند مورد استفاده قرار گیرد (اسمیت و ریسکو گاوی که دارای نمره 1 است معمولا دارای چشمان براق که بطور نرمال در داخل کاسه چشم قرار گرفته است می باشد. نمره 2 دارای چشمان خسته که کمی فرو رفته است می باشد (1-2 mm) نمره 3 دارای چشمانی بی نور و بی حالت که دارای فرورفتگی بیشتری در حدقه چشم می باشد است (2-4 mm) و نمره 4 دارای چشمانی خشک که شدیدﴽ فرورفته است می باشد (بیش از 5 میلی متر). موقعیت گوش گاوها نیز نشانه خوبی از وضعیت گاوهاست. گاوهای مریض معموﻵ دارای گوش های افتاده که ناشی از افسردگی, درد ویا تب می باشد هستند. از سوی دیگر گاوهای سالم به نظز براق, هوشیار و کنجکاو محیط پیرامونشان هستند. به محض نزدیک شدن یک نفر گاو سالم سعی در تماس گرفتن با زبان و بینی اش می کند.
در مزارعی که گاوها بسته می باشند رفتار گاو بعد از خوراک دهی برای تشخیص اشتهای آنها قابل بررسی است. گاوی که مریض است غذا نمی خورد ولی گاو سالم بعد از خوراک دهی سریعا حرکت می کند. در خدمات کلینیکی ما اشتهای گاوها را اینچنین نمره دهی می کنیم. 1- گاوهایی که بسته شده و غذا می خورند 2- گاوهایی که بسته شده و به نظر کسل می آیند و غذا نمی خورند. 3- گاوهایی که بسته نیستند و به نظر خسته و کسل آمده و یا مریض هستند. تاکید بیشتر ما روی گاوهایی است که در نمره های 2 یا 3 طبقه بندی می شوند و باید به دقت بیشتری تحت نظر قرار گیرند.
تولید شیر
نظارت بر تولید شیر گاوها در بسیاری از مزارع توسط سیستم های شیردوشی کامپیوتری صورت می گیرد. ارزش تولید شیر در ارتباط با سلامت گاو می باشد. همانطور که قبلا اشاره شد یک گاو مریض غذا نمی خورد و در نتیجه شیرش نیز افت می کند. گاوهای شیری با یک دوره نرمال پس از زایش دارای افزایش تولید شیر روزانه ای می باشند. تعیین انحراف برای مشخص نمودن گاوهای مریض بین مزارع مختلف فرق می کند. بعضی از مدیران فهرستی از گاوهایی که انحراف از مقدار پیش تعیین شده را دارند تهییه می کنند. در بیشتر مزارع 10 پوند کاهش در تولید شیر مورد استفاده قرار می گیرد. نیروهای آموزش دیده با استفاده از این فهرست گاوها را شناسایی کرده و وضعیت فیزیکی آنها را مورد ارزیابی قرار می دهند. دکتر تام اورتون برنامه نظارت بر تولید گاوها را در 20 روز بعد از زایش گزارش نمود. اورتون گزارش نمود که هدف, افزایش 10 درصدی تولید روزانه شیر در 14 روز بعد از زایش است که این مقدار برای تلیسه ها 8% است. بعلاوه هر گاو باید نزدیک به 100 پوند شیر در هر روز تا 20 روزگی و هر تلیسه 70 پوند در هر روز تولید شیر داشته باشد. گاوها و تلیسه هایی که به این مقدار دستیابی پیدا نمی کنند باید شناسایی و توسط کارشناسان مورد ارزیابی قرار گیرند.
ترشحات رحمی
شایع ترین اختلال در طی دوران بعد از زایش و بیشترین تشخیص برنامه های نظارت بر سلامت گاوها متریت است. با این وجود بحث در خصوص تشخیص متریت بسیار زیاد است. در کارهای کلینیکی ما گاوهایی که به نظر بیمار هستند و دارای ترشحات بدبو از رحم می باشند صرفنظر از دمای بدنشان با احتیاط متریت در نظر گرفته می شوند و نیازمند درمان هستند. بنابراین ما احساس می کنیم که ارزش گذاری بر روی ترشحات رحمی برای تشخیص صحیح متریت مهم است. بطوریکه در قبل اشاره شد تعدادی از گاوهای درگیر متریت تب ندارند. ترشحاتی که قرمز قهوه ای رنگ بوده و حاوی موکوس یا چرک بدون بو می باشند با احتیاط عادی در نظر گرفته می شوند. ترشحات بودار, کثیف و آبکی بیشتر اوقات بیانگر متریت شدید هستند که نیازمند درمان بوده و نقطه مقابل ترشحات مخاطی است که بیانگر وضعیت رو به بهبود گاو است. روش متداول برای سنجش ترشحات رحمی لمس رحم و معاینه چشمی واون برای ترشحات مایل به قهوه ای و بودار است. بهر حال این روش تشخیص خارج از توان تولید و بررسی ترشحات خارج از بدن گاو است. در نتیجه استفاده از واوینوسکوپ و یا استفاده از دستکش تمییز برای وارد نمودن دست در داخل واون تا قسمت سرویکس می تواند برای سنجش ترشحات بکار گرفته شود.
کتون های داخل شیر یا ادرار
کتون بادی های داخل شیر یا ادرار می تواند برای تشخیص کتوز در گاوهای شیری بکار گرفته شود. به عقیده ما سنجش کتوز در گاوهای تازه زا به اندازه کافی بکار گرفته نمی شود و برای گاوهای بیمار بسیار با ارزش است. هزینه کتوز تحت بالینی هر گاو حدود 78 دلار تخمین زده شده است. (گیشوزر و همکاران کتوز در ارتباط با افزایش خطر درگیری با متریت جابجایی شیردان و ورم پستان (سیوا جاروی و همکاران است و یک ضربه منفی روی تولید شیر خواهد بود. بطوریکه گزارش گردیده که گاوهایی که در تست کتون بادی شیر مثبت شده اند 1 تا 4/1 کیلوگرم شیر کمتری را در هر روز تولید می کنند . تشخیص و درمان گاوهای دارای کتوز تحت بالینی در ابتدای دوران پس از زایش تاثیرات منفی کتوز را کم خواهد نمود.
تشخیص گاوهای تازه زای درگیر کتوز با استفاده از آزمون های کنار گاوی و آنالیز سطح کتون های شیر و ادرار کامل شده است. این آزمون های کنار گاوی مبتنی بر درجه تغییر رنگ معرف هنگامیکه با کتون بادی های شیر یا ادرار برخورد می کنند است. این آزمون ها بصورت پودری (معموﻵ برای شیر) و استریپ های آنالیز ادرار در دسترس همه است. اندازه گیری سطوح کتونی ادرار بیشتر متداول است چرا که روش جمع آوری نمونه های ادرار پیچیده نیست و قابل تکرار است. مطالعات جدید کریر و همکاران عملکرد 3 آزمون کنار گاوی را برای تشخیص کتوز تحت بالینی مورد سنجش قرار دادند. آزمون های مورد سنجش شامل 1- پودر متداول مورد استفاده برای تشخیص استو استات شیر 2- استریپ ادرار برای تشخیص استو استات ادرار و 3- استریپ آزمون شیر برای کتون بادی ها بود. مطالعه نشان داد که ketostix یا استریپ آزمون کتون ها نتایج قابل قبولی را برای نشان دادن گاوهای درگیر کتوز گله های تجارتی خواهد داشت و ketocheck بصورت محدود قابل استفاده است.
کلیه عوامل در کنار یکدیگر
• یافتن اختلالاتی مثل متریت, جابجایی شیردان و کتوز با نظارت بر دمای بدن, وضعیت حیوان, تولید شیر و سطوح کتونی ادرار در گاوهای تازه زا بسیار با ارزش است. برنامه های نظارت بر سلامت گاوها این اطمینان را خواهد داد که : تمام گاوها در طی دوره ای که بسیار حساس به بیماری هستند مورد سنجش قرار گرفته و فرصت یافتن گاوهای مریض وجود خواهد داشت. با بکارگیری برنامه های نظارت بر سلامت گاوهای تازه زا, بنزاکوئن و همکاران گزارش نمودند که درمان اولیه گاوهای متریتی منجر به نرخ آبستنی برابر با گاوهای غیر متریتی می شود. این پیشنهاد می کند که تشخیص زود هنگام گاوهای متریتی و درمان سریع آنها ممکن است تاثیرات متریت بر تولید مثل را تعدیل کند. در ادامه نکات کلیدی که باید در بکارگیری برنامه نظارت بر سلامت گاوهای تازه زا مورد توجه قرار گیرد آمده است.
• تشخیص نیروهایی که علاقمند به کار و درمان گاوهای مریض هستند. آموزش و کار با آنها بصورت دوره ای و انجام دادن کارهای دامپزشکی با آنها بصورت متداول. یک اصل ثابت برای یافتن گاوهای مریض ارزیابی وضعیت دام, دمای رکتوم, تولید شیر و سنجش کتون بادی های ادرار می باشد.
• استانداردهایی را برای تشخیص گاوهای بیمار ایجاد کنید. آزمون های فیزیکی و روش های درمانی برای بیماری را بوجود آورید. این روش ها را مرتبا تکرار کنید.
• بر پایه امکانات موجود در مزرعه و توانای نیروهایتان, شما و دامپزشک باید در خصوص یافتن بهترین برنامه برای گله تصمیم گیری نمائید.
• این مطلب را که نظارت بر سلامت گاوها حداقل هفته اول پس از زایش بسیار با اهمیت است را در نظر بگیرید. روزهای 3 تا 7 با اهمیت تر می باشد.
• وضعیت حیوان, دمای رکتوم و نمونه های ادرار را برای وجود کتون بادی ها در 10 روز پس از زایش ارزیابی کنید.
• گاوها را از نظر متریت, جابجایی شیردان و ورم پستان اگر دارای تب هستند(بالای 103درجه فارانهایت) و نیز گاوهایی که به نظر بیمار می آیند صرفنظر از دما کنترل کنید.
• گاوهایی که در آزمون کتون های ادرار مثبت شده اند باید برای کتوز درمان شوند.
• روی ترشحات رحمی در روزهای 3, 5 و 7 توجه بیشتری نمائید تا گاوهایی که متریت دارند و تب ندارند را از دست ندهید.
• تغییرات تولید شیر در 20 روز پس از زایش وسیله بسیار خوبی برای ارزیابی سلامت حیوان است که باید مورد سنجش قرار گیرد.
• بعد از دوران پس از زایش نیز گاوهای بیمار را پیدا نمائید. نیروهای گاوداری که مسئول خوراک دادن- جابجایی گاوها- شیردوشی و اصلاح گله هستند باید این حقیقت را بدانند که آنها نقش مهمی در یافتن گاوهای مریض دارند. در نتیجه انها باید برای پیدا کردن اینگونه گاوها آموزش ببینند. همچنین شیر دوشان نیز باید بخوبی برای یافتن گاوهای ورم پستانی آموزش ببینند. این یک وظیفه مهم در کار شیردوشی خوب است.
بعنوان مثال گاو دارای عفونت رحمی که در همان ابتدا مداوا شده کمتر متحمل اختلالات ثانویه مثل برگشتگی شیردان و کتوز می شود. مثال دیگر تشخیص کتوز تحت بالینی است که اگر مداوا شود از یک کاهش تولید شیر جلوگیری خواهد شد.
نظارت بر سلامت گاوهای تازه زا شامل معاینه تمام گاوهای زایش کرده (7 تا 10 روز شیردهی) توسط افراد آموزش دیده است. پارامترهایی که در تعیین سلامت گاوها می تواند بکار رود شامل دمای بدن, رفتار حیوان, تولید شیر, تغییرات رحم و کتون های ادرار است. به عقیده نویسنده اکثر مشکلات در بسیاری از مزارع با دقت بر یک یا دو مورد از این پارامترها قابل مشاهده خواهد بود و توجیه نیروهای گاوداری برای اینکه ترکیب این عوامل باید در تصمیم گیری اینکه گاوی مریض است یا خیر و نیازمند درمان بسیار مهم است.
دمای بدن
بصورت یک اصل اثبات شده در گاوهای تازه زا, افزایش دمای بدن نشان دهنده وضعیت غیر عادی می باشد. در اینجا بیشتر گاوهای تازه زا متحمل عفونت رحمی و یا متریت می باشند. با نظارت دمای بدن دامنه وسیعی از درجه حرارت بدست میاید. دمای عادی رکتوم در گاوها بین 5/101 تا 103درجه فارانهایت می باشد. هنگامیکه دما بالای 103 درجه فارانهایت باشد تب تشخیص داده می شود. تغییرات درجه بدن ناشی از عواملی مثل حالت سلامتی, سن, فصل سال و زمان روز است. اگرچه دمای فردی گاوها متفاوت است ولی دمای نگهداشت گاوهای سالم نزدیک این محدوده است. در مطالعه پنسیلوانیا گزارش گردید که گاوهایی که مشکلات کلینیکی در هنگام زایش و در اوایل دوره پس از زایش نداشتند میانگین دمای بدنشان زیر 102 درجه فارانهایت در 10 روز اول دوره شیردهی بود. با این وجود گاوهای متریتی نیز وجود دارند که دمای بدنشان نرمال است و لزوما تب دار نیز نیستند. در مطالعه اخیر فلوریدا که دمای بدن و وضعیت گاو را برای نظازت گاوهای تازه زا در نظر گرفته بودند نشان دادند که بیش از نصف گاوهایی که دارای متریت تشخیص داده بودند در طول هفته اول بعد از زایش تب نداشتند.گاوهای با زایش غیر طبیعی دارای دمای بیشتر از 1/103 درجه فارانهایت و مرتبط با متریت بودند. همچنین بنزاکوئن و همکاران گزارش نمودند که گاوهای دارای زایش غیر طبیعی دارای متریت بیشتری در مقایسه با گاوهای دارای زایش طبیعی بودند. بنابراین مطالعات, چنین نتیجه گیری می شود که گاوهای با زایش غیر طبیعی (سخت زایی, جفت ماندگی یا دوقلو زایی) باید با دقت بیشتری در دوره بعد از زایش مورد نظارت قرار گیرند.
چندین مطالعه نشان داده که استفاده از آنتی بیوتیک ها در گاوهای با دمای بالای مرتبط با متریت, موفقیت آمیز است. کریستولا و اسمیت کاهش یک درجه فارانهایتی را در دمای بدن گاوها 24 ساعت پس از شروع درمان آنتی بیوتیکی گزارش نمودند. تحقیقات انجام گرفته در فلوریدا یافته های مشابهی را نشان دادند که گاوهای تشخیص داده شده با سم متریت و درمان شده با آنتی بیوتیک کاهش دمای معنی داری را در روزهای بعد نشان داده اند. از این اطلاعات به خوبی نتیجه گیری می شود که گاوهای شیری تشخیص داده شده با تب ناشی از متریت در دوره پس از زایش پاسخ مثبتی را به درمان آنتی بیوتیکی می دهند.
مسئله مهم در استفاده از برنامه نظارتی, تصمیم در خصوص زمان درمان گاوهاست. در مطالعه پنسیلوانیا دریافتند که گاوهای غیر نرمال, بالاترین میانگین دمای بدنشان بین روزهای 3 تا 6 بوده است و 66% آنها بین روزهای 2 و 5 پس از زایش درمان شده اند. نتایج مشابه دیگر توسط بنزاکوئن و همکاران بدست آمد. این یافته ها پیشنهاد می کند که عمده گاوهای تب دار در هفته بعد از زایش می باشند. بنابراین برنامه های نظارتی با استفاده از دمای رکتوم بهتر است در 7 روز بعد از زایش مورد استفاده قرار گیرد.
وضعیت حیوان
بعضی از افراد نسبت به سایرین توانایی تشخیص گاوهای مریض را از روی رفتار عمومی شان و یا شکل ظاهرشان دارند. لازم است که مدیران چنین افرادی را شناسایی کرده و بخوبی به آنها را آموزش دهند. آنها باید برای نگاه کردن به چشم ها, گوش ها, نوع ادرار و کل رفتار حیوانات آموزش ببینند. موقعیت و شکل چشم ها در داخل حدقه چشم برای یافتن سطح کاهش آب بدن یا وجود درد, قابل مشاهده و قابل اسکوربندی می باشد. سیستم نمره دهی مثل 1 (حداقل) 2(متوسط) 3 (ملایم) 4 (شدید) میتواند مورد استفاده قرار گیرد (اسمیت و ریسکو گاوی که دارای نمره 1 است معمولا دارای چشمان براق که بطور نرمال در داخل کاسه چشم قرار گرفته است می باشد. نمره 2 دارای چشمان خسته که کمی فرو رفته است می باشد (1-2 mm) نمره 3 دارای چشمانی بی نور و بی حالت که دارای فرورفتگی بیشتری در حدقه چشم می باشد است (2-4 mm) و نمره 4 دارای چشمانی خشک که شدیدﴽ فرورفته است می باشد (بیش از 5 میلی متر). موقعیت گوش گاوها نیز نشانه خوبی از وضعیت گاوهاست. گاوهای مریض معموﻵ دارای گوش های افتاده که ناشی از افسردگی, درد ویا تب می باشد هستند. از سوی دیگر گاوهای سالم به نظز براق, هوشیار و کنجکاو محیط پیرامونشان هستند. به محض نزدیک شدن یک نفر گاو سالم سعی در تماس گرفتن با زبان و بینی اش می کند.
در مزارعی که گاوها بسته می باشند رفتار گاو بعد از خوراک دهی برای تشخیص اشتهای آنها قابل بررسی است. گاوی که مریض است غذا نمی خورد ولی گاو سالم بعد از خوراک دهی سریعا حرکت می کند. در خدمات کلینیکی ما اشتهای گاوها را اینچنین نمره دهی می کنیم. 1- گاوهایی که بسته شده و غذا می خورند 2- گاوهایی که بسته شده و به نظر کسل می آیند و غذا نمی خورند. 3- گاوهایی که بسته نیستند و به نظر خسته و کسل آمده و یا مریض هستند. تاکید بیشتر ما روی گاوهایی است که در نمره های 2 یا 3 طبقه بندی می شوند و باید به دقت بیشتری تحت نظر قرار گیرند.
تولید شیر
نظارت بر تولید شیر گاوها در بسیاری از مزارع توسط سیستم های شیردوشی کامپیوتری صورت می گیرد. ارزش تولید شیر در ارتباط با سلامت گاو می باشد. همانطور که قبلا اشاره شد یک گاو مریض غذا نمی خورد و در نتیجه شیرش نیز افت می کند. گاوهای شیری با یک دوره نرمال پس از زایش دارای افزایش تولید شیر روزانه ای می باشند. تعیین انحراف برای مشخص نمودن گاوهای مریض بین مزارع مختلف فرق می کند. بعضی از مدیران فهرستی از گاوهایی که انحراف از مقدار پیش تعیین شده را دارند تهییه می کنند. در بیشتر مزارع 10 پوند کاهش در تولید شیر مورد استفاده قرار می گیرد. نیروهای آموزش دیده با استفاده از این فهرست گاوها را شناسایی کرده و وضعیت فیزیکی آنها را مورد ارزیابی قرار می دهند. دکتر تام اورتون برنامه نظارت بر تولید گاوها را در 20 روز بعد از زایش گزارش نمود. اورتون گزارش نمود که هدف, افزایش 10 درصدی تولید روزانه شیر در 14 روز بعد از زایش است که این مقدار برای تلیسه ها 8% است. بعلاوه هر گاو باید نزدیک به 100 پوند شیر در هر روز تا 20 روزگی و هر تلیسه 70 پوند در هر روز تولید شیر داشته باشد. گاوها و تلیسه هایی که به این مقدار دستیابی پیدا نمی کنند باید شناسایی و توسط کارشناسان مورد ارزیابی قرار گیرند.
ترشحات رحمی
شایع ترین اختلال در طی دوران بعد از زایش و بیشترین تشخیص برنامه های نظارت بر سلامت گاوها متریت است. با این وجود بحث در خصوص تشخیص متریت بسیار زیاد است. در کارهای کلینیکی ما گاوهایی که به نظر بیمار هستند و دارای ترشحات بدبو از رحم می باشند صرفنظر از دمای بدنشان با احتیاط متریت در نظر گرفته می شوند و نیازمند درمان هستند. بنابراین ما احساس می کنیم که ارزش گذاری بر روی ترشحات رحمی برای تشخیص صحیح متریت مهم است. بطوریکه در قبل اشاره شد تعدادی از گاوهای درگیر متریت تب ندارند. ترشحاتی که قرمز قهوه ای رنگ بوده و حاوی موکوس یا چرک بدون بو می باشند با احتیاط عادی در نظر گرفته می شوند. ترشحات بودار, کثیف و آبکی بیشتر اوقات بیانگر متریت شدید هستند که نیازمند درمان بوده و نقطه مقابل ترشحات مخاطی است که بیانگر وضعیت رو به بهبود گاو است. روش متداول برای سنجش ترشحات رحمی لمس رحم و معاینه چشمی واون برای ترشحات مایل به قهوه ای و بودار است. بهر حال این روش تشخیص خارج از توان تولید و بررسی ترشحات خارج از بدن گاو است. در نتیجه استفاده از واوینوسکوپ و یا استفاده از دستکش تمییز برای وارد نمودن دست در داخل واون تا قسمت سرویکس می تواند برای سنجش ترشحات بکار گرفته شود.
کتون های داخل شیر یا ادرار
کتون بادی های داخل شیر یا ادرار می تواند برای تشخیص کتوز در گاوهای شیری بکار گرفته شود. به عقیده ما سنجش کتوز در گاوهای تازه زا به اندازه کافی بکار گرفته نمی شود و برای گاوهای بیمار بسیار با ارزش است. هزینه کتوز تحت بالینی هر گاو حدود 78 دلار تخمین زده شده است. (گیشوزر و همکاران کتوز در ارتباط با افزایش خطر درگیری با متریت جابجایی شیردان و ورم پستان (سیوا جاروی و همکاران است و یک ضربه منفی روی تولید شیر خواهد بود. بطوریکه گزارش گردیده که گاوهایی که در تست کتون بادی شیر مثبت شده اند 1 تا 4/1 کیلوگرم شیر کمتری را در هر روز تولید می کنند . تشخیص و درمان گاوهای دارای کتوز تحت بالینی در ابتدای دوران پس از زایش تاثیرات منفی کتوز را کم خواهد نمود.
تشخیص گاوهای تازه زای درگیر کتوز با استفاده از آزمون های کنار گاوی و آنالیز سطح کتون های شیر و ادرار کامل شده است. این آزمون های کنار گاوی مبتنی بر درجه تغییر رنگ معرف هنگامیکه با کتون بادی های شیر یا ادرار برخورد می کنند است. این آزمون ها بصورت پودری (معموﻵ برای شیر) و استریپ های آنالیز ادرار در دسترس همه است. اندازه گیری سطوح کتونی ادرار بیشتر متداول است چرا که روش جمع آوری نمونه های ادرار پیچیده نیست و قابل تکرار است. مطالعات جدید کریر و همکاران عملکرد 3 آزمون کنار گاوی را برای تشخیص کتوز تحت بالینی مورد سنجش قرار دادند. آزمون های مورد سنجش شامل 1- پودر متداول مورد استفاده برای تشخیص استو استات شیر 2- استریپ ادرار برای تشخیص استو استات ادرار و 3- استریپ آزمون شیر برای کتون بادی ها بود. مطالعه نشان داد که ketostix یا استریپ آزمون کتون ها نتایج قابل قبولی را برای نشان دادن گاوهای درگیر کتوز گله های تجارتی خواهد داشت و ketocheck بصورت محدود قابل استفاده است.
کلیه عوامل در کنار یکدیگر
• یافتن اختلالاتی مثل متریت, جابجایی شیردان و کتوز با نظارت بر دمای بدن, وضعیت حیوان, تولید شیر و سطوح کتونی ادرار در گاوهای تازه زا بسیار با ارزش است. برنامه های نظارت بر سلامت گاوها این اطمینان را خواهد داد که : تمام گاوها در طی دوره ای که بسیار حساس به بیماری هستند مورد سنجش قرار گرفته و فرصت یافتن گاوهای مریض وجود خواهد داشت. با بکارگیری برنامه های نظارت بر سلامت گاوهای تازه زا, بنزاکوئن و همکاران گزارش نمودند که درمان اولیه گاوهای متریتی منجر به نرخ آبستنی برابر با گاوهای غیر متریتی می شود. این پیشنهاد می کند که تشخیص زود هنگام گاوهای متریتی و درمان سریع آنها ممکن است تاثیرات متریت بر تولید مثل را تعدیل کند. در ادامه نکات کلیدی که باید در بکارگیری برنامه نظارت بر سلامت گاوهای تازه زا مورد توجه قرار گیرد آمده است.
• تشخیص نیروهایی که علاقمند به کار و درمان گاوهای مریض هستند. آموزش و کار با آنها بصورت دوره ای و انجام دادن کارهای دامپزشکی با آنها بصورت متداول. یک اصل ثابت برای یافتن گاوهای مریض ارزیابی وضعیت دام, دمای رکتوم, تولید شیر و سنجش کتون بادی های ادرار می باشد.
• استانداردهایی را برای تشخیص گاوهای بیمار ایجاد کنید. آزمون های فیزیکی و روش های درمانی برای بیماری را بوجود آورید. این روش ها را مرتبا تکرار کنید.
• بر پایه امکانات موجود در مزرعه و توانای نیروهایتان, شما و دامپزشک باید در خصوص یافتن بهترین برنامه برای گله تصمیم گیری نمائید.
• این مطلب را که نظارت بر سلامت گاوها حداقل هفته اول پس از زایش بسیار با اهمیت است را در نظر بگیرید. روزهای 3 تا 7 با اهمیت تر می باشد.
• وضعیت حیوان, دمای رکتوم و نمونه های ادرار را برای وجود کتون بادی ها در 10 روز پس از زایش ارزیابی کنید.
• گاوها را از نظر متریت, جابجایی شیردان و ورم پستان اگر دارای تب هستند(بالای 103درجه فارانهایت) و نیز گاوهایی که به نظر بیمار می آیند صرفنظر از دما کنترل کنید.
• گاوهایی که در آزمون کتون های ادرار مثبت شده اند باید برای کتوز درمان شوند.
• روی ترشحات رحمی در روزهای 3, 5 و 7 توجه بیشتری نمائید تا گاوهایی که متریت دارند و تب ندارند را از دست ندهید.
• تغییرات تولید شیر در 20 روز پس از زایش وسیله بسیار خوبی برای ارزیابی سلامت حیوان است که باید مورد سنجش قرار گیرد.
• بعد از دوران پس از زایش نیز گاوهای بیمار را پیدا نمائید. نیروهای گاوداری که مسئول خوراک دادن- جابجایی گاوها- شیردوشی و اصلاح گله هستند باید این حقیقت را بدانند که آنها نقش مهمی در یافتن گاوهای مریض دارند. در نتیجه انها باید برای پیدا کردن اینگونه گاوها آموزش ببینند. همچنین شیر دوشان نیز باید بخوبی برای یافتن گاوهای ورم پستانی آموزش ببینند. این یک وظیفه مهم در کار شیردوشی خوب است.
دیدگاه ها