کود مرغی (کود مرغی گرانوله,کود مرغی پلت)

فضولات دامی از قرن ها پیش به عنوان کود برای رشد بهتر گیاهان و درختان مورد استفاده قرار می گرفته است. در این بین کود مرغی به دلیل داشتن مقدار بالای نیتروژن یکی از مطلوب ترین کودهای آلی شناخته شده است.

قسمتی از کود مرغی امروزه در دنیا در تغذیه دام و ماهی به کار می رود و قسمت جزئی از آن نیز در تعداد معدودی از کشورها مانند هندوستان، چین و برخی از کشورهای آفریقایی جهت تولید بیوگاز برای مصارف خانگی و در برخی از کشورهای پیشرفته از جمله انگلستان برای سوخت نیروگاه‌های تولید برق مدرن به کار می‌رود ولی به طور کلی بیش از 90 درصد از این کود برای مصارف کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد.

فواید و مضرات کود مرغی چیست؟

پرندگان دارای طول روده کوتاهتری نسبت به چهار پایانی مانند گاو و گوسفند هستند به همین دلیل مواد مغذی خوراک پرندگان کمتر جذب بدن آنها می شود و کودی که از فضولات آنها به دست می آید، ارزش بیشتری نسبت به کود حیواناتی مانند گاو و گوسفند دارد. کود مرغی نسبت به کودهای حیوانی دیگر، اوره بیشتری دارد و در خاک سریعتر جذب می شود. جذب سریعتر کود مرغی باعث می شود تا با سرعت بیشتری نسبت به سایر کودهای حیوانی در زمین از بین رود. به همین دلیل نیاز است تا کشاورزان تقریبا هر دو سال یکبار زمین های خود را با کود مرغی شارژ نمایند در صورتی که در کودهای گاوی تا 5 سال نیز ممکن است نیاز به کود دهی مجدد خاک وجود نداشته باشد.

در صورت استفاده از کود مرغی، بایستی به اندازه کافی آب به گیاه یا درخت برسد در غیر این صورت ممکن است که کود مرغی باعث سوزاندن گیاه و از بین رفتن آن شود.

انواع کود مرغی

کود مرغی با توجه به شرایط نگهداری طیور و عملیاتی که برای فرآوری و بهبود آن انجام می دهند، دارای انواع مختلفی است که در ادامه به آنها اشاره شده است:

کود مرغ گوشتی:

کود مرغ گوشتی دارای پروتئین بالا بوده و حاوی ۳۰-۱۸ درصد اسید اوریک،۱۷-۱۲ درصد آمونیاک،۴-۲ درصد کراتین و دیگر ترکیبات ازته می باشد و انرژی آن نیز بالاتر از انواع دیگر کودهای مرغی می باشد. اگر مرغ گوشتی در بستر پرورش داده شود، کود آن حاوی مقداری ناخالصی می باشد زیرا در آن موادی مانند خاک اره، پوسته برنج و… که برای پوشش بستر استفاده شده است، خواهد بود.

کود مرغ مادر:

این کود از پرورش نیمچه‌های جانشین شونده تخمگذار یا مادر که در بستر پرورش می یابند، به دست می آید. ارزش این کود ها که حاوی فضولات و مواد به کار برده شده در بستر هستند کمتر از کود مرغ گوشتی است زیرا در پرورش نیمچه‌ها و مرغ مادر از مواد بیشتری برای پوشش بستر استفاده می شود و همچنین غذای مرغ مادر حاوی انرژی و پروتئین خام کمتر و الیاف بیشتری نسبت به غذای جوجه های گوشتی است.

کود مرغی قفسی

کود مرغهایی که در قفس پرورش داده می شوند دارای خلوص بالاتری است و ارزش بیشتری دارد، زیرا این مرغها در قفس پرورش می یابند و ناخالصی مواد بستر در کود آنها وجود نخواهد داشت. کود مرغ قفسی، به دلیل خلوص و ارزش بالایی که دارد، برای خوراک دام نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

کود مرغی فله ای

کود مرغی فله ای بدون اعمال تغییرات در کود های خامی که از مرغداری ها تهیه می شوند، به دست می آید. کود فله ای اگر از کود مرغ در بستر تهیه شده باشد، دارای قیمت کمتری نسبت به کود مرغ قفسی خواهد بود.

 در فیلم زیر نحوه استفاده از کود مرغی که از مرغداری ها به صورت فله و تازه تهیه می شود را مشاهده می نمایید:

پلیت مرغی

پلیت مرغی که به آن پلت مرغی نیز گفته می شود، طی انجام فرآیندهایی از کود مرغ به دست می‌آید. در ابتدا، کود مرغ در دستگاه کود خشک کن حرارت داده شده و رطوبت آن کاهش می یابد، سپس از داخل یک صفحه مشبک با فشار عبور داده می شود تا به شکل فشرده و رشته ای در آید. به این ترتیب رطوبت کود به طور کامل گرفته شده و خشک می شود. این کود تقریبا استریل شده و عوامل بیماری زا در آن از بین رفته است. 

در بعضی از روشها پس از خشک کردن کود  در آسیاب‌های بزرگ صنعتی به پودر تبدیل شده و به طور کامل ضدعفونی می‌شود. در این مرحله تمام عوامل بیماری‌زا، باکتری‌های مضر، مواد سمی و … از آن گرفته می‌شود. پس از مرحله ضدعفونی، پودر خشک ضدعفونی شده به شکل پلیت درمی‌آید. در نهایت، پلیت‌ها بسته‌بندی شده و به بازار عرضه می‌شوند. بافت نهایی که پلیت مرغی به خود می‌گیرد، به گونه‌ای است که به راحتی با خاک پیوند خورده و ترکیب منسجمی را با آن تشکیل می‌دهد.

پلت مرغی منبع غنی از ویتامین‌ها و مواد مغذی برای خاک است. اگر بخواهیم پلت مرغی را با کود دیگر حیوانات مقایسه کنیم، پلت مرغی کلسیم، فسفر، پتاسیم و نیتروژن بیشتری نسبت به کودهای حیوانی دیگر دارد. بنابراین استفاده از پلت مرغی در صنعت کشاورزی، یک اقدام هوشمندانه در جهت دستیابی به زمین حاصلخیز و محصول باکیفیت با صرف هزینه خیلی کم به حساب می‌آید.

کود مرغی گرانوله

کود مرغی گرانوله همانند کود مرغی پلیتی دارای مواد آلی، ازت کل، فسفر، پتاسیم و عناصر ریز مغذی (مس، منگنز، آهن و روی) می‌باشد. تنها تفاوت کود مرغی گرانوله با کود پلیت مرغی در ظاهر آن است. کودهای گرانوله به صورت گرانول و گرد بوده و به همین علت با تمامی دستگاههای کودپاش، قابل استفاده می باشند.