نام علمی PHALAENOPSIS ORCHID
ارکیده فالانوپسیس از خانواده ارکید و زادگاه اصلی آن شمال استرالیا و سراسر جنوب شرقی آسیا می باشد . گونه‌های وحشی این گل در شمال ایران و جاهای گرمتر دیگری وجود دارد. عمر گلهای این گیاه بسته به شرایط و محیط نگهداری حدود سه تا شش ماه می باشد و با نگهداری اندکی این گیاه به محیط و شرایط عادت می کند .
گونه‌های تجاری این گل از دو گروه عمده فالانوپسیس که به ارکیده پروانه‌ای یا ارکیده شاپرکی نیز معروف است و سیمبیدیوم می باشند .
با وجود اینکه زمان و فصل گلدهی ارکیده ها متفاوت است اما معمولا گلدهی آنها از دی ماه شروع می شود و چندین ماه ادامه دارد . پس از طی دوران گلدهی مدتی زمان جهت استراحت و بازسازی نیاز هست تا دوباره این گیاه به گل بنشیند. معمولا گونه های فالانوپسیس حداقل یکبار و گاهی تا سه بار در سال می توانند گل دهند.
گلهای ارکیده فالانوپسیس معمولا قطری حدود 5 تا 12 سانتیمتر دارند و رنگ گلها در این گونه بسیار متنوع است و رنگهایی از قبیل سفید، ارغوانی ، بنفش ، بنفش و ارغوانی رگه‌دار ، صورتی و زرد و ترکیبی از سفید و صورتی و … در این گونه وجود دارد .
فالانوپسیس ها گیاهانی سایه دوست هستند . بنابراین توجه داشته باشید که گلدان نباید در محلی که نه خیلی تاریک و نه خیلی در معرض تشعشع آفتاب باشد ، قرار گیرد .
از آنجا که ارکیدها گیاهانی گرمسیر هستند میتوان آنها را در دمای آپارتمانها نگهداری کرد.دمای مطلوب این گیاه بین ۱۲ تا ۲۸ درجه سانتیگراد (۵۵ تا ۸۵ درجه فارنهایت) است و البته باید توجه داشت که نباید گیاه را در نزدیکی لوازم گرمایشی قرار داد. در گلخانه‌ها برای رشد ایده‌آل، دمای شبانه را حدود ۱۵.۵ درجه سانتیگراد و یا ۶۰ درجه فارنهایت و دمای روزانه را بین ۲۳ تا ۲۶ درجه سانتیگراد یا ۷۵ تا ۸۰ درجه فارنهایت نگهداری می کنند.
دمای پایین هوای پاییزه موجب تحریک گل‌آغازی و بیشتر شدن طول ساقه گلدهنده می شود. اما ادامه دمای سرد نیز موجب از بین رفتن غنچه‌ها می شود. همچنین دمای بالای ۳۰ درجه سانتیگراد رشد گیاه را کند می کند.
نکته مهم در آبیاری این گیاه این است که گلدانها قبل از خشک شدن باید آبیاری شوند و نوبت بعدی آبیاری زمانیست که خاک گلدان تقریبا نزدیک به خشک شدن است. خاک گلدان باید از مواد سبک و جاذب باشد و اگر چنین باشد تقریبا حدود یکبار در هفته تا یکبار در ده روز فاصله مطلوب برای آبیاری خواهد بود . در زمستانها که لوازم گرمایشی روشن می شوند و رطوبت هوا کم می شود ، نیاز به آبیاری بیشتر خواهد بود. همچنین توجه کنید که آب زدن به گلها موجب کوتاهی عمر گلها می شود .
معمولا در خاک این گیاه از دانه‌های سنگهای سبک معدنی مانند لیکا و پرلیتهای درشت یا پوکه‌های معدنی درشت استفاده می شود تا ریشه گیاه با چسبیدن به این مواد معدنی رطوبت هوا را از آنها بگیرد.
برای کوددهی این گلها بهتر است از کودهایی که به مرور تجزیه و آزاد شوند یا کودهای NPK با ترکیب ۱۴-۱۴-۱۴ همراه با سایر عناصر کم‌مصرف مورد نیاز به صورت ماهانه با دوز یک در هزار یا نیم در هزار استفاده کرد.
در گلخانه‌های حرفه‌ای در زمان گلدهی از کودهایی که میزان فسفر را افزایش می دهند مثلا از کود NPK ۲۰-۳۰-۱۰ استفاده می کنند و در طول زمستان کوددهی را کم می کنند. همچنین توصیه می شود در زمانی که گیاه شکوفه دارد کوددهی انجام نشود.
مدت زمان نگهداری ساقه گلدهنده در ارکید فالانوپسیس بسیار طولانی است. یعنی زمانی حدود ۳ تا ۶ ماه یک ساقه گلدهنده به شکوفایی ادامه می دهد. حتی شاخه بریده این گل هم یک ماه در آب دوام می‌آورد.
چنانچه بعد از تمام شدن غنچه‌ها ساقه گلدهنده را بررسی کنید روی ساقه ، زبانکهای سبز یا قهوه‌ای مشاهده خواهید کرد که از ساقه‌های گلدهنده جانبی حفاظت می کنند. در صورت وجود چنین زبانکهایی ساقه گلدهنده را قطع نکنید. و اجازه بدهید که ساقه‌های جانبی نیز رشد کنند و شکوفا بشوند.
چنانچه ساقه جانبی وجود نداشت با قطع کردن ساقه گل دهنده اصلی موجب تسریع در گلدهی مجدد خواهید شد .
معمولا بعد از پایان گلدهی ارکیدها باید خاک گلدان آنرا عوض کرد و در خاک ان از ترکیبی از مواد سبک و جاذب رطوبت مانند پرلیت درشت ، لیکا ، ورمیکولیت ، پوکه معدنی درشت خرد نشده همراه با بقایای پوسیده چوب یا پیت ماس یا کوکوپیت بعلاوه مقداری ذغال چوب و مقدار کمی شن و خزه استفاده کرد .
در نظر داشته باشید که ریشه‌های بیرون گلدان علامت خوبی برای سلامتی گیاه هستند و این ریشه‌ها برای جذب رطوبت هوا از گلدان خارج می شوند.
اغلب پرورش دهندگان از گلدانهای پلاستیک شفاف (که داخل گلدان دیده میشود) استفاده میکنند. و به نظر میرسد نور بر عکس دیگر گیاهان برای ریشه ارکید فالانوپسیس مفید است.
شرایط نگهداری ارکیده فالانوپسیس
خاک و تغذیه خاک سبک و جاذب رطوبت
دمای ایده آل محیط 20 درجه سانتیگراد
آبیاری و رطوبت کمی خشک
نور محیط کم
ارکیده فالانوپسیس از خانواده ارکید و زادگاه اصلی آن شمال استرالیا و سراسر جنوب شرقی آسیا می باشد . گونه‌های وحشی این گل در شمال ایران و جاهای گرمتر دیگری وجود دارد. عمر گلهای این گیاه بسته به شرایط و محیط نگهداری حدود سه تا شش ماه می باشد و با نگهداری اندکی این گیاه به محیط و شرایط عادت می کند .
گونه‌های تجاری این گل از دو گروه عمده فالانوپسیس که به ارکیده پروانه‌ای یا ارکیده شاپرکی نیز معروف است و سیمبیدیوم می باشند .
با وجود اینکه زمان و فصل گلدهی ارکیده ها متفاوت است اما معمولا گلدهی آنها از دی ماه شروع می شود و چندین ماه ادامه دارد . پس از طی دوران گلدهی مدتی زمان جهت استراحت و بازسازی نیاز هست تا دوباره این گیاه به گل بنشیند. معمولا گونه های فالانوپسیس حداقل یکبار و گاهی تا سه بار در سال می توانند گل دهند.
گلهای ارکیده فالانوپسیس معمولا قطری حدود 5 تا 12 سانتیمتر دارند و رنگ گلها در این گونه بسیار متنوع است و رنگهایی از قبیل سفید، ارغوانی ، بنفش ، بنفش و ارغوانی رگه‌دار ، صورتی و زرد و ترکیبی از سفید و صورتی و … در این گونه وجود دارد .
فالانوپسیس ها گیاهانی سایه دوست هستند . بنابراین توجه داشته باشید که گلدان نباید در محلی که نه خیلی تاریک و نه خیلی در معرض تشعشع آفتاب باشد ، قرار گیرد .
از آنجا که ارکیدها گیاهانی گرمسیر هستند میتوان آنها را در دمای آپارتمانها نگهداری کرد.دمای مطلوب این گیاه بین ۱۲ تا ۲۸ درجه سانتیگراد (۵۵ تا ۸۵ درجه فارنهایت) است و البته باید توجه داشت که نباید گیاه را در نزدیکی لوازم گرمایشی قرار داد. در گلخانه‌ها برای رشد ایده‌آل، دمای شبانه را حدود ۱۵.۵ درجه سانتیگراد و یا ۶۰ درجه فارنهایت و دمای روزانه را بین ۲۳ تا ۲۶ درجه سانتیگراد یا ۷۵ تا ۸۰ درجه فارنهایت نگهداری می کنند.
دمای پایین هوای پاییزه موجب تحریک گل‌آغازی و بیشتر شدن طول ساقه گلدهنده می شود. اما ادامه دمای سرد نیز موجب از بین رفتن غنچه‌ها می شود. همچنین دمای بالای ۳۰ درجه سانتیگراد رشد گیاه را کند می کند.
نکته مهم در آبیاری این گیاه این است که گلدانها قبل از خشک شدن باید آبیاری شوند و نوبت بعدی آبیاری زمانیست که خاک گلدان تقریبا نزدیک به خشک شدن است. خاک گلدان باید از مواد سبک و جاذب باشد و اگر چنین باشد تقریبا حدود یکبار در هفته تا یکبار در ده روز فاصله مطلوب برای آبیاری خواهد بود . در زمستانها که لوازم گرمایشی روشن می شوند و رطوبت هوا کم می شود ، نیاز به آبیاری بیشتر خواهد بود. همچنین توجه کنید که آب زدن به گلها موجب کوتاهی عمر گلها می شود .
معمولا در خاک این گیاه از دانه‌های سنگهای سبک معدنی مانند لیکا و پرلیتهای درشت یا پوکه‌های معدنی درشت استفاده می شود تا ریشه گیاه با چسبیدن به این مواد معدنی رطوبت هوا را از آنها بگیرد.
برای کوددهی این گلها بهتر است از کودهایی که به مرور تجزیه و آزاد شوند یا کودهای NPK با ترکیب ۱۴-۱۴-۱۴ همراه با سایر عناصر کم‌مصرف مورد نیاز به صورت ماهانه با دوز یک در هزار یا نیم در هزار استفاده کرد.
در گلخانه‌های حرفه‌ای در زمان گلدهی از کودهایی که میزان فسفر را افزایش می دهند مثلا از کود NPK ۲۰-۳۰-۱۰ استفاده می کنند و در طول زمستان کوددهی را کم می کنند. همچنین توصیه می شود در زمانی که گیاه شکوفه دارد کوددهی انجام نشود.
مدت زمان نگهداری ساقه گلدهنده در ارکید فالانوپسیس بسیار طولانی است. یعنی زمانی حدود ۳ تا ۶ ماه یک ساقه گلدهنده به شکوفایی ادامه می دهد. حتی شاخه بریده این گل هم یک ماه در آب دوام می‌آورد.
چنانچه بعد از تمام شدن غنچه‌ها ساقه گلدهنده را بررسی کنید روی ساقه ، زبانکهای سبز یا قهوه‌ای مشاهده خواهید کرد که از ساقه‌های گلدهنده جانبی حفاظت می کنند. در صورت وجود چنین زبانکهایی ساقه گلدهنده را قطع نکنید. و اجازه بدهید که ساقه‌های جانبی نیز رشد کنند و شکوفا بشوند.
چنانچه ساقه جانبی وجود نداشت با قطع کردن ساقه گل دهنده اصلی موجب تسریع در گلدهی مجدد خواهید شد .
معمولا بعد از پایان گلدهی ارکیدها باید خاک گلدان آنرا عوض کرد و در خاک ان از ترکیبی از مواد سبک و جاذب رطوبت مانند پرلیت درشت ، لیکا ، ورمیکولیت ، پوکه معدنی درشت خرد نشده همراه با بقایای پوسیده چوب یا پیت ماس یا کوکوپیت بعلاوه مقداری ذغال چوب و مقدار کمی شن و خزه استفاده کرد .
در نظر داشته باشید که ریشه‌های بیرون گلدان علامت خوبی برای سلامتی گیاه هستند و این ریشه‌ها برای جذب رطوبت هوا از گلدان خارج می شوند.
اغلب پرورش دهندگان از گلدانهای پلاستیک شفاف (که داخل گلدان دیده میشود) استفاده میکنند. و به نظر میرسد نور بر عکس دیگر گیاهان برای ریشه ارکید فالانوپسیس مفید است.
شرایط نگهداری ارکیده فالانوپسیس
خاک و تغذیه خاک سبک و جاذب رطوبت
دمای ایده آل محیط 20 درجه سانتیگراد
آبیاری و رطوبت کمی خشک
نور محیط کم
دیدگاه ها