داشتن یک حیاط زیبا نیازمند مراقبت و نگهداری منظم و مداوم است. برای رسیدن به این منظور، باید با در نظر گرفتن بهترین زمان برای آبیاری باغچه، به صورت مداوم باغچه خود را آبیاری و چمن‌ها را به صورت منظم کوتاه کنید، خاک را با کود غنی کرده و درختان را هرس کنید. تمامی این کارها برای نگهداری از گیاهان باغچه ضروری است، مخصوصاً در زمان بهار و تابستان که رشد گیاهان بسیار بیشتر از بقیه مواقع سال است. برای داشتن یک باغچه سبز و زیبا تمام مواردی که گفته شد از اهمیت بالایی برخوردار است، ولی همه ما آگاهی داریم که بدون آبیاری مناسب، هیچ یک از این کارها تاثیری نخواهد داشت. در این مقاله به مقوله آبیاری برای انواع گیاهان باغچه، روش های آن و بهترین زمان برای آبیاری باغچه خواهیم پرداخت.
در ابتدا باید بگویم که هیچ‌گونه سبزی ای وجود ندارد که بتواند کم آبی را تحمل کند. بی‌توجهی به باغچه سبزیجات می‌تواند باعث کاهش رشد، پژمرده شدن و در نهایت مرگ گیاهان شود. اغلب سبزیجات (مانند گل کلم، کرفس، فلفل، تربچه و …) در طول فصل گرما نیاز به آب بسیار زیادی دارند. این گیاهان برای تولید یک محصول عالی نیاز به خاک دائما مرطوب دارند. از شیوه آبیاری قطره‌ای استفاده کنید یا شلنگ را بر روی خاک قرار دهید تا موجب خیس شدن برگ‌های گیاه نشوید. بهترین زمان برای آبیاری سبزیجات، صبح زود زمانی که هنوز هوا خنک است، میباشد. آبیاری در صبح باعث کاهش تبخیرآب و در نتیجه قرار گرفتن آب بیشتر در اختیار ریشه می شود. اگر به هر دلیل قادر به آبیاری سبزیجات در صبح نیستید، بهترین زمان برای آبیاری اواخر بعد از ظهر است.
هر محصول نباتی نیاز به توجه و دانش خاصی در مورد قوانین آبیاری دارد. شما باید بدانید که سبزیجات مختلف را بسته به فصل و آب و هوا، چه مقدار اب دهید. عدم رعایت قوانین آبیاری می تواند منجر به این واقعیت شود که گیاه، گل یا تخمدان را از دست بدهد، میوه دهی دیر شود و در نتیجه کیفیت سبزیجات پایین بیاید و برای نگهداری طولانی مدت نامناسب باشد.
قوانین مربوط به آبیاری هر محصول گیاهی شامل چند نکته قابل توجه است:
بعد از کاشت بذرها باغچه را به طور کامل آبیاری کنید. دقت کنید که حتما تا زمانیکه بذرها جوانه بزنند ( معمولاً بین ۴ تا ۵ روز) سطح خاک را مرطوب نگه دارید.
در تمامی مراحل رشد تره باید به این دقت داشته باشید که سطح خاک خشک نشود زیرا این گیاه به خشکی بسیار حساس بوده و در صورت تشنه ماندن از بین می‌رود. بنابراین سعی کنید سطح خاک باغچه را همیشه مرطوب نگه دارید.
پس از کاشت بذر ریحان باید هر روز به تعداد سه الی چهار بار روی باغچه با آبپاش آب بریزید تا سطح آن به طور کامل خیس شود. توجه داشته باشد که وقتی ریحان‌ها جوانه زدند نباید اجازه دهید خاک خشک شود و باید هر روز آن را آبیاری کنید.
شاهی تا قبل از جوانه زنی و در ده روز تا دو هفته اول نیاز به خاک همیشه مرطوب دارد. پس از این مرحله می توانید بعد از خشک شدن سطحی این گیاه را آبیاری کنید. این گیاه در طول دوره‌های خشک و بدون باران باید مرطوب نگاه داشته شود. سعی کنید از آبپاشی روی برگ ها خودداری کنید.
این گیاه به آبیاری متوسطی نیاز دارد. بهتر است هر روز عصر یا صبح به روش آبپاشی گیاه را آبیاری کنید البته در صورت استفاده از روش غرقابی، هفته ای یک الی دو بار ابیاری کافی است.
پس از کاشت نشای گوجه فرنگی در محل اصلی باید فورا باغچه را آبیاری کرد و اگر این امر مقدور نباشد باید در حین انجام عمل کاشت نشا، با وسائل دستی از قبیل آبپاش بطوریکه قبلا نیز تذکر داده شد پای هر بوته مقدار کافی آب ریخت تا خشکی خاک موجب پژمردن بوته و رکود در رشد آن نشود و البته با وجود این آبیاری اولیه حداکثر یکی دو روز پس از کاشت باید حتما باغچه را آبیاری کامل کرد. پس ازآبیاری اول و قبل از پیدایش اولین خوشه گل نباید گوجه فرنگی را زیاد آبیاری کرد زیرا دراثر آبیاری فراوان و متعدد نمو بوته زیاده ازحد شده و یا میوه از بوته می ریزد. بهترین طرز آبیاری گوجه فرنگی اینست که قبل از رسیدن میوه و برداشت اولین محصول آب کافی به باغچه داده و بعد از آن مقدار آب و تعداد آبیاری را کم کنند.
.png "آبیاری-گوجه-فرنگی-در-باغچه")
آبیاری مناسب و کافی یک فاکتور بسیار مهم و موثر در میزان عملکرد گیاه و تولید خیار با طعم مطلوب است؛ زیرا بوته‌های خیاری که میزان کمتری آب دریافت کرده‌اند ممکن است طعم تلخی داشته باشند (مشکل تلخ بودن خیار در بذرهای هیبرید بسیار کمتر است). مشخص کردن تعداد دفعات آبیاری خیار و نیاز آبی آن بستگی به یکسری موارد و عوامل دارد که مهم‌ترین آنها فصل کشت، اقلیم، سن گیاه و بافت خاک است. بسته به هر یک از این عوامل تعداد دفعات آبیاری و میزان آب مورد نیاز متفاوت خواهد بود.
نکته قابل ملاحظه این است که آبیاری درختان باید عمیق انجام شود. همیشه به خاطر داشته باشید اگر آبیاری شما در حد و اندازه یک اسپری یا آبپاشی کوچک به شاخ و برگ درختان و گیاهان باشد شما در حقیقت رطوبت سطحی خاک را افزایش داده اید و به طور کلی نهایتا چند سانتیمتری از خاک را بیشتر اب نداده اید ( 3 الی 5 ) در نتیجه قسمت های زیرین خاک که ریشه ها در آن قرار گرفته اند و مهم ترین قسمت آبیاری را تشکیل میدهند بی بهره باقی میمانند و درختان و گیاهان شما دچار خشکی و بی آبی شده و در نتیجه پژمرده و ضعیف و حتی در مراتب شدید تر خشک می گردند. گاه اتفاقی دقیقا برعکس این نکته می افتد یعنی شما روزانه خاک را در منطقه ریشه ان کاملا آبیاری نمایید در این صورت شما درخت را غرق نموده اید. ریشه گیاهان و درختان شما علاوه بر آبیاری به اکسیژن هم نیاز دارند اگر ابیاری زیادتر از حد مجاز باشد و گیاه نتواند اکسیژن مورد نیاز ریشه ها را تامین نکند قطعا خواهد مرد. روش صحیح آبیاری از نظر کارشناسان آبیاری به صورت عمیق و هر 4 تا 7 روز می باشد.
تامین آب گیاهان در فصل تابستان بسیار ضروری است. گل ها و گیاهان باغچه ای در مقایسه با درختان تنومند، ضعیف تر هستند و خیلی زود نسبت به کم آبی واکنش نشان می دهند. درختان کمی دیرتر اثرات خشکی و کم آبی را آشکار می کنند اما این به معنای بی توجهی نیست. بحث های زیادی در ارتباط با زمان آبیاری در فصل تابستان وجود دارد. بسیاری از افراد ترجیح می دهند صبح زود درختان باغچه را آبیاری کنند. این شیوه یک مزیت بزرگ دارد و آن این است که، آب موجود روی شاخ و برگ سریع خشک می شود و برگ های درخت به هاگ های قارچی مبتلا نمی شود. رطوبت بین برگ ها برای رشد قارچ ها محل مناسبی است. منظور از صبح زود، ساعت 5 و 6 تابستان است. مشکل اینجاست که واقعا همه افراد نمی توانند در صبح زود اقدام به آبیاری باغچه کنند. در واقع آبیاری در زمان خیلی زود انجام می شود که همیشه امکان پذیر نیست. اگر آبفشان های تایمردار نصب کنید می توانید زمان را به صبح زود تغییر دهید تا به طور اتومات، آبیاری باغچه سر تایم مشخص انجام شود. اگر وقت یا حوصله آبیاری باغچه در صبح زود را ندارید هرگز ظهر یا عصر اقدام به آب دادن درخت ها نکنید. آسیب این کار بیش از فواید آن است. غروب بهترین زمان برای آبیاری درخت ها در فصل تابستان است. اغلب افراد در هنگام غروب، فرصت کافی برای رسیدگی به باغچه را دارند. در ضمن مشکلات تابش مستقیم نور خورشید هم وجود ندارد. در این زمان آب به راحتی به زمین نفوذ کرده و تبخیر نمی شود. به این ترتیب آب بیشتری در اختیار ریشه گیاه قرار می گیرد.
شاید به نظر برسد آبیاری باغچه در طول زمستان بی فایده باشد، با این حال جالب است بدانید با در نظر گرفتن زمان مناسب، باید در طول زمستان نیز باغچه را آبیاری کنید. در طول زمستان با مرطوب نگه داشتن خاک به اندازه کافی، می‌توانید ریشه گیاهان را سالم نگه دارید و متضمن رشد آنها در طول تابستان و بهار باشید. در بعضی از شرایط اب و هوایی ذوب شدن برف و ورود آب به خاک رطوبت کافی را در اختیار ریشه گیاهان قرار می‌دهد. ولی در بعضی از مواقع یخ زدگی برف روی سطح خاک، مانع از رسیدن آب و رطوبت کافی به ریشه گیاه و اعماق خاک می‌شود. بهترین زمان برای آبیاری باغچه در زمستان، زمان‌هایی از روز است که دمای هوا به بیشینه خود در آن روز می‌رسد. به این ترتیب آب دچار یخ زدگی نمی‌شود و به راحتی به اعماق خاک نفوذ می‌کند.
تعداد دفعات نیز مانند زمان آبیاری وابسته به نوع گیاه و فصل است. به طور کلی هر چه هوا گرم تر شود، تعداد دفعات آبیاری باید بالاتر رود. در فصل تابستان آبیاری باغچه روزی دوبار ضروری است. بهترین زمان ها برای این منظور صبح زود و هنگام غروب آفتاب است.
بهترین روش آبیاری، قراردادن سرشلنگ آب در کنار هر یک از گیاهان و درختان برای مدت زمان لازم است که این مدت به نوع گیاه و نیاز آن به آب بستگی دارد. به این ترتیب آب به آرامی از سطح خاک پایین رفته و به ریشه گیاه می رسد. با آبیاری باغچه به صورت کلی و با فشار آب زیاد، هم آب کافی و مورد نیاز گیاه تامین نمی شود و هم احتمال صدمه دیدن برگ های ظریف گیاهان و یا گلبرگ های گل ها از طریق برخورد آب با فشار زیاد بر روی آنها وجود دارد.
زمان آبیاری سبزیجات در باغچه
در ابتدا باید بگویم که هیچ‌گونه سبزی ای وجود ندارد که بتواند کم آبی را تحمل کند. بی‌توجهی به باغچه سبزیجات می‌تواند باعث کاهش رشد، پژمرده شدن و در نهایت مرگ گیاهان شود. اغلب سبزیجات (مانند گل کلم، کرفس، فلفل، تربچه و …) در طول فصل گرما نیاز به آب بسیار زیادی دارند. این گیاهان برای تولید یک محصول عالی نیاز به خاک دائما مرطوب دارند. از شیوه آبیاری قطره‌ای استفاده کنید یا شلنگ را بر روی خاک قرار دهید تا موجب خیس شدن برگ‌های گیاه نشوید. بهترین زمان برای آبیاری سبزیجات، صبح زود زمانی که هنوز هوا خنک است، میباشد. آبیاری در صبح باعث کاهش تبخیرآب و در نتیجه قرار گرفتن آب بیشتر در اختیار ریشه می شود. اگر به هر دلیل قادر به آبیاری سبزیجات در صبح نیستید، بهترین زمان برای آبیاری اواخر بعد از ظهر است.
میزان آبیاری سبزیجات
هر محصول نباتی نیاز به توجه و دانش خاصی در مورد قوانین آبیاری دارد. شما باید بدانید که سبزیجات مختلف را بسته به فصل و آب و هوا، چه مقدار اب دهید. عدم رعایت قوانین آبیاری می تواند منجر به این واقعیت شود که گیاه، گل یا تخمدان را از دست بدهد، میوه دهی دیر شود و در نتیجه کیفیت سبزیجات پایین بیاید و برای نگهداری طولانی مدت نامناسب باشد.
قوانین مربوط به آبیاری هر محصول گیاهی شامل چند نکته قابل توجه است:
- میزان مایعات در چرخه های مختلف رشد
- درجه حرارت آب
- عمق آبیاری
- فرکانس آبیاری
- مناسب ترین زمان روز برای آبیاری
آبیاری سبزی تازه کاشته شده
بعد از کاشت بذرها باغچه را به طور کامل آبیاری کنید. دقت کنید که حتما تا زمانیکه بذرها جوانه بزنند ( معمولاً بین ۴ تا ۵ روز) سطح خاک را مرطوب نگه دارید.
آبیاری سبزی تره
در تمامی مراحل رشد تره باید به این دقت داشته باشید که سطح خاک خشک نشود زیرا این گیاه به خشکی بسیار حساس بوده و در صورت تشنه ماندن از بین می‌رود. بنابراین سعی کنید سطح خاک باغچه را همیشه مرطوب نگه دارید.
آبیاری سبزی ریحان
پس از کاشت بذر ریحان باید هر روز به تعداد سه الی چهار بار روی باغچه با آبپاش آب بریزید تا سطح آن به طور کامل خیس شود. توجه داشته باشد که وقتی ریحان‌ها جوانه زدند نباید اجازه دهید خاک خشک شود و باید هر روز آن را آبیاری کنید.
آبیاری سبزی شاهی
شاهی تا قبل از جوانه زنی و در ده روز تا دو هفته اول نیاز به خاک همیشه مرطوب دارد. پس از این مرحله می توانید بعد از خشک شدن سطحی این گیاه را آبیاری کنید. این گیاه در طول دوره‌های خشک و بدون باران باید مرطوب نگاه داشته شود. سعی کنید از آبپاشی روی برگ ها خودداری کنید.
آبیاری سبزی جعفری
این گیاه به آبیاری متوسطی نیاز دارد. بهتر است هر روز عصر یا صبح به روش آبپاشی گیاه را آبیاری کنید البته در صورت استفاده از روش غرقابی، هفته ای یک الی دو بار ابیاری کافی است.
آبیاری گوجه فرنگی در باغچه
پس از کاشت نشای گوجه فرنگی در محل اصلی باید فورا باغچه را آبیاری کرد و اگر این امر مقدور نباشد باید در حین انجام عمل کاشت نشا، با وسائل دستی از قبیل آبپاش بطوریکه قبلا نیز تذکر داده شد پای هر بوته مقدار کافی آب ریخت تا خشکی خاک موجب پژمردن بوته و رکود در رشد آن نشود و البته با وجود این آبیاری اولیه حداکثر یکی دو روز پس از کاشت باید حتما باغچه را آبیاری کامل کرد. پس ازآبیاری اول و قبل از پیدایش اولین خوشه گل نباید گوجه فرنگی را زیاد آبیاری کرد زیرا دراثر آبیاری فراوان و متعدد نمو بوته زیاده ازحد شده و یا میوه از بوته می ریزد. بهترین طرز آبیاری گوجه فرنگی اینست که قبل از رسیدن میوه و برداشت اولین محصول آب کافی به باغچه داده و بعد از آن مقدار آب و تعداد آبیاری را کم کنند.
تعداد دفعات آبیاری خیار
آبیاری مناسب و کافی یک فاکتور بسیار مهم و موثر در میزان عملکرد گیاه و تولید خیار با طعم مطلوب است؛ زیرا بوته‌های خیاری که میزان کمتری آب دریافت کرده‌اند ممکن است طعم تلخی داشته باشند (مشکل تلخ بودن خیار در بذرهای هیبرید بسیار کمتر است). مشخص کردن تعداد دفعات آبیاری خیار و نیاز آبی آن بستگی به یکسری موارد و عوامل دارد که مهم‌ترین آنها فصل کشت، اقلیم، سن گیاه و بافت خاک است. بسته به هر یک از این عوامل تعداد دفعات آبیاری و میزان آب مورد نیاز متفاوت خواهد بود.
میزان آبیاری درختان باغچه
نکته قابل ملاحظه این است که آبیاری درختان باید عمیق انجام شود. همیشه به خاطر داشته باشید اگر آبیاری شما در حد و اندازه یک اسپری یا آبپاشی کوچک به شاخ و برگ درختان و گیاهان باشد شما در حقیقت رطوبت سطحی خاک را افزایش داده اید و به طور کلی نهایتا چند سانتیمتری از خاک را بیشتر اب نداده اید ( 3 الی 5 ) در نتیجه قسمت های زیرین خاک که ریشه ها در آن قرار گرفته اند و مهم ترین قسمت آبیاری را تشکیل میدهند بی بهره باقی میمانند و درختان و گیاهان شما دچار خشکی و بی آبی شده و در نتیجه پژمرده و ضعیف و حتی در مراتب شدید تر خشک می گردند. گاه اتفاقی دقیقا برعکس این نکته می افتد یعنی شما روزانه خاک را در منطقه ریشه ان کاملا آبیاری نمایید در این صورت شما درخت را غرق نموده اید. ریشه گیاهان و درختان شما علاوه بر آبیاری به اکسیژن هم نیاز دارند اگر ابیاری زیادتر از حد مجاز باشد و گیاه نتواند اکسیژن مورد نیاز ریشه ها را تامین نکند قطعا خواهد مرد. روش صحیح آبیاری از نظر کارشناسان آبیاری به صورت عمیق و هر 4 تا 7 روز می باشد.
بهترین زمان آبیاری درختان در تابستان
تامین آب گیاهان در فصل تابستان بسیار ضروری است. گل ها و گیاهان باغچه ای در مقایسه با درختان تنومند، ضعیف تر هستند و خیلی زود نسبت به کم آبی واکنش نشان می دهند. درختان کمی دیرتر اثرات خشکی و کم آبی را آشکار می کنند اما این به معنای بی توجهی نیست. بحث های زیادی در ارتباط با زمان آبیاری در فصل تابستان وجود دارد. بسیاری از افراد ترجیح می دهند صبح زود درختان باغچه را آبیاری کنند. این شیوه یک مزیت بزرگ دارد و آن این است که، آب موجود روی شاخ و برگ سریع خشک می شود و برگ های درخت به هاگ های قارچی مبتلا نمی شود. رطوبت بین برگ ها برای رشد قارچ ها محل مناسبی است. منظور از صبح زود، ساعت 5 و 6 تابستان است. مشکل اینجاست که واقعا همه افراد نمی توانند در صبح زود اقدام به آبیاری باغچه کنند. در واقع آبیاری در زمان خیلی زود انجام می شود که همیشه امکان پذیر نیست. اگر آبفشان های تایمردار نصب کنید می توانید زمان را به صبح زود تغییر دهید تا به طور اتومات، آبیاری باغچه سر تایم مشخص انجام شود. اگر وقت یا حوصله آبیاری باغچه در صبح زود را ندارید هرگز ظهر یا عصر اقدام به آب دادن درخت ها نکنید. آسیب این کار بیش از فواید آن است. غروب بهترین زمان برای آبیاری درخت ها در فصل تابستان است. اغلب افراد در هنگام غروب، فرصت کافی برای رسیدگی به باغچه را دارند. در ضمن مشکلات تابش مستقیم نور خورشید هم وجود ندارد. در این زمان آب به راحتی به زمین نفوذ کرده و تبخیر نمی شود. به این ترتیب آب بیشتری در اختیار ریشه گیاه قرار می گیرد.
بهترین زمان آبیاری درختان در زمستان
شاید به نظر برسد آبیاری باغچه در طول زمستان بی فایده باشد، با این حال جالب است بدانید با در نظر گرفتن زمان مناسب، باید در طول زمستان نیز باغچه را آبیاری کنید. در طول زمستان با مرطوب نگه داشتن خاک به اندازه کافی، می‌توانید ریشه گیاهان را سالم نگه دارید و متضمن رشد آنها در طول تابستان و بهار باشید. در بعضی از شرایط اب و هوایی ذوب شدن برف و ورود آب به خاک رطوبت کافی را در اختیار ریشه گیاهان قرار می‌دهد. ولی در بعضی از مواقع یخ زدگی برف روی سطح خاک، مانع از رسیدن آب و رطوبت کافی به ریشه گیاه و اعماق خاک می‌شود. بهترین زمان برای آبیاری باغچه در زمستان، زمان‌هایی از روز است که دمای هوا به بیشینه خود در آن روز می‌رسد. به این ترتیب آب دچار یخ زدگی نمی‌شود و به راحتی به اعماق خاک نفوذ می‌کند.
تعداد دفعات آبیاری باغچه
تعداد دفعات نیز مانند زمان آبیاری وابسته به نوع گیاه و فصل است. به طور کلی هر چه هوا گرم تر شود، تعداد دفعات آبیاری باید بالاتر رود. در فصل تابستان آبیاری باغچه روزی دوبار ضروری است. بهترین زمان ها برای این منظور صبح زود و هنگام غروب آفتاب است.
نحوه درست آبیاری گیاه
بهترین روش آبیاری، قراردادن سرشلنگ آب در کنار هر یک از گیاهان و درختان برای مدت زمان لازم است که این مدت به نوع گیاه و نیاز آن به آب بستگی دارد. به این ترتیب آب به آرامی از سطح خاک پایین رفته و به ریشه گیاه می رسد. با آبیاری باغچه به صورت کلی و با فشار آب زیاد، هم آب کافی و مورد نیاز گیاه تامین نمی شود و هم احتمال صدمه دیدن برگ های ظریف گیاهان و یا گلبرگ های گل ها از طریق برخورد آب با فشار زیاد بر روی آنها وجود دارد.
دیدگاه ها