استفاده از پروبیوتیک ها در تغذیه گوساله های شیرخوار
باکتری های مولد اسید لاکتیک
افزودن این باکتری ها سبب توسعه شکمبه و بهبود وضعیت سلامتی به واسطه متاثر شدن میکرواکولوژی دستگاه گوارش می شوند. تولید پروبیوتیک های باکتریایی بر اساس باکتری های مولد اسید لاکتیک می باشد. ولی موفقیت در این مورد کامل نبوده زیرا استفاده از سویه های متفاوت و غیر موثر، ثبات، کم این فراورده ها ( کاهش سریع تعداد سلول های زنده) و بی تاثیر بودن این مواد در مقدار کم علل این موضوع می باشند.
لاکتوباسیل ها قادر به تولید آنزیم های کربوهیدراتاز بوده و بدین طریق به هضم این مواد کمک می کنند. این با کتری ها با کمک به تجزیه غذا در روده کوچک مانع از سرازیر شدن این مواد غذایی غیر قابل هضم به روده بزرگ می شوند.( روده بزرگ جایگاه فعالیت اکولای است). سویه مفید این گروه از باکتری ها استرپتوکوکوس فاسیوم است که توانایی خاصی در تولید اسید لاکتیک دارد. تغذیه گوسا له ها با ماست حاوی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس سبب تسریع در عمل نشخوار گوساله ها می شود. افزودن بیفیدوباکتریوم به جیره بچه خوکها در طی هفته اول زندگی سبب کاهش تعداد کلستریدیوم در مدفوع و بهبود افزایش وزن در بچه خوکها شده است. فومیاکی و همکاران (1995) اثر اعمال بیفیدوباکتریوم و لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس را بر روی گوساله ها مورد بر رسی قرار دادند. نتایج این پژوهش نشان داد که اعمال این باکتری ها سبب افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل بهتر و کاهش اسهال نسبت به گروه شاهد شده است. همچنین اثرات مشابهی نیز از افزودن این باکتری ها به جیره به جیره بچه خوکها مشاهده شده است. جنی و همکاران (1991) با افزودن باکتری های باسیلوس ساب تیلوس به تنهایی و همراه با لاکتوباسیلوس لاکتیس به جیره گوساله های شیر خوار اثرات آنرا مورد بررسی قرار دادند. در این پژوهش گوساله ها یکباره، در روز سی ام از شیر گرفته شدند و از روز 44-31 جیره آغازین دریافت کردند. نتایج نشان داد که هیچ یک از پارامترهای مورد بررسی افزایش وزن و بازده خوراک تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت ونیز مورلی (1995) با برسی اثر پروبیوتیک ها بر روی سلامتی و رشد گوساله تفاوت معنی داری را در بین تیمارها مشاهده نکرد.
کشت مخمر در جیره آغازین
استفاده از کشت مخمر در جیره آغازین در جیره گوساله های شیرخوار در جهت بهبود عملکرد مورد توجه قرار گرفته است. وجود غلات بالا در جیره آغازین سبب کاهش pH و در نهایت پاراکراتوزیس شکمبه می شود. آزمایشات بر روی شمبه گوسا له ها نشان داده که نوسانات pH در دامنه 8/5-5 است. بنابراین هیپر اسیدیتی در گوساله هایی که جیره آغازین دریافت می کنند، عاملی برای محدودیت خوراک می باشد. با توجه به اینکه آسپرژیلوس اریزا و ساکارومیسس سرویسیه سبب تحریک باکتری های مصرف کننده لاکتات می شوند و برداشت لاکتات را توسط مگاسفرا السیدنی و سلونوموناس رومیننتیموم تحریک می کنند، استفاده از این مواد در جیره آغازین اثرات نامطلوب کاهش pH را می کاهد. بنابراین پیشنهاد می شود که احتمالا پاسخ مثبت گوساله ها به کشت مخمر مربوط به افزایش pH باشد. زاین وهمکاران (1999) با استفاده از 12 گوساله اخته اثرات پروبیوتیک های غیر باکتریایی را بر روی سلامتی گوساله های پرواری مورد بررسی قرار دادند. گوساله ها در 2 تیمار شاهد و تیمار آزمایشی دریافت کننده 28 گرم ساکارومیسس سرویسیه قرار داده شدند. نتایج نشان داد که ساکارومیسس سرویسیه سبب کاهش 48 درصدی در بیماری ها و کاهش 44 درصدی در روزهای بیماری شده است. کیوگلی و همکاران (1992) در جیره آغازین گوساله ها که حاوی غلات بالایی بود اثرات بیکربنات سدیم و کشت مخمر را بر تحریک شکمبه، رشد و مصرف خوراک در گوساله ها مورد بررسی قراردادند. در تیمار کشت مخمر، 2/0 درصد مخمر ساکارومیسس سرویسیه و در تیمار بیکربنات 3 درصد از این ماده استفاده شد. در این آزمایش اثر معنی داری بر ماده خشک مصرفی، افزایش وزن و یا بازده خوراک دیده نشد، ولی نیتروژن اوره ای پلاسما در تیمار بیکربنات سدیم کاهش داشت. کالی و همکاران (1992) با افزودن کشت مخمر به جیره گوساله ها و بره ها کاهش روزهای بیماری، افزایش مصرف خوراک و همچنین اثرات مثبت در متابولیسم ازت، روی و آهن را مشاهده نمودند. همچنین در پژوهش دیگری افزودن کشت مخمر در جیره بره ها در زمان استرس حرارتی مورد برسی قرار گرفت. در این پژوهش کشت مخمر سبب افزایش عملکرد در گروه تغذیه شده با مخمر، در مقایسه با گروه شاهد شد. در مورد گاوهای شیری نیز کاهش دمای راست روده با افزودن آسپرژیلوس اریزا مشاهده شده است. مارش و همکاران (2002) با افزودن 10 گرم کشت مخمر به جیره گوسا له هایی که تازه از شیر گرفته شده بودند، افزایش معنی داری را در افزایش وزن روزانه مشاهده کردند.
عصاره حاصل از قارچ آسپرژیلوس اریزا
محتوای این عصاره به خوبی تعریف نشده ولی فرض بر این است که این عصاره فاقد سلولهای زنده است و حاوی مقادیری از آنزیم های فعال و ویتامین های گروه ب می باشد. این عصاره اثری مشابه با کشت مخمر بر روی عملکرد حیوانات اهلی دارد. بهرکا (1991) با بررسی اثر آسپرژیلوس اریزا بر فعالیت میکروبی شکمبه و توسعه آن اثرات مثبتی را در فعالیت میکروبی شکمبه مشاهده نمود. در این پژوهش گوساله های تغذیه شده با آسپرژیلوس اریزا یک هفته زود تر از گوساله های شاهد از شیر گرفته شدند و در تیمار آسپرژیلوس اریزا مقاد یر پروپیونات و استات، کل باکتری های بی هوازی همی سلولوتیک، پکتینولیتیک و سلولوتیک بیشتر از گروه شاهد بود.
علت تفاوت در نتایج
در گزارشات ارائه شده در مورد اثرات آسپرژیلوس اریزا و ساکارومیسس سرویسیه بر توان تولیدی و مصرف خوراک و افزایش وزن تفاوت هایی مشاهده می شود. برخی از پژوهش ها اثرات مثبت این مواد را مربوط به اوایل زایش می دانند، به همین دلیل اکثر آزمایشات در استفاده از این مواد در اوایل زایش انجام شده است. پژوهش های انجام شده بر روی این مواد در شرایط متفاوت از یکدیگر انجام شده است. پژوهش ها بر روی گاوهای شیری نشان داد که این مواد سبب افزایش قابل توجهی در تولید شیر شده اند. استفاده از کشت مخمر در جیره گوساله های پرواری که با جو تغذیه شده بودند افزایش وزن 19 درصدی را نشان داده است. در حالیکه پاسخ نرهای پرواری تغذیه شده با سیلاژ در حد اشتها به علاوه 2 کیلوگرم کنسانتره فقط افزایش 7/6 درصدی را در رشد روزانه نشان داده است. در مروری بر آزمایشات انجام شده برای ارزیابی این مواد در تولید گاوهای شیری نشان داده شده که جیره های بر پایه سیلاژ ذرت نسبت به جیره های بر پایه سیلاژ گراس اثر بهتری بر تولید داشته اند. ویلیامز (1991) وقتی از جیره هایی با نسبت 40 به 60 علوفه به کنسانتره استفاده کرد، افزایش 17 درصدی را در تولید شیر مشاهده نمود، ولی زمانی که نسبت علوفه را در جیره بالا برد، پاسخ تولید به 14 درصد رسید. همچنین وقتی در جیره از گندم و یونجه استفاده شد، تولید شیر افزایش داشت در حالیکه با جایگزین کردن ذرت به جای گندم اثری بر تولید دیده نشد. به طور کلی پاسخ های متفاوتی در استفاده از آسپرژیلوس اریزا و ساکارومیسس سرویسیه در جیره های گاوهای شیری و گوساله های شیر خوار مشاهده شده است. به طوری که برخی از آزمایشات اثرات مثبتی را با افزودن این مواد بر روی مصرف خوراک و تولید شیر نشان داده اند، ولی در تعدادی از پژوهش ها چنین پاسخ هایی مشاهده نشده است. در یک پژوهش اثر کشت مخمر روی عملکرد گوساله های جوان مورد بررسی قرار گرفت، در این آزمایش هیچ یک از صفات مورد بررسی از جمله تخمیر شکمبه، مصرف خوراک وافزایش وزن روزانه تحت تاثیر کشت مخمر قرار نگرفت. اما در پژوهش مارش (2002) که بر روی گوساله ها انجام داد، افزایش معنی داری در پارامترهای مورد بررسی مشاهده شد. همانطور که بیان شد پاسخ های گوساله ها و گاوهای شیری به این فراورده ها متفاوت می باشد. به دلیل وجود این تفاوت در نتایج آزمایشات، پایوا (1993) پیشنهاد کرد که عواملی همچون مرحله شیردهی، نوع علوفه، شیوه خوراک دهی، نسبت علوفه به کنسانتره و نوع جیره در بروز این تفاوتها موثر می باشند. همچنین وجود گونه های بسیار متنوع از کشت مخمر می تواند دلیل دیگری برای تفاوت در نتایج باشد، به طوری که هنوز بین سویه های موجود این مواد بهترین گونه از جهت فعالیت پروبیوتیکی مشخص نشده است. با این وجود در طی آزمایشاتی که تا سال 1990 انجام شده، در 55 درصد از پژوهش ها افزایش تولید شیر گزارش شده است
باکتری های مولد اسید لاکتیک
افزودن این باکتری ها سبب توسعه شکمبه و بهبود وضعیت سلامتی به واسطه متاثر شدن میکرواکولوژی دستگاه گوارش می شوند. تولید پروبیوتیک های باکتریایی بر اساس باکتری های مولد اسید لاکتیک می باشد. ولی موفقیت در این مورد کامل نبوده زیرا استفاده از سویه های متفاوت و غیر موثر، ثبات، کم این فراورده ها ( کاهش سریع تعداد سلول های زنده) و بی تاثیر بودن این مواد در مقدار کم علل این موضوع می باشند.
لاکتوباسیل ها قادر به تولید آنزیم های کربوهیدراتاز بوده و بدین طریق به هضم این مواد کمک می کنند. این با کتری ها با کمک به تجزیه غذا در روده کوچک مانع از سرازیر شدن این مواد غذایی غیر قابل هضم به روده بزرگ می شوند.( روده بزرگ جایگاه فعالیت اکولای است). سویه مفید این گروه از باکتری ها استرپتوکوکوس فاسیوم است که توانایی خاصی در تولید اسید لاکتیک دارد. تغذیه گوسا له ها با ماست حاوی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس سبب تسریع در عمل نشخوار گوساله ها می شود. افزودن بیفیدوباکتریوم به جیره بچه خوکها در طی هفته اول زندگی سبب کاهش تعداد کلستریدیوم در مدفوع و بهبود افزایش وزن در بچه خوکها شده است. فومیاکی و همکاران (1995) اثر اعمال بیفیدوباکتریوم و لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس را بر روی گوساله ها مورد بر رسی قرار دادند. نتایج این پژوهش نشان داد که اعمال این باکتری ها سبب افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل بهتر و کاهش اسهال نسبت به گروه شاهد شده است. همچنین اثرات مشابهی نیز از افزودن این باکتری ها به جیره به جیره بچه خوکها مشاهده شده است. جنی و همکاران (1991) با افزودن باکتری های باسیلوس ساب تیلوس به تنهایی و همراه با لاکتوباسیلوس لاکتیس به جیره گوساله های شیر خوار اثرات آنرا مورد بررسی قرار دادند. در این پژوهش گوساله ها یکباره، در روز سی ام از شیر گرفته شدند و از روز 44-31 جیره آغازین دریافت کردند. نتایج نشان داد که هیچ یک از پارامترهای مورد بررسی افزایش وزن و بازده خوراک تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت ونیز مورلی (1995) با برسی اثر پروبیوتیک ها بر روی سلامتی و رشد گوساله تفاوت معنی داری را در بین تیمارها مشاهده نکرد.
کشت مخمر در جیره آغازین
استفاده از کشت مخمر در جیره آغازین در جیره گوساله های شیرخوار در جهت بهبود عملکرد مورد توجه قرار گرفته است. وجود غلات بالا در جیره آغازین سبب کاهش pH و در نهایت پاراکراتوزیس شکمبه می شود. آزمایشات بر روی شمبه گوسا له ها نشان داده که نوسانات pH در دامنه 8/5-5 است. بنابراین هیپر اسیدیتی در گوساله هایی که جیره آغازین دریافت می کنند، عاملی برای محدودیت خوراک می باشد. با توجه به اینکه آسپرژیلوس اریزا و ساکارومیسس سرویسیه سبب تحریک باکتری های مصرف کننده لاکتات می شوند و برداشت لاکتات را توسط مگاسفرا السیدنی و سلونوموناس رومیننتیموم تحریک می کنند، استفاده از این مواد در جیره آغازین اثرات نامطلوب کاهش pH را می کاهد. بنابراین پیشنهاد می شود که احتمالا پاسخ مثبت گوساله ها به کشت مخمر مربوط به افزایش pH باشد. زاین وهمکاران (1999) با استفاده از 12 گوساله اخته اثرات پروبیوتیک های غیر باکتریایی را بر روی سلامتی گوساله های پرواری مورد بررسی قرار دادند. گوساله ها در 2 تیمار شاهد و تیمار آزمایشی دریافت کننده 28 گرم ساکارومیسس سرویسیه قرار داده شدند. نتایج نشان داد که ساکارومیسس سرویسیه سبب کاهش 48 درصدی در بیماری ها و کاهش 44 درصدی در روزهای بیماری شده است. کیوگلی و همکاران (1992) در جیره آغازین گوساله ها که حاوی غلات بالایی بود اثرات بیکربنات سدیم و کشت مخمر را بر تحریک شکمبه، رشد و مصرف خوراک در گوساله ها مورد بررسی قراردادند. در تیمار کشت مخمر، 2/0 درصد مخمر ساکارومیسس سرویسیه و در تیمار بیکربنات 3 درصد از این ماده استفاده شد. در این آزمایش اثر معنی داری بر ماده خشک مصرفی، افزایش وزن و یا بازده خوراک دیده نشد، ولی نیتروژن اوره ای پلاسما در تیمار بیکربنات سدیم کاهش داشت. کالی و همکاران (1992) با افزودن کشت مخمر به جیره گوساله ها و بره ها کاهش روزهای بیماری، افزایش مصرف خوراک و همچنین اثرات مثبت در متابولیسم ازت، روی و آهن را مشاهده نمودند. همچنین در پژوهش دیگری افزودن کشت مخمر در جیره بره ها در زمان استرس حرارتی مورد برسی قرار گرفت. در این پژوهش کشت مخمر سبب افزایش عملکرد در گروه تغذیه شده با مخمر، در مقایسه با گروه شاهد شد. در مورد گاوهای شیری نیز کاهش دمای راست روده با افزودن آسپرژیلوس اریزا مشاهده شده است. مارش و همکاران (2002) با افزودن 10 گرم کشت مخمر به جیره گوسا له هایی که تازه از شیر گرفته شده بودند، افزایش معنی داری را در افزایش وزن روزانه مشاهده کردند.
عصاره حاصل از قارچ آسپرژیلوس اریزا
محتوای این عصاره به خوبی تعریف نشده ولی فرض بر این است که این عصاره فاقد سلولهای زنده است و حاوی مقادیری از آنزیم های فعال و ویتامین های گروه ب می باشد. این عصاره اثری مشابه با کشت مخمر بر روی عملکرد حیوانات اهلی دارد. بهرکا (1991) با بررسی اثر آسپرژیلوس اریزا بر فعالیت میکروبی شکمبه و توسعه آن اثرات مثبتی را در فعالیت میکروبی شکمبه مشاهده نمود. در این پژوهش گوساله های تغذیه شده با آسپرژیلوس اریزا یک هفته زود تر از گوساله های شاهد از شیر گرفته شدند و در تیمار آسپرژیلوس اریزا مقاد یر پروپیونات و استات، کل باکتری های بی هوازی همی سلولوتیک، پکتینولیتیک و سلولوتیک بیشتر از گروه شاهد بود.
علت تفاوت در نتایج
در گزارشات ارائه شده در مورد اثرات آسپرژیلوس اریزا و ساکارومیسس سرویسیه بر توان تولیدی و مصرف خوراک و افزایش وزن تفاوت هایی مشاهده می شود. برخی از پژوهش ها اثرات مثبت این مواد را مربوط به اوایل زایش می دانند، به همین دلیل اکثر آزمایشات در استفاده از این مواد در اوایل زایش انجام شده است. پژوهش های انجام شده بر روی این مواد در شرایط متفاوت از یکدیگر انجام شده است. پژوهش ها بر روی گاوهای شیری نشان داد که این مواد سبب افزایش قابل توجهی در تولید شیر شده اند. استفاده از کشت مخمر در جیره گوساله های پرواری که با جو تغذیه شده بودند افزایش وزن 19 درصدی را نشان داده است. در حالیکه پاسخ نرهای پرواری تغذیه شده با سیلاژ در حد اشتها به علاوه 2 کیلوگرم کنسانتره فقط افزایش 7/6 درصدی را در رشد روزانه نشان داده است. در مروری بر آزمایشات انجام شده برای ارزیابی این مواد در تولید گاوهای شیری نشان داده شده که جیره های بر پایه سیلاژ ذرت نسبت به جیره های بر پایه سیلاژ گراس اثر بهتری بر تولید داشته اند. ویلیامز (1991) وقتی از جیره هایی با نسبت 40 به 60 علوفه به کنسانتره استفاده کرد، افزایش 17 درصدی را در تولید شیر مشاهده نمود، ولی زمانی که نسبت علوفه را در جیره بالا برد، پاسخ تولید به 14 درصد رسید. همچنین وقتی در جیره از گندم و یونجه استفاده شد، تولید شیر افزایش داشت در حالیکه با جایگزین کردن ذرت به جای گندم اثری بر تولید دیده نشد. به طور کلی پاسخ های متفاوتی در استفاده از آسپرژیلوس اریزا و ساکارومیسس سرویسیه در جیره های گاوهای شیری و گوساله های شیر خوار مشاهده شده است. به طوری که برخی از آزمایشات اثرات مثبتی را با افزودن این مواد بر روی مصرف خوراک و تولید شیر نشان داده اند، ولی در تعدادی از پژوهش ها چنین پاسخ هایی مشاهده نشده است. در یک پژوهش اثر کشت مخمر روی عملکرد گوساله های جوان مورد بررسی قرار گرفت، در این آزمایش هیچ یک از صفات مورد بررسی از جمله تخمیر شکمبه، مصرف خوراک وافزایش وزن روزانه تحت تاثیر کشت مخمر قرار نگرفت. اما در پژوهش مارش (2002) که بر روی گوساله ها انجام داد، افزایش معنی داری در پارامترهای مورد بررسی مشاهده شد. همانطور که بیان شد پاسخ های گوساله ها و گاوهای شیری به این فراورده ها متفاوت می باشد. به دلیل وجود این تفاوت در نتایج آزمایشات، پایوا (1993) پیشنهاد کرد که عواملی همچون مرحله شیردهی، نوع علوفه، شیوه خوراک دهی، نسبت علوفه به کنسانتره و نوع جیره در بروز این تفاوتها موثر می باشند. همچنین وجود گونه های بسیار متنوع از کشت مخمر می تواند دلیل دیگری برای تفاوت در نتایج باشد، به طوری که هنوز بین سویه های موجود این مواد بهترین گونه از جهت فعالیت پروبیوتیکی مشخص نشده است. با این وجود در طی آزمایشاتی که تا سال 1990 انجام شده، در 55 درصد از پژوهش ها افزایش تولید شیر گزارش شده است
دیدگاه ها