تعاریف علف های هرز :
- علف هرز گیاهی است که در جایی که رویید حضورش بیش از فایده است . گفته می شود گندم در مزرعه جو علف هرز است یعنی با وجودی که گندم دارد چون به طور خودرو روئیده است و هدف کشت نبوده است ، علف هرز محسوب می شود .
- علف هرز گیاهی است خود رو که به طور ناخواسته در مزارع و باغ ها می روید که کمیت و کیفیت و در نتیجه ارزش اقتصادی محصول زراعی را به شدت پایین می آورد و ضمن اختلال در عملیات زراعی هزینه های تولید را افزایش می دهد .
- طبق یک تعریف ساده ،علف هرز یک گیاه نابجا می باشد یعنی در جایی می روید که حضورش نامطلوب می باشد .
زیان علفهای هرز در مزارع کشاورزی:
- کاهش ارزش محصول زراعی : یکی از پارامترهای تعیین کننده ی قیمت مواد کشاورزی ، مقدار مواد خارجی مخلوط با محصول اصلی است . هر چه مقدار این مواد بیشتر باشد ارزش محصول کمتر است . سیر وحشی بوی شدیدی در گندم ایجاد و آن را بد طعم می کند به طوری که ارزش غذایی را برای آرد کردن از دست می دهد .. بذر برخی علف های هرز را نمی توان از بذر محصولات زراعی جدا کرد. مثلا جدا کردن بذر پیچک از بذر غلات یا جدا کردن بذر سس از بذر یونجه تقریبا غیر ممکن است .
- سایه افکنی : نور خورشید انرژی حیاتی برای فتوسنتز و ساختمان غذایی گیاهان است . علف های هرز بیشتر از گیاهان زراعی رشد کرده و شاخ و برگ بیشتری تولید می کنند.
- مصرف آب : علف های هرز مقدار قابل توجهی آب را که باید به مصرف گیاهان زراعی برسد خود مصرف می کنند . وجود علف های هرز در کف و کنار جوی ها کند شدن حرکت آب و درنتیجه نفوذ بیشتر آب در زمین و خارج میشود.
- میزبانی آفات و بیماری های گیاهی : ویروس موزائیک فیارد ،اسپورهای زنگ سیاه گندم، زمستان را روی علف های هرز آگروستیس (چمن اروپایی ) وجو دم موشی می گذراند . بعضی از زنجره ها روی علف های هرز تاج خروس پناه می گیرند . زنگ زرد غلات نیز زمستان را روی زرشک و گندمیان وحشی می گذراند .
- ایجاد هزینه برای مبارزه
- کاهش کیفیت و خراب شدن محصولات دامی : بعضی از علف های هرز تاثیر نامطلوبی روی بو، مزه یا طعم محصولات دامی دارند مانند آلیسوم ، نیاله ،خردل وحشی ،بومادران ،کاسنی ،بابونه ،درمنه و بعضی دیگر که ریشک ،دندانه یا قلاب دارند مثل توق ارزش پشم گوسفندان را پایین می آورد .
- مصرف مواد غذایی : علف های هرز برای جذب مواد غذایی خاک قابلیت زیادی دارند . قدرت جذب اغلب آن ها قوی تر از گیاهان زراعی است مثلا خردل وحشی ،نیتروژن و فسفر را چهار برابر گندم در ساختمان بدن خود ذخیره می کنند .
- زیان های بهداشتی برای انسان و دام :حساسیت به دانه ی گرده یکی از نمونه های نامطلوب انسان و گیاه است مانند درمنه کبیر. گاهی مقدار بذر های علف های هرز سمی در مواد خوراکی به حدی افزایش می یابد که انسان را مسموم می کند . محصول فله در اغلب نقاط ایران با بذر تلخه ،چچم ، سیاه دانه و ... آلوده است .
- افزایش خطر سرما زدگی در باغ ها در مناطق سردسیر : وجود علف های هرز در سطح باغ که مانع از رسیدن نور خورشید به زمین می شود و خاک زیر آن ها همچنان سرد باقی می ماند، باعث صدمه دیدن درختان می شود .
- مزاحمت در برداشت محصول و افزایش هزینه
- نامرغوب شدن بذرها : بذر گیاه زراعی که برای کشت انتخاب می گردد باید عاری از علف های هرز باشد .
- ایجاد خوابیدگی در غلات : خوابیدگی در غلات بیشتر تحت تاثیر عوامل ژنتیکی است اما به علت کم شدن نور و همچنین وجود برخی علف های هرز پیچنده خوابیدگی یا ورس ممکن است ایجاد شود .
- ترشح مواد مسموم کننده در خاک : ریشه ی گیاهان هرز معمولا مواد خاصی را ترشح می کنند که به صورت سم بسیار قوی عمل کرده و رشد گیاهان را محدود یا متوقف می کند . مانند: مرغ، دم روباهی و قیاق ، اویار سلام ،کاهوی وحشی اشاره کرد که به این پدیده آللوپاتی می گویند . علف های هرز به این وسیله شرایط محیطی را به نفع رشد خود تغییر داده و باعث کاهش کمی و کیفی محصول می گردند . امروزه آللوپاتی به هر گونه پاسخ مثبت و یا منفی گیاه نسبت به مواد شیمیایی تولید شده توسط گیاه دیگرتعریف می شود . روشهای مختلفی برای ورود مواد آلل شیمیایی به محیط وجود دارد . ترشح از ریشه ی زنده ،آبشویی از روی برگ ها ،ساقه ها و میوه ها ،آزاد شدن گاز های سمی به اتمسفر و همچنین مواد شیمیایی ممکن است از طریق آبشویی و یا بافت های ریشه وارد خاک شوند .
- ایجاد مخفی گاه در باغ ها
- کم شدن ارزش زمین
صفات مشخص علف های هرز :
یک گیاه هرز علاوه بر ناخواسته بودن مشخصه های دیگری هم دارد مانند :
• توانایی اشغال سریع اراضی آماده شده برای کشت و کار
• دارا بودن قدرت تولید تولید بذر زیاد و در نتیجه تولید جمعیت های بذر
• سازگاری وسیع برای انتشار در شرایط گوناگون
• داشتن قدرت فراوان برای تثبیت سریع جمعیت خود در زمین
• دارا بودن اندام های رویشی تکثیر شونده
• توانایی حفظ قوه ی نامیه بذرهای دفن شده برای مدت طولانی
- علف هرز گیاهی است که در جایی که رویید حضورش بیش از فایده است . گفته می شود گندم در مزرعه جو علف هرز است یعنی با وجودی که گندم دارد چون به طور خودرو روئیده است و هدف کشت نبوده است ، علف هرز محسوب می شود .
- علف هرز گیاهی است خود رو که به طور ناخواسته در مزارع و باغ ها می روید که کمیت و کیفیت و در نتیجه ارزش اقتصادی محصول زراعی را به شدت پایین می آورد و ضمن اختلال در عملیات زراعی هزینه های تولید را افزایش می دهد .
- طبق یک تعریف ساده ،علف هرز یک گیاه نابجا می باشد یعنی در جایی می روید که حضورش نامطلوب می باشد .
زیان علفهای هرز در مزارع کشاورزی:
- کاهش ارزش محصول زراعی : یکی از پارامترهای تعیین کننده ی قیمت مواد کشاورزی ، مقدار مواد خارجی مخلوط با محصول اصلی است . هر چه مقدار این مواد بیشتر باشد ارزش محصول کمتر است . سیر وحشی بوی شدیدی در گندم ایجاد و آن را بد طعم می کند به طوری که ارزش غذایی را برای آرد کردن از دست می دهد .. بذر برخی علف های هرز را نمی توان از بذر محصولات زراعی جدا کرد. مثلا جدا کردن بذر پیچک از بذر غلات یا جدا کردن بذر سس از بذر یونجه تقریبا غیر ممکن است .
- سایه افکنی : نور خورشید انرژی حیاتی برای فتوسنتز و ساختمان غذایی گیاهان است . علف های هرز بیشتر از گیاهان زراعی رشد کرده و شاخ و برگ بیشتری تولید می کنند.
- مصرف آب : علف های هرز مقدار قابل توجهی آب را که باید به مصرف گیاهان زراعی برسد خود مصرف می کنند . وجود علف های هرز در کف و کنار جوی ها کند شدن حرکت آب و درنتیجه نفوذ بیشتر آب در زمین و خارج میشود.
- میزبانی آفات و بیماری های گیاهی : ویروس موزائیک فیارد ،اسپورهای زنگ سیاه گندم، زمستان را روی علف های هرز آگروستیس (چمن اروپایی ) وجو دم موشی می گذراند . بعضی از زنجره ها روی علف های هرز تاج خروس پناه می گیرند . زنگ زرد غلات نیز زمستان را روی زرشک و گندمیان وحشی می گذراند .
- ایجاد هزینه برای مبارزه
- کاهش کیفیت و خراب شدن محصولات دامی : بعضی از علف های هرز تاثیر نامطلوبی روی بو، مزه یا طعم محصولات دامی دارند مانند آلیسوم ، نیاله ،خردل وحشی ،بومادران ،کاسنی ،بابونه ،درمنه و بعضی دیگر که ریشک ،دندانه یا قلاب دارند مثل توق ارزش پشم گوسفندان را پایین می آورد .
- مصرف مواد غذایی : علف های هرز برای جذب مواد غذایی خاک قابلیت زیادی دارند . قدرت جذب اغلب آن ها قوی تر از گیاهان زراعی است مثلا خردل وحشی ،نیتروژن و فسفر را چهار برابر گندم در ساختمان بدن خود ذخیره می کنند .
- زیان های بهداشتی برای انسان و دام :حساسیت به دانه ی گرده یکی از نمونه های نامطلوب انسان و گیاه است مانند درمنه کبیر. گاهی مقدار بذر های علف های هرز سمی در مواد خوراکی به حدی افزایش می یابد که انسان را مسموم می کند . محصول فله در اغلب نقاط ایران با بذر تلخه ،چچم ، سیاه دانه و ... آلوده است .
- افزایش خطر سرما زدگی در باغ ها در مناطق سردسیر : وجود علف های هرز در سطح باغ که مانع از رسیدن نور خورشید به زمین می شود و خاک زیر آن ها همچنان سرد باقی می ماند، باعث صدمه دیدن درختان می شود .
- مزاحمت در برداشت محصول و افزایش هزینه
- نامرغوب شدن بذرها : بذر گیاه زراعی که برای کشت انتخاب می گردد باید عاری از علف های هرز باشد .
- ایجاد خوابیدگی در غلات : خوابیدگی در غلات بیشتر تحت تاثیر عوامل ژنتیکی است اما به علت کم شدن نور و همچنین وجود برخی علف های هرز پیچنده خوابیدگی یا ورس ممکن است ایجاد شود .
- ترشح مواد مسموم کننده در خاک : ریشه ی گیاهان هرز معمولا مواد خاصی را ترشح می کنند که به صورت سم بسیار قوی عمل کرده و رشد گیاهان را محدود یا متوقف می کند . مانند: مرغ، دم روباهی و قیاق ، اویار سلام ،کاهوی وحشی اشاره کرد که به این پدیده آللوپاتی می گویند . علف های هرز به این وسیله شرایط محیطی را به نفع رشد خود تغییر داده و باعث کاهش کمی و کیفی محصول می گردند . امروزه آللوپاتی به هر گونه پاسخ مثبت و یا منفی گیاه نسبت به مواد شیمیایی تولید شده توسط گیاه دیگرتعریف می شود . روشهای مختلفی برای ورود مواد آلل شیمیایی به محیط وجود دارد . ترشح از ریشه ی زنده ،آبشویی از روی برگ ها ،ساقه ها و میوه ها ،آزاد شدن گاز های سمی به اتمسفر و همچنین مواد شیمیایی ممکن است از طریق آبشویی و یا بافت های ریشه وارد خاک شوند .
- ایجاد مخفی گاه در باغ ها
- کم شدن ارزش زمین
صفات مشخص علف های هرز :
یک گیاه هرز علاوه بر ناخواسته بودن مشخصه های دیگری هم دارد مانند :
• توانایی اشغال سریع اراضی آماده شده برای کشت و کار
• دارا بودن قدرت تولید تولید بذر زیاد و در نتیجه تولید جمعیت های بذر
• سازگاری وسیع برای انتشار در شرایط گوناگون
• داشتن قدرت فراوان برای تثبیت سریع جمعیت خود در زمین
• دارا بودن اندام های رویشی تکثیر شونده
• توانایی حفظ قوه ی نامیه بذرهای دفن شده برای مدت طولانی
دیدگاه ها