چه یک پرورش‌دهنده‌ی حرفه‌ای مرغ باشید و چه یک مبتدی که به دنبال پرورش جوجه برای خود هستید، یک دستگاه جوجه کشی حرفه‌ای کار شما را بسیار آسان‌تر می‌کند. دستگاه جوجه کشی یا انکوباتور به دستگاهی گفته می‌شود که شرایط مناسب برای خارج شدن جوجه از تخم‌های نطفه‌دار را فراهم می‌کند. در حالت طبیعی دما، رطوبت و چرخش تخم‌ها توسط مرغ مادر برای تخم‌های نطفه‌دار تأمین می‌شود. اما در حالت مصنوعی دستگاه جوجه کشی این شرایط را فراهم می‌کند. در ساخت دستگاه های جوجه کشی امروزی از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی و حسگرهای فوق حساس برای افزایش راندمان استفاده می‌شود.
مرغ مادر پس از خوابیدن بر روی تخم‌های نطفه‌دار شرایط مطلوب دما، رطوبت و اکسیژن رسانی را تأمین کرده و تخم‌ها را با استفاده از منقار خود می‌چرخاند. دمای مطلوب برای جوجه کشی انواع پرندگان معمولا ۳۷٫۸ درجه سانتی گراد است. دمای بالا یا پایین‌تر از این مقدار منجر به تلف شدن تخم‌های نطفه‌دار می‌شود. یک دستگاه جوجه کشی حرفه‌ای این دمای مطلوب را با استفاده از هیتر تأمین می‌کند. رطوبت دستگاه جوجه کشی هم از مؤلفه‌های مهم است که باید در محدوده‌ی 55 تا 65 درصد باشد.
انواع دستگاه های جوجه کشی
دستگاه جوجه کشی تنوع زیادی دارند که با قیمت‌ها و ویژگی‌های متفاوت عرضه می‌شوند. دستگاه های جوجه کشی بزرگتر دارای قفسه‌هایی برای نگهداری چندین لایه تخم هستند که در برخی از آن‌ها فضایی برای بیش از 400 تخم وجود دارد. برخی از آن‌ها کوچک هستند و فقط چند تخم مرغ در خود نگه می‌دارند. در برخی، تخم‌ها در نگهدارنده‌های تخم‌مرغ و در برخی دیگر آزادانه داخل محفظه قرار می‌گیرند و این امکان را فراهم می‌کنند که جوجه‌ها پس از بیرون آمدن از تخم در اطراف حرکت کنند.
بسیاری از دستگاههای جوجه کشی حرفه‌ای مجهز به یک فن داخلی برای ایجاد جریان هوا و تنظیم دما هستند. تفاوت اصلی بین دستگاه جوجه کشی دستی، نیمه اتوماتیک و اتوماتیک در نحوه چرخاندن تخم‌ها است. تخم‌ها باید دو یا سه بار در روز چرخانده شوند. این یک بخش حیاتی از فرآیند جوجه کشی است. با دستگاه جوجه کشی نیمه اتوماتیک، هنوز هم باید تخم‌ها را به‌صورت دستی بچرخانید، اما امکان چرخش همزمان آن‌ها فراهم است. دستگاه جوجه کشی تمام اتوماتیک، تخم‌مرغ‌ها را بدون نیاز به هیچ نظارتی به‌طور مستقل می‌چرخانند.
دستگاههای جوجه کشی همچنین به انواع دستگاه جوجه کشی صنعتی، دستگاه جوجه کشی نیمه صنعتی و دستگاه جوجه کشی خانگی تقسیم می‌شوند. بعضی از قطعات به کار رفته در دستگاه های جوجه کشی صنعتی و خانگی یکسان هستند، مانند: سیستم کنترل، سنسور و… بعضی از قطعات مانند فن سیرکوله هوا، المنت و… در دستگاههای صنعتی و غیر صنعتی متفاوتند.
دستگاه جوجه‌کشی صنعتی
دستگاه جوجه کشی ماکرو یا صنعتی: دستگاه جوجه کشی ماکرو یا صنعتی دارای ظرفیت بالای ۲۰۰۰ تخم مرغ است و برای جوجه کشی در ابعاد بسیار زیاد و تأمین نیازهای غذایی انسان‌ها در یک استان، منطقه یا کشور کاربرد دارد.
دستگاه جوجه‌کشی نیمه صنعتی
دستگاه جوجه کشی مدیوم یا نیمه صنعتی: دستگاه جوجه کشی مدیوم یا نیمه صنعتی معمولاً دارای ظرفیت‌های بین ۱۵۰ تا ۲۰۰۰ تخم مرغ هستند و برای جوجه کشی در صنایع کوچک مانند پرورش‌دهندگان پرندگان و در مرغداری‌ها کاربرد دارد.
دستگاه جوجه کشی خانگی
دستگاه جوجه کشی مینی یا خانگی: دستگاه جوجه کشی مینی یا خانگی دستگاهی است که دارای ظرفیتی کمتر از ۱۵۰ تخم مرغ است و بیشتر برای جوجه کشی در منزل و کسب و کارهای کوچک کاربرد دارد.
ساخت دستگاه جوجه‌کشی
دستگاه جوجه کشی یک ظرف گرم عایق‌بندی شده برای جوجه کشی تخم است و نقش یک مرغ جوجه‌آور در طبیعت را به‌طور مصنوعی انجام می‌دهد. دستگاه جوجه کشی را می‌توان از چوب، فلز یا پلاستیک ساخت و یک عامل گرمایش، یک ترموستات برای حفظ دمای دقیق، پایه تخم مرغ، مخزن آب برای رطوبت و در برخی موارد یک فن در آن قرار داد. ساخت دستگاه جوجه کشی یک تجربه کاملاً جدید و منحصر به فرد است. برای ساخت دستگاه جوجه کشی خانگی باید 4 گزینه مهم را در نظر داشت، عدم رعایت و یا حذف هر یک از این شروط، موجب شکست فرآیند خواهد شد. این 4 عامل عبارت‌اند از:
دما
دما یکی از مهم‌ترین عوامل در جوجه کشی محسوب می‌شود که بایستی به‌طور دقیق تنظیم و بررسی شود. در دستگاههای جوجه کشی خانگی و صنعتی ساخته‌شده توسط برندهای مختلف از المنت برای تامین گرما مورد نیاز استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها همچنین دارای سنسورهای پیشرفته و حساسی برای کنترل میزان دما هستند. اما در ساخت دستگاه جوجه کشی خانگی خبری از برد و سنسور حساس نیست و این فرایند تنها توسط یک دماسنج مناسب صورت می‌گیرد.
رطوبت
پس از دما، رطوبت از دیگر عوامل مهم در فرایند جوجه کشی است. دستگاه جوجه کشی حرفه ای با بهره‌گیری از سیستم رطوبت رسانی اتوماتیک، رطوبت مورد نیاز جوجه کشی را تامین می‌کنند. برای ساخت دستگاه جوجه کشی خانگی، تامین رطوبت به صورت دستی و با استفاده از ابزار و لوازم ساده صورت می‌گیرد.
چرخش تخم های نطفه‌دار
چرخش منظم تخم‌های نطفه‌دار نیز یکی از شروط رشد و تکامل جنین داخل تخم است که در حالت طبیعی توسط مرغ مادر صورت می‌گیرد. این عمل مانع چسبیدن نطفه و جنین به تخم و تقسیم یکنواخت مواد غذایی موجود در داخل زرده تخم می‌گردد. یک ترفند کوچک این است که یک طرف تخم‌مرغ را با عدد 1 و طرف دیگر را با عدد 2 علامت‌گذاری کنید تا هر لحظه بتوانید چرخش آن را بررسی کنید.
تهویه مناسب
در ساخت دستگاه جوجه کشی خانگی بایستی سوراخ‌هایی برای تهویه بر روی بدنه دستگاه تعبیه شود. اکسیژن مورد نیاز برای تخم‌های داخل دستگاههای جوجه کشی بین 10 تا 20 درصد است که از طریق منافذ روی پوسته‌ی تخم جذب می‌شوند.