دوران حفاری دستی، شخم زدن و خاکورزی در بخش کشاورزی گذشته است. خداحافظی با تمام کمردردها، بارهای روحی و جسمی ناشی از انجام کارهای دستی در مزارع کشاورزی و اختراع وسایل ماشینی برای تسهیل آماده‌سازی زمین زراعی، آغاز انقلابی برای ورود به کشاورزی مدرن بود. روتیواتور یکی از این پیشرفت‌ها است.این دستگاه آماده‌سازی زمین زراعی شما راتضمین کرده و اکوسیستمی بسیار مناسب برای رشد محصول شما ایجاد می‌کند. حالا قبل از اینکه جلوتر برویم، می‌خواهیم بدانیم روتیواتور چیست؟
روتیواتور چیست
روتیواتور یا خاک همزن یکی از ابزارآلات منحصر به فرد کشاوزی است که توسط تراکتور یا تیلر کشیده می‌شود و از تیغه های دوار برای آماده‌سازی بستر بذر، دانه بندی یا سورتینگ خاک و از بین بردن آفت‌هایی چون علف‌های هرز و لارو حشرات و مورد استفاده قرار می‌گیرند. از روتیواتوربرای خردکردن ساقه‌ها و دیگر بقایای ذرت، گندم، نیشکر و غیره و مخلوط‌کردن آن‌ها با خاک نیز استفاده می‌شود و عمل کوددهی ارگانیک گیاهی را برای شما انجام می‌دهد و بدین طریق به بهبود سلامت خاک و صرفه جویی در سوخت، هزینه، زمان و انرژی کمک می‌کند.
روتیواتور ها بر خلاف بسیاری از دستگاه‌ها موجب حفظ رطوبت خاک شده و از خشکی خاک در زمان بذرپاشی جلوگیری می‌کنند. روتیواتور هم می‌تواند به خودی خود دارای نیرو محرکه باشد و هم می تواند به‌صورت دنباله بند بر روی تیلر و یا تراکتور نصب گردد. روتیواتور پشت تراکتوری برخلاف بسیاری از ادوات پشت تراکتوری، به جای استفاده از توان مالبندی تراکتور، از توان دورانی یا محور تواندهی PTO تراکتور نیرو می‌گیرد.
روتیواتور را می‌توان به‌راحتی متناسب با نیازهای کشاورزی تنظیم کرد. محل پوشش عقب، درجه پودر شدن خاک و میزان لغزش‌ها قابل تنظیم است.
موارد استفاده از رتیواتور
مدل‌های مختلف رتیواتور از نظر قدرت و عملکرد متفاوت هستند که بسته به منبع انرژی، نوع خاک و اندازه، می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. انواع مختلف این دستگاه با عملکردهای متنوع، آن را به یک کالای ضروری در عصر امروز تبدیل کرده است. به‌طور کلی کاربردهای روتیواتور را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
· خرد کردن و مخلوط کردن محصولات
· عملیات خاک ورزی و کاشت
· ترکیب کودها و سایر مواد شیمیایی
· سله شکنی ردیفهای بین کشت محصولات ردیفی
· کنترل علف‌های هرز
مزایای استفاده از روتیواتور
· آماده‌سازی سریع بستر بذر و کاهش آب‌کشی در مقایسه با روش‌های خاکورزی سنتی.
· حفظ رطوبت خاک (با وجود معضل آب در ایران، ممانعت از خاک ورزی شدید و زیر و رو شدن خاک به روش سنتی، برای حفظ رطوبت لایه‌های زیرین ضروری است)
· صرفه‌جویی در زمان و هزینه آماده‌سازی زمین زراعی
· افزایش کیفیت کار و بقا و یکنواختی محصول مورد کاشت
· قابل استفاده در خاک ورزی اولیه و ثانویه.
· افزایش مواد مغذی خاک
· قابل استفاده برای اهداف مختلف مانند کشت کم عمق
· قابل استفاده برای انواع بافت خاک و انواع محصولات زراعی
· افزایش تخلخل و هوادهی خاک
انواع روتیواتور
رتیواتور در ابعاد مختلف، با تیغه‌های متنوع، عرض کارهای 1 متر تا 3 متر و برای انواع تراکتور از 18 اسب بخار تا 150 اسب بخار تولید می‌شود. مشخصات گیربکس روتیواتور باید با قدرت تراکتور همخوانی داشته باشد. برخی از انواع روتیواتور ها عبارت‌اند از:
روتیواتور ثابت
روتیواتور کشویی
روتیواتور بازویی (روتیواتور باغی)
روتیواتور سنسوردار
روتوچیزل
روتیواتور ثابت
روتیواتور ثابت از یک محور با تعدادی تیغه تشکیل شده است که برای سله‌کشی و از بین بردن علف‌های هرز در مزارع استفاده می‌شود.روتیواتور ثابت دقیقاً پشت تراکتور قرار می‌گیرد و تراکتور هنگام حرکت قابلیت خاکورزی اطراف درخت را ندارد.
روتیواتور باغی
رتیواتور بازویی یا روتیواتور باغی بیشتر در باغات کارایی دارد و به همین سبب به روتیواتور باغی معروف است. این دستگاه‌ها معمولا دارای دو جک هیدرولیکی هستند، بنابراین می‌تواند کاملا به تنه درخت نزدیک شوند. یکی از جک‌ها رتیواتور را آفست می‌کند و رتیواتور می‌تواند به تنه درخت نزدیک شود. از جک دیگر برای زاویه گرفتن عمودی استفاده می‌شود. این رتیواتورها در جوی‌های انتقال آب و سطوح شیب‌دار نیز کارایی دارند.
نوعی از رتیواتورهای بازویی دارای سنسور هستند که به آن‌ها روتیواتور بازویی سنسوردار یا روتیواتور باغی سنسوردار گفته می‌شود. این رتیواتور وقتی به سمت تنه درخت می‌رود، جمع و پس از عبور از درخت دوباره باز می‌شود. از این دستگاه در باغات و مزارعی که شخم زدن در آن به‌صورت ردیفی صورت می‌گیرد، استفاده می‌شود.
روتیواتور کشویی
رتیواتور کشویی دستگاهی است که قادر است به‌صورت عرضی به سمت راست ( و بعضا چپ یا راست) تراکتور حرکت کرده و پشت تراکتور در وضعیت آفست قرار بگیرد. یعنی هم می تواند آفست و هم در مرکز باشد. رتیواتور آفست بیشتر در باغات استفاده می‌شود تا بتواند به تنه درختان نزدیک شده و عملیلات حذف علف‌های هرز، سله شکنی و هوادهی خاک و خاکورزی را انجام دهد. کشویی شدن این نوع رتیواتور هم به صورت دستی و خم به صورت هیدرولیکی امکان‌پذیر است. نوع دستی به روتیواتور باغی دستی و نوع هیدرولیکی به روتیواتور کشویی جک دار نیز معروف است.
تیغه‌های روتیواتور
تیغه‌ها جزء مرکزی یک روتیواتور برای آماده‌سازی بستر بذر و مخلوط کردن خاک باقیمانده هستند. تعداد تیغه‌ها در انواع روتیواتور می‌تواند متغیر باشد. در برخی از روتیواتور ها با تعویض تیغه‌ها می‌توان از آن‌ها در چند جهت استفاده کرد. متداول‌ترین تیغه‌های دستگاه روتیواتور عبارت‌اند از:
تیغه سی شکل (Blade Type C)
تیغه ال شکل (Blade Type L)
تیغه روتیواتور گلدونی (Blade GOLDONI)
تیغه فیاتی (Blade Fiat)
روش استفاده از دستگاه روتیواتور
قبل از برنامه‌ریزی برای استفاده از دستگاه روتیواتور بایستی رطوبت خاک را در نظر بگیرید، به‌خصوص اگر متراکم شده یا قبلاً خاکورزی نشده باشد. استفاده از روتیواتور بر روی خاک شنی در هر زمانی ممکن است، اما در خاک‌های رسی، در زمان رطوبت یا خشکی، متفاوت عمل می‌کنند. اگر خاک رسی خیلی ضخیم باشد، استفاده از دستگاه روتیواتور برای کشت زمین می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. روتیواتور ماشینی دقیق و پیچیده است که تضمین کارآیی طولانی مدت آن مستلزم مراقبت و نگهداری مناسب است.
روغن موتور و فیلتر روتیواتور به دلیل حفر خاک باید مرتباً تعویض شود. این کار باید حداقل یک بار در سال یا پس از 50 ساعت استفاده صورت گیرد. فیلتر هوا باید به‌طور منظم تمیز شود و سایر قسمت‌ها پس از هر بار استفاده شسته شوند. پس از تمیزکاری، بخش‌ها را با پارافین یا روغن مخصوص براق نمایید تا مانع زنگ زدگی دستگاه شود. نگهداری و بررسی منظم ادوات کشاورزی علاوه بر مزایای اقتصادی حاصل از ماشین‌آلات، در حفظ ایمنی تمام افرادی که با آن دستگاه در ارتباطند، نیز مؤثر است.
روتیواتور تراکتور
روتیواتور ها به دو صورت روتیواتور پشت تراکتوری و تیلر روتیواتور طراحی و تولید می‌گردند. از مدل تیلری برای کار در زمین‌های کوچک و از مدل پشت تراکتوری برای کار در زمین‌های وسیع و کشاورزی مکانیزه استفاده می‌گردد. در روتیواتور تراکتوری به مسئله مهم برگردان خاک با عمق معین توجه شده تا باعث آسیب به بافت اصلی خاک نگردد. این ویژگی برای آینده خاک، حفظ مواد مغذی و معدنی و نیز حفظ رطوبت خاک بسیار مهم است. روتیواتور تراکتور بر اساس نوع تراکتور، عرض تراکتور و قدرت PTO خروجی آن انتخاب می‌گردد.
ایمنی روتیواتور
استفاده از روتیواتور یا هر ابزار کشاورزی دیگری مستلزم توجه به موارد زیر است:
· کار با ماشین‌آلات تنها باید محدود به افرادی باشد که تحت نظارت دقیق آموزش دیده و با تجربه باشند.
· روتیواتور نباید در دسترس کودکان باشد، حتی اگر به تراکتور متصل نباشند.
· بهتر است از پوشیدن لباس‌های گشاد خوداری شود، زیرا ممکن است در قسمت‌های متحرک دستگاه روتیواتور گیر کنند.
· قبل از کار با دستگاه مواردی چون پین‌های اتصال و محور محرک را بررسی نمایید.
· از سالم بودن لولای درب پشت روتیواتور اطمینان حاصل نمایید.
· از لمس تیغه‌ها یا هر قسمت دیگر روتیواتور در زمان اجرای عملیات خودداری نمایید.
· از نزدیک شدن و تماس با گاردون در حال چرخش جداً خودداری نمایید