کود ازته

نیتروژن یا ازت یکی از عناصر ضروری بسیاری از فرآیندهای متابولیک گیاهان است که کمبود آن با استفاده از کود ازته جبران می‌شود. کود های ازته از کاربردی‌ترین کودهای کشاورزی هستند که در این مطلب به آن خواهیم پرداخت.

کود ازته چیست؟

کود ازته از رایج‌ترین کودهای حاوی ترکیبات شیمیایی نیتروژن (N) است. گیاهان نیتروژن را به شکل یک ترکیب شیمیایی به نام نیترات از خاک جذب می‌کنند و به همین دلیل استفاده از کودهای حاوی نیتروژن نقش مهمی در صنعت کشاورزی و باغبانی دارد. گیاهان برای رشد و نمو به سه عنصر درشت مغذی فسفر و پتاسیم و نیتروژن بیش از هر چیز دیگری نیاز دارند و کمبود آن‌ها، تمامی فرایندهای گیاه از رشد بذر و جوانه تا تولید محصول را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همانطور که اشاره شد کمبود این عناصر در گیاهان به واسطه کودهای شیمیایی یا آلی جبران می‌شوند که کود ازته از مهم‌ترین آن‌ها است. کود ازته اوره با 46 درصد ازت متداول‌ترین منبع تامین‌کننده ازت است. نیترات آمونیوم با ۳۳ درصد ازت و سولفات آمونیوم با ازت و ۲۴ درصد گوگرد، از دیگر منابع برای رفع کمبود ازت در گیاهان هستند.

انواع کود ازته

ازت به اشکال نیترات (No3 -)، یون آمونیم (NH4 +) و اوره (CH4N2O) قابل جذب است. کود ازته معمولاً به اشکال کود ازته حاوی نیترات، کود ازته حاوی آمونیاک یا آمونیوم، کود ازته حاوی نیترات و آمونیوم و کود ازته آمیدی در دسترس است که هر یک خواص و موارداستفاده خاص  خود را دارد. نیترات فرم اصلی نیتروژن در خاک است. فرم‌های آمونیاک، آمونیوم و اوره موجود در خاک نیز پس از مدت نسبتا کوتاهی به صورت نیترات در می‌آیند. از رایج‌ترین انواع کودهای ازته موجود در بازار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کود اوره

کود اوره یا کود شکری، حاوی 46 درصد ازت می‌باشد. این کود انحلال‌پذیری بالایی دارد.  بنابراین در چند مرحله استفاده می‌شود. اوره به صورت کودآبیاری و محلول‌پاشی قابل‌استفاده است.  

سولفات آمونیوم

سولفات آمونیوم حاوی 20 درصد ازت و 24 درصد گوگود است، خاصیت اسیدی دارد و برای خاک‌های قلیایی مناسب است.

نیترات آمونیوم

نیترات آمونیوم با 35 درصد نیتروژن به دو فرم نیترات و آمونیوم از بهترین کودهای ازته محسوب می‌شود. انحلال پذیری بالایی دارد و قبل از کاشت محصول و یا به صورت سرک بعد از کشت مصرف می‌شود.

 فسفات آمونیوم

فسفات آمونیوم حاوی 11 تا 18 درصد ازت و 42 تا 48 درصد فسفر می‌باشد و به دو صورت مونو آمونیوم فسفات و دی آمونیوم فسفات موجود می‌باشد که هردو در آب محلول هستند.

نیترات پتاسیم

 نیترات پتاسیم حاوی 26 درصد پتاسیم و 19 درصد ازت است. به راحتی در آب حل می‌شود و معمولا قبل از شروع دوره رشد و یا در دوره باردهی به صورت محلول‌پاشی مصرف می‌شود.

نیترات کلسیم

نیترات کلسیم حاوی 15/5 درصد ازت و 26/5 درصد اکسید کلسیم است. این کود ازته نیز به راحتی در آب حل و به صورت محلول‌پاشی استفاده می‌شود.

از سایر کودهای حاوی نیتروژن می‌توان به کودهای کامل NPK اشاره کرد که حاوی سه عنصر اصلی نیتروژن، پتاسیم و فسفر و عناصر ریزمغذی در درصدهای مختلف می‌باشند.

اهمیت استفاده از کود ازت برای درختان و سایر گیاهان

PH خیلی پایین یا خیلی بالای خاک، رشد سریع گیاه و آبیاری بیش از حد می‌تواند سهم زیادی از ازت موجود در خاک را شسته و از دسترس گیاه خارج نماید. از طرف دیگر گیاه در برخی شرایط مانند بالا بودن رطوبت خاک و دما پایین، ازت کمتری مصرف می‌کند. این کمبودها می‌توانند منجر به آسیب گیاهان شوند. در چنین شرایطی افزودن کود ازته به خاک باعث می‌شود که گیاه مقدار ازت مورد نیاز خود را از خاک جذب کند.

فواید کود ازت

نیتروژن از عناصر کلیدی دخیل در تمامی مراحل رشد گیاهان محسوب می‌شود که توسط انواع کود ازته تامین می‌شود. ازت مهمترین عنصر غذایی در تغذیه درختان و گیاهان و تعیین‌کننده رشد رویشی آن‌ها است. ازت در ساخت بلوک‌های سازنده پروتئین و آنزیم‌های گیاهی یعنی اسیدهای آمینه، ساخت کربوهیدرات‌ها، ساخت نوکلئوپروتئین‌ها، هورمون‌های گیاهی، حامل‌های انرژی و در نتیجه رنگ ‌بندی میوه‌ها، رشد رویشی، گلدهی، تشکیل میوه، عملکرد محصول، رسیدگی میوه‌ها و ... نقش دارد. ازت باعث افزایش گلدهی در درختان میوه و در نتیجه افزایش تشکیل میوه و عملکرد آن می‌گردد.

 زمان مصرف کود ازت

به طور کلی مناسب‌ترین زمان مصرف کودهای ازته در خاک‌های سبک و شنی، بهار و قبل از رشد گیاهان  و در خاک‌های سنگین اواخر پاییز می باشد. در بهار گیاهان در حال رشد هستند و مصرف کود ازته می‌تواند به رشد بهتر و سریع‌تر آن‌ها کمک کند.   همچنین گیاهان و درختان در تابستان میوه و بذر می‌دهند و مصرف کود ازت می‌تواند در افزایش کیفیت و کمیت محصولات نهایی نقش موثری داشته باشد.

نحوه مصرف کودهای ازته

نیترات در دسترس‌ترین شکل کود ازته برای ریشه گیاهان است و انواع کود ازته فاقد نیترات نیز قبل از استفاده، توسط باکتری‌های موجود در خاک به این شکل تبدیل می‌‌شوند. بهترین روش برای تعیین مقدار نیتروژن موردنیاز گیاهان انجام آزمایش خاک است. نحوه مصرف کود ازته باید به گونه‌ای باشد که بتواند به بهبود رشد و عملکرد گیاهان کمک کند. کودهای ازته به سه روش خاکی، مصرف به صورت آبی و مصرف به صورت برگی استفاده می‌شود.

برای مثال کود نیترات معمولاً در دوزهای کوچک و در فواصل زمانی روی محصولات اعمال می شوند و کودهای نیترات و آمونیوم به صورت کوددهی پایه در لایه سطحی خاک مورداستفاده قرار می‌گیرند. کود اوره به سبب غلظت زیاد می‌تواند به ریشه گیاه یا بذرهای در حال جوانه زدن آسیب بزند و بهتر است به صورت کوددهی از طریق برگ استفاده شود.    

کود ازت برای گیاهان آپارتمانی

مصرف کود ازته برای گیاهان آپارتمانی به بهبود رشد آن‌ها کمک می‌کند. گیاهان آپارتمانی در فضای محدودی پرورش می‌یابند و بنابراین از مواد آلی و معدنی و نور کمتری برخوردارند. این مسائل موجب ضرورت استفاده از انواع کود مناسب از جمله کود ازته برای پرورش این گیاهان می‌گردد. بهترین و موثرترین زمان استفاده از کود ازته برای گیاهان آپارتمانی در ابتدای جوانه زدن است.  بهتر است استفاده از این کود بر اساس نوع گیاه و تحت نظر متخصصین این حوزه صورت گیرد.

تفاوت کود ازت و اوره

اوره یکی از رایج‌ترین و پرمصرف ترین انواع کودهای ازته موجود است. در حقیقت اوره نوعی کود ازت است که با داشتن بیش از ۴۶ درصد ازت در زمره پرمصرف‌ترین کودهای ازت قرار دارد. کود اوره در مقایسه با انواع کود ازته، قیمت ارزان‌تر و مقرون‌به صرفه‌تری دارد. همچنین انحلال‌پذیری بالایی در آب دارد که موجب بالا رفتن احتمال شسته شدن آن بر اثر بارندگی یا آبیاری زیاد می‌گردد.

کود ازت بالا

کود ازت بالا به کودهای ازته‌ای اطلاق می‌گردد که حاوی مقادیر بالایی از نیتروژن باشند. ازت موجود در ساختار این کود به صورت آمونیاک یا نیترات است که با توجه به نوع گیاه و شرایط خاک مورداستفاده قرار می‌گیرد. استفاده از کود ازت بالا می‌تواند به رشد بهتر گیاهان و افزایش باردهی آن‌ها کمک کند.

کود جت نیتروژن بالا

کود جت از برندهای کود ازته معروف، متشکل از 40 درصد نیتروژن قابل جذب توسط گیاه، 5 درصد فسفر، 5 درصد پتاسیم به همراه اسید آمینه و جلبک دریایی است. مصرف کود جت نیتروژن بالا موجب افزایش سریع رشد، رفع تنش گیاه، سبزینگی و مقاومت گیاه می‌گردد. این کود به دو صورت آبیای و محلول‌پاشی استفاده می شود.

قیمت کود ازت

قیمت کود ازت به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. یکی از مهم‌ترین فاکتورهای اثرگذار بر روی قیمت کود ازت نوع آن است. برای مثال کود اوره به نسبت کودسولفات آمونیوم از قیمت پایین‌تری برخوردار است. در حال حاضر کود ازت در دو فرم جامد و مایع با حجم‌های مختلف در بازار موجود است که بر اساس نوع گیاه و مساحت خاک تحت کشت تهیه و استفاده می‌شوند. برند کود از دیگر موارد موثر در قیمت کود ازت است. قیمت انواع کود ازت خارجی در مقایسه با انواع داخلی بیشتر است. در جدول زیر به نمونه ای از لیست قیمت کود ازت اشاره شده است.

 قیمت کود ازت 50 کیلویی

انواع کود ازت در بسته‌بندی‌های مختلف به بازار عرضه می‌شود. قیمت کود ازت 50 کیلویی بسته به نوع کود و برند سازنده می‌تواند متفاوت باشد. برای نمونه  قیمت کود ازت 50 کیلویی سولفات آمونیوم ساخت داخل در حدود 730000 تومان و کود ازت 50 کیلویی  اوره در حدود 600000 تومان است. برای استعلام دقیق قیمت کود ازته و مشاوره جهت خرید بهترین کود ازت متناسب با نوع کشت می‌توانید از طریق شماره‌های مندرج در سایت با همکاران ما در تماس باشید.