نمونه قارچ عامل بیماری لکه سیاه سیب ابتدا در سال 1819 در سوئد توسط فریز جمع آوری و تشخیص داده شده است در ایران نیز بیماری مزبور اولین بار در سال 1325 به وسیله ی اسفندیاری گزارش گردید. بیماری لکه سیاه سیب در تمامی کشورهایی که کشت درختان سیب معمول است، شیوع دارد. در مناطقی که دارای تابستان های خشک بوده و باغ های سیب آبیاری می گردند، بیماری به ندرت دیده می شود و خسارت آن در نواحی میوه خیز که آب و هوا در ماه های بهار مرطوب و خنک است بیشتر می باشد. بیماری در ایران در اکثر نقاط به ویژه در نواحی دریای مازندران، آذربایجان، فارس، خراسان، بروجرد، همدان، قزوین، خوزستان و اطراف تهران انتشار دارد. خسارت لکه سیاه به طور کلی در یک دوره ی رویشی بیش از خسارت مربوط به سایر بیماری های سیب است و به طور خلاصه این خسارت شامل کاهش محصول، کاهش مرغوبیت میوه، صدمه به شاخه و برگ درختان و افزایش هزینه های باغ از نظر سم پاشی می باشد. خسارت ناشی از لکه سیاه ممکن است تا حدود 70% ارزش کل محصول برسد. بیماری لکه سیاه اغلب فقط برگ ها، شکوفه ها و میوه ها را آلوده می نماید ولی در شرایط آب و هوایی مرطوب، شاخه های جوان و فلس جوانه ها را نیز مبتلا می گرداند. قارچ عامل بیماری به ارقام مختلف سیب و به تعداد زیادی از گونه های جنسMalus وهمچنین سیب های وحشی نوع M.coronaia،درختان گلابی، زالزالک وازگیل ژاپنی را مورد حمله قرار می دهند
عامل بیماری
عامل بیماری لکه سیاه قارچی است از رده ی آسکومیست که شکل جنسی آن Venturia inaequalis(cook)Wint نامیده می شود. میسیلیوم این قارچ هتروتالیک، دارای جدار عرضی بوده و ابتدا بی رنگ و بعدا در محیط کشت مصنوعی خاکستری ودر داخل بافت گیاه میزبان قهوه ای می گردد. در لکه های برگ های جوان، میسیلیوم رشد شعاعی داشته و ضمن گسترش از نقطه ی شروع آلودگی، شاخه شاخه می شود. اما در داخل بر گهای مسن و میوه ها رشد میسیلیوم متراکم بوده و چندین لایه از آن روی هم تشکیل می شود. در بافت های زنده میسیلیوم بین کوتیکول و سلول های اپیدرم جایگزین شده و تولید کنیدیوفورهای کوتاه و قائم قهوه ای رنگ می نماید که هر کدام دارای یک یا چند کنیدی گلابی شکل، یک یا دو سلولی قهوه ای رنگ هستند.
نشانه های ظاهری بیماری
اولین علائم بیماری به صورت لکه های زیتونی رنگ در زیر سطح کاسبرگ ها یا برگ های کوچک جوانه ی گل ظاهر می شود. پس از مدت کوتاهی، سطح لکه های زیتونی به صورت مخملی و خاکستری تیره در آمده و مدور می شود. سپس رنگ مخملی به سیاه شفاف تبدیل شده و لکه ها کمی برجسته می گردد. لکه ها در برگ های جدید، عموما در سطح بالایی برگ هستند ولی در مورد برگ های بزرگ، لکه ها معمولا ابتدا در پشت برگ ها تشکیل می شود. تعداد لکه های روی برگ ها به شدت بیماری بستگی دارد. لکه ها ممکن است منفرد وکوچک باقی بمانند و یا این که به هم بپیوندند. پس از آلودگی شدید، برگ ها ممکن است کوچک شده و پیچیده شوند و سپس بریزند. دمبرگ ها نیز اغلب آلوده می گردند و موقعی که چند لکه روی دمبرگ تشکیل شود، برگ زرد شده و می افتد. لکه هایی که روی میوه به وجود می آیند نیز ابتدا مدور مخملی و زیتونی رنگ بوده بعدا سیاه و بعضی اوقات شکاف برمی دارد.
کوتیکول یا پوست میوه چوب پنبه ای شده و حاشیه و قسمت های دیگر آن ترک می خورد. آلودگی شدید میوه اگر در ابتدای قصل صورت گیرد، باعث بدشکلی، شکافتگی و ریختن میوه ها می گردد ودر صورتی که میوه درآخر فصل آلوده شود، بر روی آن لکه های کوچکی به وجود می آید که حتی ممکن است دیده نشوند ولی در انبار به رشد خود ادامه داده و به صورت لکه های بزرگ سیاه در می آیند شاخه های جوان نیز گهگاه آلوده شده و صدماتی به آن ها وارد می شود .
عامل بیماری
عامل بیماری لکه سیاه قارچی است از رده ی آسکومیست که شکل جنسی آن Venturia inaequalis(cook)Wint نامیده می شود. میسیلیوم این قارچ هتروتالیک، دارای جدار عرضی بوده و ابتدا بی رنگ و بعدا در محیط کشت مصنوعی خاکستری ودر داخل بافت گیاه میزبان قهوه ای می گردد. در لکه های برگ های جوان، میسیلیوم رشد شعاعی داشته و ضمن گسترش از نقطه ی شروع آلودگی، شاخه شاخه می شود. اما در داخل بر گهای مسن و میوه ها رشد میسیلیوم متراکم بوده و چندین لایه از آن روی هم تشکیل می شود. در بافت های زنده میسیلیوم بین کوتیکول و سلول های اپیدرم جایگزین شده و تولید کنیدیوفورهای کوتاه و قائم قهوه ای رنگ می نماید که هر کدام دارای یک یا چند کنیدی گلابی شکل، یک یا دو سلولی قهوه ای رنگ هستند.
نشانه های ظاهری بیماری
اولین علائم بیماری به صورت لکه های زیتونی رنگ در زیر سطح کاسبرگ ها یا برگ های کوچک جوانه ی گل ظاهر می شود. پس از مدت کوتاهی، سطح لکه های زیتونی به صورت مخملی و خاکستری تیره در آمده و مدور می شود. سپس رنگ مخملی به سیاه شفاف تبدیل شده و لکه ها کمی برجسته می گردد. لکه ها در برگ های جدید، عموما در سطح بالایی برگ هستند ولی در مورد برگ های بزرگ، لکه ها معمولا ابتدا در پشت برگ ها تشکیل می شود. تعداد لکه های روی برگ ها به شدت بیماری بستگی دارد. لکه ها ممکن است منفرد وکوچک باقی بمانند و یا این که به هم بپیوندند. پس از آلودگی شدید، برگ ها ممکن است کوچک شده و پیچیده شوند و سپس بریزند. دمبرگ ها نیز اغلب آلوده می گردند و موقعی که چند لکه روی دمبرگ تشکیل شود، برگ زرد شده و می افتد. لکه هایی که روی میوه به وجود می آیند نیز ابتدا مدور مخملی و زیتونی رنگ بوده بعدا سیاه و بعضی اوقات شکاف برمی دارد.
کوتیکول یا پوست میوه چوب پنبه ای شده و حاشیه و قسمت های دیگر آن ترک می خورد. آلودگی شدید میوه اگر در ابتدای قصل صورت گیرد، باعث بدشکلی، شکافتگی و ریختن میوه ها می گردد ودر صورتی که میوه درآخر فصل آلوده شود، بر روی آن لکه های کوچکی به وجود می آید که حتی ممکن است دیده نشوند ولی در انبار به رشد خود ادامه داده و به صورت لکه های بزرگ سیاه در می آیند شاخه های جوان نیز گهگاه آلوده شده و صدماتی به آن ها وارد می شود .
دیدگاه ها