از نکات مهمی که در یک باغ میوه یا درختان پارکها و حیاط خانه ها باید در نظر گرفت ، بهترین و سالم ترین درختان در شرایط زراعی مطلوب قرار دارند این شرایط زراعی مطلوب شامل تناسب آب و هوا ، خاک ، نحوه کاشت و کار و نگهداری سالانه درختان اعم از هرس ، شخم یا بیل زدن ، کود دادن و آبیاری و غیره می باشد که مبارزه با آفات نیز از اصول اصلی نگهداری درختان می باشد.هر نارسایی و کمبود محصول و یا ریزش برگ و میوه را نباید به آفت زدگی ارتباط داد .بلکه باید قبلاً از شرایط زراعی مطلوب اطمینان حاصل کرد و در مرحله بعدی اقدام به جستجو و مبارزه با آفات و عوامل بیماری زای گیاهی نمود بدست آوردن مواد شیمیایی آفت کش نه آسان است نه ارزان . لذا باید از کاربرد این مواد در مبارزه با آفات حتی المقدور اجتناب نمود . نکته قابل توجه دیگر اینکه در کشورما میوه جات اغلب بصورت تازه مصرف می شود . بهمین لحاظ مسئله وجود بقای سموم روی میوه ها و امکان مسمومیت مزمن یا حاد مصرف کنندگان و یا سایر امراض ناشی از استنشاق ذرات سموم معلق در هوا ملموس است بهرحال در شرایط موجود یکی از ارقام مهم مخارج باغداری و درخت بانی را چه در کشور ما و چه در سایر کشورهای جهان هزینه های مربوط به مبارزه با افات تشکیل می دهد .
امروزه دفع آفات گیاهی در تمام جوامع از اولویتهای اجباری تلقی می گردد که تمام مراحل تحقیقاتی و جوانب اقتصادی و بهداشتی و تأثیرات زیست محیطی آن طی مطالعات و کار کارشناسی زبده ترین دکترین و مهندسین جوامع جهانی انجام می گردد.حفظ محیط زیست و بهداشت تغذیه جوامع از اولویتهای اول و جبری دولتها و ملتها می باشد ، عمدتاً کارشناسان در تمام مراحل و زمینه ها درتحقیقات پیشگیری را بهتر از درمان پیشنهاد می نمایند .
و چون در اکثر جوامع کشاورزی و باغبانی بیشتر بطورسنتی انجام می گردد و سمپاشی های بی دقت وبی موقع و بعضی مواقع سودجویانه( استفاده بیش از نیاز ) گذشته از زیانهای اقتصادی بهداشتی و زیست محیطی باعث از بین رفتن دشمنان طبیعی حشرات مانند پارازیتها و پرداتورها می شود که این موضوع در سالهای اخیر موجب طغیان حشرات موذی شده و از کیفیت و کمیت میوه های درختان کاسته و بازارهای جهانی را از دست حداقل ، ایرانیان خارج ساخته است و در داخل شهرها بروز بیماری های ویروسی و گوارشی که سموم شیمیایی استفاده شده برای سمپاشی درختان از عوامل اصلی آن می باشد .بنابر مسبوقات قریب به اتفاق کشورهای با آب و هوای گرم و خشک و معتدل و مرطوب جهت مبارزه با این آفات از ماده ای جهت پیشگیری از هجوم اکثر آفات به روی درختان استفاده می نمایند که طبق مشاهدات و مطالعات انجام شده بیشتر کشورها طی چندین سال از این ماده استفاده و کارکرد آن را عالی و مفید می دانند که حتی در داخل منازل شهروندان استفاده از این ماده را هر ساله از اولویتهای خود دانسته و دراستفاده از آن به هیچ وجه قصور را جایز نمی دانند .
پودر لسنیک که حدوداً 90% از مواد معدنی تشکیل یافته هیچ عارضه منفی ندارد و چون طرز استفاده از آن آسان و غیرفنی بوده و همه افراد می توانند براحتی مورد استفاده قرار دهند نشر این ماده سریع وعالی می باشد.
محلول پودر لسنیک ( پودر لسنیک و آب ) :
بعد از آغشته کردن یک متر از تنه درخت به این ماده از تردد حشراتی که طی مراحل زندگی خود از تنه درخت عبور می کنند جلوگیری می کنند و از عبور حشراتی که در زیر کلوخ وبرگهای ریخته شده زیر درختان زمستان گذرانی می کنند در اوایل بهار بدون آنکه بتوانند پرواز کنند خود را به سر شاخه های درختان می رسانند جلوگیری می کند و همچنین پارازیت و پرداتورها دیگر طی سمپاشی های مکرر و بی دقت از بین نرفته بقیه افات را که طغیانشان توسط پودرلسنیک کنترل شده از بین می برند چنانچه اکثر افات طی 5 الی 10 سال در مناطق مورد استفاده ریشه کن می گردد .
پودر لسنیک :
جایگزین سموم شیمیایی دفع افات در کشورهای اروپایی استرالیا ، مناطق حاره ، کشورهای مشترک المنافع ، تایلند و غیره در پارک های عمومی ، نهالستانهای بزرگ ، جنگل های مصنوعی ، باغات میوه کاربرد وسیعی پیدا کرده است و در عمل بسیار موفق بوده است .پودر لسنیک به لحاظ اینکه 90% ترکیب آن از مواد معدنی و برگرفته از طبیعت می باشد بدون هر گونه عوارض بیولوژیکی ، ژئوپولیتیکی موثرترین پدیده برای دفع و دور کردن آفات در مناطق گفته شده معمول پیدا کرده است.
از جهات اقتصادی در مقایسه با مشابه شیمیایی به لحاظ موثر بودن آن و اندک بودن تعداد دفعات استفاده از توجیه بسیار بالایی برخوردار است .
طریقه استعمال پودر لسنیک :
مقدار مصرف به طور میانگین برای هر درخت g 100 از پودر کافی است پودر لسنیک را به مقدار مورد نیاز یا مقدار معادل آن آب مخلوط و میکس می کنیم . محلول بدست آمده ( ترکیبی از آب و پودر ) به مدت 2 ساعت در گالن های سر بسته نگهداری می شود .پس از 2 ساعت محلول لسنیک آماده استفاده می باشد توسط چرتکه آشکوب پایین درخت را ( تنه درخت از نقطه 0.0 تا ارتفاع حدود100 cm ) با محلول آغشته و لسنیک اندود می کنیم . درخت از آفات ایمن می شود .
برخی از آفات که توسط پودر لسنیک می توان از طغیان آنها جلوگیری و حتی به مرور زمان از بین برد در ذیل بطور خلاصه بیان می گردد :
کرم گلوگاه انار :
این حشره زمستان را غالباً در داخل انارهای ریخته شده زیر درخت می گذراند و از آنجا که این آفات تخمهای خود را غالباً در گلوگاه انار و در لابه لای پرچم ها قرار می دهند و لاروها از همین محل وارد می شوند . مبارزه شیمیایی با این آفت خالی از اشکال نیست کنه های انار که زمستان را بصورت جانور ماده بارور می گذراند که در شکاف درختان زیر کلوخ و یا زیر کاه و برگهای افتاده بحالت دیاپوز می گذراند و در اوایل فروردین مصادف با باز شدن برگها و جوانه ها شروع به تغذیه می کند .
دفع آفات : که امروزه تحت عنوان گیاه پزشکی گفته می شود ، در ایران سابقه نسبتاً طولانی دارد و حدود 70 سال از عمر آن می گذرد . در این 70 سال اساتید ، کارشناسان و محققین زیادی در این رشته به مطالعه و تحقیق اشتغال داشته اند ، که خدمات آنان در رابطه با تحقیقات کشاورزی حائز اهمیت و قابل ستایش می باشد .
در مبارزه با اکثر امراض درختی ( شته ، ... ) باید توجه داشت که استعمال سموم شیمیایی همیشه بهترین و موثرترین راه نیست بلکه آخرین راه می باشد مبارزات شیمیایی اگر توأم با دقت های لازم نباشد نه تنها نتایج مطلوب نمی دهد بلکه اشکالاتی نیز تولید می کند کما اینکه یکی از عوامل طغیان این آفات در سالهای اخیر استعمال بی رویه سموم شیمیایی می باشد .
مطابق تحقیقات Ross - wild در نواحی گرم و خشک و معتدل و مرطوب در نقاطی که اقدام به سمپاشی های مکرر و بی دقت می شود بندرت پارازیت ها و پرداتورها می توانند در مقابل عوامل جوی و بخصوص سمپاشی مقاومت کنند .استفاده از سموم شیمیایی برای دفع آفات درخت علاوه بر اینکه عوارض محیط زیستی بسیار منفی به ارمغان می آورد در جهش ژنتیکی برخی آفات و مقاوم شدن و به عبارت معمول واکسینه شدن افات در مقابل سموم را در دراز مدت منجر می شود و نهایت کارائی خود را از دست می دهد و اگر به جایگزینی مناسب اندیشیده نشود شکست در مقابل آفات بدیهی و قطعی است.
بنا به مطالعات به عمل آمده هزینه های نگهداری به دلایلی که گفته شد به روش دفع آفات با سموم شیمیایی غیر اقتصادی و بسیار گران می باشد . عوارض استفاده از سموم شیمیایی به مواردی که گفته شده خلاصه نمی شود در محیط های بازی کودکان و پارک های عمومی در کلان شهرها عوارض بسیار نامطلوب در سلامتی کودکان و سالمندان دارد .
لذا به خصوص در پارک ها و محیط های بازی کودکان استفاده از بازدارنده های بیو( غیر شیمیایی ) ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد . این شرکت با عنایت به مسبوقات فوق مطالعات وسیعی را در کشورهای پیشرفته در برخورد با پدیده آفت زدایی به عمل آورده و ره آورد آن موادی است که اینک به حول و قوه الهی به هموطنان عزیز معرفی می شود .
سرخرطومی سیب :
که حدوداً شبیه به سرخرطومی گیلاس زندگی می کنند با تفاوت اینکه این حشره ظرف مدت 2 تا 3 هفته اول عمر خود از غنچه ها و برگهای جوان تغذیه می کنند .
کنه گالی گلابی _ درختان گلابی و سیب :
کنه پاکوتاه سیب _ سیب _ گلابی _ به _ گوجه شلیل و ( چنار ) که در اغلب مناطق میوه خیز کشور وجود دارد را آلوده می کند .
کنه دو نقطه ای یا کنه تار عنکبوتی :
در تمام مناطق کشور انتشار دارد . خسارت این افت در باغات میوه شدید و شاید بتوان آن را آفت درجه اول در برخی از باغات محسوب داشت .
این حشره ، زمستان را بصورت ماده بالغ و به رنگ قرمز مایل به قهوه ای در شکاف درختان زیر کلوخ ها و یا در زیر کاه و کلش برگهای افتاده بحالت حشره و یا دیاپوز می گذارند .در اوایل بهار پس از گرم شدن هوا کنه های ماده زمستانی به درختان هجوم برده و پس از کمی تغذیه و تنیدن تار در پشت برگها تخمریزی می کنند .
کرم خوشه خوار انگور _ کرم برگ خوار مو :
بصورت لارو جوان زمستان گذرانی می کنند و کرم جوانه خوار مو . این حشره زمستان را بصورت تخم در زیر کلوخ و سنگها می گذرانند _ لارو ها پس از خروج از تخم با تنیدن تار بصورت دسته جمعی از قسمت پارانشیم علفهای هرز و گیاهان میوه تغذیه می نمایند و پس از سومین پوست اندازی بصورت انفرادی به مو حمله می کنند .
سوسک گل خوار :
زمستان را بصورت حشره کامل در زیرخاک می گذارند در اوائل بهار هنگام به گل نشستن درختان ازخاک خارج شده و روی گلها مستقر می شوند .
شته ها :
یکی ازبهترین راههای مبارزه با شته ها حفظ و حمایت دشمنان طبیعی شته ها می باشد . اکثراً از شیره گیاهی تغذیه می کنند و باعث ضعف درختان می گردند . و اغلب دارای ترشحات شیره ای هستند و ماده ها بعضاً بدون بال می باشند ، بعضی از شته ها زمستان را در زیر پوست ساقه و زیر کلوخ ها گذرانده و اواخر زمستان و یا اوایل فروردین بدون اینکه پرواز کنند خود را به سر شاخه ها می رسانند .
کرم سیب :
زمستان را بصورت لارو کامل زیر پوست درخت و اغلب زیر کلوخ ها رفته و پیله ابریشمی محکمی ساخته و از پاییز تا بهار سال بعد درون پیله می مانند مناطق انتشاردر تمام نقاط جهان وجود داشته و خسارت زیادی به درختان می رساند .
اکثراً از گوشت میوه ها تغذیه می کنند . معمولاً زمستان را بر روی سر شاخه ها و زیرین پوست درختان و زیر برگها و کلوخها گذرانده بعد از تبدیل حشره به پروانه در اوایل فروردین به درختان حمله می کنند .
پسیل ها :
اغلب زمستان را زیر برگهای ریخته شده زیر درخت و زیر کلوخ و شکاف ها می گذرانند بطوریکه در اواخر زمستان روی درخت به هیچوجه پوره زنده دیده نمی شود و فروردین قبل از اینکه بتواند پرواز کنند خود را به روی برگهای جوان می رسانند و به مکیدن شیره گیاهی می پردازند و چند روز بعد جفتگیری می نمایند .
شدت عسلک در ماههای گرم تابستان بسیار است ، بطوریکه تمام برگ و میوه و شاخه تنه درختان را می پوشاند و در اثر تراکم گرد و غباربا نشو نمای قارچ ها لایه ضعیفی روی برگهای درختان آلوده را می پوشاند و موجب اختلال در اعمال فیزیولوژیک می گردد . زنبور کوچکی بنام psyllaephagas sp پارازیت این حشره بوده که در سالهای اخیر بواسطه سمپاشی های مکرر روی درختان پسته از میزان فعالیت این زنبورها شدیداً کاسته شده است .
زنجره مو :
اکثر درختان مثمر و غیر مثمر میزبان این حشره می باشد و در اکثر نقاط ایران وجود دارد . حشره کامل آن روی خاک و پوره آن در زیر خاک زندگی می کند.
زنجره پسته که اصطلاحاً شیره تر پسته گفته می شود :
اگر مبارزه کاملی با این حشره انجام نگردد خسارت آن تا 98% محصول سال نیز می باشد که بصورت حشره کامل زمستان را در تنه درخت و درختان مجاور و شیار دیوار ها و زیر کلوخ ها نزدیک باغات میوه سپری می کند و تا اواخر آبان ماه روی درخت می ماند و بعداً به پناهگاه زمستانه می روند . از نظر زیست شناسی لارو حشرات بصورت لارو کامل در داخل پیله و ... ، زمستان را زیر کلوخ های سطح زمین و یا زیر پوسته تنه درختان گذرانده و در بهار بدون آن که بتوانند پرواز کنند خودرا به شاخه و سر شاخه های درختان می رسانند .
زنجره ها :
پوره ها و حشرات کامل این حشره زیر برگهای داخل خوشه های درختان میزبان با فرو بردن خرطوم خود بداخل پارانشیم برگ و مکیدن شیره گیاهی باعث ضعف و رشد گیاه و نیز با ترشح بزاق دهان سبب فاسد شدن کلروفیل سلولهای اطراف می شود و در نتیجه باعث کاهش در میزان باردهی گیاهان میزبان می شود . ( و زنجره مو از ریشه گیاهان جهت تغذیه استفاده می کند. )
سنگها :
حشرات کامل و پوره ها از شیره گیاهی تغذیه می کنند و درختان مبتلا ضعیف و برگهایشان قبل از خزان می ریزند و گاهی میوه ها نیز می ریزند اکثر درختان مثمر و غیر مثمر میزبان این حشره می باشند ، زمستان را بصورت حشره کامل که هنوز بالغ نشده در زیر برگهای ریخته شده زیر علفهای هرز و شکافهای زمین و زیر کلوخ ها می گذرانند .
آفات پسته
بال و یشک داران _ ترییس ها
این حشرات موذی سر شاخه های جوان که جوانه های گل می دهند و یا داخل نسج برگهای جوان دیده می شوند پوره های جوان با سوراخ کردن سطح برگ و جوانه ها از شیره گیاهی که از محل این زخمها خارج می شوند تغذیه می کنند . مرحله استراحت پوره ها برای تبدیل به حشرات کامل در داخل خاک و یا لا به لای برگها و علف های خشک زیر درختان طی می شود برای این منظور باید از درختان پایین بیایند که ترییسها هر 2 تا 3 هفته یک نسل ایجاد می کنند .
شپشکها :
عموماً ماده ها بدون بال می باشند . درختان سیب ، گلابی ، هلو ، زردآلو ، گردو ، تبریزی ، بید ، زبان گنجشک ، گوجه ، انار ، زیتون ، انجیر و کاج ، افرا ، بلوط میزبان این حشره می باشند .
درنتیجه فعالیت این آفت میوه ها کم آب و کوچک مانده و شکل طبیعی خود را از دست می دهند و شاید درخت پس از چند سال بخشکد .و عده ای از شپشکها مانند شپشک نرم تن ، ده گوهانه ، آرد آلو عسلک نیز ترشح می کنند.
غالباً زمستان را بصورت تخم زیر سپر مادر بسر می برند وپوره های جوان که بتازگی از تخم خارج شده فوراً به سمت برگها حرکت کرده و در سطح تحتانی و فوقانی آنها مستقر می گردند . بعد از مدتی قسمتی ازاین پوره ها بطرف تنه درخت و یاروی گیاهان روی زمین انتقال می یابند .
پسیل پسته : ( شیره خشک )
این حشرات از شیره گیاهی تغذیه می کنند و با مکیدن فراوان شیره گیاهی باعث ضعف شدید درخت _ ریزش میوه های کوچک _ پولک شدن میوه های باقی مانده و گاهی ریزش برگ درخت می شود و دشمنان طبیعی این حشرات از قبیل بال تریپسها _ سن های شکارچی و زنبورهای رارنیت است که جمعیت آنها را در شرایط مساعد تحت کنترل در می آورند .
اکثر پسیل های پسته زمستان را بصورت حشره کامل در زیر کلوخ و برگهای ریخته شده اطراف درخت می گذرانند .
سن ها :
انبوهی این حشرات باعث ضعف درخت _ ریزش گل و میوه و یا کوچک ماندن میوه ها می شود. در بعضی موارد خسارت این آفات فراتر از مکیدن شیره گیاه است و به انتقال ، انتشار و تثبیت عامل بیماری معروف به ماسو( استیگماتو میکوز ) پسته خسارت به مراتب شدیدتری ایجاد می کند . تمامی گونه های این حشره زمستان را بصورت حشرات کامل در پناهگاههای مختلف مانند: شیار زمین _ زیر کلوخها _ زیر علفهای هرز یا برگهای ریخته شده و غیره ... می گذرانند .
پروانه جوانه و برگ خار پسته :
این آفت به شدت به درختان پسته حمله می نمایند و تمام پهنک برگ را خورده و فقط رگ برگهای اصلی را باقی می گذارند لاروهای این حشره از اوایل سن سوم روزها از درختان پایین آمده و در زیر خاک و یا اطراف طوقه درخت و یا زیر علفها و در محل سایه دار و تاریک تا غروب به سر برده و شبها دوباره بر روی درخت بر می گردند .
سنگها ( سنگ گلابی _ ببر گلابی ) :
اکثر درختان میزبان این حشره می باشند از شیره گیاهی تغذیه می کنند درختان مبتلا ضعیف و برگهایشان قبل از خزان می ریزند و خود نیز ضعیف می شوند این حشرات به صورت حشره کامل که از لحاظ جنسی هنوز بالغ نشده زمستان را در پناهگاههایی از قبیل زیر برگهای ریخته شده ، زیر علفهای هرز _ در شکاف های زمین و زیر کلوخ ها می گذرانند .
در فروردین ماه از پناهگاهها خارج شده برای تغذیه و مکیدن شیره گیاه به سطح زیرین برگ ها هجوم می آورند - که در اطراف تهران تخم ریزی در حدود دهم اردیبهشت ماه شروع می شود واولین پوره ها از دهم خرداد پشت برگها مشاهده می شود .
زنجره ها و زنجرک پسته ( شیره تر ) :
این حشرات از شیره گیاهی تغذیه می کنند و عسلک فراوان ترشح می کنند که شاخه و برگ و حتی زمین سایه انداز درختان را خیس می کند که در اثر تغذیه این آفت میوه های تازه تشکیل شده به شدت می ریزند و باعث سوختگی برگها وشاخه می شوند و محیط مناسبی برای رشد و نمو قارچهای ساپروفیت ایجاد می کند و اغلب درختهای آلوده مبتلا به بیماری دوده یا فومازین می شوند و این حشرات زمستان را بصورت حشره کامل در زیر پوست شکاف تنه سایر درختان و شکاف زمین و غیره می گذرانند .
پروانه مغز خوار پسته :
این آفت روی انواع پسته می تواند خسارت بزند که بر اثر سمپاشی درختان پسته علیه زنجره توسط حشره کش ددت با از بین رفتن پارازیتها درحال بصورت یک آفت مهم در آمده است تعداد زیادی از لاروهای این پروانه پناهگاههای خود را در 5/0 الی 5/1 متری بالای سطح خاک روی تنه درخت انتخاب می کنند لاروها برای انتخاب پناهگاه از روی شاخه ها عبور می کنند روی تنه درختان مجتمع می شوند .
پروانه فری :
درختان مثمر و غیر مثمر که حدود 150 میزبان در این حشره هست .
سر خرطومهای گیلاس :
علاوه بر گیلاس _ البا لو زرد آلو _ سیب _ آلو _ بادام را آلوده می کنند . در اطراف تهران _ آذربایجان _ قزوین _ فارس _ استانهای مرکزی و در سایر نقاط میوه وجود دارد .
سالیانه فقط یک نسل دارد . زمستان را بصورت حشره در عمق 5 تا 10 سانتی متری زیر خاک به سر می برند . حشرات کامل اغلب شب فعالیت دارند و صبح زود از درخت پایین می آیند . و چون بیشتر طول عمر خود را یا در داخل میوه و یا زیر خاک هستند مبا رزه با این حشرات توسط سمپاشی بسیارسخت می باشد.
سنگ سیب :
پشت برگ مسکن کرده با وسیله خرطوم مانند خود از شیره های نباتی تغذیه می کنند . برگها بعد از عمل تغذیه حشره خشک شده می افتند .
حشره ها زمستان را در پناهگاهها ( زیر پوست درختان _ زیر کلوخها و زیر علفهای هرز می گذرانند و دراوایل بهاراز پناهگاهها خارج شده و دوباره به درختان هجوم می آورند .
سوسک برگخوار :
این حشره از برگ درختان سیب _ گلابی _ گیلاس _ تبریزی و بید ...که در اطراف تهرانو جنوب ایران و در شمال موجود می باشد که معمولاً شبها دسته جمعی فعالیت می کنند و روزها اکثراً در زیر خاک ( 5 الی 4 سانتی متر ) استراحت می کنند .
پروانه حلزون و پر طاووسی گلابی :
حشرات ماده بال ندارند و در داخل محفظه مخصوصی زندگی می کنند که زمستان را بحالت لارونئونات در داخل جلد خشک شده ماده و داخل محفظه حلزونی شکل روی تنه درختان ، یا داخل خاک بسر می برند . این لاروها در بهار پس از باز شدن کامل برگ شروع بفعالیت می کنند که فعالیت شبانه دارند و از برگ درختان مختلف می خورند .
سفیدک حقیقی برگ ،کله سیاه
سرخرطومهایی که زمستان را در زیر کلوخ و پناهگاههای مجاور درختان می گذرانند اواخر زمستان و یا اوایل بهار به درختان هجوم می آورند که گلهای درختان را مورد حمله قرار می دهند .
مینوز کله گرد درختان میوه :
طغیان این آفت در باغهای میوه در اثر بر هم خوردن تعادل طبیعی و کمبود سموم نفوذی در سالهای اخیر می باشد . که ظاهراً نسبت به بعضی سموم مانند دیازینول مقاومت پیدا کرده است عملیات شخم پاییزه پس از ریختن برگها و نیز پیچیدن گونی یا مقوای عاج دار در اطراف تنه درخت می تواند از تراکم افت بکاهد و بهترین مبارزه استفاده از پودر لسنیک می باشد .
پوستخواری :
در قدیم بستن نوارهای مقوا زنبوری و یا گونی آغشته پودری از قبیل بتانفتول بدور تنه درختان از عبور آنها جلوگیری می کردند . پروانه ها اکثراً از گوشت میوه تغذیه می کنند .
معمولاً زمستان را بر روی سر شاخه ها و زیر پوست درختان و زیر برگها و کلوخها گذرانده بعد از تبدیل شفیره به پروانه در اوایل فروردین به درختان حمله می کنند .
دو بال :
کنه های نباتی زیان آور درختان میوه دانه دار :
کنه های نباتی اکثراً زمستان را بصورت جانور کامل و اکثراً بارور بسر می برند و پشت و روی گیاهان چند ساله و سبز و نیز لای برگها _ زیر کلوخ ها و یا پناهگاهها می گذرانند که در اول بهار و مصادف با گرم شدن هوا ابتدا روی علف های هرزه و پوشش مسطح باغها فعالیت داشته و پس از آن بتدریج روی درختان مهاجرت می کنند .
آفات انار
کرم انار :
این حشره زمستان را زیر پوستکها و حتی داخل خاک و همچنین در داخل میوه های انباری به سر می برند و در بهار مصادف با باز شدن گلهای انار حشرات کامل فعالیت خود را شروع می کنند .
امروزه دفع آفات گیاهی در تمام جوامع از اولویتهای اجباری تلقی می گردد که تمام مراحل تحقیقاتی و جوانب اقتصادی و بهداشتی و تأثیرات زیست محیطی آن طی مطالعات و کار کارشناسی زبده ترین دکترین و مهندسین جوامع جهانی انجام می گردد.حفظ محیط زیست و بهداشت تغذیه جوامع از اولویتهای اول و جبری دولتها و ملتها می باشد ، عمدتاً کارشناسان در تمام مراحل و زمینه ها درتحقیقات پیشگیری را بهتر از درمان پیشنهاد می نمایند .
و چون در اکثر جوامع کشاورزی و باغبانی بیشتر بطورسنتی انجام می گردد و سمپاشی های بی دقت وبی موقع و بعضی مواقع سودجویانه( استفاده بیش از نیاز ) گذشته از زیانهای اقتصادی بهداشتی و زیست محیطی باعث از بین رفتن دشمنان طبیعی حشرات مانند پارازیتها و پرداتورها می شود که این موضوع در سالهای اخیر موجب طغیان حشرات موذی شده و از کیفیت و کمیت میوه های درختان کاسته و بازارهای جهانی را از دست حداقل ، ایرانیان خارج ساخته است و در داخل شهرها بروز بیماری های ویروسی و گوارشی که سموم شیمیایی استفاده شده برای سمپاشی درختان از عوامل اصلی آن می باشد .بنابر مسبوقات قریب به اتفاق کشورهای با آب و هوای گرم و خشک و معتدل و مرطوب جهت مبارزه با این آفات از ماده ای جهت پیشگیری از هجوم اکثر آفات به روی درختان استفاده می نمایند که طبق مشاهدات و مطالعات انجام شده بیشتر کشورها طی چندین سال از این ماده استفاده و کارکرد آن را عالی و مفید می دانند که حتی در داخل منازل شهروندان استفاده از این ماده را هر ساله از اولویتهای خود دانسته و دراستفاده از آن به هیچ وجه قصور را جایز نمی دانند .
پودر لسنیک که حدوداً 90% از مواد معدنی تشکیل یافته هیچ عارضه منفی ندارد و چون طرز استفاده از آن آسان و غیرفنی بوده و همه افراد می توانند براحتی مورد استفاده قرار دهند نشر این ماده سریع وعالی می باشد.
محلول پودر لسنیک ( پودر لسنیک و آب ) :
بعد از آغشته کردن یک متر از تنه درخت به این ماده از تردد حشراتی که طی مراحل زندگی خود از تنه درخت عبور می کنند جلوگیری می کنند و از عبور حشراتی که در زیر کلوخ وبرگهای ریخته شده زیر درختان زمستان گذرانی می کنند در اوایل بهار بدون آنکه بتوانند پرواز کنند خود را به سر شاخه های درختان می رسانند جلوگیری می کند و همچنین پارازیت و پرداتورها دیگر طی سمپاشی های مکرر و بی دقت از بین نرفته بقیه افات را که طغیانشان توسط پودرلسنیک کنترل شده از بین می برند چنانچه اکثر افات طی 5 الی 10 سال در مناطق مورد استفاده ریشه کن می گردد .
پودر لسنیک :
جایگزین سموم شیمیایی دفع افات در کشورهای اروپایی استرالیا ، مناطق حاره ، کشورهای مشترک المنافع ، تایلند و غیره در پارک های عمومی ، نهالستانهای بزرگ ، جنگل های مصنوعی ، باغات میوه کاربرد وسیعی پیدا کرده است و در عمل بسیار موفق بوده است .پودر لسنیک به لحاظ اینکه 90% ترکیب آن از مواد معدنی و برگرفته از طبیعت می باشد بدون هر گونه عوارض بیولوژیکی ، ژئوپولیتیکی موثرترین پدیده برای دفع و دور کردن آفات در مناطق گفته شده معمول پیدا کرده است.
از جهات اقتصادی در مقایسه با مشابه شیمیایی به لحاظ موثر بودن آن و اندک بودن تعداد دفعات استفاده از توجیه بسیار بالایی برخوردار است .
طریقه استعمال پودر لسنیک :
مقدار مصرف به طور میانگین برای هر درخت g 100 از پودر کافی است پودر لسنیک را به مقدار مورد نیاز یا مقدار معادل آن آب مخلوط و میکس می کنیم . محلول بدست آمده ( ترکیبی از آب و پودر ) به مدت 2 ساعت در گالن های سر بسته نگهداری می شود .پس از 2 ساعت محلول لسنیک آماده استفاده می باشد توسط چرتکه آشکوب پایین درخت را ( تنه درخت از نقطه 0.0 تا ارتفاع حدود100 cm ) با محلول آغشته و لسنیک اندود می کنیم . درخت از آفات ایمن می شود .
برخی از آفات که توسط پودر لسنیک می توان از طغیان آنها جلوگیری و حتی به مرور زمان از بین برد در ذیل بطور خلاصه بیان می گردد :
کرم گلوگاه انار :
این حشره زمستان را غالباً در داخل انارهای ریخته شده زیر درخت می گذراند و از آنجا که این آفات تخمهای خود را غالباً در گلوگاه انار و در لابه لای پرچم ها قرار می دهند و لاروها از همین محل وارد می شوند . مبارزه شیمیایی با این آفت خالی از اشکال نیست کنه های انار که زمستان را بصورت جانور ماده بارور می گذراند که در شکاف درختان زیر کلوخ و یا زیر کاه و برگهای افتاده بحالت دیاپوز می گذراند و در اوایل فروردین مصادف با باز شدن برگها و جوانه ها شروع به تغذیه می کند .
دفع آفات : که امروزه تحت عنوان گیاه پزشکی گفته می شود ، در ایران سابقه نسبتاً طولانی دارد و حدود 70 سال از عمر آن می گذرد . در این 70 سال اساتید ، کارشناسان و محققین زیادی در این رشته به مطالعه و تحقیق اشتغال داشته اند ، که خدمات آنان در رابطه با تحقیقات کشاورزی حائز اهمیت و قابل ستایش می باشد .
در مبارزه با اکثر امراض درختی ( شته ، ... ) باید توجه داشت که استعمال سموم شیمیایی همیشه بهترین و موثرترین راه نیست بلکه آخرین راه می باشد مبارزات شیمیایی اگر توأم با دقت های لازم نباشد نه تنها نتایج مطلوب نمی دهد بلکه اشکالاتی نیز تولید می کند کما اینکه یکی از عوامل طغیان این آفات در سالهای اخیر استعمال بی رویه سموم شیمیایی می باشد .
مطابق تحقیقات Ross - wild در نواحی گرم و خشک و معتدل و مرطوب در نقاطی که اقدام به سمپاشی های مکرر و بی دقت می شود بندرت پارازیت ها و پرداتورها می توانند در مقابل عوامل جوی و بخصوص سمپاشی مقاومت کنند .استفاده از سموم شیمیایی برای دفع آفات درخت علاوه بر اینکه عوارض محیط زیستی بسیار منفی به ارمغان می آورد در جهش ژنتیکی برخی آفات و مقاوم شدن و به عبارت معمول واکسینه شدن افات در مقابل سموم را در دراز مدت منجر می شود و نهایت کارائی خود را از دست می دهد و اگر به جایگزینی مناسب اندیشیده نشود شکست در مقابل آفات بدیهی و قطعی است.
بنا به مطالعات به عمل آمده هزینه های نگهداری به دلایلی که گفته شد به روش دفع آفات با سموم شیمیایی غیر اقتصادی و بسیار گران می باشد . عوارض استفاده از سموم شیمیایی به مواردی که گفته شده خلاصه نمی شود در محیط های بازی کودکان و پارک های عمومی در کلان شهرها عوارض بسیار نامطلوب در سلامتی کودکان و سالمندان دارد .
لذا به خصوص در پارک ها و محیط های بازی کودکان استفاده از بازدارنده های بیو( غیر شیمیایی ) ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد . این شرکت با عنایت به مسبوقات فوق مطالعات وسیعی را در کشورهای پیشرفته در برخورد با پدیده آفت زدایی به عمل آورده و ره آورد آن موادی است که اینک به حول و قوه الهی به هموطنان عزیز معرفی می شود .
سرخرطومی سیب :
که حدوداً شبیه به سرخرطومی گیلاس زندگی می کنند با تفاوت اینکه این حشره ظرف مدت 2 تا 3 هفته اول عمر خود از غنچه ها و برگهای جوان تغذیه می کنند .
کنه گالی گلابی _ درختان گلابی و سیب :
کنه پاکوتاه سیب _ سیب _ گلابی _ به _ گوجه شلیل و ( چنار ) که در اغلب مناطق میوه خیز کشور وجود دارد را آلوده می کند .
کنه دو نقطه ای یا کنه تار عنکبوتی :
در تمام مناطق کشور انتشار دارد . خسارت این افت در باغات میوه شدید و شاید بتوان آن را آفت درجه اول در برخی از باغات محسوب داشت .
این حشره ، زمستان را بصورت ماده بالغ و به رنگ قرمز مایل به قهوه ای در شکاف درختان زیر کلوخ ها و یا در زیر کاه و کلش برگهای افتاده بحالت حشره و یا دیاپوز می گذارند .در اوایل بهار پس از گرم شدن هوا کنه های ماده زمستانی به درختان هجوم برده و پس از کمی تغذیه و تنیدن تار در پشت برگها تخمریزی می کنند .
کرم خوشه خوار انگور _ کرم برگ خوار مو :
بصورت لارو جوان زمستان گذرانی می کنند و کرم جوانه خوار مو . این حشره زمستان را بصورت تخم در زیر کلوخ و سنگها می گذرانند _ لارو ها پس از خروج از تخم با تنیدن تار بصورت دسته جمعی از قسمت پارانشیم علفهای هرز و گیاهان میوه تغذیه می نمایند و پس از سومین پوست اندازی بصورت انفرادی به مو حمله می کنند .
سوسک گل خوار :
زمستان را بصورت حشره کامل در زیرخاک می گذارند در اوائل بهار هنگام به گل نشستن درختان ازخاک خارج شده و روی گلها مستقر می شوند .
شته ها :
یکی ازبهترین راههای مبارزه با شته ها حفظ و حمایت دشمنان طبیعی شته ها می باشد . اکثراً از شیره گیاهی تغذیه می کنند و باعث ضعف درختان می گردند . و اغلب دارای ترشحات شیره ای هستند و ماده ها بعضاً بدون بال می باشند ، بعضی از شته ها زمستان را در زیر پوست ساقه و زیر کلوخ ها گذرانده و اواخر زمستان و یا اوایل فروردین بدون اینکه پرواز کنند خود را به سر شاخه ها می رسانند .
کرم سیب :
زمستان را بصورت لارو کامل زیر پوست درخت و اغلب زیر کلوخ ها رفته و پیله ابریشمی محکمی ساخته و از پاییز تا بهار سال بعد درون پیله می مانند مناطق انتشاردر تمام نقاط جهان وجود داشته و خسارت زیادی به درختان می رساند .
اکثراً از گوشت میوه ها تغذیه می کنند . معمولاً زمستان را بر روی سر شاخه ها و زیرین پوست درختان و زیر برگها و کلوخها گذرانده بعد از تبدیل حشره به پروانه در اوایل فروردین به درختان حمله می کنند .
پسیل ها :
اغلب زمستان را زیر برگهای ریخته شده زیر درخت و زیر کلوخ و شکاف ها می گذرانند بطوریکه در اواخر زمستان روی درخت به هیچوجه پوره زنده دیده نمی شود و فروردین قبل از اینکه بتواند پرواز کنند خود را به روی برگهای جوان می رسانند و به مکیدن شیره گیاهی می پردازند و چند روز بعد جفتگیری می نمایند .
شدت عسلک در ماههای گرم تابستان بسیار است ، بطوریکه تمام برگ و میوه و شاخه تنه درختان را می پوشاند و در اثر تراکم گرد و غباربا نشو نمای قارچ ها لایه ضعیفی روی برگهای درختان آلوده را می پوشاند و موجب اختلال در اعمال فیزیولوژیک می گردد . زنبور کوچکی بنام psyllaephagas sp پارازیت این حشره بوده که در سالهای اخیر بواسطه سمپاشی های مکرر روی درختان پسته از میزان فعالیت این زنبورها شدیداً کاسته شده است .
زنجره مو :
اکثر درختان مثمر و غیر مثمر میزبان این حشره می باشد و در اکثر نقاط ایران وجود دارد . حشره کامل آن روی خاک و پوره آن در زیر خاک زندگی می کند.
زنجره پسته که اصطلاحاً شیره تر پسته گفته می شود :
اگر مبارزه کاملی با این حشره انجام نگردد خسارت آن تا 98% محصول سال نیز می باشد که بصورت حشره کامل زمستان را در تنه درخت و درختان مجاور و شیار دیوار ها و زیر کلوخ ها نزدیک باغات میوه سپری می کند و تا اواخر آبان ماه روی درخت می ماند و بعداً به پناهگاه زمستانه می روند . از نظر زیست شناسی لارو حشرات بصورت لارو کامل در داخل پیله و ... ، زمستان را زیر کلوخ های سطح زمین و یا زیر پوسته تنه درختان گذرانده و در بهار بدون آن که بتوانند پرواز کنند خودرا به شاخه و سر شاخه های درختان می رسانند .
زنجره ها :
پوره ها و حشرات کامل این حشره زیر برگهای داخل خوشه های درختان میزبان با فرو بردن خرطوم خود بداخل پارانشیم برگ و مکیدن شیره گیاهی باعث ضعف و رشد گیاه و نیز با ترشح بزاق دهان سبب فاسد شدن کلروفیل سلولهای اطراف می شود و در نتیجه باعث کاهش در میزان باردهی گیاهان میزبان می شود . ( و زنجره مو از ریشه گیاهان جهت تغذیه استفاده می کند. )
سنگها :
حشرات کامل و پوره ها از شیره گیاهی تغذیه می کنند و درختان مبتلا ضعیف و برگهایشان قبل از خزان می ریزند و گاهی میوه ها نیز می ریزند اکثر درختان مثمر و غیر مثمر میزبان این حشره می باشند ، زمستان را بصورت حشره کامل که هنوز بالغ نشده در زیر برگهای ریخته شده زیر علفهای هرز و شکافهای زمین و زیر کلوخ ها می گذرانند .
آفات پسته
بال و یشک داران _ ترییس ها
این حشرات موذی سر شاخه های جوان که جوانه های گل می دهند و یا داخل نسج برگهای جوان دیده می شوند پوره های جوان با سوراخ کردن سطح برگ و جوانه ها از شیره گیاهی که از محل این زخمها خارج می شوند تغذیه می کنند . مرحله استراحت پوره ها برای تبدیل به حشرات کامل در داخل خاک و یا لا به لای برگها و علف های خشک زیر درختان طی می شود برای این منظور باید از درختان پایین بیایند که ترییسها هر 2 تا 3 هفته یک نسل ایجاد می کنند .
شپشکها :
عموماً ماده ها بدون بال می باشند . درختان سیب ، گلابی ، هلو ، زردآلو ، گردو ، تبریزی ، بید ، زبان گنجشک ، گوجه ، انار ، زیتون ، انجیر و کاج ، افرا ، بلوط میزبان این حشره می باشند .
درنتیجه فعالیت این آفت میوه ها کم آب و کوچک مانده و شکل طبیعی خود را از دست می دهند و شاید درخت پس از چند سال بخشکد .و عده ای از شپشکها مانند شپشک نرم تن ، ده گوهانه ، آرد آلو عسلک نیز ترشح می کنند.
غالباً زمستان را بصورت تخم زیر سپر مادر بسر می برند وپوره های جوان که بتازگی از تخم خارج شده فوراً به سمت برگها حرکت کرده و در سطح تحتانی و فوقانی آنها مستقر می گردند . بعد از مدتی قسمتی ازاین پوره ها بطرف تنه درخت و یاروی گیاهان روی زمین انتقال می یابند .
پسیل پسته : ( شیره خشک )
این حشرات از شیره گیاهی تغذیه می کنند و با مکیدن فراوان شیره گیاهی باعث ضعف شدید درخت _ ریزش میوه های کوچک _ پولک شدن میوه های باقی مانده و گاهی ریزش برگ درخت می شود و دشمنان طبیعی این حشرات از قبیل بال تریپسها _ سن های شکارچی و زنبورهای رارنیت است که جمعیت آنها را در شرایط مساعد تحت کنترل در می آورند .
اکثر پسیل های پسته زمستان را بصورت حشره کامل در زیر کلوخ و برگهای ریخته شده اطراف درخت می گذرانند .
سن ها :
انبوهی این حشرات باعث ضعف درخت _ ریزش گل و میوه و یا کوچک ماندن میوه ها می شود. در بعضی موارد خسارت این آفات فراتر از مکیدن شیره گیاه است و به انتقال ، انتشار و تثبیت عامل بیماری معروف به ماسو( استیگماتو میکوز ) پسته خسارت به مراتب شدیدتری ایجاد می کند . تمامی گونه های این حشره زمستان را بصورت حشرات کامل در پناهگاههای مختلف مانند: شیار زمین _ زیر کلوخها _ زیر علفهای هرز یا برگهای ریخته شده و غیره ... می گذرانند .
پروانه جوانه و برگ خار پسته :
این آفت به شدت به درختان پسته حمله می نمایند و تمام پهنک برگ را خورده و فقط رگ برگهای اصلی را باقی می گذارند لاروهای این حشره از اوایل سن سوم روزها از درختان پایین آمده و در زیر خاک و یا اطراف طوقه درخت و یا زیر علفها و در محل سایه دار و تاریک تا غروب به سر برده و شبها دوباره بر روی درخت بر می گردند .
سنگها ( سنگ گلابی _ ببر گلابی ) :
اکثر درختان میزبان این حشره می باشند از شیره گیاهی تغذیه می کنند درختان مبتلا ضعیف و برگهایشان قبل از خزان می ریزند و خود نیز ضعیف می شوند این حشرات به صورت حشره کامل که از لحاظ جنسی هنوز بالغ نشده زمستان را در پناهگاههایی از قبیل زیر برگهای ریخته شده ، زیر علفهای هرز _ در شکاف های زمین و زیر کلوخ ها می گذرانند .
در فروردین ماه از پناهگاهها خارج شده برای تغذیه و مکیدن شیره گیاه به سطح زیرین برگ ها هجوم می آورند - که در اطراف تهران تخم ریزی در حدود دهم اردیبهشت ماه شروع می شود واولین پوره ها از دهم خرداد پشت برگها مشاهده می شود .
زنجره ها و زنجرک پسته ( شیره تر ) :
این حشرات از شیره گیاهی تغذیه می کنند و عسلک فراوان ترشح می کنند که شاخه و برگ و حتی زمین سایه انداز درختان را خیس می کند که در اثر تغذیه این آفت میوه های تازه تشکیل شده به شدت می ریزند و باعث سوختگی برگها وشاخه می شوند و محیط مناسبی برای رشد و نمو قارچهای ساپروفیت ایجاد می کند و اغلب درختهای آلوده مبتلا به بیماری دوده یا فومازین می شوند و این حشرات زمستان را بصورت حشره کامل در زیر پوست شکاف تنه سایر درختان و شکاف زمین و غیره می گذرانند .
پروانه مغز خوار پسته :
این آفت روی انواع پسته می تواند خسارت بزند که بر اثر سمپاشی درختان پسته علیه زنجره توسط حشره کش ددت با از بین رفتن پارازیتها درحال بصورت یک آفت مهم در آمده است تعداد زیادی از لاروهای این پروانه پناهگاههای خود را در 5/0 الی 5/1 متری بالای سطح خاک روی تنه درخت انتخاب می کنند لاروها برای انتخاب پناهگاه از روی شاخه ها عبور می کنند روی تنه درختان مجتمع می شوند .
پروانه فری :
درختان مثمر و غیر مثمر که حدود 150 میزبان در این حشره هست .
سر خرطومهای گیلاس :
علاوه بر گیلاس _ البا لو زرد آلو _ سیب _ آلو _ بادام را آلوده می کنند . در اطراف تهران _ آذربایجان _ قزوین _ فارس _ استانهای مرکزی و در سایر نقاط میوه وجود دارد .
سالیانه فقط یک نسل دارد . زمستان را بصورت حشره در عمق 5 تا 10 سانتی متری زیر خاک به سر می برند . حشرات کامل اغلب شب فعالیت دارند و صبح زود از درخت پایین می آیند . و چون بیشتر طول عمر خود را یا در داخل میوه و یا زیر خاک هستند مبا رزه با این حشرات توسط سمپاشی بسیارسخت می باشد.
سنگ سیب :
پشت برگ مسکن کرده با وسیله خرطوم مانند خود از شیره های نباتی تغذیه می کنند . برگها بعد از عمل تغذیه حشره خشک شده می افتند .
حشره ها زمستان را در پناهگاهها ( زیر پوست درختان _ زیر کلوخها و زیر علفهای هرز می گذرانند و دراوایل بهاراز پناهگاهها خارج شده و دوباره به درختان هجوم می آورند .
سوسک برگخوار :
این حشره از برگ درختان سیب _ گلابی _ گیلاس _ تبریزی و بید ...که در اطراف تهرانو جنوب ایران و در شمال موجود می باشد که معمولاً شبها دسته جمعی فعالیت می کنند و روزها اکثراً در زیر خاک ( 5 الی 4 سانتی متر ) استراحت می کنند .
پروانه حلزون و پر طاووسی گلابی :
حشرات ماده بال ندارند و در داخل محفظه مخصوصی زندگی می کنند که زمستان را بحالت لارونئونات در داخل جلد خشک شده ماده و داخل محفظه حلزونی شکل روی تنه درختان ، یا داخل خاک بسر می برند . این لاروها در بهار پس از باز شدن کامل برگ شروع بفعالیت می کنند که فعالیت شبانه دارند و از برگ درختان مختلف می خورند .
سفیدک حقیقی برگ ،کله سیاه
سرخرطومهایی که زمستان را در زیر کلوخ و پناهگاههای مجاور درختان می گذرانند اواخر زمستان و یا اوایل بهار به درختان هجوم می آورند که گلهای درختان را مورد حمله قرار می دهند .
مینوز کله گرد درختان میوه :
طغیان این آفت در باغهای میوه در اثر بر هم خوردن تعادل طبیعی و کمبود سموم نفوذی در سالهای اخیر می باشد . که ظاهراً نسبت به بعضی سموم مانند دیازینول مقاومت پیدا کرده است عملیات شخم پاییزه پس از ریختن برگها و نیز پیچیدن گونی یا مقوای عاج دار در اطراف تنه درخت می تواند از تراکم افت بکاهد و بهترین مبارزه استفاده از پودر لسنیک می باشد .
پوستخواری :
در قدیم بستن نوارهای مقوا زنبوری و یا گونی آغشته پودری از قبیل بتانفتول بدور تنه درختان از عبور آنها جلوگیری می کردند . پروانه ها اکثراً از گوشت میوه تغذیه می کنند .
معمولاً زمستان را بر روی سر شاخه ها و زیر پوست درختان و زیر برگها و کلوخها گذرانده بعد از تبدیل شفیره به پروانه در اوایل فروردین به درختان حمله می کنند .
دو بال :
کنه های نباتی زیان آور درختان میوه دانه دار :
کنه های نباتی اکثراً زمستان را بصورت جانور کامل و اکثراً بارور بسر می برند و پشت و روی گیاهان چند ساله و سبز و نیز لای برگها _ زیر کلوخ ها و یا پناهگاهها می گذرانند که در اول بهار و مصادف با گرم شدن هوا ابتدا روی علف های هرزه و پوشش مسطح باغها فعالیت داشته و پس از آن بتدریج روی درختان مهاجرت می کنند .
آفات انار
کرم انار :
این حشره زمستان را زیر پوستکها و حتی داخل خاک و همچنین در داخل میوه های انباری به سر می برند و در بهار مصادف با باز شدن گلهای انار حشرات کامل فعالیت خود را شروع می کنند .
دیدگاه ها