نیازهای محیطی قزل آلای پرورشی
۱- درجه حرارت آب :
با افزایش درجه حرارت آب میزان اشباع گازهای محلول در آب کاهش می یابد . همچنین افزایش و یا کاهش درجه حرارت از حدی معین ( ۱۲- تا ۱۶ درجه ) عمل دستگاه گوارش ماهی را مختل می نماید و بالاخره در رشد ماهی رکود ایجاد می نماید .
آزادماهیان به خاطر ساختار بدنشان قادر به تحمل درجه حرارت های بالا نیستند . ( بالاتر از ۲۰ درجه سانتی گراد ) . درجه حرارت مناسب برای رشد ماهی قزل آلا ۱۶ درجه سانتی گراد است .
۲- اکسیژن محلول در آب :
یکی از مهمترین عوامل اصلی در کیفیت آب مورد نیاز است . اکسیژن محلول به میزان بالاتر از ۶ میلیگرم در لیتر سبب رشد مناسب ماهی می شود و میزان ۸/۰ تا ۴ میلیگرم در لیتر موجب مرگ و میر ماهی قزل آلا می شود .. عوامل اصلی موثر در میزان اکسیژن محلول در آب عبارتن از دما ، شوری . افزایش شوری موجب کاهش درجه اشباع اکسیژن می شود .
۳- فشار اتمسفر : هر چه به سمت ارتفاع بالاتر از سطح دریا حرکت کنیم اکسیژن محول در آب کمتر می شود . تغییرات میزان اکسیژن به عوامل زیر ارتباط دارد :
الف ) افزایش فعالیت فتوسنتز زی شناوران ( فیتوپلانکتونها ) در روز موجب افزایش اکسیژن و در شب موجب کاهش آن می شود. و نیز بدلیل تولید CO2 در شب PHآب را کاهش داده و با مصرف CO2 در روز موجب افزایش PH آب می گردد.
ب) مواد آلی
نیاز ماهی قزل آلا به اکسیژن به عوامل زیربستگی دارد :
۱ ) اندازه ماهی : هر چه ماهی کوچک تر باشد اکسیژن بیشتری نیاز دارد .
۲ ) فعالیت ماهی : نیاز اکسیژن در هنگام فعالیت و تحرک و پس از مصرف غذا افزایش می یابد .
۳ ) درجه حرارت : در اثر افزایش حرارت ماهیان به اکسیژن بیشتری نیاز دارند
۴ ) استرس : موجب افزایش مصرف اکسیژن می شود .
نشانه های کمبود اکسیژن با تغییر در رفتار ماهی قابل تشخیص است .رفتارهایی مانند آمدن روی سطح آب قرار گرفتن در مسیر جریان ورودی آب اگر این وضعیت برای مدت طولانی ادامه یابد کمبود اکسیژن منجر به مرگ ماهیان می شود .
راه های کنترل غلظت اکسیژن در استخر :
الف ) هوادهی
ب) تغییر وضعیت حاصلخیزی آب با کنترل پلانگتون ها بخصوص در زمان تغییر فصول سال .
ج) افزایش جریان آب ورودی
د) طراحی مناسب استخرهای پرورش ماهی .
PH آب : یک قیاس از غلظت یون هیدروژن در آب است به ازاء هر ۱۰ واحد تغییر غلظت یون PHهیدروژن یک واحد تغییر می کند . در محدده یک تا ۱۴ تعریف شده است کهPH کمتر ار ۷ را اسیدی و بیش از ۷ را قلیایی می گوییم.
آبهای قلیایی : این نوع آبها در اثروجود ترکیبات کلسیم و سیلیس ایجاد می گردد .آلودگی های صنعتی و شکوفایی جلبکی میتواند آب را به شدت قلیایی کند . بالاتر از ۵/۸ تا ۹ برای ماهی سمی است PH قلیایی موجب صدمه زدن به آبشش و عدسی چشم در ماهی ها و همچنین تشدید اثرات سمی برخی از فلزات ( روی ) و دیگر ترکیبات ماند آمونیک می شود .
آبهای اسیدی : از منابع مردابی صخره های اسیدی و یا خاکهی ولفاته منشا می گیرد چنی آبهایی ممکن است در جریان سیل یا بارش باران بعد از خشکسالی دیده می شود. آبهای اسیدی باPH کمتز از ۵ تا ۶ برای ماهیان مضر است و باعث صدمه زدن به آبشش و پوست ماهی و سرانجام مرگ آن می شود.
گاز کربنیک : گازی است بی رنگ و بی بو که حلالیت زیادی در آب دارد و با توجه به غلضت کم آن میزان آن در آب کم است .این گاز آب را اسیدی می کند . در صورتیPH که آب از ۵/۴ کمتر باشد نشانه اثر مواد معدنی حل شده در آب است .این گاز در آب به سه حالت وجود دارد . گاز کربنیک محلول . یون بی کربنات و یون کربنات که غلضت هر یک بستگی بهPH محیط دارد .
روشهای کاهشCO2 محلول در آب :
الف : هوا دهی .
ب: افزایش PH از طریق هیدرواکسید کلسیم .
ج: کنترل تجمع مواد آلی رسوب شده در استخرها از طریق ارزیابی دقیق میزان غذادهی و افزایش دفعات غذادهی و تمیز نمودن به موقع استخر .
سختی کل آب : در اثر کاتیون های فلزات قلیایی مانند کلسیم و منیزیم به وجود می آید .
زمانی که میزان قلیائیت از میزان کل بیشتر شود کربنات ها و بی کربناتهای سدیم و پتاسیم بیش از کلسیم و منیزیم در محلول یافت می شود .
نیتریت : غلضت نیتریت معمولاٌ در آبهای طبیعی و پرورشی سالم پایین است ولی در اثر افزایش آلودگی با موادآلی و یا کاهش اکسیژن افزایش می یابد . نیتریت با هموگلوبین خون ترکیب می شود و ظرفیت نگهداری اکسیژن آن را کم می کند در نتیجه ماهی بر اثر کمبود اکسیژن خواهد مرد .نیترات در مجموع برای ماهی سمی نیست ولی در غلضت های بیش از چهارصد میلی گرم در لیتر برای ماهیان خطرناک است .
سولفید هیدروژن (N2S) : این ترکیب در استخر از طریق باکتری های بی هوازی حاصل می شوند و در بستر استخرهایی که مواد آلی تجمع نموده باشد به وفور یافت می شود . میزان ۰۰۲/ تا ۴/ میلی گرم در لیتر این گاز اثرات کشنده دارد و ضمن آسیب رساندن به آبشش ها سبب مرگ ماهی ها می شود .
آمونیاک : گاز آمونیاک محلول در آب به دو صورت یونیزه و غیر یونیزه موجود می باشد . آمونیاک غیره یونیزه که به شکل گاز NH3 می باشند بیشترین سمیت نسبت به یون آمونیوم برای ماهیان دارند . همچنین غلظت آمونیاک غیره یونیزه بستگی به PH و دمای آب دراد .در دمای بالا و PH قلیایی بیشترین مقدار آمونیاک در آب پدیدار می گرددلذا در محیطهای آبی که آمونیاک وجود دارد محیط به سوی اسیدی بایستی سوق داده شود تا احتمال آزاد شدن آمونیاک کمتر شود آمونیاک محلول در آب به چند طریق ایجاد می گردد .
الف ) تجزیه مواد آلی در استخرهای پرورش ماهی مقدار غذای ماهیان نباید در طول دوره پرورش تا مرحله عرضه به بازار ثابت باقی بماند میزان غذا را باید مطابق اندازه و سن ماهی تعیین نمود .درصد غذادهی به نسبت توده زنده یا ( بیوماس ) موجود در استخر که باید غذا داده شود مقدار ثابت نیست و با رشد ماهیان کاهش می یابد به این ترتیب مقدار غذادهی روزانه با افزایش وزن آنها کاهش می یابد . برآورد مقدار غذای ماهیان موجود در مزرعه و درجه حرارت آب بستگی دارد وزن متوسط را می توان با نمونه گیری و توزیع تعداد از جمعیت ماهیان بدست آورد . و اطلاعات صحیح و منظم راجب اندازه و وزن ماهیان را می تئان با نمونه گیری هفتگی یا هر دو هفته یک بار به دست آورد . در نمونه گیری باید دقت کرد که ماهیان نمونه از چند نقطه استخر صید شوند پس از این که وزن متوسط ماهیان در استخر مشخص شد تعداد تلفات را از تعداد کل ماهیان کم می کنیم و با توجه به درجه حرارت آب در جدول وابستگی حرارت آب به درصد غذای مورد نیاز میزان غذای روزانه را به ازای هر استخر مشخص می کند.
۱- درجه حرارت آب :
با افزایش درجه حرارت آب میزان اشباع گازهای محلول در آب کاهش می یابد . همچنین افزایش و یا کاهش درجه حرارت از حدی معین ( ۱۲- تا ۱۶ درجه ) عمل دستگاه گوارش ماهی را مختل می نماید و بالاخره در رشد ماهی رکود ایجاد می نماید .
آزادماهیان به خاطر ساختار بدنشان قادر به تحمل درجه حرارت های بالا نیستند . ( بالاتر از ۲۰ درجه سانتی گراد ) . درجه حرارت مناسب برای رشد ماهی قزل آلا ۱۶ درجه سانتی گراد است .
۲- اکسیژن محلول در آب :
یکی از مهمترین عوامل اصلی در کیفیت آب مورد نیاز است . اکسیژن محلول به میزان بالاتر از ۶ میلیگرم در لیتر سبب رشد مناسب ماهی می شود و میزان ۸/۰ تا ۴ میلیگرم در لیتر موجب مرگ و میر ماهی قزل آلا می شود .. عوامل اصلی موثر در میزان اکسیژن محلول در آب عبارتن از دما ، شوری . افزایش شوری موجب کاهش درجه اشباع اکسیژن می شود .
۳- فشار اتمسفر : هر چه به سمت ارتفاع بالاتر از سطح دریا حرکت کنیم اکسیژن محول در آب کمتر می شود . تغییرات میزان اکسیژن به عوامل زیر ارتباط دارد :
الف ) افزایش فعالیت فتوسنتز زی شناوران ( فیتوپلانکتونها ) در روز موجب افزایش اکسیژن و در شب موجب کاهش آن می شود. و نیز بدلیل تولید CO2 در شب PHآب را کاهش داده و با مصرف CO2 در روز موجب افزایش PH آب می گردد.
ب) مواد آلی
نیاز ماهی قزل آلا به اکسیژن به عوامل زیربستگی دارد :
۱ ) اندازه ماهی : هر چه ماهی کوچک تر باشد اکسیژن بیشتری نیاز دارد .
۲ ) فعالیت ماهی : نیاز اکسیژن در هنگام فعالیت و تحرک و پس از مصرف غذا افزایش می یابد .
۳ ) درجه حرارت : در اثر افزایش حرارت ماهیان به اکسیژن بیشتری نیاز دارند
۴ ) استرس : موجب افزایش مصرف اکسیژن می شود .
نشانه های کمبود اکسیژن با تغییر در رفتار ماهی قابل تشخیص است .رفتارهایی مانند آمدن روی سطح آب قرار گرفتن در مسیر جریان ورودی آب اگر این وضعیت برای مدت طولانی ادامه یابد کمبود اکسیژن منجر به مرگ ماهیان می شود .
راه های کنترل غلظت اکسیژن در استخر :
الف ) هوادهی
ب) تغییر وضعیت حاصلخیزی آب با کنترل پلانگتون ها بخصوص در زمان تغییر فصول سال .
ج) افزایش جریان آب ورودی
د) طراحی مناسب استخرهای پرورش ماهی .
PH آب : یک قیاس از غلظت یون هیدروژن در آب است به ازاء هر ۱۰ واحد تغییر غلظت یون PHهیدروژن یک واحد تغییر می کند . در محدده یک تا ۱۴ تعریف شده است کهPH کمتر ار ۷ را اسیدی و بیش از ۷ را قلیایی می گوییم.
آبهای قلیایی : این نوع آبها در اثروجود ترکیبات کلسیم و سیلیس ایجاد می گردد .آلودگی های صنعتی و شکوفایی جلبکی میتواند آب را به شدت قلیایی کند . بالاتر از ۵/۸ تا ۹ برای ماهی سمی است PH قلیایی موجب صدمه زدن به آبشش و عدسی چشم در ماهی ها و همچنین تشدید اثرات سمی برخی از فلزات ( روی ) و دیگر ترکیبات ماند آمونیک می شود .
آبهای اسیدی : از منابع مردابی صخره های اسیدی و یا خاکهی ولفاته منشا می گیرد چنی آبهایی ممکن است در جریان سیل یا بارش باران بعد از خشکسالی دیده می شود. آبهای اسیدی باPH کمتز از ۵ تا ۶ برای ماهیان مضر است و باعث صدمه زدن به آبشش و پوست ماهی و سرانجام مرگ آن می شود.
گاز کربنیک : گازی است بی رنگ و بی بو که حلالیت زیادی در آب دارد و با توجه به غلضت کم آن میزان آن در آب کم است .این گاز آب را اسیدی می کند . در صورتیPH که آب از ۵/۴ کمتر باشد نشانه اثر مواد معدنی حل شده در آب است .این گاز در آب به سه حالت وجود دارد . گاز کربنیک محلول . یون بی کربنات و یون کربنات که غلضت هر یک بستگی بهPH محیط دارد .
روشهای کاهشCO2 محلول در آب :
الف : هوا دهی .
ب: افزایش PH از طریق هیدرواکسید کلسیم .
ج: کنترل تجمع مواد آلی رسوب شده در استخرها از طریق ارزیابی دقیق میزان غذادهی و افزایش دفعات غذادهی و تمیز نمودن به موقع استخر .
سختی کل آب : در اثر کاتیون های فلزات قلیایی مانند کلسیم و منیزیم به وجود می آید .
زمانی که میزان قلیائیت از میزان کل بیشتر شود کربنات ها و بی کربناتهای سدیم و پتاسیم بیش از کلسیم و منیزیم در محلول یافت می شود .
نیتریت : غلضت نیتریت معمولاٌ در آبهای طبیعی و پرورشی سالم پایین است ولی در اثر افزایش آلودگی با موادآلی و یا کاهش اکسیژن افزایش می یابد . نیتریت با هموگلوبین خون ترکیب می شود و ظرفیت نگهداری اکسیژن آن را کم می کند در نتیجه ماهی بر اثر کمبود اکسیژن خواهد مرد .نیترات در مجموع برای ماهی سمی نیست ولی در غلضت های بیش از چهارصد میلی گرم در لیتر برای ماهیان خطرناک است .
سولفید هیدروژن (N2S) : این ترکیب در استخر از طریق باکتری های بی هوازی حاصل می شوند و در بستر استخرهایی که مواد آلی تجمع نموده باشد به وفور یافت می شود . میزان ۰۰۲/ تا ۴/ میلی گرم در لیتر این گاز اثرات کشنده دارد و ضمن آسیب رساندن به آبشش ها سبب مرگ ماهی ها می شود .
آمونیاک : گاز آمونیاک محلول در آب به دو صورت یونیزه و غیر یونیزه موجود می باشد . آمونیاک غیره یونیزه که به شکل گاز NH3 می باشند بیشترین سمیت نسبت به یون آمونیوم برای ماهیان دارند . همچنین غلظت آمونیاک غیره یونیزه بستگی به PH و دمای آب دراد .در دمای بالا و PH قلیایی بیشترین مقدار آمونیاک در آب پدیدار می گرددلذا در محیطهای آبی که آمونیاک وجود دارد محیط به سوی اسیدی بایستی سوق داده شود تا احتمال آزاد شدن آمونیاک کمتر شود آمونیاک محلول در آب به چند طریق ایجاد می گردد .
الف ) تجزیه مواد آلی در استخرهای پرورش ماهی مقدار غذای ماهیان نباید در طول دوره پرورش تا مرحله عرضه به بازار ثابت باقی بماند میزان غذا را باید مطابق اندازه و سن ماهی تعیین نمود .درصد غذادهی به نسبت توده زنده یا ( بیوماس ) موجود در استخر که باید غذا داده شود مقدار ثابت نیست و با رشد ماهیان کاهش می یابد به این ترتیب مقدار غذادهی روزانه با افزایش وزن آنها کاهش می یابد . برآورد مقدار غذای ماهیان موجود در مزرعه و درجه حرارت آب بستگی دارد وزن متوسط را می توان با نمونه گیری و توزیع تعداد از جمعیت ماهیان بدست آورد . و اطلاعات صحیح و منظم راجب اندازه و وزن ماهیان را می تئان با نمونه گیری هفتگی یا هر دو هفته یک بار به دست آورد . در نمونه گیری باید دقت کرد که ماهیان نمونه از چند نقطه استخر صید شوند پس از این که وزن متوسط ماهیان در استخر مشخص شد تعداد تلفات را از تعداد کل ماهیان کم می کنیم و با توجه به درجه حرارت آب در جدول وابستگی حرارت آب به درصد غذای مورد نیاز میزان غذای روزانه را به ازای هر استخر مشخص می کند.
دیدگاه ها