عارضه خشکیدگی و پژمردگی خوشه خرما
عارضه پژمردگی و خشکیدگی خوشه خرما برای اولین بار در سال 1368 از شهرستان کهنوج گزارش گردید. این عارضه در چند ساله اخیر یکی از مهمترین معضلات تولیدکنندگان خرمای کشور بویژه در مناطق عمده تولید آن شامل استانهای کرمان، هرمزگان، بوشهر، خوزستان، سیستان وبلوچستان و فارس بوده و خسارت قابل توجه و اقتصادی به این محصول وارد نموده است. میزان خسارت عارضه در نخلستانهای مناطق آلوده ودر سالهای مختلف از صفر تا 85% در نوسان بوده است. اکثریت ارقام مرغوب و تجاری کشور نظیر مضافتی، خاصی، کبکاب، مرداسنگ، برحی و استعمران نسبت به این عارضه حساس هستند که مهمترین علائم و ویژگی های آن عبارت است از:
۲ - نتایج تحقیقات انجام شده نشان داد که با انجام مدیریت صحیح نخلستان بویژه عوامل بهزراعی نظیر آبیاری شب هنگام با دور 7 -4 روز یکبار، تنک خوشه به روش حذف یک سوم نوک خوشه ها در مرحله گرده افشانی، رعایت نسبت برگ به خوشه ( یک خوشه به ازاء 10 -8 برگ) تغذیه بهینه درختان براساس آزمون خاک در اواخر زمستان با کودهای پتاسه، فسفر، ازته و کودهای ریزمغذی نظیر آهن، روی، مس و منگنز و محلول پاشی با کلرور کلسیم به نسبت 2 در هزار بعد از مرحله حبابوک، پوشش خوشه ها و حتی الامکان دم خوشه ها با پوشش های حصیری و پلاستیکی رنگ روشن در مرحله تغییر رنگ میوه ها، میانه کاری با یونجه (رقم بغدادی یا نیک شهری)، مبارزه بموقع با سوسک کرگدنی و کنه تارتن خرما، آرایش صحیح و بموقع خوشه ها (8-6 هفته بعد از گرده افشانی)، احداث بادشکن در اطراف باغات جدیدالاحداث و رعایت سایر اصول بهزراعی شامل هرس برگ و هرس دمبرگ می توان میزان خسارت را تا حد قابل تحمل کاهش داد.
۱- پژمردگی ناگهانی میوه ها و خوشه های خرما در زمان تبدیل میوه از مرحله خارک به رطب و نهایتاً خشکیدگی میوه ها و خوشه های آلوده، ظهور نوارهای قهوه ای رنگ روی قسمت فوقانی یا گاهاً تحتانی دم خوشه در برخی ارقام ضمناً هیچ گونه علائمی روی برگ، تنه و تاج درختان آلوده مشاهده نمی گردد.
تعیین مناسب ترین نوع پوشش برای خوشه های خرما
نصب پوشش روی خوشه های خرما در مرحله تبدیل میوه به خارک (مرحله تغییر رنگ میوه) میتواند تأثیر مطلوبی دربهبود خواص کمی و کیفی میوه خرما داشته باشد. جلوگیری از خسارت پرندگان، زنبورها، آفات زیان آور، باران و بادهای گرم و سوزان از جمله مزایای استفاده از پوشش محسوب می شود. همچنین پوشاندن خوشه ها میتواند از آلودگی آنها به گرد و غبار و نیز آفتاب سوختگی میوه ها که مستقیماً بر کیفیت میوه تأثیر می گذارد ، جلوگیری می نماید. بسته به اینکه هدف اصلی از بکار بردن پوشش خرما چه باشد و با در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی (رطوبت و درجه حرارت) و نوع رقم خرما و موارد مصرف آن (خارک، رطب، خرمای رسیده)، هزینه تهیه پوشش و دیگر عوامل، نوع پوشش مورد استفاده متفاوت خواهد بود. مهمترین پوشش های مورد استفاده نخل کاران عبارتند از پوشش حصیری ساخته شده از برگهای خرما که عمدتاً در استان سیستان و بلوچستان استفاده می شود. پوشش توری پارچه ای که در اغلب نقاط استفاده می شود. پوشش توری نایلونی، پوشش توری سیمی، پوشش کاغذ کرافت، پوشش پلاستیکی و پوشش گونی کنفی یا گونی پلاستیکی. در جدول زیر مناسب ترین نوع پوشش خوشه خرما جهت برخی از ارقام تجاری کشور براساس آخرین یافته های تحقیقاتی ذکر شده است.
تعیین مناسب ترین روش تنک میوه در ارقام تجاری خرما
نتایج تحقیقات انجام شده نشان داده است که انجام عملیات تنک می تواند تأثیر مطلوبی بر افزایش مرغوبیت و بازارپسندی محصول، افزایش اندازه میوه، جلوگیری از سال آوری، کاهش ریزش محصول، بهبود تهویه و در نتیجه کاهش پدیده ترشیدگی میوه بویژه در مناطق مرطوب، کاهش فشردگی میوه ها در خوشه و در نتیجه کاهش میزان ساییدگی و بدشکلی آنها، افزایش سرعت رسیدگی میوه ها و بهبود رنگ آنها داشته باشد.
بررسی سازگاری و مقایسه عملکرد برخی ارقام خرما در مناطق مختلف:
عارضه پژمردگی و خشکیدگی خوشه خرما برای اولین بار در سال 1368 از شهرستان کهنوج گزارش گردید. این عارضه در چند ساله اخیر یکی از مهمترین معضلات تولیدکنندگان خرمای کشور بویژه در مناطق عمده تولید آن شامل استانهای کرمان، هرمزگان، بوشهر، خوزستان، سیستان وبلوچستان و فارس بوده و خسارت قابل توجه و اقتصادی به این محصول وارد نموده است. میزان خسارت عارضه در نخلستانهای مناطق آلوده ودر سالهای مختلف از صفر تا 85% در نوسان بوده است. اکثریت ارقام مرغوب و تجاری کشور نظیر مضافتی، خاصی، کبکاب، مرداسنگ، برحی و استعمران نسبت به این عارضه حساس هستند که مهمترین علائم و ویژگی های آن عبارت است از:
۲ - نتایج تحقیقات انجام شده نشان داد که با انجام مدیریت صحیح نخلستان بویژه عوامل بهزراعی نظیر آبیاری شب هنگام با دور 7 -4 روز یکبار، تنک خوشه به روش حذف یک سوم نوک خوشه ها در مرحله گرده افشانی، رعایت نسبت برگ به خوشه ( یک خوشه به ازاء 10 -8 برگ) تغذیه بهینه درختان براساس آزمون خاک در اواخر زمستان با کودهای پتاسه، فسفر، ازته و کودهای ریزمغذی نظیر آهن، روی، مس و منگنز و محلول پاشی با کلرور کلسیم به نسبت 2 در هزار بعد از مرحله حبابوک، پوشش خوشه ها و حتی الامکان دم خوشه ها با پوشش های حصیری و پلاستیکی رنگ روشن در مرحله تغییر رنگ میوه ها، میانه کاری با یونجه (رقم بغدادی یا نیک شهری)، مبارزه بموقع با سوسک کرگدنی و کنه تارتن خرما، آرایش صحیح و بموقع خوشه ها (8-6 هفته بعد از گرده افشانی)، احداث بادشکن در اطراف باغات جدیدالاحداث و رعایت سایر اصول بهزراعی شامل هرس برگ و هرس دمبرگ می توان میزان خسارت را تا حد قابل تحمل کاهش داد.
۱- پژمردگی ناگهانی میوه ها و خوشه های خرما در زمان تبدیل میوه از مرحله خارک به رطب و نهایتاً خشکیدگی میوه ها و خوشه های آلوده، ظهور نوارهای قهوه ای رنگ روی قسمت فوقانی یا گاهاً تحتانی دم خوشه در برخی ارقام ضمناً هیچ گونه علائمی روی برگ، تنه و تاج درختان آلوده مشاهده نمی گردد.
تعیین مناسب ترین نوع پوشش برای خوشه های خرما
نصب پوشش روی خوشه های خرما در مرحله تبدیل میوه به خارک (مرحله تغییر رنگ میوه) میتواند تأثیر مطلوبی دربهبود خواص کمی و کیفی میوه خرما داشته باشد. جلوگیری از خسارت پرندگان، زنبورها، آفات زیان آور، باران و بادهای گرم و سوزان از جمله مزایای استفاده از پوشش محسوب می شود. همچنین پوشاندن خوشه ها میتواند از آلودگی آنها به گرد و غبار و نیز آفتاب سوختگی میوه ها که مستقیماً بر کیفیت میوه تأثیر می گذارد ، جلوگیری می نماید. بسته به اینکه هدف اصلی از بکار بردن پوشش خرما چه باشد و با در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی (رطوبت و درجه حرارت) و نوع رقم خرما و موارد مصرف آن (خارک، رطب، خرمای رسیده)، هزینه تهیه پوشش و دیگر عوامل، نوع پوشش مورد استفاده متفاوت خواهد بود. مهمترین پوشش های مورد استفاده نخل کاران عبارتند از پوشش حصیری ساخته شده از برگهای خرما که عمدتاً در استان سیستان و بلوچستان استفاده می شود. پوشش توری پارچه ای که در اغلب نقاط استفاده می شود. پوشش توری نایلونی، پوشش توری سیمی، پوشش کاغذ کرافت، پوشش پلاستیکی و پوشش گونی کنفی یا گونی پلاستیکی. در جدول زیر مناسب ترین نوع پوشش خوشه خرما جهت برخی از ارقام تجاری کشور براساس آخرین یافته های تحقیقاتی ذکر شده است.
| نام منطقه | نوع رقم | نوع پوشش |
| خوزستان | سایر | توری پارچه ای |
| فارس | شاهانی – کبکاب | توری پارچه ای |
| هرمزگان (میناب) | مرداسنگ | توری پارچه ای به همراه استفاده از مخلوط گوگرد95% و مانب 5% بمنظور جلوگیری از ترشیدگی و خسارات ناشی از کنه تارتن خرما |
تعیین مناسب ترین روش تنک میوه در ارقام تجاری خرما
نتایج تحقیقات انجام شده نشان داده است که انجام عملیات تنک می تواند تأثیر مطلوبی بر افزایش مرغوبیت و بازارپسندی محصول، افزایش اندازه میوه، جلوگیری از سال آوری، کاهش ریزش محصول، بهبود تهویه و در نتیجه کاهش پدیده ترشیدگی میوه بویژه در مناطق مرطوب، کاهش فشردگی میوه ها در خوشه و در نتیجه کاهش میزان ساییدگی و بدشکلی آنها، افزایش سرعت رسیدگی میوه ها و بهبود رنگ آنها داشته باشد.
| نام منطقه | نوع رقم | بهترین روش تنک میوه |
| بوشهر | کبکاب | قطع نوک خوشچه ها به میزان 30درصد |
| میناب هرمزگان | مرداسنگ | هرس 15 -10 سانتیمتر از انتهای خوشه ها |
| عزیزآباد بم | مضافتی | هرس 5 سانتیمتر از انتهای خوشه ها |
بررسی سازگاری و مقایسه عملکرد برخی ارقام خرما در مناطق مختلف:
| نام منطقه | ارقام خشک و نیمه خشک | ارقام تر |
| حاجی آباد(هرمزگان) | پیارم، زاهدی، مجول | خاصی، مضافتی |
| میناب (هرمزگان) | توری | مرداسنگ، حلاوی |
| برازجان(بوشهر) | زاهدی | کبکاب |
| جهرم (فارس) | زاهدی، پیارم | شاهانی، مضافتی |
| جیرفت (کرمان) | زاهدی، دیری | مضافتی |
| شهداد (کرمان) | پیارم، زاهدی | مضافتی |
| آبادان و خرمشهر(خوزستان) | زاهدی، دیری و استعمران | برحی |
| بهبهان، اهواز (خوزستان) | زاهدی، دیری، استعمران، حلاوی و مجول | کبکاب، خاصی(بهبهان) |
دیدگاه ها