پرلیت نوعی سنگ آتشفشانی، حاوی عنصر سیلیس است که در رده شیشه‌های آتشفشانی طبقه‌بندی می‌شود. پرلیت به واسطه فرایندهای محیطی چون هوازدگی و دگرگونی‌های متعدد به ساختارهای سست تبدیل می‌شود. خاک پرلیت دارای 2 الی6 درصد آب است، بنابراین در صورت حرارت می‌تواند به حدود ۴ تا ۳۰ برابر حجم اولیه خود منبسط گردد و شکل فیزیکی سبک و بسیار متخلخلی با PH خنثی و مقاوم در برابر مواد شیمیایی ایجاد کند. این فرآوری رنگ پرلیت را از خاکستری یا سیاه شیشه‌ای به سفید برفی یا سفید خاکستری تبدیل می‌کند. پرلیت فرآوری شده می‌تواند آب را به میزان زیاد و به مدت طولانی نگه دارد و با توزیع و پخش یکنواخت در اختیار ریشه قرار داده و از هدر رفتن آن کند. همچنین این خاک به سبب معدنی بودن، حاوی درصد قابل‌توجهی از عناصر نظیر آهن، آلومینیوم، سدیم، کلسیم، پتاسیم و کانی‌های دیگر است که این ویژگی نیز آن را به یک گزینه ایده‌آل برای کشت گیاهان مبدل می‌سازد. پرلیت را می‌توان به‌عنوان افزودنی به خاک و یا به عنوان یک بستر کشت مجزا در کشت هیدروپونیک، گلخانه، باغ، باغچه و زمین کشاورزی استفاده کرد.
انواع خاک پرلیت
خاک پرلیت را می‌توان بر اساس اندازه طبقه‌بندی کرد. پرلیت در اندازه‌های 3-0میلی‌متر، 6-0 میلی‌متر و 6-2 میلی‌متر موجود است که می‌توان بسته به گیاه موردنظر، برای ایجاد محیط کشت یا برای بهبود خاک استفاده کرد. برای نمونه پرلیت 2-6 میلی‌متر برای بسترهای معدنی یا خاک گلدان مناسب است. از هر سه نوع پرلیت می‌توان برای سست کردن خاک نیز استفاده کرد.
خواص خاک پرلیت
- پرلیت خاکی غنی، باکیفیت و بسیار مفید برای گیاهان است. چراکه می‌تواند آب زیادی را به مدت طولانی و به صورت یکنواخت در اختیار ریشه گیاه قرار داد و از هدر رفتن آن جلوگیری کرد.
- پرلیت مناسب نگهداری مقادیر بسیار بزرگی آب برای گیاه و مانعی در برابر متراکم شدن و شسته شدن مواد مغذی خاک است.
- پرلیت استریلیزه و عاری از هر گونه ناخالصی ازجمله انواع میکروارگانیسم‌های مضر است.
- وجود تخلخل در پرلیت، امکان تبادلات هوایی و گازی برای ریشه گیاه را به سهولت فراهم می‌کند و به همین علت باعث اصلاح سیستم هوادهی و آبدهی خاک می‌گردد
- PH خنثی پرلیت (در حد 5/7-5/6) از هر گونه اختلال در ریشه گیاه ممانعت می‌کند.
- رنگ سفید پرلیت و عایق بودن آن در برابر نور خورشید، مانع هر گونه تغییرات ناگهانی در دمای خاک و ایجاد شوک به ریشه گیاه می‌گردد.
- پرلیت یک ماده معدنی است که به سبب شباهت با ترکیب شیمیایی خاک، هیچ گونه اختلالی در ساختمان خاک ایجاد نخواهد کرد.
- مقاومت پرلیت در برابر آتش زیاد است. از طرفی نوعی شیشه آتشفشانی است که برخلاف مواد آلی پوسیده نمی‌شود و خواص بی‌نظیر خود را برای مدت های طولانی حفظ می‌کند.
- پرلیت یک سنگ سیلیسی طبیعی است و به همین دلیل سمی نیست.
طرز تهیه خاک پرلیت
همانطور که اشاره شد پرلیت نوعی شیشه آتشفشانی است که در اثر سرد شدن گدازه های مذاب تشکیل و طی فرایندهای هوازدگی و دگرگونی به ساختارهایی سست تبدیل می‌شوند. طرز تهیه خاک پرلیت به اختصار شامل خردکردن، دانه‌بندی، انتقال دانه‌ها به کوره، گرمایش، انبساط و بسته‌بندی است. پرلیت را می‌توان با توجه به نوع کشت با انواع خاک ترکیب کرد. برای نمونه ترکیب ۲۵ تا ۷۵ درصد پیت ماس و مابقی کوکوپیت، ماسه و پرلیت برای کاهش شوری خاک، سبک سازی ساختار خاک و غنی‌سازی خاک با اسیدهای هیومیک مناسب است.
خاک پرلیت برای چه گیاهانی مناسب است.
در باغبانی از پرلیت به‌عنوان یک افزودنی برای بهبود خاک یا به‌عنوان بستری مجزا برای انواع خاک گلدان استفاده می‌شود. برای استفاده پرلیت به‌عنوان بستر کاشت گیاه و بستری برای رشد و پرورش بذر می‌بایست ترکیبی مناسب از پرلیت و کودهای شیمیایی و کوکوپیت ایجاد نمود. از این ترکیب می‌توان برای برخی از گیاهان گلدانی نیز استفاده کرد. پرلیت را می‌توان در سطح خاک نیز پراکنده کرد تا به‌تدریج در خاک نفوذ کرده و زهکشی را بهبود بخشد. همچنین از پرلیت در ترکیبات محیط کاشت بذر یا قلمه ریشه دار نیز استفاده می‌شود؛ چرا که خاک را زهکشی و گیاه را به تولید سریع ریشه ترغیب می‌کند.
یکی از مهم‌ترین راهکارهای خروج از بحران‌هایی چون محدودیت منابع آب و خاک و نیز مشکلاتی نظیر شوری، سدیمی و ماندابی خاک، به کار بردن کشت بدون خاک است که پرلیت می‌تواند نقش مهمی در آن ایفا کند.
کاشت گیاه در پرلیت
از پرلیت مخلوط نشده می‌توان در ته گلدان‌ها برای زهکشی استفاده کرد. در ترکیب خاک پرلیت با خاک گلدان از پرلیت به نسبت 3 به 1 به همراه خاک برگ و خاک چوب یا خاک سبک استفاده می‌شود. خاک گلدان‌های خانگی را می‌توان از ترکیبی از پرلیت، لوم و خزه ذغال سنگ نارس با نسبت مساوی درست کرد.
خاک‌های ماسه‌ای فاقد قدرت نگهداری و جذب آب هستند و خاک‌های رسی فاقد قدرت تبادلات گازی و زهکشی خوب هستند. هر دو نوع خاک توسط پرلیت اصلاح‌پذیرند. به طور کلی از پرلیت بیشتر برای اصلاح خاک در گل کاری، باغبانی، زمین‌های سولفاته، کشت‌های دیمی و زمین‌هایی با بافت سنگین استفاده می‌شود.
پرلیت شکری چیست؟
پرلیت شکری به ریزترین حالت پرلیت گفته می‌شود که خاکی سبک وزن با ساختاری بسیار متخلخل است. پرلیت شکری به تنهایی یا به‌عنوان یک اصلاح‌کننده در ترکیب با سایر خاک‌ها، یک محیط رشد خنثی، عاری از آفات و بیماری است که به حفظ رطوبت و مواد مغذی خاک کمک می‌کند و باعث بهبود زهکشی و هوادهی خاک می‌گردد.
خاک پرلیت و کوکوپیت
بسیاری از کشاورزان و گلخانه‌داران به منظور فراهم کردن زمینه برای رشد بهتر گیاهان، ترکیب مناسبی از انواع خاک را براساس نیازهای مختلف گیاه ایجاد می‌کنند. خاک پرلیت را هم می‌توان به عنوان بستر کشت مجزا و هم به صورت ترکیب با سایر خاک‌ها چون پرلیت و پیت ماس استفاده کرد. بنابراین خاک پرلیت و کوکوپیت، ترکیبی از این دو خاک است. به طور کلی بهترین ترکیب خاک برای گلدان ترکیبی از پیت ماس + کوکوپیت و پرلیت است که شبیه اسفنج عمل کرده و آب را تا ۲۰ برابر وزن خود نگه داشته و رطوبت خاک را افزایش می‌دهد.
مضرات پرلیت
خاک پرلیت نیز مانند سایر خاک‌ها ممکن است دارای مضراتی باشد. اما مضرات پرلیت از مزایای آن خیلی کمتر است. یکی از مضرات اصلی پرلیت، عدم دوام مکانیکی آن است. به این صورت که دانه‌های پرلیت به مرور و پس از گذشت 2 تا 3 سال دچار فرسایش و تبدیل به پودر خیلی نرم می‌شوند. این فرسایش بعضا ممکن است موجب فشردگی و در نهایت خفگی ریشه گیاه شود.
خرید خاک پرلیت
پرلیت تولید شده در بخش کشاورزی با پرلیت مورداستفاده در صنعت ساختمان متفاوت است. بنابراین برای خرید پرلیت ابتدا به نوع آن توجه کنید. همچنین خرید پرلیت کشاورزی را متناسب با نوع کشت و موارداستفاده انجام دهید. همانطور که ذکر شد، پرلیت سایزبندی مختلفی دارد که شامل پرلیت درشت دانه، پرلیت متوسط و پرلیت شکری است که متناسب با گیاه استفاده می‌شوند.
خاک پرلیت را از کجا تهیه کنیم
خاک پرلیت را می‌توانید از فروشگاه‌های معتبر محصولات کشاورزی چون بازار بزرگ کشاورزی تهیه نمایید و علاوه بر خریدی امن و قیمت‌های مناسب، از مشاوره کارشناسان مجرب آن برخوردار شوید.
قیمت خاک پرلیت
قیمت خاک پرلیت به برند تولیدکننده، نوع دانه بندی و روند فراوری خاک خام پرلیت و تولید پرلیت بستگی دارد. خاک پرلیت در حجم‌های مختلف عرضه می‌شود که یک عامل تاثیرگذار در قیمت خاک پرلیت است. برای اطلاع دقیق از قیمت روز پرلیت و مشاوره جهت خرید پرلیت موردنیازتان، می‌توانید از طریق شماره‌های مندرج در سایت با همکاران ما تماس حاصل فرمایید.