با موافقت رئیس‌جمهور، 130 تومان دیگر بر قیمت خرید گندم اضافه شد. این افزایش قطره‌چکانی قیمت به این معناست که تقریباً همه توصیه‌ها و انتقادات کارشناسان و نمایندگان مجلس نتوانسته دولت را به حمایت واقعی از تولید گندم قانع کند.
*به گزارش خبرگزاری فارس،پس از کش‌وقوس‌های فراوان و سهل ¬انگاری های سازمان برنامه و بودجه در تعیین قیمت مناسب خرید تضمینی گندم، سرانجام خود رئیس‌جمهور در موضوع تعیین قیمت خرید گندم ورود کرد و قیمت خرید گندم برای سال زراعی98-97 ، 1600 تومان اعلام شد.
با توجه به شرایط موجود در کشور ازجمله تورم بسیار بالای تولید بخش کشاورزی، قیمت تقریباً دو برابری گندم در کشورهای همسایه و امکان قاچاق گندم از ایران به این کشورها، این قیمت حداقلی تعیین‌شده برای گندم تولید داخل با منطق اقتصادی همخوانی ندارد. به نظر می‌رسد که شخص رئیس‌جمهور نیز به سبب اطلاعات نادرستی که از سوی سازمان برنامه‌وبودجه دریافت می‌کند، به واردات گندم ارزان از کشورهای اطراف خوش‌بین است. در این رابطه و به گفته حسن نژاد، عضو ناظر مجلس در شورای اقتصاد «نظر رئیس‌جمهور آن است که می‌توان گندم را از خارج با قیمتی ارزان‌تر وارد کرد و ضرورتی برای افزایش قیمت گندم در مقطع کنونی نیست.»
*سازمان برنامه و بودجه به وعده آمریکا از بابت تحریم نشدن غذا اطمینان دارد؟!
با مدنظر قرار دادن چنین رویکردی از سوی رئیس‌جمهور و صد البته آقای نوبخت، گویا واردات گندم در سال‌های آتی دور از انتظار نیست و باید دید که آیا منطق مسئولان بودجه‌ای کشور در رابطه با به‌صرفه بودن واردات گندم نسبت به خرید داخلی این محصول، درست است یا خیر.
در این راستا حسن نژاد، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، محاسبات دولت و رئیس‌جمهور درزمینه واردات گندم ارزان و صرفه‌جویی در بودجه را نادرست خواند و افزود« دل بستن دولت به واردات گندم به‌جای تولید داخلی برای به‌صرفه بودن واردات کار اشتباهی است. دولت به واردکنندگان گندم یارانه ارزی می‌دهد و واردکنندگان گندم نیز می‌توانند با دریافت دلار ۴۲۰۰ تومانی از واردات این محصول سرباز زده و آن را در بازار آزاد به قیمت مثلاً ده هزار تومان بفروشد. از طرفی نمی‌توان در برخی محصولات استراتژیک مانند گندم به خارجی‌ها دل بست و به آن‌ها وابسته شد، چراکه ممکن است در آینده همین محصول نیز در فهرست کالا‌های تحریمی قرار بگیرد و آنگاه امنیت غذایی مردم به خطر خواهد افتاد.»
در همین رابطه حمید ورناصری مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام نیز در گفتگویی که با خبرگزاری فارس داشت اظهار کرد: «موضوع تحریم تقریباً از اردیبهشت ماه عملیاتی شد و خیلی از کشورها به پیشواز رفتند و تحریم اثر خود را روی افزایش هزینه‌های ریسک کشورها می‌گذارد. یعنی کشور صادرکننده برای کشورهایی که دچار تحریم هستند هزینه ریسک بیشتری را اضافه می‌کند. برخلاف ادعاهایی که آمریکا می‌کند که ما مثلاً در حوزه غذا و دارو هیچ ممنوعیتی برای ایران نداریم اما انصافاً در حوزه تجارت غذا و دارو ممنوعیت ایجاد کرده است. آمریکا اعلام کرده ممنوعیتی برای واردات غذا و دارو وجود ندارد اما از سوی دیگر امکان نقل و انتقال پول را مسدود کرده. بالاخره کالایی که خریداری می‌شود باید پول به ازای آن پرداخت شود و اگر نتوانیم پول آن را پرداخت کنیم عملاً امکان خرید وجود ندارد.
ورناصری در ادامه افزود: «آقای ظریف هم گفته بود سیاست‌گذاران آمریکایی دروغ می‌گویند که واردات غذا و داروی منعی ندارد. زمانی که سوئیفت همکاری نکند و بانک‌هایی که با ایران همکاری می‌کنند دچار تحریم شوند در حقیقت غذا و داروی ما هم دچار تحریم شده است».
*تهدید غذایی پمپئو و بی‌تدبیری سازمان برنامه‌وبودجه در حمایت از خودکفایی گندم
ظاهراً به‌زعم مسئولان سازمان برنامه‌وبودجه که به واردات گندم در سال‌های بعد چشم دوخته‌اند، تهدید غذایی آمریکا مشکل چندانی برای کشور ایجاد نخواهد کرد. ماه گذشته پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در تهدیدی وقیحانه و آشکار اعلام کرد: « اگر ایران می‌خواهد مردمش غذا بخورند باید به حرف آمریکا گوش دهد» طبیعتاً باوجود چنین کشورهای متخاصم و معلوم‌الحالی، تنها پاسخ به این‌گونه تهدیدها، خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک و تأمین امنیت غذایی به‌واسطه استفاده از منابع داخلی است. اتفاقی که طی سه سال اخیر رخ داد و کشور در سه سال متوالی به خودکفایی در تولید گندم-به عنوان مهم‌ترین محصول تأمین‌کننده انرژی و پروتئین مردم- دست یافت.
*حمایت از کشاورزی در کشورهای دیگر چگونه است؟
درحالی‌که ایران طی 30 سال اخیر حمایت‌های شکننده و ضعیف و ناپایداری از تولید محصولات کشاورزی داشته است، بسیاری از کشورهای دنیا حمایت‌های گسترده و هوشمندانه‌ای از بخش کشاورزی خود داشته‌اند. در ادامه به توضیح برخی از این حمایت‌ها پرداخته می‌شود.
*حمایت 20 میلیارد دلاری آمریکا از کشاورزان
به گزارش دولت فدرال آمریکا، وزارت کشاورزی ایالات‌متحده در قالب ۶۰ برنامه مستقیم و غیرمستقیم و با بودجه سالیانه بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار به کشاورزان خود حمایت می‌کند که ۷۰ درصد این کمک‌ها بیشتر به تولید سه محصول اساسی(گندم، ذرت و سویا) اختصاص دارد. همچنین دولت آمریکا قصد دارد تا در برابر نوسانات قیمتی، هزینه‌های بالا و بازدهی کم احتمالی محصولات از کشاورزان خود حمایت کند. بدین منظور دولت قصد دارد تا با عملیات بازاریابی، پوشش بیمه‌ای، خرید و صادرات محصولات کشاورزی و تحقیق در زمینه افزایش بهره‌وری محصولات کشاورزی به کشاورزان کمک کند.
*قیمت گندم در چین طی دوسال اخیر؛ 50 درصد بیش از قیمت جهانی
چین نیز در چند سال گذشته به‌منظور تداوم روند تأمین نیاز بازار داخلی خود اقدام به حمایت از کشاورزان و تولیدکنندگان گندم با تعیین قیمت حداقلی برای این محصولات کرده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد طی دو سال گذشته، قیمت‌های پیشنهادی مقامات چینی حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد بیشتر از قیمت گندم‌های جهانی بوده و دولت این کشور به‌هیچ‌وجه واردات را بر تولید داخلی ترجیح نداده است. درواقع دولت چین قیمت گندم تولید داخلی را به‌منظور افزایش انگیزه تولید در کشاورزان بالاتر از میانگین قیمت‌های جهانی انتخاب می‌کند تا بتواند امنیت غذایی خود را تأمین نموده و با افزایش ضریب خودکفایی در تولید گندم، از وابستگی به واردات آن بکاهد. به‌نحوی‌که بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده گندم در جهان، کمتر از ۳ درصد نیاز خود را از طریق واردات تأمین می‌کند.
*پوتین: به‌رغم خودکفایی ۱۷۰درصدی غلات، بازهم از کشاورزی حمایت خواهم کرد!
روسیه ۱۷ سال پیش واردکننده مطلق غلات بوده و موفقیت فعلی این کشور نتیجه ¬ انقلابی در بخش کشاورزی است که ولادیمیر پوتین برای افزایش خودکفایی شروع کرد و نقطه¬ آغازین آن ممنوعیت واردات محصولات غذایی غربی در پاسخ به تحریم¬ های آمریکا و اروپا در جریان نزاع کاخ کریمه بود. سپری که تولیدکنندگان داخلی غلات در برابر کاهش ارزش روبل در مقابل دلار به دست گرفتند، یارانه ¬های دولتی و سرمایه‌گذاری‌های کلان در زیرساخت ¬های کشاورزی روسیه بود. پوتین طی سخنانی که در خبرگزاری تاس از وی منتشر شد در این باره می¬گوید: « با حمایت دولت از بخش کشاورزی طبق آخرین آمار در سال ۲۰۱۷ ضریب روسیه در خودکفایی غلات ۱۷۰ درصد، روغن نباتی ۱۵۳.۱ درصد، شکر ۱۰۵.۲ درصد، گوشت و فرآورده‌های گوشتی ۹۳ درصد، سیب‌زمینی ۸۷ درصد، سبزیجات ۸۵.۹ درصد، شیر و محصولات لبنی نیز ۸۲ درصد بوده است... ولی بااین‌حال بسیاری از مشکلات هنوز حل‌نشده است به همین منظور ما به حمایت از کشاورزان ادامه خواهیم داد».
*طی سال‌های اخیر، حمایت از تولید گندم در ایران چگونه بوده است؟
برخلاف برنامه‌های منظم، هوشمندانه و گسترده بسیاری از کشورهای جهان در تولید محصول استراتژیکی همچون گندم، باوجود گذشت 30 سال از تصویب قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی در ایران، حمایت واقعی از بخش کشاورزی صورت نپذیرفته است. مهم‌ترین علت این امر، رعایت نشدن قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی در دولت‌های مختلف بوده است.
در همین رابطه محمد جواد ملکی کارشناس کشاورزی به خبرگزاری فارس گفت: «اگر بخواهیم به‌درستی مشکلات 30 سال اخیر کشور در رابطه با خرید تضمینی گندم را بررسی نماییم، باید گفت فرازوفرودهای بسیار در دولت‌های مختلف در رابطه با تعیین قیمت گندم اتفاق افتاده است. به نحوی که در برخی سال‌ها، افزایش نرخ اعلامی از سوی دولت‌ها پایین‌تر از نرخ تورم عمومی کشور بوده و در بعضی سال‌ها نیز نرخ گندم متناسب با نرخ تورم تعیین شده است.»
وی در ادامه افزود: «طبق بررسی‌های صورت گرفته، در برهه‌هایی از زمان که قیمت گندم طبق تورم افزایش‌یافته، تولید نیز متناظر با آن زیاد شده است. همچنین در مواقعی که قانون خرید تضمینی رعایت نشده و قیمت محصولات کشاورزی، پایین‌تر از حد معقول تعیین‌شده، تولید گندم کاهش‌یافته و کشور به واردکننده گندم تبدیل‌شده است. شاهد مثال این امر نیز واردات 7 میلیون تن گندم در سال 91 است که سبب خروج میلیون‌ها دلار ارز از کشور در آن سال شد».
طبق نمودارهای فوق، کشور در سال‌های 83 و 95 در تولید گندم خودکفا شده است. به‌زعم کارشناسان، دلیل این خودکفایی را می‌توان این‌گونه تفسیر کرد که افزایش متناسب قیمت گندم با نرخ تورم عمومی کشور در سال‌های 79 تا 83، موجب افزایش تدریجی تولید گندم و درنهایت رسیدن به خودکفایی در تولید این محصول اساسی در سال 83گردید. همچنین با توجه به افزایش قیمت مناسب خرید تضمینی گندم در بازه زمانی بین سال زراعی 91-92 تا 94-95، شاهد تأثیر مثبت حمایت از بخش کشاورزی بر خودکفایی گندم در سال 95 هستیم. در سال 96 اما باتوجه به عدم افزایش نرخ خرید تضمینی گندم، از میزان تولید این محصول اساسی کاسته شد.
در نهایت باید افزود که حمایت از تولید محصولات اساسی کشاورزی فقط مختص ایران نیست و بسیاری از کشورهای دنیا برای کشاورزی خود برنامه‌های منسجم و گسترده‌ای دارند. به‌نحوی‌که یارانه‌های هنگفتی برای افزایش تولید محصولات کشاورزی خود لحاظ می‌کنند. به عقیده بسیاری از کارشناسان، حمایت دولت در بحث خرید تضمینی گندم در قیاس با حمایت‌های گسترده بسیاری از کشورهای دنیا از تولید این محصول استراتژیک، بسیار محدود است. لذا مصاحبه‌های برخی مسئولان دولتی مبنی بر هزینه‌بر بودن خرید گندم داخلی کاملاً غیرمنطقی است. کما اینکه در سال جاری قیمت گندم در بسیاری از کشورها، حدود 2 برابر قیمت این محصول در ایران است. به‌عبارت‌دیگر اگر بنای بر واردات گندم در سال آتی را داشته باشیم، باید دو برابر پولی که دولت برای خرید گندم داخلی هزینه می‌کند را به کشورهای دیگر تزریق کنیم.
خبرگزاری فارس – 97/9/15
*به گزارش خبرگزاری فارس،پس از کش‌وقوس‌های فراوان و سهل ¬انگاری های سازمان برنامه و بودجه در تعیین قیمت مناسب خرید تضمینی گندم، سرانجام خود رئیس‌جمهور در موضوع تعیین قیمت خرید گندم ورود کرد و قیمت خرید گندم برای سال زراعی98-97 ، 1600 تومان اعلام شد.
با توجه به شرایط موجود در کشور ازجمله تورم بسیار بالای تولید بخش کشاورزی، قیمت تقریباً دو برابری گندم در کشورهای همسایه و امکان قاچاق گندم از ایران به این کشورها، این قیمت حداقلی تعیین‌شده برای گندم تولید داخل با منطق اقتصادی همخوانی ندارد. به نظر می‌رسد که شخص رئیس‌جمهور نیز به سبب اطلاعات نادرستی که از سوی سازمان برنامه‌وبودجه دریافت می‌کند، به واردات گندم ارزان از کشورهای اطراف خوش‌بین است. در این رابطه و به گفته حسن نژاد، عضو ناظر مجلس در شورای اقتصاد «نظر رئیس‌جمهور آن است که می‌توان گندم را از خارج با قیمتی ارزان‌تر وارد کرد و ضرورتی برای افزایش قیمت گندم در مقطع کنونی نیست.»
*سازمان برنامه و بودجه به وعده آمریکا از بابت تحریم نشدن غذا اطمینان دارد؟!
با مدنظر قرار دادن چنین رویکردی از سوی رئیس‌جمهور و صد البته آقای نوبخت، گویا واردات گندم در سال‌های آتی دور از انتظار نیست و باید دید که آیا منطق مسئولان بودجه‌ای کشور در رابطه با به‌صرفه بودن واردات گندم نسبت به خرید داخلی این محصول، درست است یا خیر.
در این راستا حسن نژاد، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، محاسبات دولت و رئیس‌جمهور درزمینه واردات گندم ارزان و صرفه‌جویی در بودجه را نادرست خواند و افزود« دل بستن دولت به واردات گندم به‌جای تولید داخلی برای به‌صرفه بودن واردات کار اشتباهی است. دولت به واردکنندگان گندم یارانه ارزی می‌دهد و واردکنندگان گندم نیز می‌توانند با دریافت دلار ۴۲۰۰ تومانی از واردات این محصول سرباز زده و آن را در بازار آزاد به قیمت مثلاً ده هزار تومان بفروشد. از طرفی نمی‌توان در برخی محصولات استراتژیک مانند گندم به خارجی‌ها دل بست و به آن‌ها وابسته شد، چراکه ممکن است در آینده همین محصول نیز در فهرست کالا‌های تحریمی قرار بگیرد و آنگاه امنیت غذایی مردم به خطر خواهد افتاد.»
در همین رابطه حمید ورناصری مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام نیز در گفتگویی که با خبرگزاری فارس داشت اظهار کرد: «موضوع تحریم تقریباً از اردیبهشت ماه عملیاتی شد و خیلی از کشورها به پیشواز رفتند و تحریم اثر خود را روی افزایش هزینه‌های ریسک کشورها می‌گذارد. یعنی کشور صادرکننده برای کشورهایی که دچار تحریم هستند هزینه ریسک بیشتری را اضافه می‌کند. برخلاف ادعاهایی که آمریکا می‌کند که ما مثلاً در حوزه غذا و دارو هیچ ممنوعیتی برای ایران نداریم اما انصافاً در حوزه تجارت غذا و دارو ممنوعیت ایجاد کرده است. آمریکا اعلام کرده ممنوعیتی برای واردات غذا و دارو وجود ندارد اما از سوی دیگر امکان نقل و انتقال پول را مسدود کرده. بالاخره کالایی که خریداری می‌شود باید پول به ازای آن پرداخت شود و اگر نتوانیم پول آن را پرداخت کنیم عملاً امکان خرید وجود ندارد.
ورناصری در ادامه افزود: «آقای ظریف هم گفته بود سیاست‌گذاران آمریکایی دروغ می‌گویند که واردات غذا و داروی منعی ندارد. زمانی که سوئیفت همکاری نکند و بانک‌هایی که با ایران همکاری می‌کنند دچار تحریم شوند در حقیقت غذا و داروی ما هم دچار تحریم شده است».
*تهدید غذایی پمپئو و بی‌تدبیری سازمان برنامه‌وبودجه در حمایت از خودکفایی گندم
ظاهراً به‌زعم مسئولان سازمان برنامه‌وبودجه که به واردات گندم در سال‌های بعد چشم دوخته‌اند، تهدید غذایی آمریکا مشکل چندانی برای کشور ایجاد نخواهد کرد. ماه گذشته پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در تهدیدی وقیحانه و آشکار اعلام کرد: « اگر ایران می‌خواهد مردمش غذا بخورند باید به حرف آمریکا گوش دهد» طبیعتاً باوجود چنین کشورهای متخاصم و معلوم‌الحالی، تنها پاسخ به این‌گونه تهدیدها، خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک و تأمین امنیت غذایی به‌واسطه استفاده از منابع داخلی است. اتفاقی که طی سه سال اخیر رخ داد و کشور در سه سال متوالی به خودکفایی در تولید گندم-به عنوان مهم‌ترین محصول تأمین‌کننده انرژی و پروتئین مردم- دست یافت.
*حمایت از کشاورزی در کشورهای دیگر چگونه است؟
درحالی‌که ایران طی 30 سال اخیر حمایت‌های شکننده و ضعیف و ناپایداری از تولید محصولات کشاورزی داشته است، بسیاری از کشورهای دنیا حمایت‌های گسترده و هوشمندانه‌ای از بخش کشاورزی خود داشته‌اند. در ادامه به توضیح برخی از این حمایت‌ها پرداخته می‌شود.
*حمایت 20 میلیارد دلاری آمریکا از کشاورزان
به گزارش دولت فدرال آمریکا، وزارت کشاورزی ایالات‌متحده در قالب ۶۰ برنامه مستقیم و غیرمستقیم و با بودجه سالیانه بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار به کشاورزان خود حمایت می‌کند که ۷۰ درصد این کمک‌ها بیشتر به تولید سه محصول اساسی(گندم، ذرت و سویا) اختصاص دارد. همچنین دولت آمریکا قصد دارد تا در برابر نوسانات قیمتی، هزینه‌های بالا و بازدهی کم احتمالی محصولات از کشاورزان خود حمایت کند. بدین منظور دولت قصد دارد تا با عملیات بازاریابی، پوشش بیمه‌ای، خرید و صادرات محصولات کشاورزی و تحقیق در زمینه افزایش بهره‌وری محصولات کشاورزی به کشاورزان کمک کند.
*قیمت گندم در چین طی دوسال اخیر؛ 50 درصد بیش از قیمت جهانی
چین نیز در چند سال گذشته به‌منظور تداوم روند تأمین نیاز بازار داخلی خود اقدام به حمایت از کشاورزان و تولیدکنندگان گندم با تعیین قیمت حداقلی برای این محصولات کرده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد طی دو سال گذشته، قیمت‌های پیشنهادی مقامات چینی حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد بیشتر از قیمت گندم‌های جهانی بوده و دولت این کشور به‌هیچ‌وجه واردات را بر تولید داخلی ترجیح نداده است. درواقع دولت چین قیمت گندم تولید داخلی را به‌منظور افزایش انگیزه تولید در کشاورزان بالاتر از میانگین قیمت‌های جهانی انتخاب می‌کند تا بتواند امنیت غذایی خود را تأمین نموده و با افزایش ضریب خودکفایی در تولید گندم، از وابستگی به واردات آن بکاهد. به‌نحوی‌که بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده گندم در جهان، کمتر از ۳ درصد نیاز خود را از طریق واردات تأمین می‌کند.
*پوتین: به‌رغم خودکفایی ۱۷۰درصدی غلات، بازهم از کشاورزی حمایت خواهم کرد!
روسیه ۱۷ سال پیش واردکننده مطلق غلات بوده و موفقیت فعلی این کشور نتیجه ¬ انقلابی در بخش کشاورزی است که ولادیمیر پوتین برای افزایش خودکفایی شروع کرد و نقطه¬ آغازین آن ممنوعیت واردات محصولات غذایی غربی در پاسخ به تحریم¬ های آمریکا و اروپا در جریان نزاع کاخ کریمه بود. سپری که تولیدکنندگان داخلی غلات در برابر کاهش ارزش روبل در مقابل دلار به دست گرفتند، یارانه ¬های دولتی و سرمایه‌گذاری‌های کلان در زیرساخت ¬های کشاورزی روسیه بود. پوتین طی سخنانی که در خبرگزاری تاس از وی منتشر شد در این باره می¬گوید: « با حمایت دولت از بخش کشاورزی طبق آخرین آمار در سال ۲۰۱۷ ضریب روسیه در خودکفایی غلات ۱۷۰ درصد، روغن نباتی ۱۵۳.۱ درصد، شکر ۱۰۵.۲ درصد، گوشت و فرآورده‌های گوشتی ۹۳ درصد، سیب‌زمینی ۸۷ درصد، سبزیجات ۸۵.۹ درصد، شیر و محصولات لبنی نیز ۸۲ درصد بوده است... ولی بااین‌حال بسیاری از مشکلات هنوز حل‌نشده است به همین منظور ما به حمایت از کشاورزان ادامه خواهیم داد».
*طی سال‌های اخیر، حمایت از تولید گندم در ایران چگونه بوده است؟
برخلاف برنامه‌های منظم، هوشمندانه و گسترده بسیاری از کشورهای جهان در تولید محصول استراتژیکی همچون گندم، باوجود گذشت 30 سال از تصویب قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی در ایران، حمایت واقعی از بخش کشاورزی صورت نپذیرفته است. مهم‌ترین علت این امر، رعایت نشدن قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی در دولت‌های مختلف بوده است.
در همین رابطه محمد جواد ملکی کارشناس کشاورزی به خبرگزاری فارس گفت: «اگر بخواهیم به‌درستی مشکلات 30 سال اخیر کشور در رابطه با خرید تضمینی گندم را بررسی نماییم، باید گفت فرازوفرودهای بسیار در دولت‌های مختلف در رابطه با تعیین قیمت گندم اتفاق افتاده است. به نحوی که در برخی سال‌ها، افزایش نرخ اعلامی از سوی دولت‌ها پایین‌تر از نرخ تورم عمومی کشور بوده و در بعضی سال‌ها نیز نرخ گندم متناسب با نرخ تورم تعیین شده است.»
وی در ادامه افزود: «طبق بررسی‌های صورت گرفته، در برهه‌هایی از زمان که قیمت گندم طبق تورم افزایش‌یافته، تولید نیز متناظر با آن زیاد شده است. همچنین در مواقعی که قانون خرید تضمینی رعایت نشده و قیمت محصولات کشاورزی، پایین‌تر از حد معقول تعیین‌شده، تولید گندم کاهش‌یافته و کشور به واردکننده گندم تبدیل‌شده است. شاهد مثال این امر نیز واردات 7 میلیون تن گندم در سال 91 است که سبب خروج میلیون‌ها دلار ارز از کشور در آن سال شد».
طبق نمودارهای فوق، کشور در سال‌های 83 و 95 در تولید گندم خودکفا شده است. به‌زعم کارشناسان، دلیل این خودکفایی را می‌توان این‌گونه تفسیر کرد که افزایش متناسب قیمت گندم با نرخ تورم عمومی کشور در سال‌های 79 تا 83، موجب افزایش تدریجی تولید گندم و درنهایت رسیدن به خودکفایی در تولید این محصول اساسی در سال 83گردید. همچنین با توجه به افزایش قیمت مناسب خرید تضمینی گندم در بازه زمانی بین سال زراعی 91-92 تا 94-95، شاهد تأثیر مثبت حمایت از بخش کشاورزی بر خودکفایی گندم در سال 95 هستیم. در سال 96 اما باتوجه به عدم افزایش نرخ خرید تضمینی گندم، از میزان تولید این محصول اساسی کاسته شد.
در نهایت باید افزود که حمایت از تولید محصولات اساسی کشاورزی فقط مختص ایران نیست و بسیاری از کشورهای دنیا برای کشاورزی خود برنامه‌های منسجم و گسترده‌ای دارند. به‌نحوی‌که یارانه‌های هنگفتی برای افزایش تولید محصولات کشاورزی خود لحاظ می‌کنند. به عقیده بسیاری از کارشناسان، حمایت دولت در بحث خرید تضمینی گندم در قیاس با حمایت‌های گسترده بسیاری از کشورهای دنیا از تولید این محصول استراتژیک، بسیار محدود است. لذا مصاحبه‌های برخی مسئولان دولتی مبنی بر هزینه‌بر بودن خرید گندم داخلی کاملاً غیرمنطقی است. کما اینکه در سال جاری قیمت گندم در بسیاری از کشورها، حدود 2 برابر قیمت این محصول در ایران است. به‌عبارت‌دیگر اگر بنای بر واردات گندم در سال آتی را داشته باشیم، باید دو برابر پولی که دولت برای خرید گندم داخلی هزینه می‌کند را به کشورهای دیگر تزریق کنیم.
خبرگزاری فارس – 97/9/15
دیدگاه ها