مقابله با خشکسالی های کشاورزی
مهندس محمد صادقی
بخش کشاورزی با اختصاص بیش از 90 درصد از آب مصرفی کشور در هنگام خشکسالی بیشترین آسیب را خواهد دید . مدیریت درازمدت منابع آب نیازمند استفاده اقتصادی از آن است . سرمایه گذاری در منابع آب و خاک باید با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی کشور انجام گیرد . هر نوع توسعه کشاورزی و صنعتی که آسیب کمتری به منابع محدود آب و خاک وارد سازد و از تخریب جنگل ها و مراتع جلوگیری کند باید معمول گردد. کشت گیاهان مقاوم به شوری و خشکی و اهمیت به تحقیقات و پژوهش های همه جانبه در مورد آب و خاک باید در اولویت قرار گیرد . مبحث زراعت در مناطق خشک و عنوان خشکسالی به صورت دروس مستقل و با اهمیت باید در برنامه آموزشی دانشکده های کشاورزی وارد شود . با کاربردی نمودن مباحث تئوری باید اثرات تخریبی خشکسالی را کاهش داد و با اختصاص اعتبارات لازم ، امکان اجرای طرح های اساسی زیربنایی آب و خاک را فراهم ساخت .
در بخش مدیریت مصرف آب تدوین معیارها و ضوابطی که آلودگی را به حداقل برساند و از تخلیه فاضلاب پالایش نشده به منابع آب جلوگیری کند ، می تواند حجم آب جاری و قابل مصرف را چندین برابر افزایش دهد . هر متر مکعب فاضلاب حدود 50 متر مکعب آب سالم را آلوده می کند . چنانچه از پساب پالایش شده فاضلاب ها در کشاورزی استفاده شود به دلیل سرشار بودن املاح آن ، بازده محصولات کشاورزی افزایش می یابد . در حال حاضر حدود 66 درصد از حجم آب شیرین قابل استحصال کشور مورد استفاده قرار می گیرد . حفاظت ازاین مقدار آب باید مورد توجه ویژه قرار گیرد .
در بخش آموزش ، آموزش همگانی استفاده از منابع آب باید سرلوحه کارها قرار گیرد . کودکان و نوجوانان باید به طبیعت و آب عشق بورزند . پرورش نسلی که توانائی دوراندیشی و تفکر درباره آینده آب ، منابع طبیعی و محیط زیست را داشته باشد باید بطور جدی در دستورکار مسئولان آموزش کشور قرار گیرد .
در بخش مقابله مستقیم با خشکسالی چنانچه بپذیریم این موضوع یک پدیده ذاتی ناشی از اقلیم کشورمان است لازم است برای رویارویی با آن برنامه داشت و براساس این برنامه به اقدامات مناسب و آگاهانه متوسل شد . همانطوریکه قبلاً نیز ذکر شد کشاورزی بزرگترین عامل مصرف آب شیرین است . اساسی ترین اصول مدیریت منابع طبیعی برای مقابله با خشکسالی گذشته از کنترل جمعیت باید بر افزایش بازدهی استفاده از آب وتولید محصولات با ارزش تر استوار باشد .
کاهش سطح زیرکشت و انجام عملیات به زراعی ، اصلاح روش های آبیاری ، رعایت موازین زیست محیطی ، آبخوان داری ، استفاده از پساب فاضلاب های خانگی در کشاورزی ، جلوگیری از افزایش اراضی کم بازده حرکت به طرف غذاهای مصنوعی ، پوشش انهار و افزودن مواد آلی مورد نیاز گیاه ، باروری ابرها و شیرین کردن آبهای شور از جمله اقدامات افزایش دهنده بازدهی آب به شمار می آیند .
مهندس محمد صادقی
بخش کشاورزی با اختصاص بیش از 90 درصد از آب مصرفی کشور در هنگام خشکسالی بیشترین آسیب را خواهد دید . مدیریت درازمدت منابع آب نیازمند استفاده اقتصادی از آن است . سرمایه گذاری در منابع آب و خاک باید با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی کشور انجام گیرد . هر نوع توسعه کشاورزی و صنعتی که آسیب کمتری به منابع محدود آب و خاک وارد سازد و از تخریب جنگل ها و مراتع جلوگیری کند باید معمول گردد. کشت گیاهان مقاوم به شوری و خشکی و اهمیت به تحقیقات و پژوهش های همه جانبه در مورد آب و خاک باید در اولویت قرار گیرد . مبحث زراعت در مناطق خشک و عنوان خشکسالی به صورت دروس مستقل و با اهمیت باید در برنامه آموزشی دانشکده های کشاورزی وارد شود . با کاربردی نمودن مباحث تئوری باید اثرات تخریبی خشکسالی را کاهش داد و با اختصاص اعتبارات لازم ، امکان اجرای طرح های اساسی زیربنایی آب و خاک را فراهم ساخت .
در بخش مدیریت مصرف آب تدوین معیارها و ضوابطی که آلودگی را به حداقل برساند و از تخلیه فاضلاب پالایش نشده به منابع آب جلوگیری کند ، می تواند حجم آب جاری و قابل مصرف را چندین برابر افزایش دهد . هر متر مکعب فاضلاب حدود 50 متر مکعب آب سالم را آلوده می کند . چنانچه از پساب پالایش شده فاضلاب ها در کشاورزی استفاده شود به دلیل سرشار بودن املاح آن ، بازده محصولات کشاورزی افزایش می یابد . در حال حاضر حدود 66 درصد از حجم آب شیرین قابل استحصال کشور مورد استفاده قرار می گیرد . حفاظت ازاین مقدار آب باید مورد توجه ویژه قرار گیرد .
در بخش آموزش ، آموزش همگانی استفاده از منابع آب باید سرلوحه کارها قرار گیرد . کودکان و نوجوانان باید به طبیعت و آب عشق بورزند . پرورش نسلی که توانائی دوراندیشی و تفکر درباره آینده آب ، منابع طبیعی و محیط زیست را داشته باشد باید بطور جدی در دستورکار مسئولان آموزش کشور قرار گیرد .
در بخش مقابله مستقیم با خشکسالی چنانچه بپذیریم این موضوع یک پدیده ذاتی ناشی از اقلیم کشورمان است لازم است برای رویارویی با آن برنامه داشت و براساس این برنامه به اقدامات مناسب و آگاهانه متوسل شد . همانطوریکه قبلاً نیز ذکر شد کشاورزی بزرگترین عامل مصرف آب شیرین است . اساسی ترین اصول مدیریت منابع طبیعی برای مقابله با خشکسالی گذشته از کنترل جمعیت باید بر افزایش بازدهی استفاده از آب وتولید محصولات با ارزش تر استوار باشد .
کاهش سطح زیرکشت و انجام عملیات به زراعی ، اصلاح روش های آبیاری ، رعایت موازین زیست محیطی ، آبخوان داری ، استفاده از پساب فاضلاب های خانگی در کشاورزی ، جلوگیری از افزایش اراضی کم بازده حرکت به طرف غذاهای مصنوعی ، پوشش انهار و افزودن مواد آلی مورد نیاز گیاه ، باروری ابرها و شیرین کردن آبهای شور از جمله اقدامات افزایش دهنده بازدهی آب به شمار می آیند .
دیدگاه ها