تغذیه گیاه به طور عمده برای تامین مواد غذایی مورد نیاز از طریق ریشه انجام می گیرد. اما از طریق اندام هوایی گیاه , بویژه برگ ها , قادر است به طور سریع عناصر غذایی حل شده درآ را جذب نمایند. خاک در واقع یک سیستم پیچیده ای است که قادر به تغییرات متقابل در غلظت محلول خاک می باشد.
ظرفیت جذب برگها بسته به شرایط محیطی , گونه گیاهی , سن برگ , و برخی خواص برگ مانند داشتن کرک یا مواد مومی خیلی متفاوت است.
هر نوع کودی که در آب حل شود موجب افزایش شوری آن می گردد ,که بسته به خواص کود های شیمیایی مختلف این قابلیت حل کود تغییر می کند از این رو خطر گیاهسوزی وجود دارد.بنابراین لازم است از مقادیر کم آنها , که به حساست گیاهان زراعی مختلف بستگی دارد استفاده گردد.به طور کلی هرگز استفاده بیش از 500 گرم کود شیمیایی در هر 100 لیتر اب , معادل غلظت 0.5 % برای گیاهان زراعی بی خطر نیست , اگر چه بعضی گیاهان زراعی مثل گندم , ذرت , جو , سیب زمینی , کلم , چغند قند می توانند مقادیر بالاتر را تحمل نمایند.
عناصرغذایی باسرعت فوق العاده ای ازطریق برگ جذب گیاه میشونددرحالیکه ازطریق ریشه به آرامی جذب اتفاق می افتدوبعضا اینقدراین سرعت پایین است که عناصرتزریق شده به خاک،درخاک ترکیب جدیدی تشکیل داده،نه تنها مورداستفاده گیاه قرارنمی گیرند ،بلکه در محیط ریشه ایجاد مسمومیت مینمایند وبعضا ازجذب آب وسایر عناصر جلوگیری میکنند .در حالیکه در تغذیه برگی تنهادرصورتیکه دزمربوط به هرترکیب غذایی رعایت نشود مسمومیت وگیاه سوزی رخ میدهدوبه خاطرهمین حساسیت بالای دزمصرفیست که کشاورزان از تغذیه برگی به ندرت استفاده میکنند گرچه بسیاری،حتی متخصصین، از اهمیت تغذیه برگی غافلند.
تغذیه برگی درختان میوه:
اگرچه تغذیه یک فرایند منسجم وبرنامه ریزی شده است ولیکن از اونجایی که کشاورزی در ایران هنوز در عصراوره وفسفات خلاصه شده چند تا نسخه ضرب العجلی برای درختانی که زیر بار هستند خدمتتون ارایه میکنم:
محلولپاشی درختان میوه در بهارهمزمان با باز شدن اولین گلها باترکیبات کامل (میکرو+ماکرو)-تکرار:15روزبعد
تبصره:دراین مرحله از ترکیباتی استفاده میشود که اصطلاحا 202020 هستندیعنی ترکیب نیتروژن+فسفر+پتاسیم بطور مساوی وسهم هرکدوم 20%میباشد.
محلولپاشی درختان با پیدایش میوه های فندقه با ترکیب کامل
تکرار:هر15روز
ثبصره:دراین مرحله از ترکیبات پتاس بالا استفاده میشود یعنی ترکیباتی که درصد پتاسیم آنها نسبت به فسفروازت بالاتره.
نکته:محلولپاشی در وزش باد انجام نشود-محلولپاشی درصبح زود انجام شود(درغیراینصورت درعصر)-هنگام محلولپاشی از تشنه نبودن درخت اطمینان حاصل کنید
توضیح:دوترکیب فوق کلیه نیازهای گیاه را برطرف میکند تنهادرصورت مشاهده کمبودوتحت نظر گیاهپزشک اقدام به محلولپاشی تک عنصری نمایید چراکه افزایش غلظت بسیاری از عناصر موجب کاهش شدید جذب برخی دیگرازعناصرودرنتیجه برهم خوردن تعادل عناصردرگیاه میشود.
تغذیه کودی گیاهان زینتی
به کاربرد کود های شیمیایی روی گیاهان زینتی باید توجه خاص نمود , چون حتی سوختگی جزیی نیز ممکن است زیبایی گیاها ن زینتی را به طور چشمگیر کاهش دهد . محلول پاشی کود ها بر روی برگ گیاهان موجب جریان یافتن محلول کود روی برگ گردد و از روی آن به صورت قطرات چکه نماید در ان صورت موجب خارج شدن محلول کود از روی برگ ها می شود. موارد استفاده از کود دهی برگی محدود به شرایط ذیل می باشد.
1- برای حمایت از رشد گیاه در شرایط تنش ها مانند خشکی , دما خیلی پائین زمین یا درنتیجه حمله شدید انگل ها
2-برای توزیع عناصر به مقادیر خیلی کم , نظیر ریز مغذی ها
3- برای رفع سریع کمبود ها بویزه ریز مغذی ها
4- برای تغذیه گیاهان تازه نشا شده با سیستم ریشه در حال توسعه
این کاربرد برگی به طور موقت مشکل را برطرف می کند.
تغذیه برگی از بهترین،سریعترین وارزانترین روشهای تغذیه میباشدولیکن همواره باید باتغذیه خاکی یاتغذیه ازطریق ریشه توام باشد.
درتغذیه برگی یامحلول پاشیها،نیازهای غذایی گیاه کامل وسریع برطرف میگرددونیاز به مقدار ترکیب غذایی پایینی وجوددارد.درتغذیه برگی به ندرت کمبودی در گیاه مشاهده میشود.تغذیه توامان برگی وریشه ای تولید رانسبت به تغذیه ریشه ایه تنها تا سه برابر افزایش میدهد.
نکته 1:هرچه دزمصرفی پایینتردرنظرگرفته شودودفعات محلولپاشی افزایش یابد جذب بالاتری اتفاق میافتد.
نکته 2:تغذیه برگی باید درشرایط هوای خنک صورت پذیردوهنگام محلولپاشی از تشنه نبودن گیاه اطمینان حاصل کنیم.
نکته3:مطمئنادر تغذیه خصوصا تغذیه برکی درهوای آزادباید حساسیت بیشتری نسبت به محیط گلخانه بخرج داده شودچراکه در گلخانه اولا بدلیل تولید بالا نیازارقام کشت شده بالاترازکشت هوای آزاد است وثانیا درگلخانه بدلیل رطوبت نسبی بالا تحمل گیاه بالاترمیباشدولیکن حذف محلولپاشی درکشتهای هوای آزادبدلایل فوق کارصحیحی نمیباشدوتنهانیازبه دقت بیشتری دارد.
ظرفیت جذب برگها بسته به شرایط محیطی , گونه گیاهی , سن برگ , و برخی خواص برگ مانند داشتن کرک یا مواد مومی خیلی متفاوت است.
هر نوع کودی که در آب حل شود موجب افزایش شوری آن می گردد ,که بسته به خواص کود های شیمیایی مختلف این قابلیت حل کود تغییر می کند از این رو خطر گیاهسوزی وجود دارد.بنابراین لازم است از مقادیر کم آنها , که به حساست گیاهان زراعی مختلف بستگی دارد استفاده گردد.به طور کلی هرگز استفاده بیش از 500 گرم کود شیمیایی در هر 100 لیتر اب , معادل غلظت 0.5 % برای گیاهان زراعی بی خطر نیست , اگر چه بعضی گیاهان زراعی مثل گندم , ذرت , جو , سیب زمینی , کلم , چغند قند می توانند مقادیر بالاتر را تحمل نمایند.
عناصرغذایی باسرعت فوق العاده ای ازطریق برگ جذب گیاه میشونددرحالیکه ازطریق ریشه به آرامی جذب اتفاق می افتدوبعضا اینقدراین سرعت پایین است که عناصرتزریق شده به خاک،درخاک ترکیب جدیدی تشکیل داده،نه تنها مورداستفاده گیاه قرارنمی گیرند ،بلکه در محیط ریشه ایجاد مسمومیت مینمایند وبعضا ازجذب آب وسایر عناصر جلوگیری میکنند .در حالیکه در تغذیه برگی تنهادرصورتیکه دزمربوط به هرترکیب غذایی رعایت نشود مسمومیت وگیاه سوزی رخ میدهدوبه خاطرهمین حساسیت بالای دزمصرفیست که کشاورزان از تغذیه برگی به ندرت استفاده میکنند گرچه بسیاری،حتی متخصصین، از اهمیت تغذیه برگی غافلند.
تغذیه برگی درختان میوه:
اگرچه تغذیه یک فرایند منسجم وبرنامه ریزی شده است ولیکن از اونجایی که کشاورزی در ایران هنوز در عصراوره وفسفات خلاصه شده چند تا نسخه ضرب العجلی برای درختانی که زیر بار هستند خدمتتون ارایه میکنم:
محلولپاشی درختان میوه در بهارهمزمان با باز شدن اولین گلها باترکیبات کامل (میکرو+ماکرو)-تکرار:15روزبعد
تبصره:دراین مرحله از ترکیباتی استفاده میشود که اصطلاحا 202020 هستندیعنی ترکیب نیتروژن+فسفر+پتاسیم بطور مساوی وسهم هرکدوم 20%میباشد.
محلولپاشی درختان با پیدایش میوه های فندقه با ترکیب کامل
تکرار:هر15روز
ثبصره:دراین مرحله از ترکیبات پتاس بالا استفاده میشود یعنی ترکیباتی که درصد پتاسیم آنها نسبت به فسفروازت بالاتره.
نکته:محلولپاشی در وزش باد انجام نشود-محلولپاشی درصبح زود انجام شود(درغیراینصورت درعصر)-هنگام محلولپاشی از تشنه نبودن درخت اطمینان حاصل کنید
توضیح:دوترکیب فوق کلیه نیازهای گیاه را برطرف میکند تنهادرصورت مشاهده کمبودوتحت نظر گیاهپزشک اقدام به محلولپاشی تک عنصری نمایید چراکه افزایش غلظت بسیاری از عناصر موجب کاهش شدید جذب برخی دیگرازعناصرودرنتیجه برهم خوردن تعادل عناصردرگیاه میشود.
تغذیه کودی گیاهان زینتی
به کاربرد کود های شیمیایی روی گیاهان زینتی باید توجه خاص نمود , چون حتی سوختگی جزیی نیز ممکن است زیبایی گیاها ن زینتی را به طور چشمگیر کاهش دهد . محلول پاشی کود ها بر روی برگ گیاهان موجب جریان یافتن محلول کود روی برگ گردد و از روی آن به صورت قطرات چکه نماید در ان صورت موجب خارج شدن محلول کود از روی برگ ها می شود. موارد استفاده از کود دهی برگی محدود به شرایط ذیل می باشد.
1- برای حمایت از رشد گیاه در شرایط تنش ها مانند خشکی , دما خیلی پائین زمین یا درنتیجه حمله شدید انگل ها
2-برای توزیع عناصر به مقادیر خیلی کم , نظیر ریز مغذی ها
3- برای رفع سریع کمبود ها بویزه ریز مغذی ها
4- برای تغذیه گیاهان تازه نشا شده با سیستم ریشه در حال توسعه
این کاربرد برگی به طور موقت مشکل را برطرف می کند.
تغذیه برگی از بهترین،سریعترین وارزانترین روشهای تغذیه میباشدولیکن همواره باید باتغذیه خاکی یاتغذیه ازطریق ریشه توام باشد.
درتغذیه برگی یامحلول پاشیها،نیازهای غذایی گیاه کامل وسریع برطرف میگرددونیاز به مقدار ترکیب غذایی پایینی وجوددارد.درتغذیه برگی به ندرت کمبودی در گیاه مشاهده میشود.تغذیه توامان برگی وریشه ای تولید رانسبت به تغذیه ریشه ایه تنها تا سه برابر افزایش میدهد.
نکته 1:هرچه دزمصرفی پایینتردرنظرگرفته شودودفعات محلولپاشی افزایش یابد جذب بالاتری اتفاق میافتد.
نکته 2:تغذیه برگی باید درشرایط هوای خنک صورت پذیردوهنگام محلولپاشی از تشنه نبودن گیاه اطمینان حاصل کنیم.
نکته3:مطمئنادر تغذیه خصوصا تغذیه برکی درهوای آزادباید حساسیت بیشتری نسبت به محیط گلخانه بخرج داده شودچراکه در گلخانه اولا بدلیل تولید بالا نیازارقام کشت شده بالاترازکشت هوای آزاد است وثانیا درگلخانه بدلیل رطوبت نسبی بالا تحمل گیاه بالاترمیباشدولیکن حذف محلولپاشی درکشتهای هوای آزادبدلایل فوق کارصحیحی نمیباشدوتنهانیازبه دقت بیشتری دارد.
دیدگاه ها