در زراعت های مختلف قبل از کاشت و بعد از سبز شدن از کودهای ازته گوناگون استفاده می شود . تلفات ازت و خارج شدن آن از محیط ریشه راندمان کود ازته را کاهش می دهد. در برخی مزارع و شرایط محیطی از کود های ازته مصرف شده به مقدار خیلی کم مورد استفاده گیاه قرار می گیرد و مقدار زیادی از ازت کود به هدر می رود.
راندمان کود ازته به طور قابل توجه تحت تاثیر برخی خواص خاک ، شرایط اقلیمی زمان و نحوه مصرف کود قرار دارد. در فرایند نیترات زدایی ، ازت نیترات توسط باکتری های خاک به گاز ازت تبدیل می شود.
نیترات زدایی تحت شرایط خاک اشباع یا غرقاب صورت می گیرد. بیشترین هدر روی ازت از طریق فرایند نیترات زدایی اتفاق می افتد . سرعت فرایند نیترات زدایی در دمای خاک کمی بالای یخبندان کند و و در دمای بالای 15 درجه سانتی گراد خیلی سریع است. مقدار تلفات ازت در خاک غرقاب در ایام بهار ممکن است به مقدار 2 تا 5 کیلوگرم ازت در هکتار در روز برسد.
تثبیت ازت توسط میکروارگانیزم های خاک یک نوع تلفات موقتی ازت می باشد. میکروارگانیزم های خاک برای تجزیه بقایای گیاهی ، ازت موجود در خاک را مورد استفاده قرار می دهندو غلظت ازت خاک را پائین می آورند.
در خاک های دارای زهکشی ضعیف در فصول تابستان و اوایل پائیز تلفات ازت به صورت گاز در مدت چند روز بسیار زیاد می باشد.
با بهبود سیستم زهکشی خاک و استفاده از کود ازته به شکل امونیوم می توان سرعت نیترات زدایی را در حد پائین نگه داشت.
پس از مرگ میکروارگانیزم ها و تجزیه آنها ، ازت دوباره برای گیاه قابل استفاده می باشد. با مصرف کود ازته به شکل نواری و نزدیک به ریشه گیاه می توان ازت بیشتری را برای گیاه قابل استفاده نمودو ازت کمتری در اختیار میکروارگانیزم های خاک قرار داد.
ازت به شکل گاز آمونیاک نیز به هدر می رود. وقتی کود ازت آمونیومی مانند کود اوره در سطح زمین پخش گردد. این کود به گاز آمونیاک تبدیل شده و در هوا انتشار می یابد.
شکل دیگر تلفات ازت ، شستشوی نیترات از محیط ریشه به سمت پائین پروفیل خاک توسط حرکت آب می باشد. آبشویی نیترات در خاک های دارای بافت شنی و سبک خیلی سریع صورت می گیرد. مصرف سرک کود ازت در خاک های بافت با مصرف کود اوره در شرایط بارندگی یا آبیاری و یا با هر روشی کود اوره وارد خاک گردد می توان تبدیل آن به گاز را به حداقل رساند. سبک پس از بارش باران ،آبشویی ازت را می توان به حداقل رساند.
عوامل محیطی از قبیل دمای بالا، خشکی خاک ، PH بالا ، مقدار زیاد آهک یا کربنات کلسیم خاک می توانند به مقدار زیاد کود اوره را به گاز امونیاک تبدیل کنند.
راندمان کود ازته به طور قابل توجه تحت تاثیر برخی خواص خاک ، شرایط اقلیمی زمان و نحوه مصرف کود قرار دارد. در فرایند نیترات زدایی ، ازت نیترات توسط باکتری های خاک به گاز ازت تبدیل می شود.
نیترات زدایی تحت شرایط خاک اشباع یا غرقاب صورت می گیرد. بیشترین هدر روی ازت از طریق فرایند نیترات زدایی اتفاق می افتد . سرعت فرایند نیترات زدایی در دمای خاک کمی بالای یخبندان کند و و در دمای بالای 15 درجه سانتی گراد خیلی سریع است. مقدار تلفات ازت در خاک غرقاب در ایام بهار ممکن است به مقدار 2 تا 5 کیلوگرم ازت در هکتار در روز برسد.
تثبیت ازت توسط میکروارگانیزم های خاک یک نوع تلفات موقتی ازت می باشد. میکروارگانیزم های خاک برای تجزیه بقایای گیاهی ، ازت موجود در خاک را مورد استفاده قرار می دهندو غلظت ازت خاک را پائین می آورند.
در خاک های دارای زهکشی ضعیف در فصول تابستان و اوایل پائیز تلفات ازت به صورت گاز در مدت چند روز بسیار زیاد می باشد.
با بهبود سیستم زهکشی خاک و استفاده از کود ازته به شکل امونیوم می توان سرعت نیترات زدایی را در حد پائین نگه داشت.
پس از مرگ میکروارگانیزم ها و تجزیه آنها ، ازت دوباره برای گیاه قابل استفاده می باشد. با مصرف کود ازته به شکل نواری و نزدیک به ریشه گیاه می توان ازت بیشتری را برای گیاه قابل استفاده نمودو ازت کمتری در اختیار میکروارگانیزم های خاک قرار داد.
ازت به شکل گاز آمونیاک نیز به هدر می رود. وقتی کود ازت آمونیومی مانند کود اوره در سطح زمین پخش گردد. این کود به گاز آمونیاک تبدیل شده و در هوا انتشار می یابد.
شکل دیگر تلفات ازت ، شستشوی نیترات از محیط ریشه به سمت پائین پروفیل خاک توسط حرکت آب می باشد. آبشویی نیترات در خاک های دارای بافت شنی و سبک خیلی سریع صورت می گیرد. مصرف سرک کود ازت در خاک های بافت با مصرف کود اوره در شرایط بارندگی یا آبیاری و یا با هر روشی کود اوره وارد خاک گردد می توان تبدیل آن به گاز را به حداقل رساند. سبک پس از بارش باران ،آبشویی ازت را می توان به حداقل رساند.
عوامل محیطی از قبیل دمای بالا، خشکی خاک ، PH بالا ، مقدار زیاد آهک یا کربنات کلسیم خاک می توانند به مقدار زیاد کود اوره را به گاز امونیاک تبدیل کنند.
دیدگاه ها