عوامل تاثیر گذار در دستیابی به نتیجه مطلوب مصرف داروهای دامپزشکی

عوامل تاثیر گذار در دستیابی به نتیجه مطلوب مصرف داروهای دامپزشکی
شناخت کافی از ماهیت ارگانیسم های ایجاد کننده بیماری
شرایط لازم برای بروز بیماری
آشنایی با سنینی که بیشترین حساسیت میزبان به بروز بیماری وجود دارد
اطلاع از راه های صحیح انتخاب داروی مناسب
لزوم رعایت غلظت و دوره مصرف دارو
آگاهی از تاثیر پذیری داروها از یکدیگر و از شرایط
نتایج مصرف نادرست دارو ها
هزینه بیهوده
ظهور میکروارگانیسم های مقاوم به دارو
عوارض مختلف ناشی از متابولیسم دارو
اهداف استفاده از داروها در صنعت پرورش طیور
درمان بیماریهایی که با مصرف دارو بهبود یافته و یا از پیچیده شدن مشکلات ناشی از آن جلوگیری می شود .
پیشگیری از امراضی که ویژگیهای لازم جهت به کار بردن دارو با هدف پیشگیری را دارند .
تحریک رشد
اصول پیشگیری دارویی
داروی مناسب
میزان مناسب
زمان مناسب
مدت کافی
به کارگیری سایر روش ها در پیشگیری از بیماریها
خصایص بیماریهای قابل پیشگیری دارویی
بیماری به طور مکرر و مستمر در دوره های متوالی اتفاق افتاده باشد
امکان پیش بینی قریب به یقین وقوع بیماری وجود داشته باشد
توان بیماری در ایجاد خسارت
مقدار خطری که بیماری ایجاد می کند
عدم کارایی زیست درمان ها در پیشگیری
مکانیسم های عمومی فعالیت داروهای ضد میکروب
توقف ساخت دیواره سلولی
آسیب به غشاء سولی
جلوگیری از ساخت اسید نوکلئیک ( یا تخریب RNA/DNA )
جلوگیری از ساخت پروتئین
توقف ساخت دیواره سلولی به ترکیبات پروتئینی اصلی دیواره سلولی متصل و در آن تجمع می یابند و باعث نقص در دیواره سلولی می شود .
بیشترین تاثیر در ابتدای عفونت است .
روی گرم مثبت ها موثرترند .
معمولا باکتریوسید هستند .
مانند پنی سیلین ها : پنی سیلین G، آمپی سیلین ، آموکسی سیلین
مانند سفالوسپورین ها : سفالکسین ، سفوکسیتین ، سفتیوفور
آسیب به غشاء سولی
بر سطح میکروارگانیسم ها موثرند مانند شوینده ها
عمل به صورت انقطاع چربی های دولایه ای غشاء است
گرم منفی ها موثرترند
معمولا باکتریوسید یا فانگیسید هستند
مانند : پلی میکسین ها ( پلی میکسین B ) و آزول ها ( کتوکونازول)
جلوگیری از ساخت اسید نوکلئیک ( یا تخریب RNA/DNA )
با اتصال به آنزیم های مختلف باعث عدم ساخت اسید فولیک میشوند که در ایجاد اسید نوکلئیک لازم است .
معمولا باکتریوسید هستند .
مانند ریفامپین ، مترونیدازول ، سولفانامید ها ، تریمتوپریم
جلوگیری از ساخت پروتئین
با اتصال دارو به ریبوزوم های باکتری فعالیت می کند
معمولا باکتریوسید هستند
مانند تتراسایکلین ها ، ماکرولیدها ، آمفنیکل ها و لینکوزامین ها
گروه های اصلی داروهای موثر بر کلی باسیلوز یا مایکوپلاسموز یا هر دو
آمینوگلیکوزید ها : نئومایسین و اسپکتینومایسین
بتالاکتام ها : سفتیوفور
فلوروکینولون ها : دایفلوکساسین ، انروفلوکساسین
مهار کننده های فولات : سولفادیازین – تریمتوپریم
ماکرولیدها : اریترومایسین ، تایلوزین
پلی پپتیدها : کلستین
تتراسایکلین ها : اکسی تتراسایکلین و داکسیسایکلین
فومارات ها : تیامولین
نئومایسین :
- به دلیل جذب کم از دستگاه گوارش فاقد اثر سیستمیک است
- میتوان برای کنترل جمعیت E.coli در روده ها استفاده کرد
- در اسهال های کلی باسیلوزی موثر است
- در کنترل مایکوپلاسما نقشی ندارد
- دارو 5 روز پیش از کشتار باید قطع شود
اسپکتینومایسین :
- همراه با لینکومایسین به نام لینکوسپکتین عرضه می شود
- جهت پیشگیری و درمان مایکوپلاسموز- کلی باسیلوز ( مایکوپلاسموز پیچیده ) استفاده می شود .
- ماکرولیدها ، کلرامفنیکل و فلورفنیکل با این دارو آنتاگونیستند
دایفلوکساسین :
- بر اشریشیاکلی و مایکوپلاسما موثر است
- یک روز قبل از کشتار باید قطع شود
- کلر اضافی و یا پراکسید هیدروژن به آب اضافه نشود
انروفلوکساسین :
- بر اشریشیاکلی و مایکوپلاسما موثر است
- نه روز قبل از کشتار باید دارو قطع شود
- کاتیون ها دو یا سه ظرفیتی مثل آهن و کلسیم در جذب دارو تداخل ایجاد میکند
- با کلرامفنیکل ، تتراسایکلین ها و ماکرولیدها آنتاگونیست است
اکسی تترا سایکلین
- به دو صورت محلول در آب و مخلوط در دان وجود دارد
- مصرف همزمان اکسی تتراسایکلین با کینولون ها ، پنی سیلین ، استرپتومایسین ، باسیتراسین ، نئومایسین ، اریترومایسین و جوش شیرین منع دارد
- با یون های کلسیم ، منیزیم ، سدیم ، و آهن ناسازگاری دارد
- می تواند انتخاب مناسبی برای نوبت دوم پیشگیری دارویی از کلی باسیلوز و مایکوپلاسموز باشد
عوامل درمانی با منشاء طبیعی
دارا بودن منشاء طبیعی
تمایل تولید کننده به استفاده از این مواد به جای داروهای شیمیایی
شامل مواد معدنی (زئولیت ها) ، مواد آلی (اسیدهای ارگانیک،عصاره ها و اسانس ها) و بعضی باکتری ها و ویروسها و مخمرها و ...
میکروارگانیسم های مفید : پروبیوتیک
پروبیوتیک : حذف رقابتی میکروارگانیسم های بیماریزا از قسمت های مختلف دستگاه گوارش
PROBIOTICS
زیست درمان ها از طرق مختلف می توانند از عفونت یا بیماری توسط میکروارگانیسم های بیماریزا در بدن میزبان جلوگیری نمایند
محل استقرار : قسمت های مختلف دستگاه گوارش
به عبارتی آنتاگونیست عوامل بیماریزا هستند
پیش از مصرف باید نسبت به زنده بودن آنها مطمئن بود
حفظ بقای آن در بدن ضروری است
لاکتو باسیل ها قدیمی ترین و معروف ترین میکروب های به کار رفته در پروبیوتیک ها هستند
لاکتو باسیلوس اسیدوفیلیس ، بولگاریس ، سلوبیوس ، لاکتیس
استرپتوکوکوس اینترمدیوس ، ترموفیلیس ، لاکتیس
بیفیدیوباکتریوم ترموفیلوم ، بیفیدیوم
انتروکوکوس فاسیوم
باسیلوس سوبتیلیس ، لیشنی فورمیس
کاندیدا اپینوپسی ، ساکارومایسس بولارجی ، آسپرژیلوس نیگر ، آسپرژیلوس اریزا
PREBIOTICS
فراورده حاوی مواد غیر قابل متابولیزه شدن یا با متابولیسم آهسته به حساب می آیند که از طرق مختلف موجب افزایش انتخابی رشد یک باکتری یا گروهی از باکتریهای خاص شده و یا موجب افزایش فعالیت های متابولیکی آن ها میشود
بعضی پری بوتیک ها محصول بعضی از پروبیوتیک ها هستند
لاکتوباسیل ها اسید لاکتیک لاکتولوز
ماست ارزانترین ، در دسترس ترین و ساده ترین پری و پرو بیوتیک است . به دلیل داشتن استرپتوکوکوس ها و اسید لاکتیک
اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه مانند اسید استیک ، پروپیونیک
باکتریوفاژها
ویروسهای کوچکی هستند که به عنوان کنتل کننده طبیعی رشد باکتریهای هدف عمل میکند
با حمله به باکتری و عبور از دیواره سلولی باعث مرگ باکتری می شوند
نخستین بار در سال 1925 در مورد فاژهای سالمونلا پولوروم مورد توجه قرار گرفت
در سالهای اخیرمدارکی مبنی بر فعالیت سرکوب کنندگی ایمنی از برخی از باکتریوفاژها به دست آمده است
مکانیسم های اثربخشی پروبیوتیک ها
نقش اصلی پروبیوتیک ها تامین میکروفلور مفید برای دستگاه گوارش است
الف : تاثیرات آنتاگونیستی میکروفلور با ارگانیسم های بیماریزا ( شاید باعث تولید مواد ضد باکتریایی توسط میکروفلور شود )
ب : رقابت با عوامل بیماریزا برای مواد غذایی
ج : رقابت با ارگانیسم های بیماریزا بر سر چسبیدن به جایگاه های اتصال باکتری (مخاط دستگاه گوارش)
د : تاثیر بر کارایی سیستم ایمنی میزبان مخصوصا لاکتوباسیل ها
مکانیسم های اثربخشی پری بیوتیک ها
به عنوان منبع غذایی برای بعضی پروبیوتیک ها
نقش ممانعت کنندگی بر استقرار و فعالیت بعضی عوامل بیماریزا
تغییر ph با افزایش اسیدیته دستگاه گوارش
دکتر رضا رحیمی