تغذیه برگی به عنوان یک تامین کننده تکمیلی عناصر کم مصرف و پر مصرف ، هورمونهای گیاهی ، محرکهای رشد و سایر عناصر مفید استفاده شده است . تاثیر کود دهی برگی در افزایش محصول ، مقاومت به بیماریها و آفات و بهبود مقاومت به خشکی و نیز افزایش کیفیت محصول مشاهده شده است . پاسخ گیاه به کود دهی برگی بستگی به گونه گیاه ، شکل کود ، غلظت کود ، دفعات کاربرد کود و مرحله رشدی گیاه دارد . ترکیب کودی مورد استفاده در کود دهی برگی معمولا بر اساس مرحله رشدی گیاه یا میوه تنظیم می شود . کود دهی برگی هم چنین برای کمک به گیاه در ترمیم شوک های ناشی از انتقال از مرحله نشایی ،آسیب تگرگ و سایر عوارض ناشی از شرایط آب وهوایی سخت بکار برده می شود . در هر حال این میزان تاثیر معمولادر شرایط واقعی قابل دسترسی نیست . اغلب عدم موفقیت در تغذیه برگی ناشی از عدم توجه به اصول کاربرد برگی کود است . (به اصول تغذیه برگی در زیر توجه کنید ) سایر دلایل عدم موفقیت شامل استفاده از ترکیب نادرست یا ترکیب درست در زمان نامناسب است . تصمیم گیری درباره مواد مورد استفاده در محلولپاشی برگی ونیزمرحله رشدی گیاه برای محلولپاشی به همان اندازه که یک علم بشمار میرود یک هنر نیز هست . بدلیل آسیب پذیری نتایج تحقیقات و آزمایشات کاربرد مزرعه ای تغذیه برگی ، اظهار نظر روی مفید بودن آن هم در سیستم کشاورزی مرسوم وهم در سیستم های جایگزین متغیر است.
در هرحال یک اجماع جمعی درمورد عدم جایگزینی این روش با برنامه کود دهی خاکی متداول وجود دارد. برای پایدارترشدن عملیات مزرعه ای ، روش کاربرد برگی باید همراه با استفاده از برخی ترکیبات کمپوست و ایجاد تناوب با حبوبات باشد .یکی از مزایای تبلیغ شده در باره کود دهی برگی ، بالا بردن امکان جذب مواد مغذی از خاک می باشد . این تفکر از آن جا ناشی شده که کود دهی برگی موجب می شود گیاه مواد قندی و سایر مواد مترشحه بیشتری را از طریق ریشه به ریزوسفر ترشح کند . جمعیت میکرو ارگانیزمها ی مفید در منطقه ریشه بواسطه افزایش دسترسی به این مواد مترشحه زیاد میشود. در طی این چرخه همراه با افزایش فعالیتهای بیولوژیکـ ، دسترسی به مواد مغذی ، کنترل کننده های بیوشیمیایی بیماریها و ویتامین ها و نیز سایر فاکتورهای مفید برای گیاه نیز زیاد میشود. این یک دلیل اساسی و منطقی برای تفکر استفاده از روش کوددهی برگی درکشاورزی ارگانیک در مقابل فلسفه “تغذیه خاک نه تغذیه گیاه” میباشد.
در صورت استفاده از روش کوددهی برگی بر روی گونه های وسیعی از محصولات ملاحظه میشودصرفه اقتصادی آن عموما در محصولات باغی بیشتر از محصولات زراعی است . این به آن دلیل است که محصولات باغی ارزش بالاتری دارند و میزان مواد مغذی در آنها با دقت بیشتری کنترل میشود .به طور مثال در حال حاضر محلولپاشی برگی به صورت عمومی برای اصلاح کمبود روی در انگور ،کنترل لکه تلخی و چوب پنبه ای شدن در سیب ونیز بعنوان مکمل تغذیه ای در توت فرنگی توصیه میشود. بطور کلی جنبه اقتصادی کوددهی برگی بستگی داردبه: اول، چگونگی کاربرد موفقیت آمیز آن دوما، وجود یا عدم وجود راهکارهای اقتصادی تر از آن .
کوددهی برگی و مقاومت به آفات
یک اعتقاد اصولی در کشاورزی ارگانیک وجوددارد که تغذیه مناسب محصول موجب بروز مقاومت طبیعی به حشرات، آفات و ارگانیسمهای بیماریزا خواهد شد. در حالیکه بیشتر کاربر ان به طور سنتی سعی در رسیدن به تغذیه متعادل از طریق مدیریت مستقیم بر روی خاک (تغذیه خاکی) هستنداغلب طرز فکرهای متعددی در خصوص رابطه بین مقاومت به آفات و تغذیه گیاه وجوددارد. برخی پیشنهاد میکنند که تغذیه مناسبتر گیاهان حتما منجر به توانایی بهتر برای تحمل آفات و بیماریها میشود. اما این امر موجب ایجاد مقاومت نخواهد شد.برخی دیگر هر گونه ارتباط بین تغذیه گیاه و شیوع آفات را تکذیب میکنند.
برخی مدارک درباره وجود ارتباط بین مشکل آفات وعدم تعادل مواد مغذی وجوددارد.به طور مثال :وجود نیتروژن زیاددر محلول خاک،نیترات وآب محتوی سلول گیاهی را افزایش میدهد. این موضوع باعث افزایش جمعیت شته ها که از شیره گیاهی تغذیه میکنند میشود.
بر اساس یک نظریه عمومی در صورتیکه شیره گیاهی دارای مواد جامد زیادی باشد (که تحت عنوان بریکس اندازه گیری میشود)برای حشراتی که از آن تغذیه می کنند طعمه خوبی نخواهد بود. البته تحقیقات روی این مطلب محدود بوده و قطعیت ندارد . به طور مثال یک مطالعه در کالیفرنیا ، وبرای پیداکردن یک ارتباط بین بریکس شیره گیاهی انگور تجارتی و وجود زنجره با شکست مواجه شد. برای جزییات بیشتر درموردچگونگی تغذیه برگی برای افزایش مواد جامد شیره گیاهی به بخش “فرمولاسیون محلولپاشی برگی” مراجعه کنید. برخی حامیان کوددهی برگی ملاحظه کردند که این روش یک وسیله موثر برای تحریک سیستم دفاعی طبیعی گیاهان است. امروزه مطالعات محدودتری انجام میشود اما برخی نتایج مثبت اثبات شده است. مطالعه ای درفلسطین اشغالی که در خصوص محلولپاشی برگی فسفات روی ذرت بوده ، افزایش مقاومت در مقابل برخی بیماریها را در ذرت نشان داده است. برای مرور بیشتر در مورد مطالعات و فرضیه ها ی مرتبط با شیوع آفت و حاصلخیزی مقاله آقای gary zimmerبا عنوان “آفات محصول و حاصلخیزی ، آیا رابطه ای هست؟”توصیه میشود.
اصول تغذیه برگی
برای آنکه کوددهی برگی موثر واقع شود برخی رهنمودهای زیر باید بکار بسته شود:
* برای بهره وری بیشتر وجلوگیری از آسیب به محصول ، تهیه محلول بسیار رقیقی از فرمول کودی توصیه میشود. گاهی استفاده از یک یا نصف فنجان از ماده موثره برای هر ایکر (4047 متر مربع) برای بدست آوردن پاسخ مطلوب مورد نیاز میباشد. محلولهای با غلظت بالا بویژه آنهایی که بر پایه نمکهای معدنی هستند احتمال دارد سوزش برگی ایجاد کنند . این امر بویژه در مورد نمکهای کلرید مصداق دارد .(مانند کلرید پتاسیم )
* phمحلول مصرفی باید در حد خنثی وبین(5/8-5/5) باشد . در صورت نیاز به تغییر phمحلول میتوان از اسید ضعیفی مثل سرکه جهت افزایش اسیدیته و یا کربنات سدیم برای کاهش اسیدیته استفاده کرد .
* علاوه بر ph نوع آب مصرفی در محلولپاشی را نیز مد نظر قرار دهید :
- پاک بودن آب: ذرات ریز و نامحلول می تواند بسرعت نازلها را مسدود کند حتی محلولهایی که بخوبی تهیه شده اند و از صافی رد شده اند می توانند در صورت وجود مواد معلق (سوسپانسیون ) زیاد موجب گرفتگی شوند .
- آلودگیهای شیمیایی وبیماریزا : برخی از منابع آب آلودگی دارند و نباید برای تغذیه برگی استفاده شوند . در صورتیکه در مورد وجود ارگانیزمهای بیماری زا مشکوک بودید میتوان براحتی آب را با مقدار کمی پر اکسید هیدروژن گندزدایی کرد.
- کلرین : کلر زنی آب باکتریهای مضر را از بین نمی برد . اما در عین حال می تواند ارگانیز مهای مفید را نیز از بین ببرد . قبل از استفاده اجازه دهید آب در تانکر رو باز به مدت یک شب بماند ، آب دکلرینه شده (بدون کلر ) و برای ترکیبات دارای موجودات زنده مفید بی ضرر خواهد بود .
* بهترین تاثیر محلول پاشی زمانی است که محلول بصورت ریز مه پاشی شود . که این عمل را میتوان از طریق افزایش فشار محلول پاش یا با استفاده از پمپهای بوم دار با نازلهای واژگون که محلول را با زاویه 45 درجه روی گیاه می پاشند انجام داد .
* عملیات محلولپاشی باید در زمانی که هوا آرام است و سرعت باد در حد اقل است انجام گیرد که این امر بویژه زمانی که از مه پاشها استفاده می شود موجب میشود محلول براحتی روی برگ پاشیده شود .
* اگر محلول سطح زیرین برگ را هم پوشش دهد باعث افزایش جذب خواهد شد این امر زمانی دارای اهمیت است که روزنه های بیشتری در زیر برگ وجود داشته باشد .
* همیشه کوددهی برگی را تا رسیدن هوا به 80 درجه فارنهایت(27º) یاکمتر به تاخیر بیاندازید جذب در درجات حرارت بالاتر بسیار ضعیف است چون روزنه های گیاه در حرارتهای بالا بسته است . برخی از محلول پا شیهای خیلی موثر تغذیه برگی در موقع عصر یا صبح خیلی زود انجام می گیرد . زمانیکه حرارت بسیار مطلوب ووزش باد در حداقل است .
* در شرایط آب وهوایی مرطوب جذب بیشتری اتفاق می افتد . .وجود شبنم زیاد در روی برگها ، تغذیه برگی را تسهیل میکند . افزودن مواد چسبنده به محلول ،سطح کشش روی برگ را کاهش داده و باعث افزایش جذب میشود .
* به احتمال اثر متقابل ترکیبات محلول کود برگی توجه کنید . برخی مواد با هم ناسازگار هستند و نباید با هم مخلوط شوند . آنها ممکن است رسوب ایجاد کنند که باعث گرفتگی نازلها می شوند . بر چسب روی خیلی از محصولات در مورد احتمال نا سازگاری آنها با سایر مواد هشدار لازم را میدهند . اگر هیچ گونه اطلاعاتی در دسترس ندارید مقداری از مواد را در یک شیشه با آب مخلوط کنید و آن را تکان دهید اگر هیچگونه رسوبی ندیدید مشکلی برای محلولپاشی ندارید . برای آسودگی و صرفه جویی هزینه ، کودهای برگی را میتوان با حشره کشها نیز مخلوط کرد . با خواندن بر چسب تولیدات ونیز آزمایش تست رسوب از عدم ناسازگاری مطمئن شوید.
کاربرد تکنولوژیهای جدید در کود دهی برگی :
دو تکنولوژی جدید برای کود دهی برگی معرفی شده است . اولین روش محلولپاشی الکترواستاتیک است که ذرات اسپری شده را باردار کرده و باعث میشود آنها بسهولت روی برگ بچسبند . روش دوم که بنام sonic bloom شناخته شده از امواج صوتی برای افزایش جذب مواد مغذی استفاده میکند .برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد محلول پاشی الکترو استاتیک با کارخانه سازنده آن تماس بگیرید . برای اطلاعات بیشتر در sonic bloom با آدرس ATTRAتماس بگیرید
فرمولاسیون محلول پاشی برگی:
متاسفانه اغلب کود دهی برگی بدون داشتن هدف روشنی انجام می شود برخی از تولید کنندگان بوسیله بازاریابها متقاعد میشوند که محلول پاشی یک ترکیب ویژه برای محصولشان مفید خواهد بود .تغذیه برگی نیاز دارد که بعنوان یک روش اتفاقی تلقی نشود . راههای متعددی برای تعیین نیاز به کود دهی ، مفید بودن آن ،و موادی که باید بکار برده شود وجود دارد. دامنه این روشها از رویکرد های تجزیه ای متداول تا برخی که بوسیله روشهای غیر علمی توجیه میشوند ،گسترده است . برخی رویکردها که برای کشاورزان مفید است در اینجا بحث میشود .
تاریخچه کمبودها یا علائم :
در مناطقی که تو لید محصول به طور متناوب انجام میشود و نیز در جاهاییکه اثرات متقابل خاک و برخی محصولات مطالعه شده، کمبود برخی مواد مغذی قابل پیش بینی است . جاییکه این کمبودها باعث بلوکه شدن مواد مغذی و میکروالمانها میشوند کود دهی برگی اغلب وسیله ای مفید برای اصلاح کمبود ها بشمار میرود . به طور مثال تغذیه برگی بطور روتین در برخی مناطق برای مدیریت کمبود روی در گردو استفاده میشو.د . همچنین محلول پاشی کلسیم اغلب برای جلوگیری از پوسیدگی انتهای گل گوجه فرنگی توصیه میشود .
تصمیم برای محلول پاشی در چنین مواردی اساسا به استناد آزمایشات قبلی میباشد و اغلب با اطلاعات آزمایش خاک یا مشاهده علائم مزرعه ای تقویت میشود .
آزمایش بافت گیاهی :
آزمایش مواد مغذی برگ قابل اعتمادتر از علائم گیاهی یا آزمایش خاک برای اثبات وجود کمبود ها است .بهر حال میتوان با همه یا بدون همه آنها کار کرد .
در مزارع وسیع محصولات باغبانی با ارزش زیاد ، مثل گردو های تجاری و گوجه فرنگی انجام آزمایش بافت یک امر معمول است . شاید این متداول ترین وسیله پذیرفته شده برای تشخیص کمبود مواد مغذی باشد . مناسب بودن تغذیه برگی بعنوان یک روش اصلاحی معمولا به نوع ماده مغذی دارای کمبود بستگی دارد .به عنوان مثال در کمبودهای میکرو المانها محلول پاشی برگی بیشتر استفاده میشود تا زمانیکه ما کمبود موادی مثل نیتروژن ، فسفات ، یا پتاس را داریم . بیشتر آزمایشگاهها ی تجزیه خاک آزمایشات یرگی را توصیه میکنند . به طور نمونه دانشگاه آرکانزاس یک برنامه ویژه در تجزیه برگی ذغال اخته دارد که یک محصول با ارزش در منطقه بشمار میرود . باید بدانیم که یک آنالیز دقیق برگی بستگی به یک نمونه برداری خوب دارد .
رفرکتومتر (دستگاه انکسار سنج ):
وسیله ای که برخی تولید کنندگان آن را در تغذیه برگی مفید یافته اند دستگاه رفرکتومتر است . رفرکتومتر دستگاهی با قیمت کم و قابل حمل است که مواد جامد محلول در شیره گیاهی را (عموما قند ها را ) بوسیله اندازه گیری میزان شکست نور تابیده شده به محلول اندازه گیری میکند .
در صد بالای مواد جامد موجود ، موجب تغذیه بهتر گیاه میشود . شواهد جدید توضیح دهنده بسیاری از مسائل در باره وجود ارتباط بین تغذیه برگی با بریکس بالا و مقاومت در برابر آفات است .
روش استفاده از رفرکتومتر در تغذیه برگی نسبتا ساده است . ابتدای کار با عصاره گیری از یک یا چند نمونه از محصول شروع میشود این کار با له کردن یا فشردن برگها یا ساقه نمونه با یک وسیله مثل سیر خرد کن یا وسایل مشابه دیگر انجام میشود . عصاره تهیه شده را در رفرکتومتر برای انجام اندازه گیری و ثبت نتیجه قرار دهید . سپس از یک وسیله اسپری کننده برای مرطوب کردن یک نمونه کوچک از برگ محلولپاشی شده استفاده کنید بعد از مدت کوتاهی شیره آن را خارج و توسط دستگاه اندازه گیری کنید . اگر بریکس آن افزایش یافته باشد تغذیه برگی بوسیله این مخلوط قابل توصیه است . با آزمایش چند نمونه از مخلوط های موجود شما میتوانید بهترین ترکیب برای محلول پاشی را مشخص کنید . البته یک نمونه شامل آب خالص نیز بعنوان شاهد باید در همان زمان برای کاهش تاثیر هر گونه تغییرات بدلایلی غیر از کوددهی داشته باشید .
استفاده از رفرکتومتر در میان طرفداران تئوری REAMS BIOLOGIC IONIZATIONبه اندازه افراد معتقد به سیستم های جایگزین جدید در کشاورزی عمومیت دارد . در هر حال این روش با وجودیکه هنوز به اندازه کافی تحقیق نشده به طور گسترده پذیرفته شده است .
برای اطلاعات بیشتر در مورد رفرکتومتر و استفاده از آن در تغذیه برگی و مدیریت محصول به بخش 14و15 هند بوک کشاورزی غیر سمی نوشته ویلد و وارد و همچنین بخش 16 و ضمیمه 1و3 کتاب علوم کشاورزی نوشته اندرسون مراجعه کنید .
یک منبع خوب ONLINEبنام استفاده از رفرکتومتر برای آزمایش کیفیت میوه ها و سبزیجات نیز وجود دارد .
ترکیب کودی برای کوددهی برگی:
کودهای سنتتیک ( مصنوعی) :
بیشتر مواد کودی قابل حل متداول ، میتوانند برای کوددهی برگی مورد استفاده قرار گیرند .مخلوطهای مایع و فرمولاسیونهای پودر قابل حل به ترکیبات محلول در آب ( که حاوی اندکی از آلاینده ها نیز هستند) ترجیح داده می شوند . در هر حال برای کاهش آسیب های گیاهی باید از کود های حاوی مقدار قابل توجهی از کلرین اجتناب کرد . توجه داشته باشید که استفاده از کود های سنتتیک در محصولات ارگانیک مجاز نیست .
کود های آلی:
کودهای تهیه شده از ماهی (امولسیون ماهی یا پودر ماهی ) و جلبک دریایی (پودر محلول جلبک دریایی یا عصاره جلبک دریایی ) بعنوان رایج ترین تغذیه کننده های برگی در محصولات آلی بشمار میروند که بطور جدا گانه و یا بطور ترکیبی بکار برده میشوند .
اطلاعات در مورد این کود ها قابل دسترس است ، هر دوی آنها عموما طی سالیان گذشته استفاده می شدند .
هند بوک کشاورزی سالم اطلاعاتی در مورد استفاده از کودهای تهیه شده از ماهی در تغذیه برگی وهم در کاربرد خاکی به خوانندگان ارائه نموده است .
کتا بهای مختلف آقای لی فرایر، مثل باغبانی بیو (bio gardeners bible)منابع خوبی در مورد کود ماهی هستند .
در مورد نوعی جلبک قهوه ای بزرگ بنام kelpنیز جزئیات ومنابع خوبی در ATTRA وجود دارد.
بدلیل وجود ترکیبات مغذی و نیز خواص ضد بیماری ، عصاره ها (دم کرده های گیاهی ) بعنوان یک محلول مفیدبرای برگ پاشی در بین مردم شناخته شده است. برای اطلاعات بیشتر در باره کمپوست گیاهی به راهنمای کمپوست گیاهی نوشته اینگهام مراجعه کنید . سایر مواد ارگانیک محلول و آنهایی که بسهولت ساخته می شوند مثل خون خشک شده ، فضولات خفاش ، فضولات کرم ها، کود عصاره گیاهی ، نمکهای معدنی، ملاس قند ، شیر ، ویتامین B، عصاره گیاهی برخی گیاهان مثل گزنه یا گیاه دم اسبی نیز برای محلولپاشی برگی بکار برده میشود.
پیوستهای متعددی تهیه شده اند که جزئیات بیشتری در مورد اینها وسایر ترکیبات مناسب برای کود دهی برگی را به خوانندگان ارائه می نمایند.
هم چنین دراین زمینه مقاله آقای کانتیزانو با عنوان”چه چیز برای تغذیه برگی بکار ببریم ؟” مطالببسیار آموزنده ومفیدی دارد. این مقاله در باره منابع ویژه تولید کود های برگی ونیز توصیه های عمومی در خصوص نحوه بکارگیری بحث نموده است.
کوددهی برگی در کشاورزی ارگانیک:
تولید کنندگان ارگانیک باید موقع خرید کودهای تغذیه برگی مراقب باشند . همه محصولات تایید شده کاملا پاک نیستند . بعضی با مواد کودی معمولی مخلوط شده اند . برخی محرکها ، بیو کاتالیستها ، وسایر مواد ممنوعه که حاصل مهندسی ژنتیک هستند ، نیز ممکن است وجود داشته باشند .
تولید کنندگان محصولات ارگانیک باید در موقع استفاده از کودهای تولید شده برپایه عصاره های گیاهی مراقب باشند برخی مقررات در مورد زمان استفاده از این نوع کودها وزمان برداشت محصول محدودیتهایی وضع نموده اند .
دست کاری کودهای تغذیه برگی:
شیوه عمل در کوددهی برگی میتواند روی گل دهی ، میوه دهی، اندازه میوه ، میزان رشد رویشی ، و سایر مشخصات گیاهی تاثیر داشته باشد. تولید کنندگان سبزی وعلوفه با انتخاب دقیق ترکیبات کوددهی برگی می توانند به رشد سریع وعملکرد بالاونیز افزایش باروری دست یابد. این تفکردر میان کشاورزان معمولی بطور قابل قبولی پذیرفته شده است .
بسیاری از تولید کنندگان مرکبات متوجه شده اند با استفاده از تغذیه برگی گیاه با کودهای مخلوط پتاس ونیترات (که رشد رویشی گیاه را افزایش میدهند ) میتوانند اندازه میوه را افزایش دهند.
بطور معمول مخلوط های کودی حاوی پتاسیم ونیترات وکلسیم و کلرین و برای افزایش رشد رویشی و اندازه میوه بکار برده میشوند . مخلوط های حاوی نیتروژن وفسفر ، سولفور ، ومنگنز تبدیل به میوه و باروری بذر را افزایش میدهند .
زمانیکه این دانسته ها به کشاورزان تواناییهای مدیریتی بیشتری میدهد ، آنها نباید اقدام به دست کاری زیاد ترکیبهای کودی نمایند . هریک از محصولات (بویژه محصولات باغی ) به مقدار معینی از مواد افزایش دهنده رشد رویشی یا افزایش دهنده های محصول در طی فصل رشد ، نیاز دارند.
تنظیم نادرست زمان یا تلاش برای افزایش حداکثر مقدار مواد ، ترکیب کودی ، میتواند نتایج مایوس کننده ای در برداشته وهزینه بر نیز باشد. هم چنین توجه داشته باشید اینگونه دستکاری ها بویژه برای محصولات ارگانیک گواهی شده که سعی میشود با مقدار بسیاری کمی از کودهای محلول تولید شوند، میتواند مشکل ساز باشند .
در هرحال یک اجماع جمعی درمورد عدم جایگزینی این روش با برنامه کود دهی خاکی متداول وجود دارد. برای پایدارترشدن عملیات مزرعه ای ، روش کاربرد برگی باید همراه با استفاده از برخی ترکیبات کمپوست و ایجاد تناوب با حبوبات باشد .یکی از مزایای تبلیغ شده در باره کود دهی برگی ، بالا بردن امکان جذب مواد مغذی از خاک می باشد . این تفکر از آن جا ناشی شده که کود دهی برگی موجب می شود گیاه مواد قندی و سایر مواد مترشحه بیشتری را از طریق ریشه به ریزوسفر ترشح کند . جمعیت میکرو ارگانیزمها ی مفید در منطقه ریشه بواسطه افزایش دسترسی به این مواد مترشحه زیاد میشود. در طی این چرخه همراه با افزایش فعالیتهای بیولوژیکـ ، دسترسی به مواد مغذی ، کنترل کننده های بیوشیمیایی بیماریها و ویتامین ها و نیز سایر فاکتورهای مفید برای گیاه نیز زیاد میشود. این یک دلیل اساسی و منطقی برای تفکر استفاده از روش کوددهی برگی درکشاورزی ارگانیک در مقابل فلسفه “تغذیه خاک نه تغذیه گیاه” میباشد.
در صورت استفاده از روش کوددهی برگی بر روی گونه های وسیعی از محصولات ملاحظه میشودصرفه اقتصادی آن عموما در محصولات باغی بیشتر از محصولات زراعی است . این به آن دلیل است که محصولات باغی ارزش بالاتری دارند و میزان مواد مغذی در آنها با دقت بیشتری کنترل میشود .به طور مثال در حال حاضر محلولپاشی برگی به صورت عمومی برای اصلاح کمبود روی در انگور ،کنترل لکه تلخی و چوب پنبه ای شدن در سیب ونیز بعنوان مکمل تغذیه ای در توت فرنگی توصیه میشود. بطور کلی جنبه اقتصادی کوددهی برگی بستگی داردبه: اول، چگونگی کاربرد موفقیت آمیز آن دوما، وجود یا عدم وجود راهکارهای اقتصادی تر از آن .
کوددهی برگی و مقاومت به آفات
یک اعتقاد اصولی در کشاورزی ارگانیک وجوددارد که تغذیه مناسب محصول موجب بروز مقاومت طبیعی به حشرات، آفات و ارگانیسمهای بیماریزا خواهد شد. در حالیکه بیشتر کاربر ان به طور سنتی سعی در رسیدن به تغذیه متعادل از طریق مدیریت مستقیم بر روی خاک (تغذیه خاکی) هستنداغلب طرز فکرهای متعددی در خصوص رابطه بین مقاومت به آفات و تغذیه گیاه وجوددارد. برخی پیشنهاد میکنند که تغذیه مناسبتر گیاهان حتما منجر به توانایی بهتر برای تحمل آفات و بیماریها میشود. اما این امر موجب ایجاد مقاومت نخواهد شد.برخی دیگر هر گونه ارتباط بین تغذیه گیاه و شیوع آفات را تکذیب میکنند.
برخی مدارک درباره وجود ارتباط بین مشکل آفات وعدم تعادل مواد مغذی وجوددارد.به طور مثال :وجود نیتروژن زیاددر محلول خاک،نیترات وآب محتوی سلول گیاهی را افزایش میدهد. این موضوع باعث افزایش جمعیت شته ها که از شیره گیاهی تغذیه میکنند میشود.
بر اساس یک نظریه عمومی در صورتیکه شیره گیاهی دارای مواد جامد زیادی باشد (که تحت عنوان بریکس اندازه گیری میشود)برای حشراتی که از آن تغذیه می کنند طعمه خوبی نخواهد بود. البته تحقیقات روی این مطلب محدود بوده و قطعیت ندارد . به طور مثال یک مطالعه در کالیفرنیا ، وبرای پیداکردن یک ارتباط بین بریکس شیره گیاهی انگور تجارتی و وجود زنجره با شکست مواجه شد. برای جزییات بیشتر درموردچگونگی تغذیه برگی برای افزایش مواد جامد شیره گیاهی به بخش “فرمولاسیون محلولپاشی برگی” مراجعه کنید. برخی حامیان کوددهی برگی ملاحظه کردند که این روش یک وسیله موثر برای تحریک سیستم دفاعی طبیعی گیاهان است. امروزه مطالعات محدودتری انجام میشود اما برخی نتایج مثبت اثبات شده است. مطالعه ای درفلسطین اشغالی که در خصوص محلولپاشی برگی فسفات روی ذرت بوده ، افزایش مقاومت در مقابل برخی بیماریها را در ذرت نشان داده است. برای مرور بیشتر در مورد مطالعات و فرضیه ها ی مرتبط با شیوع آفت و حاصلخیزی مقاله آقای gary zimmerبا عنوان “آفات محصول و حاصلخیزی ، آیا رابطه ای هست؟”توصیه میشود.
اصول تغذیه برگی
برای آنکه کوددهی برگی موثر واقع شود برخی رهنمودهای زیر باید بکار بسته شود:
* برای بهره وری بیشتر وجلوگیری از آسیب به محصول ، تهیه محلول بسیار رقیقی از فرمول کودی توصیه میشود. گاهی استفاده از یک یا نصف فنجان از ماده موثره برای هر ایکر (4047 متر مربع) برای بدست آوردن پاسخ مطلوب مورد نیاز میباشد. محلولهای با غلظت بالا بویژه آنهایی که بر پایه نمکهای معدنی هستند احتمال دارد سوزش برگی ایجاد کنند . این امر بویژه در مورد نمکهای کلرید مصداق دارد .(مانند کلرید پتاسیم )
* phمحلول مصرفی باید در حد خنثی وبین(5/8-5/5) باشد . در صورت نیاز به تغییر phمحلول میتوان از اسید ضعیفی مثل سرکه جهت افزایش اسیدیته و یا کربنات سدیم برای کاهش اسیدیته استفاده کرد .
* علاوه بر ph نوع آب مصرفی در محلولپاشی را نیز مد نظر قرار دهید :
- پاک بودن آب: ذرات ریز و نامحلول می تواند بسرعت نازلها را مسدود کند حتی محلولهایی که بخوبی تهیه شده اند و از صافی رد شده اند می توانند در صورت وجود مواد معلق (سوسپانسیون ) زیاد موجب گرفتگی شوند .
- آلودگیهای شیمیایی وبیماریزا : برخی از منابع آب آلودگی دارند و نباید برای تغذیه برگی استفاده شوند . در صورتیکه در مورد وجود ارگانیزمهای بیماری زا مشکوک بودید میتوان براحتی آب را با مقدار کمی پر اکسید هیدروژن گندزدایی کرد.
- کلرین : کلر زنی آب باکتریهای مضر را از بین نمی برد . اما در عین حال می تواند ارگانیز مهای مفید را نیز از بین ببرد . قبل از استفاده اجازه دهید آب در تانکر رو باز به مدت یک شب بماند ، آب دکلرینه شده (بدون کلر ) و برای ترکیبات دارای موجودات زنده مفید بی ضرر خواهد بود .
* بهترین تاثیر محلول پاشی زمانی است که محلول بصورت ریز مه پاشی شود . که این عمل را میتوان از طریق افزایش فشار محلول پاش یا با استفاده از پمپهای بوم دار با نازلهای واژگون که محلول را با زاویه 45 درجه روی گیاه می پاشند انجام داد .
* عملیات محلولپاشی باید در زمانی که هوا آرام است و سرعت باد در حد اقل است انجام گیرد که این امر بویژه زمانی که از مه پاشها استفاده می شود موجب میشود محلول براحتی روی برگ پاشیده شود .
* اگر محلول سطح زیرین برگ را هم پوشش دهد باعث افزایش جذب خواهد شد این امر زمانی دارای اهمیت است که روزنه های بیشتری در زیر برگ وجود داشته باشد .
* همیشه کوددهی برگی را تا رسیدن هوا به 80 درجه فارنهایت(27º) یاکمتر به تاخیر بیاندازید جذب در درجات حرارت بالاتر بسیار ضعیف است چون روزنه های گیاه در حرارتهای بالا بسته است . برخی از محلول پا شیهای خیلی موثر تغذیه برگی در موقع عصر یا صبح خیلی زود انجام می گیرد . زمانیکه حرارت بسیار مطلوب ووزش باد در حداقل است .
* در شرایط آب وهوایی مرطوب جذب بیشتری اتفاق می افتد . .وجود شبنم زیاد در روی برگها ، تغذیه برگی را تسهیل میکند . افزودن مواد چسبنده به محلول ،سطح کشش روی برگ را کاهش داده و باعث افزایش جذب میشود .
* به احتمال اثر متقابل ترکیبات محلول کود برگی توجه کنید . برخی مواد با هم ناسازگار هستند و نباید با هم مخلوط شوند . آنها ممکن است رسوب ایجاد کنند که باعث گرفتگی نازلها می شوند . بر چسب روی خیلی از محصولات در مورد احتمال نا سازگاری آنها با سایر مواد هشدار لازم را میدهند . اگر هیچ گونه اطلاعاتی در دسترس ندارید مقداری از مواد را در یک شیشه با آب مخلوط کنید و آن را تکان دهید اگر هیچگونه رسوبی ندیدید مشکلی برای محلولپاشی ندارید . برای آسودگی و صرفه جویی هزینه ، کودهای برگی را میتوان با حشره کشها نیز مخلوط کرد . با خواندن بر چسب تولیدات ونیز آزمایش تست رسوب از عدم ناسازگاری مطمئن شوید.
کاربرد تکنولوژیهای جدید در کود دهی برگی :
دو تکنولوژی جدید برای کود دهی برگی معرفی شده است . اولین روش محلولپاشی الکترواستاتیک است که ذرات اسپری شده را باردار کرده و باعث میشود آنها بسهولت روی برگ بچسبند . روش دوم که بنام sonic bloom شناخته شده از امواج صوتی برای افزایش جذب مواد مغذی استفاده میکند .برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد محلول پاشی الکترو استاتیک با کارخانه سازنده آن تماس بگیرید . برای اطلاعات بیشتر در sonic bloom با آدرس ATTRAتماس بگیرید
فرمولاسیون محلول پاشی برگی:
متاسفانه اغلب کود دهی برگی بدون داشتن هدف روشنی انجام می شود برخی از تولید کنندگان بوسیله بازاریابها متقاعد میشوند که محلول پاشی یک ترکیب ویژه برای محصولشان مفید خواهد بود .تغذیه برگی نیاز دارد که بعنوان یک روش اتفاقی تلقی نشود . راههای متعددی برای تعیین نیاز به کود دهی ، مفید بودن آن ،و موادی که باید بکار برده شود وجود دارد. دامنه این روشها از رویکرد های تجزیه ای متداول تا برخی که بوسیله روشهای غیر علمی توجیه میشوند ،گسترده است . برخی رویکردها که برای کشاورزان مفید است در اینجا بحث میشود .
تاریخچه کمبودها یا علائم :
در مناطقی که تو لید محصول به طور متناوب انجام میشود و نیز در جاهاییکه اثرات متقابل خاک و برخی محصولات مطالعه شده، کمبود برخی مواد مغذی قابل پیش بینی است . جاییکه این کمبودها باعث بلوکه شدن مواد مغذی و میکروالمانها میشوند کود دهی برگی اغلب وسیله ای مفید برای اصلاح کمبود ها بشمار میرود . به طور مثال تغذیه برگی بطور روتین در برخی مناطق برای مدیریت کمبود روی در گردو استفاده میشو.د . همچنین محلول پاشی کلسیم اغلب برای جلوگیری از پوسیدگی انتهای گل گوجه فرنگی توصیه میشود .
تصمیم برای محلول پاشی در چنین مواردی اساسا به استناد آزمایشات قبلی میباشد و اغلب با اطلاعات آزمایش خاک یا مشاهده علائم مزرعه ای تقویت میشود .
آزمایش بافت گیاهی :
آزمایش مواد مغذی برگ قابل اعتمادتر از علائم گیاهی یا آزمایش خاک برای اثبات وجود کمبود ها است .بهر حال میتوان با همه یا بدون همه آنها کار کرد .
در مزارع وسیع محصولات باغبانی با ارزش زیاد ، مثل گردو های تجاری و گوجه فرنگی انجام آزمایش بافت یک امر معمول است . شاید این متداول ترین وسیله پذیرفته شده برای تشخیص کمبود مواد مغذی باشد . مناسب بودن تغذیه برگی بعنوان یک روش اصلاحی معمولا به نوع ماده مغذی دارای کمبود بستگی دارد .به عنوان مثال در کمبودهای میکرو المانها محلول پاشی برگی بیشتر استفاده میشود تا زمانیکه ما کمبود موادی مثل نیتروژن ، فسفات ، یا پتاس را داریم . بیشتر آزمایشگاهها ی تجزیه خاک آزمایشات یرگی را توصیه میکنند . به طور نمونه دانشگاه آرکانزاس یک برنامه ویژه در تجزیه برگی ذغال اخته دارد که یک محصول با ارزش در منطقه بشمار میرود . باید بدانیم که یک آنالیز دقیق برگی بستگی به یک نمونه برداری خوب دارد .
رفرکتومتر (دستگاه انکسار سنج ):
وسیله ای که برخی تولید کنندگان آن را در تغذیه برگی مفید یافته اند دستگاه رفرکتومتر است . رفرکتومتر دستگاهی با قیمت کم و قابل حمل است که مواد جامد محلول در شیره گیاهی را (عموما قند ها را ) بوسیله اندازه گیری میزان شکست نور تابیده شده به محلول اندازه گیری میکند .
در صد بالای مواد جامد موجود ، موجب تغذیه بهتر گیاه میشود . شواهد جدید توضیح دهنده بسیاری از مسائل در باره وجود ارتباط بین تغذیه برگی با بریکس بالا و مقاومت در برابر آفات است .
روش استفاده از رفرکتومتر در تغذیه برگی نسبتا ساده است . ابتدای کار با عصاره گیری از یک یا چند نمونه از محصول شروع میشود این کار با له کردن یا فشردن برگها یا ساقه نمونه با یک وسیله مثل سیر خرد کن یا وسایل مشابه دیگر انجام میشود . عصاره تهیه شده را در رفرکتومتر برای انجام اندازه گیری و ثبت نتیجه قرار دهید . سپس از یک وسیله اسپری کننده برای مرطوب کردن یک نمونه کوچک از برگ محلولپاشی شده استفاده کنید بعد از مدت کوتاهی شیره آن را خارج و توسط دستگاه اندازه گیری کنید . اگر بریکس آن افزایش یافته باشد تغذیه برگی بوسیله این مخلوط قابل توصیه است . با آزمایش چند نمونه از مخلوط های موجود شما میتوانید بهترین ترکیب برای محلول پاشی را مشخص کنید . البته یک نمونه شامل آب خالص نیز بعنوان شاهد باید در همان زمان برای کاهش تاثیر هر گونه تغییرات بدلایلی غیر از کوددهی داشته باشید .
استفاده از رفرکتومتر در میان طرفداران تئوری REAMS BIOLOGIC IONIZATIONبه اندازه افراد معتقد به سیستم های جایگزین جدید در کشاورزی عمومیت دارد . در هر حال این روش با وجودیکه هنوز به اندازه کافی تحقیق نشده به طور گسترده پذیرفته شده است .
برای اطلاعات بیشتر در مورد رفرکتومتر و استفاده از آن در تغذیه برگی و مدیریت محصول به بخش 14و15 هند بوک کشاورزی غیر سمی نوشته ویلد و وارد و همچنین بخش 16 و ضمیمه 1و3 کتاب علوم کشاورزی نوشته اندرسون مراجعه کنید .
یک منبع خوب ONLINEبنام استفاده از رفرکتومتر برای آزمایش کیفیت میوه ها و سبزیجات نیز وجود دارد .
ترکیب کودی برای کوددهی برگی:
کودهای سنتتیک ( مصنوعی) :
بیشتر مواد کودی قابل حل متداول ، میتوانند برای کوددهی برگی مورد استفاده قرار گیرند .مخلوطهای مایع و فرمولاسیونهای پودر قابل حل به ترکیبات محلول در آب ( که حاوی اندکی از آلاینده ها نیز هستند) ترجیح داده می شوند . در هر حال برای کاهش آسیب های گیاهی باید از کود های حاوی مقدار قابل توجهی از کلرین اجتناب کرد . توجه داشته باشید که استفاده از کود های سنتتیک در محصولات ارگانیک مجاز نیست .
کود های آلی:
کودهای تهیه شده از ماهی (امولسیون ماهی یا پودر ماهی ) و جلبک دریایی (پودر محلول جلبک دریایی یا عصاره جلبک دریایی ) بعنوان رایج ترین تغذیه کننده های برگی در محصولات آلی بشمار میروند که بطور جدا گانه و یا بطور ترکیبی بکار برده میشوند .
اطلاعات در مورد این کود ها قابل دسترس است ، هر دوی آنها عموما طی سالیان گذشته استفاده می شدند .
هند بوک کشاورزی سالم اطلاعاتی در مورد استفاده از کودهای تهیه شده از ماهی در تغذیه برگی وهم در کاربرد خاکی به خوانندگان ارائه نموده است .
کتا بهای مختلف آقای لی فرایر، مثل باغبانی بیو (bio gardeners bible)منابع خوبی در مورد کود ماهی هستند .
در مورد نوعی جلبک قهوه ای بزرگ بنام kelpنیز جزئیات ومنابع خوبی در ATTRA وجود دارد.
بدلیل وجود ترکیبات مغذی و نیز خواص ضد بیماری ، عصاره ها (دم کرده های گیاهی ) بعنوان یک محلول مفیدبرای برگ پاشی در بین مردم شناخته شده است. برای اطلاعات بیشتر در باره کمپوست گیاهی به راهنمای کمپوست گیاهی نوشته اینگهام مراجعه کنید . سایر مواد ارگانیک محلول و آنهایی که بسهولت ساخته می شوند مثل خون خشک شده ، فضولات خفاش ، فضولات کرم ها، کود عصاره گیاهی ، نمکهای معدنی، ملاس قند ، شیر ، ویتامین B، عصاره گیاهی برخی گیاهان مثل گزنه یا گیاه دم اسبی نیز برای محلولپاشی برگی بکار برده میشود.
پیوستهای متعددی تهیه شده اند که جزئیات بیشتری در مورد اینها وسایر ترکیبات مناسب برای کود دهی برگی را به خوانندگان ارائه می نمایند.
هم چنین دراین زمینه مقاله آقای کانتیزانو با عنوان”چه چیز برای تغذیه برگی بکار ببریم ؟” مطالببسیار آموزنده ومفیدی دارد. این مقاله در باره منابع ویژه تولید کود های برگی ونیز توصیه های عمومی در خصوص نحوه بکارگیری بحث نموده است.
کوددهی برگی در کشاورزی ارگانیک:
تولید کنندگان ارگانیک باید موقع خرید کودهای تغذیه برگی مراقب باشند . همه محصولات تایید شده کاملا پاک نیستند . بعضی با مواد کودی معمولی مخلوط شده اند . برخی محرکها ، بیو کاتالیستها ، وسایر مواد ممنوعه که حاصل مهندسی ژنتیک هستند ، نیز ممکن است وجود داشته باشند .
تولید کنندگان محصولات ارگانیک باید در موقع استفاده از کودهای تولید شده برپایه عصاره های گیاهی مراقب باشند برخی مقررات در مورد زمان استفاده از این نوع کودها وزمان برداشت محصول محدودیتهایی وضع نموده اند .
دست کاری کودهای تغذیه برگی:
شیوه عمل در کوددهی برگی میتواند روی گل دهی ، میوه دهی، اندازه میوه ، میزان رشد رویشی ، و سایر مشخصات گیاهی تاثیر داشته باشد. تولید کنندگان سبزی وعلوفه با انتخاب دقیق ترکیبات کوددهی برگی می توانند به رشد سریع وعملکرد بالاونیز افزایش باروری دست یابد. این تفکردر میان کشاورزان معمولی بطور قابل قبولی پذیرفته شده است .
بسیاری از تولید کنندگان مرکبات متوجه شده اند با استفاده از تغذیه برگی گیاه با کودهای مخلوط پتاس ونیترات (که رشد رویشی گیاه را افزایش میدهند ) میتوانند اندازه میوه را افزایش دهند.
بطور معمول مخلوط های کودی حاوی پتاسیم ونیترات وکلسیم و کلرین و برای افزایش رشد رویشی و اندازه میوه بکار برده میشوند . مخلوط های حاوی نیتروژن وفسفر ، سولفور ، ومنگنز تبدیل به میوه و باروری بذر را افزایش میدهند .
زمانیکه این دانسته ها به کشاورزان تواناییهای مدیریتی بیشتری میدهد ، آنها نباید اقدام به دست کاری زیاد ترکیبهای کودی نمایند . هریک از محصولات (بویژه محصولات باغی ) به مقدار معینی از مواد افزایش دهنده رشد رویشی یا افزایش دهنده های محصول در طی فصل رشد ، نیاز دارند.
تنظیم نادرست زمان یا تلاش برای افزایش حداکثر مقدار مواد ، ترکیب کودی ، میتواند نتایج مایوس کننده ای در برداشته وهزینه بر نیز باشد. هم چنین توجه داشته باشید اینگونه دستکاری ها بویژه برای محصولات ارگانیک گواهی شده که سعی میشود با مقدار بسیاری کمی از کودهای محلول تولید شوند، میتواند مشکل ساز باشند .
دیدگاه ها