پرورش تمساح ، صنعتی نوین در دامپروری ( قسمت اول )
آیا میدانید سالانه 2 میلیون طاقه پوست کروکودیل در دنیا تجارت میشود که هر طاقه آن ارزشی معادل 10 هزار دلار دارد. ارزش هر کیلوگرم از گوشت این حیوان حرام گوشت نیز به 17 دلار می‌رسد .
کلیاتی پیرامون تمساح
کروکودیل یکی از نادر گونه‌هایی است که از دوران‌های ماقبل تاریخ تاکنون باقیمانده است. زیست‌شناسان، دلیل مهم زنده ماندن این موجود از ماقبل تاریخ تا امروز را سازگاری کامل او با شرایط جغرافیایی و ساکنین رودخانه‌ها و دریاچه‌ها می‌دانند. هرگاه به چشمان سبز اما بی‌حالت کروکودیل‌ها نگاه کنید، به راحتی در می‌یابید چرا این موجود قهرمان بسیاری از داستان‌ها و افسانه‌هاست. پراکندگی کروکودیل در چهار قاره (آسیا، آمریکا، اقیانوسیه و آفریقا) می‌باشد، گونه‌ای از این حیوان نیز در کشور ما وجود دارد که به نام کروکودیل پوزه کوتاه (Crocodylus Palustris) یا تمساح ایرانی (مردابی) معروف است و به زبان محلی (بلوچی) گاندو گفته میشود. در ایران نیز در اطراف رودخانه‌ی سرباز، که از ارتفاعات جنوب ایرانشهر سرچشمه گرفته و تا خلیج گواتر و دریای عمان ادامه دارد، و همچنین در مناطق باتلاقی و رودخانه‌های مرزی باهوکلات هم گاندو وجود دارد. براساس یک اعتقاد قدیمی در بین مردم بلوچ، گاندو محترم شمرده میشود و عقیده دارند که در هر برکه‌ای که تمساح وجود دارد در آنجا آب فراوان هست و براساس همین عقیده در صدد آزار آن نیستند. گاندو حیوانی خجالتی و کمرو است و برای دیدن آن باید مدت‌ها به انتظار نشست. تمساح فقط در روز برای آفتاب گرفتن بر روی صخره‌‌های کنار رودخانه یا ساحل شنی از محل استراحت خود بیرون می‌آید و دهان خود را باز نگاه می‌دارد تا پرندگان از انگل‌ها و حشرات و بقایای مواد غذایی لابه‌لای دندان‌هایش استفاده کنند. مطابق آماری که در سال گذشته گرفته شد، تعداد گاندوها در ایران بین 120 تا 130 عدد تخمین زده شد. کروکودیل ایرانی معمولا بین 6 تا 10 سالگی بالغ میشود، اما تعداد محدودی از آنها به سن بلوغ می‌رسند. طول این حیوان معمولا 120 تا 150 سانتیمتر است اما بزرگترین کروکودیل که در ایران مشاهده شده 6/3 متر بوده است.
مصارف کروکودیل در جهان : با توجه به کاربرد گسترده پوست کروکودیل (هر قطعه خام آن در جهان هم اکنون حدود 275 دلار و هر قطعه دباغی شده آن حدود 600 دلار می‌باشد) و کیفیت گوشت آن (برای کنسروسازی و صادرات که حدود قیمت هر کیلوگرم آن برابر با 7 دلار می‌باشد). گوشت کروکودیل در حال حاضر در بسیاری از نقاط جهان مصرف میشود. چینی‌ها از صدها سال پیش از سوپ کروکودیل برای علاج آسم و بیماری‌های تنفسی استفاده می‌کردند. با توجه به استفاده از پودر استخوان کروکودیل برای معالجه بسیاری از سرطان‌ها و بیماری‌های لاعلاج و سایر ضمایم و شرایط مناسب برای پرورش آن در ایران و سازگاری این حیوان با شرایط پرورشی مصنوعی، در صورت حمایت این بخش از تولید، امید آن می‌رود که این صنعت مثل سایر صنایع دامپروری رواج یابد و ایران به صورت یکی از قطب‌های تولید محصولات مختلف کروکودیل در آمده و ضمن تامین مصرف داخلی با صدور این محصولات به کشورهای منطقه و دوردست نقش چشمگیری داشته باشد. همینطور می‌توان با استفاده از ضایعات مرغداری‌ها، کشتارگاه‌ها، ماهی‌های حرام گوشت و کلا گوشت‌ها و ضایعات گوشتی که به هر شکل مصرف انسانی ندارند و مشکل دفع آنها در داخل کشور وجود دارد و یا تبدیل آن به پودر گوشت مخارج زیادی را متحمل میشود، این حیوان پر ارزش را پرورش داد. بچه کروکودیل‌ها در 24 ساعت به میزان کمی ماده غذایی جهت رشد و نمو نیاز دارند و به سرعت رشد می‌کنند. اصولا کروکودیل‌ها حیواناتی کم توقع هستند، هر نوع جانداری را که قادر باشند می‌خورند و به راحتی مردارخواری یا تغذیه دستی را می‌پذیرند. همینطور می‌توان با پرورش این حیوان، کشور را در بازار صادرات کروکودیل و فرآورده‌های آن وارد کرد و ارز زیادی از این راه وارد کشور نمود. در حال حاضر استرالیا بزرگترین صادرکننده بچه کروکودیل و سایر محصولات آن به سراسر دنیا می‌باشد و در سال 11 هزار پوست کروکودیل تولید می‌نماید که یک درصد نیاز جهانی این محصول است.
مراکز صنعتی پرورش کروکودیل
پرورش کروکودیل به صورت تجاری و صنعتی اولین بار در سال 1980 در استرالیا شروع شد. این صنعت در آغاز با 18 مزرعه شروع به کار کرد که عموما در کوئینزلند، اراضی شمالی و غرب استرالیا قرار داشتند. محصول اصلی این مزارع پوست و گوشت است. کیف‌های با کیفیت بالا، چکمه، کمربند و چمدان از چرم کروکودیل تهیه میشود. کروکودیل‌های آب شور استرالیا به علت مدیریت صحیح پرورش، بهترین پوست را در میان سایر کروکودیل سانان تولید می‌کنند. در مقایسه با درخواست جهانی، استرالیا فقط یک درصد چرم و گوشت مورد تقاضا را تولید میکند و تولید جهانی نسبت به پنج سال گذشته دو برابر شده است. رقبای اصلی استرالیا در این صنعت عبارتند از زیمباوه، پاپوآ گینه نو و اندونزی. صنعت پرورش کروکودیل همانند سایر فعالیت‌های دامپروری و کشاورزی نیاز به کار دقیق و دیدی وسیع برای موفقیت و پیشرفت دارد.
روش‌های نگهداری
حداقل فضا برای پرورش هر قطعه تمساح، یک مترمربع است. هر تمساح اغلب سالی یک بار و گاه دو بار و هر بار ۲۰ تا ۶۰ تخم می‌گذارد و دارای سرعت رشد بالایی است. به منظور ایجاد فضای مناسب که براساس شرایط منطقه متفاوت است، می‌توان از سیمان، آجر یا پلاستیک استفاده نمود. بچه کروکودیل‌ها را از 1 الی 12 ماهگی در فضاهای سرپوشیده یا مسقف نگهداری می‌کنند. کروکودیل‌ها را 1 الی 3 سال در محیط سرباز با شرایط طبیعی نگهداری می‌کنند. محوطه‌ها شامل یک قسمت آبگیر و یک قسمت خشک و آفتابگیر می‌باشند. در هنگام تکثیر استفاده از جمعیت‌های کوچکتر به صورت یک نر بالغ و چندین ماده بالغ توصیه میشود که در بعضی از مزارع هنگام جفت‌گیری از یک نر به علاوه یک ماده نیز استفاده میشود. برای تغذیه نوزادان عموما از گوشت قرمز و ضایعات کشتارگاهی، سر مرغ و سنگدان و... به علاوه افزودنی‌های مینرال استفاده میشود. کروکودیل‌ها غذای کمی می‌خوردند (حیوان بالغ روزی 500 گرم) و دستگاه گوارش آنها به آهستگی فعالیت میکند و هفته‌ای یک بار دفع مدفوع دارند. کشتار و پوست‌کنی کروکودیل‌ها بین یک الی سه سالگی انجام میشود که طول آنها به 5/1 الی 2 متر می‌رسد.
بازارها
بهترین بازارها برای پوست کروکودیل آب شور استرالیا عبارتند از: ژاپن، فرانسه و در مرحله دوم سنگاپور و ایتالیا. استرالیا چرم خام را برای دباغی و تبدیل به چرم با کیفیت عالی صادر میکند. پوست به صورت سنتی به دو صورت پوست شکم و پوست شاخدار پشت صادر میشود. قیمت پوست، به پهنای سینه و شکم و سالم بودن آن بستگی دارد. قیمت 34 سانتیمتر پوست شکم از نوع درجه یک 355 دلار استرالیا و درجه دو 266 دلار استرالیا و 177 دلار برای درجه سه می‌باشد. البته قیمت یک تخته پوست خام به طور متوسط برابر 295 دلار آمریکا و دباغی شده آن برابر 600 دلار است.
( منابع: سایت مهندسی نبض سبز حیات ، سایت آدینه بوک وکشت دام صنعت.)
گردآوری: بیژن زحمتکش
آیا میدانید سالانه 2 میلیون طاقه پوست کروکودیل در دنیا تجارت میشود که هر طاقه آن ارزشی معادل 10 هزار دلار دارد. ارزش هر کیلوگرم از گوشت این حیوان حرام گوشت نیز به 17 دلار می‌رسد .
کلیاتی پیرامون تمساح
کروکودیل یکی از نادر گونه‌هایی است که از دوران‌های ماقبل تاریخ تاکنون باقیمانده است. زیست‌شناسان، دلیل مهم زنده ماندن این موجود از ماقبل تاریخ تا امروز را سازگاری کامل او با شرایط جغرافیایی و ساکنین رودخانه‌ها و دریاچه‌ها می‌دانند. هرگاه به چشمان سبز اما بی‌حالت کروکودیل‌ها نگاه کنید، به راحتی در می‌یابید چرا این موجود قهرمان بسیاری از داستان‌ها و افسانه‌هاست. پراکندگی کروکودیل در چهار قاره (آسیا، آمریکا، اقیانوسیه و آفریقا) می‌باشد، گونه‌ای از این حیوان نیز در کشور ما وجود دارد که به نام کروکودیل پوزه کوتاه (Crocodylus Palustris) یا تمساح ایرانی (مردابی) معروف است و به زبان محلی (بلوچی) گاندو گفته میشود. در ایران نیز در اطراف رودخانه‌ی سرباز، که از ارتفاعات جنوب ایرانشهر سرچشمه گرفته و تا خلیج گواتر و دریای عمان ادامه دارد، و همچنین در مناطق باتلاقی و رودخانه‌های مرزی باهوکلات هم گاندو وجود دارد. براساس یک اعتقاد قدیمی در بین مردم بلوچ، گاندو محترم شمرده میشود و عقیده دارند که در هر برکه‌ای که تمساح وجود دارد در آنجا آب فراوان هست و براساس همین عقیده در صدد آزار آن نیستند. گاندو حیوانی خجالتی و کمرو است و برای دیدن آن باید مدت‌ها به انتظار نشست. تمساح فقط در روز برای آفتاب گرفتن بر روی صخره‌‌های کنار رودخانه یا ساحل شنی از محل استراحت خود بیرون می‌آید و دهان خود را باز نگاه می‌دارد تا پرندگان از انگل‌ها و حشرات و بقایای مواد غذایی لابه‌لای دندان‌هایش استفاده کنند. مطابق آماری که در سال گذشته گرفته شد، تعداد گاندوها در ایران بین 120 تا 130 عدد تخمین زده شد. کروکودیل ایرانی معمولا بین 6 تا 10 سالگی بالغ میشود، اما تعداد محدودی از آنها به سن بلوغ می‌رسند. طول این حیوان معمولا 120 تا 150 سانتیمتر است اما بزرگترین کروکودیل که در ایران مشاهده شده 6/3 متر بوده است.
مصارف کروکودیل در جهان : با توجه به کاربرد گسترده پوست کروکودیل (هر قطعه خام آن در جهان هم اکنون حدود 275 دلار و هر قطعه دباغی شده آن حدود 600 دلار می‌باشد) و کیفیت گوشت آن (برای کنسروسازی و صادرات که حدود قیمت هر کیلوگرم آن برابر با 7 دلار می‌باشد). گوشت کروکودیل در حال حاضر در بسیاری از نقاط جهان مصرف میشود. چینی‌ها از صدها سال پیش از سوپ کروکودیل برای علاج آسم و بیماری‌های تنفسی استفاده می‌کردند. با توجه به استفاده از پودر استخوان کروکودیل برای معالجه بسیاری از سرطان‌ها و بیماری‌های لاعلاج و سایر ضمایم و شرایط مناسب برای پرورش آن در ایران و سازگاری این حیوان با شرایط پرورشی مصنوعی، در صورت حمایت این بخش از تولید، امید آن می‌رود که این صنعت مثل سایر صنایع دامپروری رواج یابد و ایران به صورت یکی از قطب‌های تولید محصولات مختلف کروکودیل در آمده و ضمن تامین مصرف داخلی با صدور این محصولات به کشورهای منطقه و دوردست نقش چشمگیری داشته باشد. همینطور می‌توان با استفاده از ضایعات مرغداری‌ها، کشتارگاه‌ها، ماهی‌های حرام گوشت و کلا گوشت‌ها و ضایعات گوشتی که به هر شکل مصرف انسانی ندارند و مشکل دفع آنها در داخل کشور وجود دارد و یا تبدیل آن به پودر گوشت مخارج زیادی را متحمل میشود، این حیوان پر ارزش را پرورش داد. بچه کروکودیل‌ها در 24 ساعت به میزان کمی ماده غذایی جهت رشد و نمو نیاز دارند و به سرعت رشد می‌کنند. اصولا کروکودیل‌ها حیواناتی کم توقع هستند، هر نوع جانداری را که قادر باشند می‌خورند و به راحتی مردارخواری یا تغذیه دستی را می‌پذیرند. همینطور می‌توان با پرورش این حیوان، کشور را در بازار صادرات کروکودیل و فرآورده‌های آن وارد کرد و ارز زیادی از این راه وارد کشور نمود. در حال حاضر استرالیا بزرگترین صادرکننده بچه کروکودیل و سایر محصولات آن به سراسر دنیا می‌باشد و در سال 11 هزار پوست کروکودیل تولید می‌نماید که یک درصد نیاز جهانی این محصول است.
مراکز صنعتی پرورش کروکودیل
پرورش کروکودیل به صورت تجاری و صنعتی اولین بار در سال 1980 در استرالیا شروع شد. این صنعت در آغاز با 18 مزرعه شروع به کار کرد که عموما در کوئینزلند، اراضی شمالی و غرب استرالیا قرار داشتند. محصول اصلی این مزارع پوست و گوشت است. کیف‌های با کیفیت بالا، چکمه، کمربند و چمدان از چرم کروکودیل تهیه میشود. کروکودیل‌های آب شور استرالیا به علت مدیریت صحیح پرورش، بهترین پوست را در میان سایر کروکودیل سانان تولید می‌کنند. در مقایسه با درخواست جهانی، استرالیا فقط یک درصد چرم و گوشت مورد تقاضا را تولید میکند و تولید جهانی نسبت به پنج سال گذشته دو برابر شده است. رقبای اصلی استرالیا در این صنعت عبارتند از زیمباوه، پاپوآ گینه نو و اندونزی. صنعت پرورش کروکودیل همانند سایر فعالیت‌های دامپروری و کشاورزی نیاز به کار دقیق و دیدی وسیع برای موفقیت و پیشرفت دارد.
روش‌های نگهداری
حداقل فضا برای پرورش هر قطعه تمساح، یک مترمربع است. هر تمساح اغلب سالی یک بار و گاه دو بار و هر بار ۲۰ تا ۶۰ تخم می‌گذارد و دارای سرعت رشد بالایی است. به منظور ایجاد فضای مناسب که براساس شرایط منطقه متفاوت است، می‌توان از سیمان، آجر یا پلاستیک استفاده نمود. بچه کروکودیل‌ها را از 1 الی 12 ماهگی در فضاهای سرپوشیده یا مسقف نگهداری می‌کنند. کروکودیل‌ها را 1 الی 3 سال در محیط سرباز با شرایط طبیعی نگهداری می‌کنند. محوطه‌ها شامل یک قسمت آبگیر و یک قسمت خشک و آفتابگیر می‌باشند. در هنگام تکثیر استفاده از جمعیت‌های کوچکتر به صورت یک نر بالغ و چندین ماده بالغ توصیه میشود که در بعضی از مزارع هنگام جفت‌گیری از یک نر به علاوه یک ماده نیز استفاده میشود. برای تغذیه نوزادان عموما از گوشت قرمز و ضایعات کشتارگاهی، سر مرغ و سنگدان و... به علاوه افزودنی‌های مینرال استفاده میشود. کروکودیل‌ها غذای کمی می‌خوردند (حیوان بالغ روزی 500 گرم) و دستگاه گوارش آنها به آهستگی فعالیت میکند و هفته‌ای یک بار دفع مدفوع دارند. کشتار و پوست‌کنی کروکودیل‌ها بین یک الی سه سالگی انجام میشود که طول آنها به 5/1 الی 2 متر می‌رسد.
بازارها
بهترین بازارها برای پوست کروکودیل آب شور استرالیا عبارتند از: ژاپن، فرانسه و در مرحله دوم سنگاپور و ایتالیا. استرالیا چرم خام را برای دباغی و تبدیل به چرم با کیفیت عالی صادر میکند. پوست به صورت سنتی به دو صورت پوست شکم و پوست شاخدار پشت صادر میشود. قیمت پوست، به پهنای سینه و شکم و سالم بودن آن بستگی دارد. قیمت 34 سانتیمتر پوست شکم از نوع درجه یک 355 دلار استرالیا و درجه دو 266 دلار استرالیا و 177 دلار برای درجه سه می‌باشد. البته قیمت یک تخته پوست خام به طور متوسط برابر 295 دلار آمریکا و دباغی شده آن برابر 600 دلار است.
( منابع: سایت مهندسی نبض سبز حیات ، سایت آدینه بوک وکشت دام صنعت.)
گردآوری: بیژن زحمتکش
دیدگاه ها