مروری بر بیماری نیوکاسل در طیور
طبقه بندی عامل این بیماری :
خانواده ویروس :Paramyxo Viridae,Genus RubulaVirus
دما : عامل این بیماری در مدت سی دقیقه در دمای شصت درجه سانتی گراد و در مدت زمان سه ساعت در پنجاه و شش درجه سانتی گراد غیر فعال میشود .
PH: عامل این بیماری در PH اسیدی توانایی مقاومت ندارد و غیر فعال میشود .
عامل این بیماری همچنین در موادی مانند فرمالین و فنول ها غیر فعال میشود .
لازم به ذکر است که عامل این بیماری برای مدت زمان نسبتا طولانی در دماهای بالا بخصوص در مدفوع زنده می ماند .
همه گیر شناسی :
میزبانان :
* بسیاری از گونه های پرندگان ( هم وحشی و هم اهلی ).
* مرغها آسیب پذیرترین و مستعد ترین پرندگان در برابر این بیماری هستند و اردک و بوقلمون کمترین آسیب پذیری را در برابر این بیماری دارند .
* یک نوع از عوامل انتقال این نوع بیماری در برخی از پرندگان وحشی یافت میشود .
بایستی به این مورد توجه کرد که میزان مرگ و میر در دوران این بیماری در میان بسیاری از پرندگان به کشش ویروس بستگی دارد .
اشاعه :
* ارتباط مستقیم با ترشحات و بخصوص مدفوع پرندگان درگیر با بیماری .
* غذای آلوده .
* آب آلوده .
* وسایل آلوده .
* محیط و محوطه آلوده .
* لباسهای آلوده افراد مرتبط با پرندگان .
* و......
منابع ویروس :
* ترشحات چرکین از دستگاه تنفسی .
* مدفوع آلوده .
* تمامی قسمتهای لاشه پرنده بیمار .
ویروس این بیماری در خلال دوران بیماری و در دوره ایی محدود و در طول دوران نقاهت میتواند پخش شود .
همچنین برخی از پرندگان قادر هستند که ویروس نیوکاسل را برای مدت یکسال با خود حمل کرده و در محیط پخش کنند .
نحوه بروز بیماری :
بیماری نیوکاسل در بسیاری از کشورهای جهان ، بومی و خاص همان مناطق میباشد . برخی از کشورهای اروپایی نیز برای سالهای دراز عاری از این بیماری کشنده و ویروس هولناک بودند .
دوره بروز این بیماری با توجه به نوع آن بین چهار تا شش روز میباشد .
ضایعات کلینیکی :
نشانه های تنفسی و عصبی :
* سرفه کردن و نفس نفس زدن .
* بالهای افتاده و آویزان .
* پاهای کشیده .
* پیچیدگی سر و گردن .
* افسردگی و عدم انجام فعالیتهای عادی .
* فلج شدن کامل پرنده .
* تخم مرغهای پرندگان آلوده ، پوسته های زبر و یا نازک دارند و همچنین آلبومین آنها میتواند حالت آبکی داشته باشد .
* تولید تخم مرغ کم شده و در برخی مواقع نیز تولید قطع میشود .
* مدفوع پرندگان مبتلا اسهالی بوده و سبز رنگ است .
* همچنین تورم در بافتهای اطراف چشم و گردن پرندگان درگیر با این بیماری دیده میشود .
میزان مرگ و میر:
میزان مرگ و میر در دوران این بیماری به عوامل زیر بستگی دارد :
* میزان کشندگی ویروس مورد نظر .
* کشش ویروس .
* چگونگی پاسخ دادن به ایمنی واکسن .
* وضعیت محیطی .
* وضعیت گله .
ضایعات :
پرندگان زیادی را بایستی مورد آزمایش قرار داد تا ضایعات خاصی را در یک جمعیت مورد توجه قرار داد .
تشخیص این بیماری را بایستی تا پس از جداسازی ویروس و شناسایی کامل آن به تعویق انداخت .
ضایعاتی که در این بیماری ممکن است یافت شود عبارتند از :
* دیده شدن پرخونی و در برخی از مواقع خونریزی در مخاط نای .
* ادم ، خونریزی و یا نکروزیز و التهاب در بافتهای لنفاوی و یا موکوس دیواره روده .
* ادم ، خونریزی و یا حتی از بین رفتن و فساد تخمدانها .
* ادم در اطراف بافتهای پیش از نای در گردن و بخصوص در محل ورودی نای .
این بیماری ممکن است که با برخی از بیماریها اشتباه گرفته شود . این بیماریها عبارتند از :
* Fowl Cholera .
* Avian Influenza .
* Laryngotracheitis .
* Fowl Pox ( Diphteritic Form ).
* Psittacosis ( Chlamydiosis ) (Psittacosis Birds ).
* Mycoplasmosis .
* Infectious Bronchitis .
* Pacheco’s Parrot Disease (Psittacosis Birds ).
همچنین ممکن است به اشتباه برخی از اختلالات مدیریتی مانند فقر آب ، غذا یا هوا تشخیص داده شود .
تشخیص در لابراتوار :
روال انجام این کار :
شناسایی عامل بیماری :
گرفتن آزمایش بوسیله واکسیناسیون جنین جوجه های نه تا یازده روزه در درون تخم مرغ توسط :
* آزمایش فعالیت Haemagglutination .
* جلوگیری از فعالیت Haemagglutination بوسیله آنتی سرم اختصاصی ویروس نیوکاسل .
برآوردهای پاتوژنسیتی :
• آزمایش نشان گذاری در فیبروبلاست جنین کشت داده شده .
• برآورد میانگین زمان مرگ در جنین جوجه .
• ( ICPI ) در جوجه های یکروزه .
• (IVPI ) در جوجه های شش هفته ایی .
آزمایشهای سرولوژیک :
* Elisa ..
* نمونه خون .
* نمونه سرم .
نمونه گیری :
نمونه های لازم برای تشخیص این بیماری از کلوآک ، نای یا مدفوع پرندگان زنده گرفته میشود . همچنین میتوان نمونه گیری از مدفوع و یا ارگانهای مشترک پرندگان مرده را صورت داد .
پیشگیری و کنترل :
باید توجه کرد که این بیماری متاسفانه هیچگونه درمانی ندارد .
اقدامات بهداشتی :
•جداسازی مطلق و شدید در هنگام بروز این بیماری( Isolation ) .
•نابودی تمامی پرندگان مبتلا و همچنین پرندگانی که در معرض ارتباط مستقیم با این بیماری قرار داشته اند. .•ضدعفونی کامل و دقیق محوطه های درگیر و غیر درگیر .
•انهدام درس و صحیح لاشه ها .
•کنترل میزان آفتها در گله .
•پرهیز و اجتناب از تماس با پرندگانی که وضعیت سلامتی مشخصی ندارند .
•کنترل میزان رفت و آمد افراد .
•بهتر است که تمامی طیور موجود در فارم همسن باشند .
اقدامات درمانی :
واکسیناسیون با واکسنهای امولوسیون روغنی و همچنین واکسنهای زنده میتواند بصورت چشمگیری سبب کاهش تلفات در گله های طیور بشود .
واکسن B1 زنده و لاتوسا بایستی در آب آشامیدنی محلول شود و یا بصورت اسپری دانه درشت استفاده شود . این واکسنها را گاهی نیز در داخل بینی استفاده می کنند .
جوجه های سالم بایستی هرچه زودتر بین روزهای یکم تا چهارم زندگی واکسینه بشوند ، ولی تاخیر در واکسیناسیون اثرات واکسن را در هفته های دوم یا سوم کاهش می دهد .
برخی از عفونتها مانند مایکوپلاسما ممکن است واکنش واکسن را شدیدتر کند . در این موارد میتوان از واکسنهای با ویروس کشته شده استفاده کرد .
علیرضا گائینی ، دانشجوی رشته دکترای دامپزشکی
طبقه بندی عامل این بیماری :
خانواده ویروس :Paramyxo Viridae,Genus RubulaVirus
دما : عامل این بیماری در مدت سی دقیقه در دمای شصت درجه سانتی گراد و در مدت زمان سه ساعت در پنجاه و شش درجه سانتی گراد غیر فعال میشود .
PH: عامل این بیماری در PH اسیدی توانایی مقاومت ندارد و غیر فعال میشود .
عامل این بیماری همچنین در موادی مانند فرمالین و فنول ها غیر فعال میشود .
لازم به ذکر است که عامل این بیماری برای مدت زمان نسبتا طولانی در دماهای بالا بخصوص در مدفوع زنده می ماند .
همه گیر شناسی :
میزبانان :
* بسیاری از گونه های پرندگان ( هم وحشی و هم اهلی ).
* مرغها آسیب پذیرترین و مستعد ترین پرندگان در برابر این بیماری هستند و اردک و بوقلمون کمترین آسیب پذیری را در برابر این بیماری دارند .
* یک نوع از عوامل انتقال این نوع بیماری در برخی از پرندگان وحشی یافت میشود .
بایستی به این مورد توجه کرد که میزان مرگ و میر در دوران این بیماری در میان بسیاری از پرندگان به کشش ویروس بستگی دارد .
اشاعه :
* ارتباط مستقیم با ترشحات و بخصوص مدفوع پرندگان درگیر با بیماری .
* غذای آلوده .
* آب آلوده .
* وسایل آلوده .
* محیط و محوطه آلوده .
* لباسهای آلوده افراد مرتبط با پرندگان .
* و......
منابع ویروس :
* ترشحات چرکین از دستگاه تنفسی .
* مدفوع آلوده .
* تمامی قسمتهای لاشه پرنده بیمار .
ویروس این بیماری در خلال دوران بیماری و در دوره ایی محدود و در طول دوران نقاهت میتواند پخش شود .
همچنین برخی از پرندگان قادر هستند که ویروس نیوکاسل را برای مدت یکسال با خود حمل کرده و در محیط پخش کنند .
نحوه بروز بیماری :
بیماری نیوکاسل در بسیاری از کشورهای جهان ، بومی و خاص همان مناطق میباشد . برخی از کشورهای اروپایی نیز برای سالهای دراز عاری از این بیماری کشنده و ویروس هولناک بودند .
دوره بروز این بیماری با توجه به نوع آن بین چهار تا شش روز میباشد .
ضایعات کلینیکی :
نشانه های تنفسی و عصبی :
* سرفه کردن و نفس نفس زدن .
* بالهای افتاده و آویزان .
* پاهای کشیده .
* پیچیدگی سر و گردن .
* افسردگی و عدم انجام فعالیتهای عادی .
* فلج شدن کامل پرنده .
* تخم مرغهای پرندگان آلوده ، پوسته های زبر و یا نازک دارند و همچنین آلبومین آنها میتواند حالت آبکی داشته باشد .
* تولید تخم مرغ کم شده و در برخی مواقع نیز تولید قطع میشود .
* مدفوع پرندگان مبتلا اسهالی بوده و سبز رنگ است .
* همچنین تورم در بافتهای اطراف چشم و گردن پرندگان درگیر با این بیماری دیده میشود .
میزان مرگ و میر:
میزان مرگ و میر در دوران این بیماری به عوامل زیر بستگی دارد :
* میزان کشندگی ویروس مورد نظر .
* کشش ویروس .
* چگونگی پاسخ دادن به ایمنی واکسن .
* وضعیت محیطی .
* وضعیت گله .
ضایعات :
پرندگان زیادی را بایستی مورد آزمایش قرار داد تا ضایعات خاصی را در یک جمعیت مورد توجه قرار داد .
تشخیص این بیماری را بایستی تا پس از جداسازی ویروس و شناسایی کامل آن به تعویق انداخت .
ضایعاتی که در این بیماری ممکن است یافت شود عبارتند از :
* دیده شدن پرخونی و در برخی از مواقع خونریزی در مخاط نای .
* ادم ، خونریزی و یا نکروزیز و التهاب در بافتهای لنفاوی و یا موکوس دیواره روده .
* ادم ، خونریزی و یا حتی از بین رفتن و فساد تخمدانها .
* ادم در اطراف بافتهای پیش از نای در گردن و بخصوص در محل ورودی نای .
این بیماری ممکن است که با برخی از بیماریها اشتباه گرفته شود . این بیماریها عبارتند از :
* Fowl Cholera .
* Avian Influenza .
* Laryngotracheitis .
* Fowl Pox ( Diphteritic Form ).
* Psittacosis ( Chlamydiosis ) (Psittacosis Birds ).
* Mycoplasmosis .
* Infectious Bronchitis .
* Pacheco’s Parrot Disease (Psittacosis Birds ).
همچنین ممکن است به اشتباه برخی از اختلالات مدیریتی مانند فقر آب ، غذا یا هوا تشخیص داده شود .
تشخیص در لابراتوار :
روال انجام این کار :
شناسایی عامل بیماری :
گرفتن آزمایش بوسیله واکسیناسیون جنین جوجه های نه تا یازده روزه در درون تخم مرغ توسط :
* آزمایش فعالیت Haemagglutination .
* جلوگیری از فعالیت Haemagglutination بوسیله آنتی سرم اختصاصی ویروس نیوکاسل .
برآوردهای پاتوژنسیتی :
• آزمایش نشان گذاری در فیبروبلاست جنین کشت داده شده .
• برآورد میانگین زمان مرگ در جنین جوجه .
• ( ICPI ) در جوجه های یکروزه .
• (IVPI ) در جوجه های شش هفته ایی .
آزمایشهای سرولوژیک :
* Elisa ..
* نمونه خون .
* نمونه سرم .
نمونه گیری :
نمونه های لازم برای تشخیص این بیماری از کلوآک ، نای یا مدفوع پرندگان زنده گرفته میشود . همچنین میتوان نمونه گیری از مدفوع و یا ارگانهای مشترک پرندگان مرده را صورت داد .
پیشگیری و کنترل :
باید توجه کرد که این بیماری متاسفانه هیچگونه درمانی ندارد .
اقدامات بهداشتی :
•جداسازی مطلق و شدید در هنگام بروز این بیماری( Isolation ) .
•نابودی تمامی پرندگان مبتلا و همچنین پرندگانی که در معرض ارتباط مستقیم با این بیماری قرار داشته اند. .•ضدعفونی کامل و دقیق محوطه های درگیر و غیر درگیر .
•انهدام درس و صحیح لاشه ها .
•کنترل میزان آفتها در گله .
•پرهیز و اجتناب از تماس با پرندگانی که وضعیت سلامتی مشخصی ندارند .
•کنترل میزان رفت و آمد افراد .
•بهتر است که تمامی طیور موجود در فارم همسن باشند .
اقدامات درمانی :
واکسیناسیون با واکسنهای امولوسیون روغنی و همچنین واکسنهای زنده میتواند بصورت چشمگیری سبب کاهش تلفات در گله های طیور بشود .
واکسن B1 زنده و لاتوسا بایستی در آب آشامیدنی محلول شود و یا بصورت اسپری دانه درشت استفاده شود . این واکسنها را گاهی نیز در داخل بینی استفاده می کنند .
جوجه های سالم بایستی هرچه زودتر بین روزهای یکم تا چهارم زندگی واکسینه بشوند ، ولی تاخیر در واکسیناسیون اثرات واکسن را در هفته های دوم یا سوم کاهش می دهد .
برخی از عفونتها مانند مایکوپلاسما ممکن است واکنش واکسن را شدیدتر کند . در این موارد میتوان از واکسنهای با ویروس کشته شده استفاده کرد .
علیرضا گائینی ، دانشجوی رشته دکترای دامپزشکی
دیدگاه ها