لزوم پیشرفت درتغذیه جوجه هاى گوشتى
ژنوتیپ سویه هاى مورد استفاده در صنعت طیور گوشتى طى 40 سال گذشته به طورمعنى دارى تغییر پیدا کرده و این تغییرات تا به امروز نیز ادامه داشته است شرکت هاى فروشنده سویه هاى مختلف طیور از معیارهاى انتخاب متفاوتى استفاده مى کنند که این امر موجب شده است که ژنوتیپ هاى مختلفى در صنعت طیور دنیا در دسترس باشد درعین حال اکثر متخصصین تغذیه طیور هنگام تنظیم جیره و طراحى راهکارهاى تغذیه اى جوجه هاى گوشتى این تغییرات را در نظر نمى گیرند روشى که در حال حاضر براى تنظیم جیره هاى غذایى جوجه هاى گوشتى استفاده مى شود متکى بر جداول احتیاجات غذایى است که براى دوره هاى مختلف زندگى جوجه هاى گوشتى تهیه شده است . در این جداول نیاز سویه هاى مختلف جوجه هاى گوشتى بر اساس توانایى رشد و چاق شده آنها در نظر گرفته نمى شود و در عمل و با استفاده از این جداول بهبودى در تغذیه جوجه ها حاصل نمى شود براى پیشرفت در این زمینه لازم است اطلاعاتى در مورد پرنده خوراک و محیط زندگى جوجه ها جمع آورى گردد تا بتوان این عوامل را در یک مدل جهت پیش بینى دقیق مصرف خوراک و رشد سویه هاى مختلف در محیط هاى متفاوت به کار برد با استفاده از چنین مدلى مى توان اقتصادى ترین روش تغذیه جوجه هاى گوشتى در شرایط مختلف را تعیین نمود زیرا تنها روشى که متخصصین تغذیه طیور مى توانند با استفاده از آن کارایى تغذیه جوجه هاى گوشتى را افزایش دهند استفاده از مدلى جهت شبیه سازى وضعیت پرورش آنهاست .
مقدمه
در گذشته نیاز جوجه هاى گوشتى به اسیدهاى آمینه از روى نتایج آزمایش هایى تخمین زده شده که در آنها جیره هاى حاوى مقادیر مختلف اسیدهاى آمینه خاص به جوجه هاى گوشتى با یک سن معین داده شده بود غلظتى از اسیدهاى آمینه که حداکثر رشد را ایجاد مى کرد به عنوان میزان نیاز به آن اسید آمینه در نظر گرفته مى شد با وجودى که این روش ایراداتى دارد اما هنوز هم توسط بسیارى ازمتخصصین تغذیه مورد استفاده قرار مى گیردد نیازهاى مواد مغذى که به این روش به دست مى آیند به صورت مقادیر ثابت در جیره بیان مى شوند که براى تهیه جداول تغذیه اى و تنظیم جیره هایى با حداقل قیمت به کار مى روند . البته انتظار یک تحلیل اقتصادى از چنین اعداد ثابتى غیر ممکن است به عنوان مثال با در نظر گرفتن یک مقدار ثابت براى نیاز به یک اسید آمینه تشخیص تاثیر اضافه یا کم کرد ن غلظت آن اسید آمیه بر میزان رشد ، مصرف غذا و ترکیب لاشه مشکل خواهد بود همچنین توجیه متفاوت بودن مقدار احتیاجات در ژنوتیپ هاى مختلف موجود در صنعت جوجه هاى گوشتى غیر ممکن است در واقع در این روش به تغییراتى که در نژادهاى مختلف جوجه هاى گوشتى ایجاد شده کمتر توجه شده است اکثر متخصصین تغذیه چنین مى پندارند که جوجه هاى سریع الرشد غذاى بیشترى مورد نیازشان را جبران مى کند اما موریس و نورو با دلایل قانع کننده اى نشان دادند که چنین اتفاقى رخ نمى دهد .
فیشر و همکاران نشان دادند که سودمندى در نظر گرفتن احتیاجات حیوان به صورت متغیر بستگى به قیمت اسیدهاى آمینه و قیمت نهایى محصول تولیدى خواهد داشت بنابراین به منظور تعیین مصرف بهینه اسید آمینه در شرایط اقتصادى معین مى توان از معادلات پیش بینى بهره گرفت . با وجود پذیرش این نظریه که بهتر است احتیاجات اسیدهاى آمینه ثابت در نظر گرفته شود هنوز هم متخصصین تغذیه طیور تمایل زیادى به استفاده ازمقادیر ثابت دارند علت اصلى این موضوع آن است که براى در نظر گرفتن نیازها به شکل متغیر و تعیین جداول احتیاجات غذایى مطلوب عوامل زیادى بایدمدنظر قرار گیرند این عوامل به طورخلاصه عبارتند از : توانایى و استعداد نژادى تفاوت بین افراد در یک زمان و در هر فرد در طول زمان تاثیر مقادیر مختلف مواد مغذى و نسبت هاى انرژى به پروتئین بر روى مصرف خوراک ترکیب لاشه و میزان رشد پروتئینى ، اثر دماى محیط بر همه عوامل فوق و تنش هاى محیطى و غذایى به گونه اى که مى توانند حیوان را از مصرف میزان مورد نیاز از یک خوراک براى رشد متناسب باز دارند . امروزه با توسعه کامپیوترها و علوم موجود مى توان بسیارى از عوامل یاد شده را در مدل هاى شبیه سازى در نظر گرفت متخصصین تغذیه و ژنتیک و همچنین تولید کنندگان مى توانند براى پرورش جوجه هاى گوشتى با کارآیى بیشتر ازمدل هاى شبیه سازى استفاده کنند در واقع تنها راه مطمئن جهت برآورد احتیاجات مواد مغذى حیوانات در حال رشد استفاده ازمدل هاى شبیه سازى است .
نظریه رشدو مصرف غذا
میزان رشد بالقوه : پیش بینى عملکرد تولید ، مشکلى عمومى در پرورش حیوانات است حل این مشکل به توانایى توصیف خصوصیات رشد حیوانات ، بستگى دارد البته در منابع موجود روش خاصى براى توصیف خصوصیات رشد نژادهاى مختلف که مقایسه اختلافات و شباهت هاى بین حیوانات را میسر مى سازد بیان نشده است و یا بحث جامعى در این باره صورت نگرفته است لیکن با پیشرفت مدل شبیه سازى در جهت تعریف رشد و مصرف غذاى حیوانات ارائه تعریفى کامل وجامع از نژآد امرى ضرورى به نظرمى رسد اغلب تولید کنندگان و متخصصین طیور مفهوم میزان رشد بالقوه را به درستى درک نکرده اند میزان رشد بالقوه حداکثر رشدى نیست که از یک گله گوشتى با نژاد معین و تحت شرایط پرورش تجارى به دست مى اید بلکه میزان رشدى است که یک نژاد تحت شرایط پرورشى و تغذیه اى صحیح مى تواند داشته باشد ترکیبات لاشه پرنده اى که تحت چنین شرایطى رشد کرده است مى تواند نشان دهنده خصوصیات ژنتیکى نژاد خاصى باشد البته بعضى از خصوصیات لاشه مثل میزان چربى ذخیره شده ممکن است به طور معنى دارى تحت تاثیر غذاى خورده شده روش تغذیه و محیط قرار بگیرد . امان براى توصیف و ارزیابى ژنوتیپ هاى مختلف با توانایى رشد وذخیره پروتئین در پرنده استفاده کرد در این روش از همبستگى هاى آلومتریک موجود بین پروتئین ، آب ، خاکستر و چربى استفاده شده است وى نشان داد که مى توان با در نظر گرفتن برخى فرضیات ساه به تعریفى از یک حیوان رسید که براى پیش بینى و محاسبه مقدار عملکرد آن حیوان در شرایط متفاوت مناسب است این موضوع به ویژه در هنگامى که شرایط محیطى براى رشد حیوان محدود مى باشد از اهمیت بسیارى برخوردار است . مقادیر معیارهاى ژنتیکى توصیف کننده یک حیوان را مى توان از طریق پرورش حیوانات در شرایط محیطى مطلوبى که تا حد ممکن به شرایط آرمانى نزدیک است اندازه گیرى کرد منحنى هاى رشد به دست آمده در این شرایط نشان دهنده توان ژنتیکى ژنوتیپ هاى خاص است بنابراین مى توان از آنها براى مقایسه نژآدها و سویه هاى مختلف استفاده کرد جزئیات روش ارزیابى معیارهاى رشد نژادهاى مختلف در نوشته هنکوک و همکاران آورده شده است .
برآورد احتیاجات غذایى
یک الگوى رشد موفق باید قادر به محاسبه احتیاجات غذایى و محیطى پرنده جهت رشد مطلوب باشد همچنین باید قادر به پیش بینى میزان رشد در شرایط مختلف و نامطلوب نیز باشد به منظور تامین احتیاجات نگهدارى و رشد اندام هاى مختلف بدن لازم است که حیوان توسط مواد مغذى تغذیه گردد مقادیر مواد معدنى مورد نیاز را مى توان با استفاده از اطلاعات در مورد میزان رشد و ترکیب بافت هاى مختلف بدن معین نمود مواد مغذى موجود در منابع خوراکى که براى تامین این احتیاجات به کار مى روند باید به همان شیوه اى بررسى شوند که احتیاجات مواد مغذى نیز مورد ارزیابى قرار مى گیرند . امانز نشان داد که مقیاس انرژى قابل متابولیسم وسیله مناسبى براى توصیف انرژى موجود در غذاها نمى باشد زیرا مقادیر ME یک ماده خوراکى اختلاف کارآیى استفاده از انرژى حاصل از پروتئین ، چربى و کربوهیدارت هاى قابل هضم ان ماده را مشخص نمى کند این مقایس همچنین قادر به محاسبه تاثیر مواد آلى غیر قابل هضم بر روى قابلیت دسترسى انرژى جیره حیوانات نمى باشد امانز مقیاس انرژى موثر را براى رفع نقایص سیستم ME پیشنهاد نمود انرژى موثرمى تواند به خوبى حرارت افزایشى یک غذاى معین در یک حیوان مشخص را برآورد نماید میزان نیاز به پروتئین در پرنده به ترکیب اسیدهاى آمینه و میزان منابع پروتئین موجود در خوراک بستگى دارد مجموع مقدار اسیدهاى آمینه مورد نیاز براى نگهدارى و رشد بدن و پرها میزان نیاز روزانه پروتئین را تشکیل مى دهد به منظور حفظ چربى ، آب و خاکستر بدن هیچ گونه پروتئینى موردنیاز نیست مقیاس هاى اندازه گیرى مقدار اسید آمینه مورد نیاز حیوان و مقدار اسید آمینه موجود در غذا باید یکسان باشند روش قرار دادن بیان این مقادیر به صورت مقدار اسیدهاى آمینه قابل هضم است کارآیى استفاده از اولین اسید آمینه قابل هضم است کارآیى استفاده از اولین اسیدآمینه محدود کننده مورد استفاده جهت ذخیره پروتئین در بدن در بالاتر از سطح نگهدارى عدد ثابتى نیست اما مى توان با بکار بردن اسیدهاى آمینه مورد نیاز انرژى مورد نیاز ان را تغییر داد . احتیاجات غذایى یک حیوان در زمانى مشخص در گروشرایط قبلى حیوان است این مسئله باعث اختلاف در احتیاجات حیوانات شده که مسئله علمى مورد علاقه تمامى متخصصین تغذیه جوجه هاى گوشتى است و در نتیجه آزمایشات بیشتر در این زمینه شده است .
تخمین مصرف اختیارى خوراک
از بحث بالا مى توان چنین استنباط نمود که یک حیوان براى رشد و نمو بر اساس الگوى رشد خود به مواد مغذى خاصى نیاز دارد براى رسیدن به رشد مطلوب تامین مقدار غذاى کافى یک ضرورت است اشتهاى حیوان به احتیاجات غذایى حیوان و ترکیب مواد مغذى موجود در مواد خوراکى بستگى دارد به منظور پیش بینى مقدار مصرف خوراک حیوان هنگامى که ازادانه به غذا دسترسى دارد نخست باید قادر به تخمین مقدار مصرف یک خوراک متوازن در یک محیط دمایى متعادل بود . این میزان مصرف خوراک مصرف مطلوب خوراک نامیده مى شود و امکان دسترسى به حداکثر رشد را فراهم مى کند هنگامى که خوراک متوان نیست و یا حیوان در محیطى نامناسب قرار مى گیرد مقدار مصرف خوراک با مقدار مطلوب مصرف تفاوت خواهد داشت زیرا فرض بر این است که حیوان قادر به مصرف مقدار کافى از غذاى نامتعادل و نشان دادن رشد مطلوب خود باشد اما اگر کمبود شدید باشد رشد و ذخیره پروتئین در بدن به اندازه کافى نبوده و میزان ان کمتر از توان رشد حیوان خواهد بود عدم توانایى حیوان براى مصرف غذاى نامتعادل به خاطر محدودیت حجم دستگاه گوارش و عدم توانایى در پس دادن حرارت اضافى ناشى از مصرف غذاى زیاد به محیط است تئورى مصرف خوراک توسط امانز و فیشر و امانز به طور مفصل توضیح داده شده است . مهمترین نتیجه اى که در صورت ارائه یک جیره غذایى با کمبود ملایم یک اسید آمینه عاید تولید کنندگان تجارى جوجه هاى گوشتى مى شود آن است که طیور به منظور به دست آوردن مقدار کافى از اسیدآمینه محدود کننده بیش از حد معمول انرژى مصرف مى کنند و این انرژى اضافى در بدن به صورت چربى ذخیره خواهد شد علاوه برا این مشاهده شده است که در مواقعى مورد استفاده در صنعت مرغدارى و در بین مرغداران باشد ضریب تبدیل غذایى خوراک بهبود مى یابد و میزان چربى کمترى در لاشه دیده خواهدشد همان گونه که توان رشد جوجه هاى گوشتى از راه انتخاب و اصلاح نژاد افزایش مى یابد احتیاجات روزانه اسیدهاى آمینه و انرژى آنها نیز افزایش مى یابد اما میزان نیاز به این دو ماده مغذى به یک میزان بالا نمى رود افزایش نیاز به اسید آمینه نسبتا سریعتر از افزایش نیاز به انرژى است نبابراین در سویه هایى با رشد سریع تر نسبت بالاترى از اسید آمینه به انرژى مورد نیاز خواهد بود این موضوع با توجه به نتایج آزمایش نورو و موریس تایید شد در این آزمایش جیره هاى با پروتئین بالا به جوجه هاى گوشتى و جوجه خروس ها نژاد تخمگذار خورانده شد و حداکثر افزایش وزن و افزایش میزان پروتئین ذخیره شده در بدن جوجه خروس ها نژاد تخمگذار با جیره هایى حاصل شد که میزان پروتئین آنها به طور قابل ملاحظه اى پایین تر ازجیره هاى مورد نیاز براى حداکثر رشد در جوجه هاى گوشتى بود .
اهمیت محیط زندگى حیوان
میزان مصرف یک غذا توسط یک نوع پرنده معین دریک وضعیت مشخص به درجه حرارت محل نگهدارى آن بستگى دارد امانز و فیشر اشاره نمودند که میزان حرارت دفعى پرنده با توجه به درجه حرارت محیط متفاوت است و توانایى پرنده براى ذخیره گرما تقریبا صفر است و میزان حرارت دفعى باید برابر با میزان حرارت تولیدى باشد حداکثر مقدار گرمایى که یک پرنده به محیط پس میدهد بستگى به دماى محیط نگهدارى دارد واین موضوع در طرح برنامه غذایى براى جوجه هاى گوشتى سریع الرشد اهمیت زیادى دارد اگرچه با انتخاب ژنتیکى میزان رشد نسبى جوجه هاى گوشتى بهبود یافته اما محدوده دمایى که پرندگان احساس راحتى مى کنند کاهش یافته است ولى این موضوع روى پتانسیل رشد جوجه هاى گوشتى سریع الرشد امروزى تاثیرى کم و قابل چشم پوشى دارد . در زمانى که درجه حرارت محیط مطلوب باشد هنگام افزایش مصرف غذا در مورد مصرف تولید گرما نیز افزایش مى یابد هنگامى که درجه حرارت محیط از حد مطلوب پایین تر بیاید خوراک مصرفى افزایش مى یابد پیش بینى مى شود که با کاهش مقدار ماده محدود کننده در مواد خوراکى مصرف غذا و متعاقب آن رشد حیوان افزایش مى یابد بنابراین یک امر متقابل بین ترکیبات مواد خوراکى موجود درجیره مقدار مصرف خوراک و مقدار حرارت مطلوب براى پرنده وجود خواهد داشت غذاهایى با نسبت پایین ماده مغذى به انرژى موجب کاهش درجه حرارت محیطى مطلوب خواهند شد محاسبات مربوط به تعیین نتایج حاصل از اثرات متقابل عوامل ذکر شده پیچیده هستند بنابراین مدل هاى شبیه سازى که این اثرات را بتوانند در نظر بگیرند مطلوب تر خواهند بود .
تخمین احتیاجات اسیدامینه اى جوجه هاى گوشتى
به منظور تعیین غلظت مناسب اسیدهاى آمینه جیره در مراحل مختلف دوره رشد باید افزایش وزن زنده جوجه ها در غلظت هاى مختلف هر کدام از اسیدهاى امینه ضرورى ارزیابى شود چنین پاسخ هایى را مى توان با انجام آزمایش هاى رشد و یا با شبیه سازى به دست آورد . از نقطه نظر تصمیم گیرى اقتصادى بهترین مقدار پاسخ حیوان شکلى از منحنى است که به نقاط تامین کننده متوسط احتیاجات افراد گله نزدیک تر است شکل منحنى هاى پاسخ مربوط به مصرف مقادیر مختلف اسیدهاى آمینه درجوجه هاى گوشتى ومرغ هاى تخمگذار مشابه است اما هر کدام به شیوه هاى مختلفى به دست آمده اند که روش تفسیر و استفاده از نتایج این پاسخ ها را تغییرمى دهد خصوصیات منحنى پاسخ مرغ هاى تخمگذار با تولید متفاوت تخم مرغ در مطالعه فیشر و همکاران نشان داده شده است منحنى پاسخ آنها بستگى به توان رشد ، میزان مصرف غذا نیازهاى نگهدارى و رشد بدن خواهد داشت .
نتیجه گیرى
تفسیر صحیح نتایج حاصل از آزمایش هاى رشد جوجه هاى گوشتى مشکل است زیرا بسیارى از عوامل روى رشد و مصرف خوراک این پرندگان موثرهستند همچنین تمامى جوجه هاى گوشتى مشابه نبوده شرایط نگهدارى انها یکسان نیست علاوه بر این تمامى جوجه هاى گوشتى با شروع آزمایش هاى رشد وضعیت یکسانى ندارند ازاین رو ممکن است نتیجه گیرى هایى اقتصادى که براساس نتایج آزمایش هاى تغذیه اى تحت شرایط خاصى انجام مى شود اقتصادى و صحیح نباشند زیرا فقط با استفاده از مدل هاى شبیه سازى م یتوان تمامى عوامل موثر در رشد جوجه هاى گوشتى را هنگام بهینه سازى برنامه هاى غذایى مدنظر قرار داد در هر برنامه غذایى مطلوب عواملى مانند : ژنوتیپ ، اختلاف در وزن و ترکیب لاشه بین افراد متفاوت ، قیمت فروش محصول ، قیمت مواد خوراکى تشکیل دهنده غذا ، غلظت مناسب مواد مغذى ، تعادل مطلوب بین مواد مغذى طول مدتى که یک غذا به مرغ داده مى شود ، درجه حرارت و رطوبت محیط ، تراکم موجود جوجه ها و سطح مدیریت به کار رفته ، مقدار سرمایه گذارى ، سود سرمایه و طول مناسب دوره پرورش در نظرگرفته مى شود بنابراین به منظور تخمین دقیق احتیاجات غذایى جوجه هاى گوشتى هیچ روشى بهتر از استفاده از مدل هاى شبیه سازى نیست .
ژنوتیپ سویه هاى مورد استفاده در صنعت طیور گوشتى طى 40 سال گذشته به طورمعنى دارى تغییر پیدا کرده و این تغییرات تا به امروز نیز ادامه داشته است شرکت هاى فروشنده سویه هاى مختلف طیور از معیارهاى انتخاب متفاوتى استفاده مى کنند که این امر موجب شده است که ژنوتیپ هاى مختلفى در صنعت طیور دنیا در دسترس باشد درعین حال اکثر متخصصین تغذیه طیور هنگام تنظیم جیره و طراحى راهکارهاى تغذیه اى جوجه هاى گوشتى این تغییرات را در نظر نمى گیرند روشى که در حال حاضر براى تنظیم جیره هاى غذایى جوجه هاى گوشتى استفاده مى شود متکى بر جداول احتیاجات غذایى است که براى دوره هاى مختلف زندگى جوجه هاى گوشتى تهیه شده است . در این جداول نیاز سویه هاى مختلف جوجه هاى گوشتى بر اساس توانایى رشد و چاق شده آنها در نظر گرفته نمى شود و در عمل و با استفاده از این جداول بهبودى در تغذیه جوجه ها حاصل نمى شود براى پیشرفت در این زمینه لازم است اطلاعاتى در مورد پرنده خوراک و محیط زندگى جوجه ها جمع آورى گردد تا بتوان این عوامل را در یک مدل جهت پیش بینى دقیق مصرف خوراک و رشد سویه هاى مختلف در محیط هاى متفاوت به کار برد با استفاده از چنین مدلى مى توان اقتصادى ترین روش تغذیه جوجه هاى گوشتى در شرایط مختلف را تعیین نمود زیرا تنها روشى که متخصصین تغذیه طیور مى توانند با استفاده از آن کارایى تغذیه جوجه هاى گوشتى را افزایش دهند استفاده از مدلى جهت شبیه سازى وضعیت پرورش آنهاست .
مقدمه
در گذشته نیاز جوجه هاى گوشتى به اسیدهاى آمینه از روى نتایج آزمایش هایى تخمین زده شده که در آنها جیره هاى حاوى مقادیر مختلف اسیدهاى آمینه خاص به جوجه هاى گوشتى با یک سن معین داده شده بود غلظتى از اسیدهاى آمینه که حداکثر رشد را ایجاد مى کرد به عنوان میزان نیاز به آن اسید آمینه در نظر گرفته مى شد با وجودى که این روش ایراداتى دارد اما هنوز هم توسط بسیارى ازمتخصصین تغذیه مورد استفاده قرار مى گیردد نیازهاى مواد مغذى که به این روش به دست مى آیند به صورت مقادیر ثابت در جیره بیان مى شوند که براى تهیه جداول تغذیه اى و تنظیم جیره هایى با حداقل قیمت به کار مى روند . البته انتظار یک تحلیل اقتصادى از چنین اعداد ثابتى غیر ممکن است به عنوان مثال با در نظر گرفتن یک مقدار ثابت براى نیاز به یک اسید آمینه تشخیص تاثیر اضافه یا کم کرد ن غلظت آن اسید آمیه بر میزان رشد ، مصرف غذا و ترکیب لاشه مشکل خواهد بود همچنین توجیه متفاوت بودن مقدار احتیاجات در ژنوتیپ هاى مختلف موجود در صنعت جوجه هاى گوشتى غیر ممکن است در واقع در این روش به تغییراتى که در نژادهاى مختلف جوجه هاى گوشتى ایجاد شده کمتر توجه شده است اکثر متخصصین تغذیه چنین مى پندارند که جوجه هاى سریع الرشد غذاى بیشترى مورد نیازشان را جبران مى کند اما موریس و نورو با دلایل قانع کننده اى نشان دادند که چنین اتفاقى رخ نمى دهد .
فیشر و همکاران نشان دادند که سودمندى در نظر گرفتن احتیاجات حیوان به صورت متغیر بستگى به قیمت اسیدهاى آمینه و قیمت نهایى محصول تولیدى خواهد داشت بنابراین به منظور تعیین مصرف بهینه اسید آمینه در شرایط اقتصادى معین مى توان از معادلات پیش بینى بهره گرفت . با وجود پذیرش این نظریه که بهتر است احتیاجات اسیدهاى آمینه ثابت در نظر گرفته شود هنوز هم متخصصین تغذیه طیور تمایل زیادى به استفاده ازمقادیر ثابت دارند علت اصلى این موضوع آن است که براى در نظر گرفتن نیازها به شکل متغیر و تعیین جداول احتیاجات غذایى مطلوب عوامل زیادى بایدمدنظر قرار گیرند این عوامل به طورخلاصه عبارتند از : توانایى و استعداد نژادى تفاوت بین افراد در یک زمان و در هر فرد در طول زمان تاثیر مقادیر مختلف مواد مغذى و نسبت هاى انرژى به پروتئین بر روى مصرف خوراک ترکیب لاشه و میزان رشد پروتئینى ، اثر دماى محیط بر همه عوامل فوق و تنش هاى محیطى و غذایى به گونه اى که مى توانند حیوان را از مصرف میزان مورد نیاز از یک خوراک براى رشد متناسب باز دارند . امروزه با توسعه کامپیوترها و علوم موجود مى توان بسیارى از عوامل یاد شده را در مدل هاى شبیه سازى در نظر گرفت متخصصین تغذیه و ژنتیک و همچنین تولید کنندگان مى توانند براى پرورش جوجه هاى گوشتى با کارآیى بیشتر ازمدل هاى شبیه سازى استفاده کنند در واقع تنها راه مطمئن جهت برآورد احتیاجات مواد مغذى حیوانات در حال رشد استفاده ازمدل هاى شبیه سازى است .
نظریه رشدو مصرف غذا
میزان رشد بالقوه : پیش بینى عملکرد تولید ، مشکلى عمومى در پرورش حیوانات است حل این مشکل به توانایى توصیف خصوصیات رشد حیوانات ، بستگى دارد البته در منابع موجود روش خاصى براى توصیف خصوصیات رشد نژادهاى مختلف که مقایسه اختلافات و شباهت هاى بین حیوانات را میسر مى سازد بیان نشده است و یا بحث جامعى در این باره صورت نگرفته است لیکن با پیشرفت مدل شبیه سازى در جهت تعریف رشد و مصرف غذاى حیوانات ارائه تعریفى کامل وجامع از نژآد امرى ضرورى به نظرمى رسد اغلب تولید کنندگان و متخصصین طیور مفهوم میزان رشد بالقوه را به درستى درک نکرده اند میزان رشد بالقوه حداکثر رشدى نیست که از یک گله گوشتى با نژاد معین و تحت شرایط پرورش تجارى به دست مى اید بلکه میزان رشدى است که یک نژاد تحت شرایط پرورشى و تغذیه اى صحیح مى تواند داشته باشد ترکیبات لاشه پرنده اى که تحت چنین شرایطى رشد کرده است مى تواند نشان دهنده خصوصیات ژنتیکى نژاد خاصى باشد البته بعضى از خصوصیات لاشه مثل میزان چربى ذخیره شده ممکن است به طور معنى دارى تحت تاثیر غذاى خورده شده روش تغذیه و محیط قرار بگیرد . امان براى توصیف و ارزیابى ژنوتیپ هاى مختلف با توانایى رشد وذخیره پروتئین در پرنده استفاده کرد در این روش از همبستگى هاى آلومتریک موجود بین پروتئین ، آب ، خاکستر و چربى استفاده شده است وى نشان داد که مى توان با در نظر گرفتن برخى فرضیات ساه به تعریفى از یک حیوان رسید که براى پیش بینى و محاسبه مقدار عملکرد آن حیوان در شرایط متفاوت مناسب است این موضوع به ویژه در هنگامى که شرایط محیطى براى رشد حیوان محدود مى باشد از اهمیت بسیارى برخوردار است . مقادیر معیارهاى ژنتیکى توصیف کننده یک حیوان را مى توان از طریق پرورش حیوانات در شرایط محیطى مطلوبى که تا حد ممکن به شرایط آرمانى نزدیک است اندازه گیرى کرد منحنى هاى رشد به دست آمده در این شرایط نشان دهنده توان ژنتیکى ژنوتیپ هاى خاص است بنابراین مى توان از آنها براى مقایسه نژآدها و سویه هاى مختلف استفاده کرد جزئیات روش ارزیابى معیارهاى رشد نژادهاى مختلف در نوشته هنکوک و همکاران آورده شده است .
برآورد احتیاجات غذایى
یک الگوى رشد موفق باید قادر به محاسبه احتیاجات غذایى و محیطى پرنده جهت رشد مطلوب باشد همچنین باید قادر به پیش بینى میزان رشد در شرایط مختلف و نامطلوب نیز باشد به منظور تامین احتیاجات نگهدارى و رشد اندام هاى مختلف بدن لازم است که حیوان توسط مواد مغذى تغذیه گردد مقادیر مواد معدنى مورد نیاز را مى توان با استفاده از اطلاعات در مورد میزان رشد و ترکیب بافت هاى مختلف بدن معین نمود مواد مغذى موجود در منابع خوراکى که براى تامین این احتیاجات به کار مى روند باید به همان شیوه اى بررسى شوند که احتیاجات مواد مغذى نیز مورد ارزیابى قرار مى گیرند . امانز نشان داد که مقیاس انرژى قابل متابولیسم وسیله مناسبى براى توصیف انرژى موجود در غذاها نمى باشد زیرا مقادیر ME یک ماده خوراکى اختلاف کارآیى استفاده از انرژى حاصل از پروتئین ، چربى و کربوهیدارت هاى قابل هضم ان ماده را مشخص نمى کند این مقایس همچنین قادر به محاسبه تاثیر مواد آلى غیر قابل هضم بر روى قابلیت دسترسى انرژى جیره حیوانات نمى باشد امانز مقیاس انرژى موثر را براى رفع نقایص سیستم ME پیشنهاد نمود انرژى موثرمى تواند به خوبى حرارت افزایشى یک غذاى معین در یک حیوان مشخص را برآورد نماید میزان نیاز به پروتئین در پرنده به ترکیب اسیدهاى آمینه و میزان منابع پروتئین موجود در خوراک بستگى دارد مجموع مقدار اسیدهاى آمینه مورد نیاز براى نگهدارى و رشد بدن و پرها میزان نیاز روزانه پروتئین را تشکیل مى دهد به منظور حفظ چربى ، آب و خاکستر بدن هیچ گونه پروتئینى موردنیاز نیست مقیاس هاى اندازه گیرى مقدار اسید آمینه مورد نیاز حیوان و مقدار اسید آمینه موجود در غذا باید یکسان باشند روش قرار دادن بیان این مقادیر به صورت مقدار اسیدهاى آمینه قابل هضم است کارآیى استفاده از اولین اسید آمینه قابل هضم است کارآیى استفاده از اولین اسیدآمینه محدود کننده مورد استفاده جهت ذخیره پروتئین در بدن در بالاتر از سطح نگهدارى عدد ثابتى نیست اما مى توان با بکار بردن اسیدهاى آمینه مورد نیاز انرژى مورد نیاز ان را تغییر داد . احتیاجات غذایى یک حیوان در زمانى مشخص در گروشرایط قبلى حیوان است این مسئله باعث اختلاف در احتیاجات حیوانات شده که مسئله علمى مورد علاقه تمامى متخصصین تغذیه جوجه هاى گوشتى است و در نتیجه آزمایشات بیشتر در این زمینه شده است .
تخمین مصرف اختیارى خوراک
از بحث بالا مى توان چنین استنباط نمود که یک حیوان براى رشد و نمو بر اساس الگوى رشد خود به مواد مغذى خاصى نیاز دارد براى رسیدن به رشد مطلوب تامین مقدار غذاى کافى یک ضرورت است اشتهاى حیوان به احتیاجات غذایى حیوان و ترکیب مواد مغذى موجود در مواد خوراکى بستگى دارد به منظور پیش بینى مقدار مصرف خوراک حیوان هنگامى که ازادانه به غذا دسترسى دارد نخست باید قادر به تخمین مقدار مصرف یک خوراک متوازن در یک محیط دمایى متعادل بود . این میزان مصرف خوراک مصرف مطلوب خوراک نامیده مى شود و امکان دسترسى به حداکثر رشد را فراهم مى کند هنگامى که خوراک متوان نیست و یا حیوان در محیطى نامناسب قرار مى گیرد مقدار مصرف خوراک با مقدار مطلوب مصرف تفاوت خواهد داشت زیرا فرض بر این است که حیوان قادر به مصرف مقدار کافى از غذاى نامتعادل و نشان دادن رشد مطلوب خود باشد اما اگر کمبود شدید باشد رشد و ذخیره پروتئین در بدن به اندازه کافى نبوده و میزان ان کمتر از توان رشد حیوان خواهد بود عدم توانایى حیوان براى مصرف غذاى نامتعادل به خاطر محدودیت حجم دستگاه گوارش و عدم توانایى در پس دادن حرارت اضافى ناشى از مصرف غذاى زیاد به محیط است تئورى مصرف خوراک توسط امانز و فیشر و امانز به طور مفصل توضیح داده شده است . مهمترین نتیجه اى که در صورت ارائه یک جیره غذایى با کمبود ملایم یک اسید آمینه عاید تولید کنندگان تجارى جوجه هاى گوشتى مى شود آن است که طیور به منظور به دست آوردن مقدار کافى از اسیدآمینه محدود کننده بیش از حد معمول انرژى مصرف مى کنند و این انرژى اضافى در بدن به صورت چربى ذخیره خواهد شد علاوه برا این مشاهده شده است که در مواقعى مورد استفاده در صنعت مرغدارى و در بین مرغداران باشد ضریب تبدیل غذایى خوراک بهبود مى یابد و میزان چربى کمترى در لاشه دیده خواهدشد همان گونه که توان رشد جوجه هاى گوشتى از راه انتخاب و اصلاح نژاد افزایش مى یابد احتیاجات روزانه اسیدهاى آمینه و انرژى آنها نیز افزایش مى یابد اما میزان نیاز به این دو ماده مغذى به یک میزان بالا نمى رود افزایش نیاز به اسید آمینه نسبتا سریعتر از افزایش نیاز به انرژى است نبابراین در سویه هایى با رشد سریع تر نسبت بالاترى از اسید آمینه به انرژى مورد نیاز خواهد بود این موضوع با توجه به نتایج آزمایش نورو و موریس تایید شد در این آزمایش جیره هاى با پروتئین بالا به جوجه هاى گوشتى و جوجه خروس ها نژاد تخمگذار خورانده شد و حداکثر افزایش وزن و افزایش میزان پروتئین ذخیره شده در بدن جوجه خروس ها نژاد تخمگذار با جیره هایى حاصل شد که میزان پروتئین آنها به طور قابل ملاحظه اى پایین تر ازجیره هاى مورد نیاز براى حداکثر رشد در جوجه هاى گوشتى بود .
اهمیت محیط زندگى حیوان
میزان مصرف یک غذا توسط یک نوع پرنده معین دریک وضعیت مشخص به درجه حرارت محل نگهدارى آن بستگى دارد امانز و فیشر اشاره نمودند که میزان حرارت دفعى پرنده با توجه به درجه حرارت محیط متفاوت است و توانایى پرنده براى ذخیره گرما تقریبا صفر است و میزان حرارت دفعى باید برابر با میزان حرارت تولیدى باشد حداکثر مقدار گرمایى که یک پرنده به محیط پس میدهد بستگى به دماى محیط نگهدارى دارد واین موضوع در طرح برنامه غذایى براى جوجه هاى گوشتى سریع الرشد اهمیت زیادى دارد اگرچه با انتخاب ژنتیکى میزان رشد نسبى جوجه هاى گوشتى بهبود یافته اما محدوده دمایى که پرندگان احساس راحتى مى کنند کاهش یافته است ولى این موضوع روى پتانسیل رشد جوجه هاى گوشتى سریع الرشد امروزى تاثیرى کم و قابل چشم پوشى دارد . در زمانى که درجه حرارت محیط مطلوب باشد هنگام افزایش مصرف غذا در مورد مصرف تولید گرما نیز افزایش مى یابد هنگامى که درجه حرارت محیط از حد مطلوب پایین تر بیاید خوراک مصرفى افزایش مى یابد پیش بینى مى شود که با کاهش مقدار ماده محدود کننده در مواد خوراکى مصرف غذا و متعاقب آن رشد حیوان افزایش مى یابد بنابراین یک امر متقابل بین ترکیبات مواد خوراکى موجود درجیره مقدار مصرف خوراک و مقدار حرارت مطلوب براى پرنده وجود خواهد داشت غذاهایى با نسبت پایین ماده مغذى به انرژى موجب کاهش درجه حرارت محیطى مطلوب خواهند شد محاسبات مربوط به تعیین نتایج حاصل از اثرات متقابل عوامل ذکر شده پیچیده هستند بنابراین مدل هاى شبیه سازى که این اثرات را بتوانند در نظر بگیرند مطلوب تر خواهند بود .
تخمین احتیاجات اسیدامینه اى جوجه هاى گوشتى
به منظور تعیین غلظت مناسب اسیدهاى آمینه جیره در مراحل مختلف دوره رشد باید افزایش وزن زنده جوجه ها در غلظت هاى مختلف هر کدام از اسیدهاى امینه ضرورى ارزیابى شود چنین پاسخ هایى را مى توان با انجام آزمایش هاى رشد و یا با شبیه سازى به دست آورد . از نقطه نظر تصمیم گیرى اقتصادى بهترین مقدار پاسخ حیوان شکلى از منحنى است که به نقاط تامین کننده متوسط احتیاجات افراد گله نزدیک تر است شکل منحنى هاى پاسخ مربوط به مصرف مقادیر مختلف اسیدهاى آمینه درجوجه هاى گوشتى ومرغ هاى تخمگذار مشابه است اما هر کدام به شیوه هاى مختلفى به دست آمده اند که روش تفسیر و استفاده از نتایج این پاسخ ها را تغییرمى دهد خصوصیات منحنى پاسخ مرغ هاى تخمگذار با تولید متفاوت تخم مرغ در مطالعه فیشر و همکاران نشان داده شده است منحنى پاسخ آنها بستگى به توان رشد ، میزان مصرف غذا نیازهاى نگهدارى و رشد بدن خواهد داشت .
نتیجه گیرى
تفسیر صحیح نتایج حاصل از آزمایش هاى رشد جوجه هاى گوشتى مشکل است زیرا بسیارى از عوامل روى رشد و مصرف خوراک این پرندگان موثرهستند همچنین تمامى جوجه هاى گوشتى مشابه نبوده شرایط نگهدارى انها یکسان نیست علاوه بر این تمامى جوجه هاى گوشتى با شروع آزمایش هاى رشد وضعیت یکسانى ندارند ازاین رو ممکن است نتیجه گیرى هایى اقتصادى که براساس نتایج آزمایش هاى تغذیه اى تحت شرایط خاصى انجام مى شود اقتصادى و صحیح نباشند زیرا فقط با استفاده از مدل هاى شبیه سازى م یتوان تمامى عوامل موثر در رشد جوجه هاى گوشتى را هنگام بهینه سازى برنامه هاى غذایى مدنظر قرار داد در هر برنامه غذایى مطلوب عواملى مانند : ژنوتیپ ، اختلاف در وزن و ترکیب لاشه بین افراد متفاوت ، قیمت فروش محصول ، قیمت مواد خوراکى تشکیل دهنده غذا ، غلظت مناسب مواد مغذى ، تعادل مطلوب بین مواد مغذى طول مدتى که یک غذا به مرغ داده مى شود ، درجه حرارت و رطوبت محیط ، تراکم موجود جوجه ها و سطح مدیریت به کار رفته ، مقدار سرمایه گذارى ، سود سرمایه و طول مناسب دوره پرورش در نظرگرفته مى شود بنابراین به منظور تخمین دقیق احتیاجات غذایى جوجه هاى گوشتى هیچ روشى بهتر از استفاده از مدل هاى شبیه سازى نیست .
دیدگاه ها