چکیده:
حفظ بقایای گیاهی در مزرعه و کاهش عملیات خاک ورزی و کاشت مستقیم بذر در بقایای گیاهی، خاک ورزی حفاظتی نامیده می شود. اگر میزان بقایای گیاهی بیشتر از 30 درصد یعنی درحدود 2000 الی 2400 کیلوگرم در هکتار باشد و کشت به صورت جوی و پشته ای باشد، این روش را خاک ورزی پشته ای گویند. در روش خاک ورزی پشته ای بذر بر روی پشته و در شیار نازکی که بقایای گیاهی آن پاک سازی شده، کاشته می شود. مهمترین مزیت این روش بهبود حفاظت از خاک توسط بقایای گیاهی است. بقایای گیاهی مقدار زیادی از تشعشع خورشید را جذب می کند و موجب کاهش میزان تبخیر سطحی می شود. همچنین، وجود بقایای گیاهی موجب حفاظت از خاک در مقابل صدمات رگبارهای تند می شود. به دلیل کاهش عملیات خاک ورزی هزینه ها ی اولیۀ کاشت کاهش می یابد. بطور کلی، عملکرد محصول به شرایط خاک و مدیریت خاک بستگی دارد، و عملکرد محصول در این روش بیشتر از روش بدون خاک ورزی است. در خاک ورزی پشته ای، کولتیواتورها (پشته سازها) مجهز به دیسک پشته سازی هستند که خاک را از وسط شیار به بالای پشته ها هدایت می کند. همچنین، بقایای گیاهی توسط دیسک های ستاره ای این کولتیواتور پاکسازی و پشته ها برای کاشت آماده می شوند. کود دهی در مزارع به صورت تزریق کود مایع در داخل پشته ها است که ممکن است همزمان با کاشت انجام شود. به دلیل پاکسازی بقایای گیاهی از روی پشته ها، دیگر مشکل گرم نشدن بستر بذر و سرعت جوانه زنی آن مرتفع می شود. در این روش نباید بقایای گیاهی روی پشته ها به داخل جوی ها ریخته شود زیرا عملیات آبیاری را مختل می کند. عامل اصلی موفقیت این سیستم ساخت پشته های عریضی است که بذر در آن کاشته می شود. در کشت جوی و پشته، خاک ورزی پشته ای بهترین انتخاب محسوب می شود.
مقدمه:
روشهای نوین و صحیح خاک ورزی به منظور استفاده بهینه از خاک، بعنوان مهمترین تامین کننده منابع غذایی، می تواند بهره وری لازم از تولیدات زراعی را افزایش دهد. با رواج تراکتور و دیگر ادوات خاک ورزی پیشرفته و پر قدرت، توانایی انجام خاک ورزی و بهم زدن خاک، افزایش یافته است. این امر موجب تنزل ساختمان خاک و مقدار مواد آلی خاک می شود. شاید به نظر، این روش خاک ورزی جدید به نظر آید، ولی با توجه به تاریخچه کشاورزی امریکا " "Till planting نام اولیۀ خاک ورزی پشته ای بوده است که اولین بار در سال 1955 میلادی استفاده می شد و به دلیل منتشر نکردن این روش توسط کشاورزا ن، محققان آن زما ن خبری از این نوع خاک ورزی نداشتند. بعد ازجستجوی محققان، خاک ورزی به روش پشته ای در سال 1980 میلادی به سایر نقاط جهان منتشر شد.
خاک ورزی پشته ای یک شیوه مدیریتی پیوسته است. استفاده از آن به دلیل حفاظت و نگهداری این روش از خاک و آب ضرورت دارد. مدیریت بقایای گیاهی عملکرد محصول را افزایش می دهد. به طور کلی، این مقدار برابر یا کمی بیشتر از روش بدون خاک ورزی است.
خاک ورزی پشته ای با خاک ورزی متداول متفاوت است، زیرا افزایش هزینه های ثابت در کارنده و پشته سازها (کولتیواتور) به طور کلی بوسیلة کاهش هزینه های سوخت، کارگر و کاهش دفعات استفاده از ماشین های خاک ورزی جبران می شود. حتی در صورت اصلاح ادوات موجود، هزینه های کل به نصف نیز تقلیل می یابد
همچنین، روش های خاک ورزی سنتی موجب تخریب کانال ها و مجاری ساخته شده توسط موجودات داخل خاک می شود. این امر با کاهش نفوذپذیری آب و هوا به عمق زیر 15 سانتیمتری خاک، منجر به کاهش فعالیت میکرواورگانیسم های خاک شده و رشد و تنفس ریشۀ گیاه را با مشکل مواجه می کند. در روش خاک ورزی سنتی با زیر و رو کردن خاک سطحی، خاک نسبت به فرسایش آبی، سله بستن، باد بردگی مستعد می شود. روش خاک ورزی پشته ای درشروع بسیار سخت مورد قبول کشاورزان قرار گرفت، ولی هم اکنون به یک روش مناسب در کنار روش های خاک ورزی حفاظتی تبدیل شده است
عملکرد محصول بدست آمده به تناوب کشت و نوع خاک بستگی دارد. تحقیقات نشان می دهد که عملکرد محصول در سیستم خاک ورزی پشته ای در شرایط یکسان نسبت به سیستم خاک ورزی متداول بیشتر یا برابر است. در خاک هایی با توان زهکشی پایین نیز عمکرد محصول می تواند نسبت به شرایط آب و هوایی تغییر کند. ممکن است در زمان آزمایش میزان بارندگی تغییر کرده و موجب اختلال در نتایج بررسی و مقایسۀ این دو روش خاک ورزی شود
تحقیقات نشان می دهد که این روش درخاک هایی با بافت نیمه سنگین با شیب های ملایم و در تناوب زراعی ذرت با سویا نتیجۀ بهتری را در بر دارد. دلیل استفاده از این تناوب زراعی اضافه شدن نیتروژن خاک بعد از کاشت سویا است. یک کولتیواتور اصلاح شده برای ساخت چند پشتة ردیفی عریض بکار می رود .
این پشته ها در امتداد با بقایای گیاهی بوده و در قسمت دست نخوردة زمین تا زمان کاشت باقی می ماند. بذرکار از بالای پشته ها بقایای گیاهی را تمیز می کند و رطوبت خاک را در بستر جدید بذر در اختیارش قرار می دهد. هیچ عملیات خاک ورزی برای تهیه بستر بذر انجام نمی شود، بقایای گیاهی فقط در قسمت هایی که کود و علف کش استفاده می شود، از بین می رود و کولتیواتور ضمن از بین بردن علفهای هرز داخل شیارها پشته می سازد.جهت کاشت دقیق بذر کارنده های پشته ای باید سطح بالای پشته را کنار زده و کارنده را داخل شیار هدایت کنند. این عملیات می تواند با طراحی کارنده های مخصوص یا اصلاح کارنده های مرسوم تکمیل شود. عمل پاک سازی بقایای گیاهی توسط دیسک یا شیار پاک کن صورت می گیرد و گاهی بقایای گیاهی روی سطح زمین توسط تیغة گاوآهن جمع‌آوری می شود. شیار پاک کن علف های هرز را از جا می کند و نواری را به عرض 7 الی14 اینچ ( 5/17سانتیمتر الی 35 سانتیمتر) تمیز می سازد.
در این نوع شیار پاک کن ها ممکن است گاوآهن دو تیغه ای شبیه برف روب یا بشقاب افقی باشد که شبیه دستگاه جاروب بشقابی بکار رود. این دستگاه باید طوری تنظیم شود که شیار پاک کن ها و قسمت کارنده بر روی پشته ها حرکت کند و در شیار ایجاد شده کاشت انجام دهد. سپس توسط چرخ های مورب و یا غلتک هایی که به دنبال کارنده بسته شده است روی بذر ها پوشانده می شود.
عملیات کود دهی:
با اینکه میل به استفاده از کودهای شیمیایی در هر سیستمی وجود دارد، ولی در این روش (خاک ورزی و کاشت پشته ای) بیشتر به صورت تزریقی در داخل پشته ها و نزدیک منطقۀ رشد ریشه انجام می شود.
کود آمونیاک و فسفات و پتاس، بسته به نیاز گیاه و کمبود آن در خاک توسط دستگاه تزریق کود که پشت دستگاه کارنده حرکت می کند، به داخل پشته ها تزریق می شود.
کوددهی در خاک ورزی پشته ای به صورت های پخشی (تزریقی)، قبل از کاشت و هم زمان با کاشت یا ترکیبی از اینها بکار برده می شود. استقرار کود مایع یا جامد معمولاً توسط دیسک یا علف بر غلتکی که دنبالۀ آن تیغة کاردی دارد صورت می گیرد. گاهی ممکن است که در روش کود دهی هم زمان با کاشت، برای کاهش خسارت به بقایای گیاهی، کودهای نیتروژنه در داخل شیار ریخته شود و کولتیواتور روی آن را با خاک به پوشاند. بدلیل از بین رفتن بقایای گیاهی، آمونیاک را روی سطح مزرعه پخش نمی کنند.
برای مبارزه با علف های هرز در سیستم خاک ورزی پشته ای ترکیبی از علف کش ها و مبارزة مکانیکی بکار می رود. بدلیل اینکه خاک ورزی بصورت کامل انجام نمی شود، از علف‌کش های شیمیایی بیشتر استفاده می شود. این علف کش ها در دو حالت قبل از جوانه زدن و بعد از جوانه زدن گیاه استفاده می شود. علفهای هرز روی پشته ها توسط شاخه های کولتیواتور کنده می شود. اگر علف های هرز در وسط ردیفها توسط کولتیواتور تمیز نشود، استفاده از علف کش های شیمیایی مفید خواهد بود.
در این روش برعکس خاک ورزی های اولیه، فشردگی خاک کنترل می شود و به حفظ ساختار خاک کمک می کند. پس از سالها استفاده از خاک ورزی پشته ای خلل و فرج بافت خاک و موجوداتی که در خاک فعالیت می کنند مانند کرمهای خاکی بیشتر می شود. همچنین به دلیل حفظ ساختمان اصلی خاک، کانال های ریشه از بین نمی رود و میزان نفوذ آب افزایش می یابد
کولتیواتورها (پشته سازها) باید طوری طراحی شوند که بتوانند بخوبی روی پشته ها را تمیز کنند و توده های پرپشت بقایای گیاهی را کنار زنند، بطوریکه شکل پشته ای مورد نیاز درآخرین مرحلة خاک ورزی بوجود بیاید
ردیفهای بزرگتر، سطح نفوذ آب را بیشتر می کنند و نفوذپذیری خاک را افزایش می‌دهند. درخاکهای مرطوب ارتفاع بیشتر پشته ها موجب زهکشی بهتر و افزایش دمای خاک می شود. این امر، از صدمه رساندن املاح موجود در خاک و آب به گیاه جوان نیز جلوگیری می کند.
در مزارعی که به صورت جوی و پشته ساخته شده اند انجام عملیات خاک ورزی پشته ای به شدت توصیه میشود
خاک ورزی پشته ای دارای این مزیت اصلی است که حداقل بقایای سطحی را از بین می‌برد. زیر و رو کردن بستر بذر محدود به 7 الی 14 اینچ (5/17 سانتیمتر الی 35 سانتیمتر) است که تنها این عرض از خاک تمیز میشود. بقایای گیاهی بیشتری در سطح مزرعه باقی می ماند و موجب جلوگیری از فرسایش خاک بر اثر بارندگی شدید می شود. پوشش گیاهی باعث حفظ رطوبت خاک شده و در شرایط پاکسازی پشته ها، بستر مناسبی برای بذر ایجاد می کند .
با تمیز کردن بقایای گیاهی روی پشته ها، جذب نور خورشید بیشتر می شود و ممکن است بر اثر رشد رقابتی در رشد اولیة گیاه کاهش یابد. زیر و رو کردن سطحی خاک پشته ها موجب از بین رفتن علف های هرز می شود، یعنی یک مرحله عملیات وجین همزمان با کاشت می تواند انجام شود. این روش در کنترل فرسایش خاک و افزایش نفوذ پذیری آن مفید است، ولی در انتهای پشته ها این عمل (خاک ورزی) به سختی انجام میشود.
همانطوری که تمامی روش های نوین مشکلاتی را در بر دارند، روش خاک ورزی پشته ای نیز مشکلاتی را به شرح زیر دارد:
1- اگر به هنگام حرکت، کارنده به بالا یا پایین شیب پشته بلغزد موجب ایجاد چاله هایی در بین ردیفها می شود. که هنگام آبیاری موجب پرشدن چاله ها از آب شده و موجب تشدید فرسایش خاک می شود. با وجود این چاله ها در زمانیکه بارندگی شدید باشد میزان فرسایش خاک نسبت به استفاده از خاک ورزی سنتی بسیار کمتر است (شکل3).
2- کنترل علف های هرز و بذر ریز علف های هرز موجود در سطح خاک که موجب ایجاد رقابت برای رشد می شود، در روشهای بدون خاک ورزی با مشکل روبرو است، ولی در روش پشته ای این مشکل کمتر است.
3- زمانی که کارنده می خواهد روی ردیف ها را کشت کند، هدایت آن و نگهداشتن دقیق آن بر روی پشته ها بسیار مهم است. به همین خاطر، چرخ های هدایت کننده بر روی ردیف به این کارنده ها اضافه شده اند تا به حرکت مستقیم بر روی آن ها کمک کند (شکل2).
4- به دلیل وجود بقایای گیاهی مبارزۀ مکانیکی با علف های هرز امکان پذیر نیست و گیاه اصلی دچار مشکل می شود. برای رفع این مشکل استفاده از علف کش های شیمیایی به مقدار و دفعات بیشتری نسبت به روش خاک ورزی سنتی انجام می شود .
5- اگر خراشیدن زمین به صورت متوالی و در طی چندین سال از یک جهت انجام شود، در دراز مدت موجب تخریب پشته ها می شود و همچنین، بقایایی که داخل جوی ها هستند موجب ایجاد شیار های آب می شوند و به هنگام بارندگی موجب تجمع آب شده و فرسایش خاک را تشدید می کنند .
آیدین ارشدی
حفظ بقایای گیاهی در مزرعه و کاهش عملیات خاک ورزی و کاشت مستقیم بذر در بقایای گیاهی، خاک ورزی حفاظتی نامیده می شود. اگر میزان بقایای گیاهی بیشتر از 30 درصد یعنی درحدود 2000 الی 2400 کیلوگرم در هکتار باشد و کشت به صورت جوی و پشته ای باشد، این روش را خاک ورزی پشته ای گویند. در روش خاک ورزی پشته ای بذر بر روی پشته و در شیار نازکی که بقایای گیاهی آن پاک سازی شده، کاشته می شود. مهمترین مزیت این روش بهبود حفاظت از خاک توسط بقایای گیاهی است. بقایای گیاهی مقدار زیادی از تشعشع خورشید را جذب می کند و موجب کاهش میزان تبخیر سطحی می شود. همچنین، وجود بقایای گیاهی موجب حفاظت از خاک در مقابل صدمات رگبارهای تند می شود. به دلیل کاهش عملیات خاک ورزی هزینه ها ی اولیۀ کاشت کاهش می یابد. بطور کلی، عملکرد محصول به شرایط خاک و مدیریت خاک بستگی دارد، و عملکرد محصول در این روش بیشتر از روش بدون خاک ورزی است. در خاک ورزی پشته ای، کولتیواتورها (پشته سازها) مجهز به دیسک پشته سازی هستند که خاک را از وسط شیار به بالای پشته ها هدایت می کند. همچنین، بقایای گیاهی توسط دیسک های ستاره ای این کولتیواتور پاکسازی و پشته ها برای کاشت آماده می شوند. کود دهی در مزارع به صورت تزریق کود مایع در داخل پشته ها است که ممکن است همزمان با کاشت انجام شود. به دلیل پاکسازی بقایای گیاهی از روی پشته ها، دیگر مشکل گرم نشدن بستر بذر و سرعت جوانه زنی آن مرتفع می شود. در این روش نباید بقایای گیاهی روی پشته ها به داخل جوی ها ریخته شود زیرا عملیات آبیاری را مختل می کند. عامل اصلی موفقیت این سیستم ساخت پشته های عریضی است که بذر در آن کاشته می شود. در کشت جوی و پشته، خاک ورزی پشته ای بهترین انتخاب محسوب می شود.
مقدمه:
روشهای نوین و صحیح خاک ورزی به منظور استفاده بهینه از خاک، بعنوان مهمترین تامین کننده منابع غذایی، می تواند بهره وری لازم از تولیدات زراعی را افزایش دهد. با رواج تراکتور و دیگر ادوات خاک ورزی پیشرفته و پر قدرت، توانایی انجام خاک ورزی و بهم زدن خاک، افزایش یافته است. این امر موجب تنزل ساختمان خاک و مقدار مواد آلی خاک می شود. شاید به نظر، این روش خاک ورزی جدید به نظر آید، ولی با توجه به تاریخچه کشاورزی امریکا " "Till planting نام اولیۀ خاک ورزی پشته ای بوده است که اولین بار در سال 1955 میلادی استفاده می شد و به دلیل منتشر نکردن این روش توسط کشاورزا ن، محققان آن زما ن خبری از این نوع خاک ورزی نداشتند. بعد ازجستجوی محققان، خاک ورزی به روش پشته ای در سال 1980 میلادی به سایر نقاط جهان منتشر شد.
خاک ورزی پشته ای یک شیوه مدیریتی پیوسته است. استفاده از آن به دلیل حفاظت و نگهداری این روش از خاک و آب ضرورت دارد. مدیریت بقایای گیاهی عملکرد محصول را افزایش می دهد. به طور کلی، این مقدار برابر یا کمی بیشتر از روش بدون خاک ورزی است.
خاک ورزی پشته ای با خاک ورزی متداول متفاوت است، زیرا افزایش هزینه های ثابت در کارنده و پشته سازها (کولتیواتور) به طور کلی بوسیلة کاهش هزینه های سوخت، کارگر و کاهش دفعات استفاده از ماشین های خاک ورزی جبران می شود. حتی در صورت اصلاح ادوات موجود، هزینه های کل به نصف نیز تقلیل می یابد
همچنین، روش های خاک ورزی سنتی موجب تخریب کانال ها و مجاری ساخته شده توسط موجودات داخل خاک می شود. این امر با کاهش نفوذپذیری آب و هوا به عمق زیر 15 سانتیمتری خاک، منجر به کاهش فعالیت میکرواورگانیسم های خاک شده و رشد و تنفس ریشۀ گیاه را با مشکل مواجه می کند. در روش خاک ورزی سنتی با زیر و رو کردن خاک سطحی، خاک نسبت به فرسایش آبی، سله بستن، باد بردگی مستعد می شود. روش خاک ورزی پشته ای درشروع بسیار سخت مورد قبول کشاورزان قرار گرفت، ولی هم اکنون به یک روش مناسب در کنار روش های خاک ورزی حفاظتی تبدیل شده است
عملکرد محصول بدست آمده به تناوب کشت و نوع خاک بستگی دارد. تحقیقات نشان می دهد که عملکرد محصول در سیستم خاک ورزی پشته ای در شرایط یکسان نسبت به سیستم خاک ورزی متداول بیشتر یا برابر است. در خاک هایی با توان زهکشی پایین نیز عمکرد محصول می تواند نسبت به شرایط آب و هوایی تغییر کند. ممکن است در زمان آزمایش میزان بارندگی تغییر کرده و موجب اختلال در نتایج بررسی و مقایسۀ این دو روش خاک ورزی شود
تحقیقات نشان می دهد که این روش درخاک هایی با بافت نیمه سنگین با شیب های ملایم و در تناوب زراعی ذرت با سویا نتیجۀ بهتری را در بر دارد. دلیل استفاده از این تناوب زراعی اضافه شدن نیتروژن خاک بعد از کاشت سویا است. یک کولتیواتور اصلاح شده برای ساخت چند پشتة ردیفی عریض بکار می رود .
این پشته ها در امتداد با بقایای گیاهی بوده و در قسمت دست نخوردة زمین تا زمان کاشت باقی می ماند. بذرکار از بالای پشته ها بقایای گیاهی را تمیز می کند و رطوبت خاک را در بستر جدید بذر در اختیارش قرار می دهد. هیچ عملیات خاک ورزی برای تهیه بستر بذر انجام نمی شود، بقایای گیاهی فقط در قسمت هایی که کود و علف کش استفاده می شود، از بین می رود و کولتیواتور ضمن از بین بردن علفهای هرز داخل شیارها پشته می سازد.جهت کاشت دقیق بذر کارنده های پشته ای باید سطح بالای پشته را کنار زده و کارنده را داخل شیار هدایت کنند. این عملیات می تواند با طراحی کارنده های مخصوص یا اصلاح کارنده های مرسوم تکمیل شود. عمل پاک سازی بقایای گیاهی توسط دیسک یا شیار پاک کن صورت می گیرد و گاهی بقایای گیاهی روی سطح زمین توسط تیغة گاوآهن جمع‌آوری می شود. شیار پاک کن علف های هرز را از جا می کند و نواری را به عرض 7 الی14 اینچ ( 5/17سانتیمتر الی 35 سانتیمتر) تمیز می سازد.
در این نوع شیار پاک کن ها ممکن است گاوآهن دو تیغه ای شبیه برف روب یا بشقاب افقی باشد که شبیه دستگاه جاروب بشقابی بکار رود. این دستگاه باید طوری تنظیم شود که شیار پاک کن ها و قسمت کارنده بر روی پشته ها حرکت کند و در شیار ایجاد شده کاشت انجام دهد. سپس توسط چرخ های مورب و یا غلتک هایی که به دنبال کارنده بسته شده است روی بذر ها پوشانده می شود.
عملیات کود دهی:
با اینکه میل به استفاده از کودهای شیمیایی در هر سیستمی وجود دارد، ولی در این روش (خاک ورزی و کاشت پشته ای) بیشتر به صورت تزریقی در داخل پشته ها و نزدیک منطقۀ رشد ریشه انجام می شود.
کود آمونیاک و فسفات و پتاس، بسته به نیاز گیاه و کمبود آن در خاک توسط دستگاه تزریق کود که پشت دستگاه کارنده حرکت می کند، به داخل پشته ها تزریق می شود.
کوددهی در خاک ورزی پشته ای به صورت های پخشی (تزریقی)، قبل از کاشت و هم زمان با کاشت یا ترکیبی از اینها بکار برده می شود. استقرار کود مایع یا جامد معمولاً توسط دیسک یا علف بر غلتکی که دنبالۀ آن تیغة کاردی دارد صورت می گیرد. گاهی ممکن است که در روش کود دهی هم زمان با کاشت، برای کاهش خسارت به بقایای گیاهی، کودهای نیتروژنه در داخل شیار ریخته شود و کولتیواتور روی آن را با خاک به پوشاند. بدلیل از بین رفتن بقایای گیاهی، آمونیاک را روی سطح مزرعه پخش نمی کنند.
برای مبارزه با علف های هرز در سیستم خاک ورزی پشته ای ترکیبی از علف کش ها و مبارزة مکانیکی بکار می رود. بدلیل اینکه خاک ورزی بصورت کامل انجام نمی شود، از علف‌کش های شیمیایی بیشتر استفاده می شود. این علف کش ها در دو حالت قبل از جوانه زدن و بعد از جوانه زدن گیاه استفاده می شود. علفهای هرز روی پشته ها توسط شاخه های کولتیواتور کنده می شود. اگر علف های هرز در وسط ردیفها توسط کولتیواتور تمیز نشود، استفاده از علف کش های شیمیایی مفید خواهد بود.
در این روش برعکس خاک ورزی های اولیه، فشردگی خاک کنترل می شود و به حفظ ساختار خاک کمک می کند. پس از سالها استفاده از خاک ورزی پشته ای خلل و فرج بافت خاک و موجوداتی که در خاک فعالیت می کنند مانند کرمهای خاکی بیشتر می شود. همچنین به دلیل حفظ ساختمان اصلی خاک، کانال های ریشه از بین نمی رود و میزان نفوذ آب افزایش می یابد
کولتیواتورها (پشته سازها) باید طوری طراحی شوند که بتوانند بخوبی روی پشته ها را تمیز کنند و توده های پرپشت بقایای گیاهی را کنار زنند، بطوریکه شکل پشته ای مورد نیاز درآخرین مرحلة خاک ورزی بوجود بیاید
ردیفهای بزرگتر، سطح نفوذ آب را بیشتر می کنند و نفوذپذیری خاک را افزایش می‌دهند. درخاکهای مرطوب ارتفاع بیشتر پشته ها موجب زهکشی بهتر و افزایش دمای خاک می شود. این امر، از صدمه رساندن املاح موجود در خاک و آب به گیاه جوان نیز جلوگیری می کند.
در مزارعی که به صورت جوی و پشته ساخته شده اند انجام عملیات خاک ورزی پشته ای به شدت توصیه میشود
خاک ورزی پشته ای دارای این مزیت اصلی است که حداقل بقایای سطحی را از بین می‌برد. زیر و رو کردن بستر بذر محدود به 7 الی 14 اینچ (5/17 سانتیمتر الی 35 سانتیمتر) است که تنها این عرض از خاک تمیز میشود. بقایای گیاهی بیشتری در سطح مزرعه باقی می ماند و موجب جلوگیری از فرسایش خاک بر اثر بارندگی شدید می شود. پوشش گیاهی باعث حفظ رطوبت خاک شده و در شرایط پاکسازی پشته ها، بستر مناسبی برای بذر ایجاد می کند .
با تمیز کردن بقایای گیاهی روی پشته ها، جذب نور خورشید بیشتر می شود و ممکن است بر اثر رشد رقابتی در رشد اولیة گیاه کاهش یابد. زیر و رو کردن سطحی خاک پشته ها موجب از بین رفتن علف های هرز می شود، یعنی یک مرحله عملیات وجین همزمان با کاشت می تواند انجام شود. این روش در کنترل فرسایش خاک و افزایش نفوذ پذیری آن مفید است، ولی در انتهای پشته ها این عمل (خاک ورزی) به سختی انجام میشود.
همانطوری که تمامی روش های نوین مشکلاتی را در بر دارند، روش خاک ورزی پشته ای نیز مشکلاتی را به شرح زیر دارد:
1- اگر به هنگام حرکت، کارنده به بالا یا پایین شیب پشته بلغزد موجب ایجاد چاله هایی در بین ردیفها می شود. که هنگام آبیاری موجب پرشدن چاله ها از آب شده و موجب تشدید فرسایش خاک می شود. با وجود این چاله ها در زمانیکه بارندگی شدید باشد میزان فرسایش خاک نسبت به استفاده از خاک ورزی سنتی بسیار کمتر است (شکل3).
2- کنترل علف های هرز و بذر ریز علف های هرز موجود در سطح خاک که موجب ایجاد رقابت برای رشد می شود، در روشهای بدون خاک ورزی با مشکل روبرو است، ولی در روش پشته ای این مشکل کمتر است.
3- زمانی که کارنده می خواهد روی ردیف ها را کشت کند، هدایت آن و نگهداشتن دقیق آن بر روی پشته ها بسیار مهم است. به همین خاطر، چرخ های هدایت کننده بر روی ردیف به این کارنده ها اضافه شده اند تا به حرکت مستقیم بر روی آن ها کمک کند (شکل2).
4- به دلیل وجود بقایای گیاهی مبارزۀ مکانیکی با علف های هرز امکان پذیر نیست و گیاه اصلی دچار مشکل می شود. برای رفع این مشکل استفاده از علف کش های شیمیایی به مقدار و دفعات بیشتری نسبت به روش خاک ورزی سنتی انجام می شود .
5- اگر خراشیدن زمین به صورت متوالی و در طی چندین سال از یک جهت انجام شود، در دراز مدت موجب تخریب پشته ها می شود و همچنین، بقایایی که داخل جوی ها هستند موجب ایجاد شیار های آب می شوند و به هنگام بارندگی موجب تجمع آب شده و فرسایش خاک را تشدید می کنند .
آیدین ارشدی
دیدگاه ها