نحوه طراحی یک واحد مرغداری گوشتی
مقدمه
متقاضیان طرحهای مرغداری و دامداری بعد از انتخاب طرح مورد نظر، بایستی نسبت به تهیه زمین و طی مراحل اداری مربوطه اقدام نموده و در نهایت پروانه تاسیس طرح درخواستی خود را اخذ نمایند و آن مجوزی است که برای احداث تاسیسات مورد نیاز ، بر اساس موافقت صادره ضمن رعایت ضوابط و مقررات نظام دامپروری توسط سازمان جهاد کشاورزی صادر میگردد و تمام مشخصات مجری طرح ، نوع و ظرفیت طرح ، مقدار زمین و مساحت مسقف در آن قید شده است . در این مقاله سعی شده مشخصات و ابعاد یک واحد مرغ گوشتی بظرفیت 20000 قطعه بررسی و ارائه شود .
مجری پروژه پس از اخذ پروانه تاسیس بایستی نسبت به ترسیم نقشه طرح خود توسط کارشناسان مجرب اقدام کرده و بعد از تائید آن از طرف سازمان صادر کننده پروانه تاسیس ، عملیات اجرای را شروع نماید
نوع طرح : مرغداری گوشتی
ظرفیت : 20000 قطعه
مقدار زمین : مقدار زمین برابر پروانه تاسیس 5400 متر مربع
مساحت مسقف : بر اساس دستورالعملهای سازمان جهاد کشاورزی در حال حاضر 2400 متر مربع برای یک واحد مرغداری گوشتی 20000 قطعه ای می باشد . به شرح زیر که بایستی در طراحی نقشه مد نظر قرار گیرد .
1. سالن پرورش : 2000 مترمربع
2. تأسیسات جانبی : ( انباردان، پیش سالنها، خانه کارگری و دفتر مدیر) 400 متر مربع
طراحی تاسیسات
در یک پروژه 20000 قطعه ای با توجه به ابعاد زمین و موقعیت آن می توان حالتهای مختلفی را طراحی و اجرا نمود :
الف - طرح اول : دو سالن 10000 قطعه ای در امتداد هم
ب - طرح دوم :4 سالن 5000 قطعه ای دو به دو به موازات همدیگر
ج - طرح سوم : دو سالن 10000 قطعه ای به موازات هم
الف- طرح اول :دو سالن 10000 قطعه ای در امتداد هم
در صورتیکه زمین مورد نظر حالتی مستطیلی داشته و طول آن حداقل 150 متر باشد؛ پیشنهاد میگردد از گزینه الف استفاده کرده و دو سالن به ابعاد 5/71* 14 متر که در بین آنها اطاق فرمان به ابعاد 5/4 * 14 متر قرار میگیرد را اجرا نمود .
با توجه به طول زمین می توان عرض سالن را کمتر یا بیشتر نیز انتخاب نمود ولی بایستی دقت نمود که تغییر عرض سالن شرایط خاص خود را نیز در نحوه مدیریت، تعداد تهویه ها ،تعداد ردیف زنجیر دانخوری ، آبخوریها و سایر نکات فنی را می طلبد و بایستی آن را رعایت نمود . ولی به نظر می رسد بهترین حالت عرض 14 متر باشد . که در اینصورت می توان 6 ردیف زنجیر دانخوری و 6 ردیف آبخوری در سالن نصب نمود .
ارتفاع دیوارهای سالن 8/2 متر و در وسط سالن پرورش جهت برقراری شیب مناسب در صورت استفاده از سقف تیرچه و بلوک 1/3 متر خواهد بود . البته میتوان با مشورت مهندس ناظر طرح و نظر مجری در پوشش سالنها با در نظر گرفتن آب و هوای منطقه از سقفهای گنبدی یا شیروانی نیز استفاده نمود .
ارتفاع اطاق فرمان یک متر بیشتر از سالنها انتخاب میگردد تا علاوه بر تامین حجم مناسب هوای مورد نیاز هیترها ، فضای کافی برای نصب دانخوریها ، تابلوهای برق، لوله های آب و سایر تجهیزات وجود داشته باشد .
دربها :
1. در ورودی اطاق فرمان جهت راحتی در انتقال ونصب لوازم به ابعاد ( cm120*180 ) تعبیه شود .
2. از اطاق فرمان برای هر یک از سالنها یک عدد در به ابعاد 180 * 100 سانتی متر بداخل سالن پرورش قرار میگیرد .
3. در یک سوم انتهای سالن پرورش یک درب به اندازه 180 * 100 سانتی متر جهت مواقع ضروری ، تخلیه سالن و غیره نصب گردد .
پنجره ها :
1. با عنایت به اینکه در حال حاضر سیستم تونلی در سالنهای مرغداری عملاً مورد رضایت بوده و بهترین عملکرد را نشان داده است؛ لذا در ابتدای سالن و به فاصله دو متر از ابتدای سالن و در ارتفاع 2/1- 1 متر، در هر ضلع سالن تعداد 3 عدد پنجره به ابعاد 1* 2/1 متر و به فاصله حدود 3 متر از همدیگر طراحی و تعبیه شود . علی رغم اینکه تأمین نور کاملاً مصنوعی می باشد ولی پیشنهاد می شود در فواصل 23 ، 43 و 63 متری سالن نیز در هر ضلع یک عدد پنجره 1*2/1 متر نصب شود ، تا ضمن استفاده از نور طبیعی در مواقع لزوم برای تنظیم تهویه سالنها و میزان هوای ورودی مورد استفاده قرار گیرند .
2. یک عدد پنجره به ابعاد (cm 80 * 100) نیز در ضلع مقابل در ورودی پیش سالن جهت ایجاد تهویه و تأمین هوای مورد نیاز قرار می گیرد .
تهویه ها :
1. در انتهای سالن با توجه به حجم ، طول و عرض سالن تعداد تهویه ها انتخاب و نصب میگردد. لذا برای سالن به ابعاد 14*5/71 متر، تعداد 2 عدد تهویه 140*140 و 3 عدد تهویه 70 سانتی متر بطوریکه یک در میان نصب شود مورد نیاز است .
2. برای جلوگیری از ورود هوای خروجی سالن پرورش توسط تهویه ها ، به داخل مزارع اطراف و عدم مزاحمت برای ایشان ، بفاصله 2 متر از انتهای سالن دیوار حایل و یا دیوار حیاط مرغداری احداث می شود .همچنین میتوان توسط کانالهای فلزی یا گالوانیزه هوای خروجی از تهویه ها را به طرف پائین هدایت نمود .
ب - طرح دوم : چهار سالن 5000 قطعه ای دو به دو به موازات همدیگر .
در صورتیکه زمین انتخابی حالتی مربعی شکل یا شبیه آن داشته باشد می توان دو ردیف سالن شامل دو واحد 5000 قطعه ای که اتاق پیش سالن در وسط آنها قرار دارد، ایجاد نمود که در اینصورت ابعاد سالنها 12* 5/41 متر، اطاق فرمان 12*4 متر و ارتفاع دیوار ها 8/2 متر انتخاب میگردد .
در و پنجره ها:
1. در ورودی اطاق فرمان ( 8/1* 2/1 ) متر
2. در ورودی سالن پرورشی ( 8/1 * 1 ) متر
3. یک عدد درب اضطراری در یک سوم انتهای سالن ( 8/1 * 1 ) متر
4. یک پنجره ( 8/0 * 1 ) متر در ضلع مقابل در ورودی اطاق فرمان نصب شود.
5. در ابتدای سالن و به فاصله دو متر از ابتدای سالن و در ارتفاع 2/1- 1 متر، در هر ضلع سالن تعداد 3 عدد پنجره به ابعاد (8/0 * 1 ) و به فاصله حدود 3 متر از همدیگر طراحی و تعبیه شود .
6. دو عدد پنجره 8/0* 1 در 20 و 34 متری ابتدای سالن در دو ضلع طولی نصب شود ، تا ضمن استفاده از نور طبیعی در مواقع لزوم برای تنظیم تهویه سالنها و میزان هوای ورودی مورد استفاده قرار گیرند .
7. تهویه ها در انتهای سالن و به تعداد دو عدد 120 و 3 عدد 90 سانتی متری بصورت یک در میان تعبیه شود .
ج – طرح سوم :دو سالن 10000 قطعه ای به موازات هم .
در صورتیکه موقعیت و ابعاد زمین مناسب طرحهای الف یا ب نباشد و مجری طرح خود تمایل به روشهای یاد شده نداشته باشد ، می توان از حالت دو سالن 10000 قطعه به موازات هم استفاده کرد بشرح مختصات ذیل :
1. هر سالن پرورش به ابعاد 14 * 71 و ارتفاع دیوار 8/2 متر .
2. سر سالن یا اطاق فرمان به ابعاد 5/3 * 14 و ارتفاع دیوار 8/3 متر .
3. در ورودی سرسالن 2/1 * 8/1 متر .
4. در ورودی سالن 1* 8/1 متر .
5. یک عدد در دوسوم انتهای سالن بطرف حیاط مرغداری و اندازه 1 * 8/1 متر .
انبار :
در انتخاب محل انبار بایستی بسیار دقت نمود بنحوی که بتوان کمترین فاصله را با اطاق فرمان داشته باشد .
اماکن ورود و خروج وسایل نقلیه سنگین جهت حمل و تخلیه مواد را اولیه براحتی داشته باشد.
نزدیکترین فاصله را با درب ورودی مرغداری داشته باشد .
حداقل فضای مورد نیاز جهت احداث انبار 180 متر و حداکثر می توان 240 متر را برای انبار یک واحد مرغداری 20000 قطعه در نظر گرفت. لذا برای پروژه حاضر انبار به طول 15 ، عرض 12 و ارتفاع 5 متر انتخاب می شود .
درب اصلی انبار بایستی طوری ساخته شود تا وسایل نقلیه باری براحتی داخل یا خارج شده و بار خود را تخلیه نمایند .
همچنین با عنایت به موقعیت انبار و سالنها یک یا دو درب به ابعاد 8/1* 1 متر در طرفین انبار جهت تردد کارگران و حمل و نقل تعبیه می شود .
از آنجا که امکان ایجاد گرد و خاک در داخل انبار هنگام تخلیه بار و یا تهیه جیره وجود دارد؛ لذا دو عدد تهویه 60 سانتی متری و 2 الی 4 عدد پنجره 8/0* 1 متر با توجه به موقعیت انبار در نظر گرفته می شود
خانه کارگری
در یک مرغداری 20000 قطعه ای حداقل به دو نفر کارگر نیاز است لذا برای محل اسکان ایشان دو واحد بمساحت 100 مترمربع شامل یک اطاق خواب ، هال ، آشپزخانه و سرویس بهداشتی احداث گردد .
موتور خانه :
با توجه به اینکه واحد مرغداری باید در تمام دوره پرورش برق مورد نیاز را در اختیار داشته باشد لذا یک اطاق به ابعاد 3*4 متر جهت استقرار موتور برق اضطراری و قرار دادن لوازم و ادوات یدکی سیستم برق مرغداری ساخته می شود .
سید جعفر نوری
مقدمه
متقاضیان طرحهای مرغداری و دامداری بعد از انتخاب طرح مورد نظر، بایستی نسبت به تهیه زمین و طی مراحل اداری مربوطه اقدام نموده و در نهایت پروانه تاسیس طرح درخواستی خود را اخذ نمایند و آن مجوزی است که برای احداث تاسیسات مورد نیاز ، بر اساس موافقت صادره ضمن رعایت ضوابط و مقررات نظام دامپروری توسط سازمان جهاد کشاورزی صادر میگردد و تمام مشخصات مجری طرح ، نوع و ظرفیت طرح ، مقدار زمین و مساحت مسقف در آن قید شده است . در این مقاله سعی شده مشخصات و ابعاد یک واحد مرغ گوشتی بظرفیت 20000 قطعه بررسی و ارائه شود .
مجری پروژه پس از اخذ پروانه تاسیس بایستی نسبت به ترسیم نقشه طرح خود توسط کارشناسان مجرب اقدام کرده و بعد از تائید آن از طرف سازمان صادر کننده پروانه تاسیس ، عملیات اجرای را شروع نماید
نوع طرح : مرغداری گوشتی
ظرفیت : 20000 قطعه
مقدار زمین : مقدار زمین برابر پروانه تاسیس 5400 متر مربع
مساحت مسقف : بر اساس دستورالعملهای سازمان جهاد کشاورزی در حال حاضر 2400 متر مربع برای یک واحد مرغداری گوشتی 20000 قطعه ای می باشد . به شرح زیر که بایستی در طراحی نقشه مد نظر قرار گیرد .
1. سالن پرورش : 2000 مترمربع
2. تأسیسات جانبی : ( انباردان، پیش سالنها، خانه کارگری و دفتر مدیر) 400 متر مربع
طراحی تاسیسات
در یک پروژه 20000 قطعه ای با توجه به ابعاد زمین و موقعیت آن می توان حالتهای مختلفی را طراحی و اجرا نمود :
الف - طرح اول : دو سالن 10000 قطعه ای در امتداد هم
ب - طرح دوم :4 سالن 5000 قطعه ای دو به دو به موازات همدیگر
ج - طرح سوم : دو سالن 10000 قطعه ای به موازات هم
الف- طرح اول :دو سالن 10000 قطعه ای در امتداد هم
در صورتیکه زمین مورد نظر حالتی مستطیلی داشته و طول آن حداقل 150 متر باشد؛ پیشنهاد میگردد از گزینه الف استفاده کرده و دو سالن به ابعاد 5/71* 14 متر که در بین آنها اطاق فرمان به ابعاد 5/4 * 14 متر قرار میگیرد را اجرا نمود .
با توجه به طول زمین می توان عرض سالن را کمتر یا بیشتر نیز انتخاب نمود ولی بایستی دقت نمود که تغییر عرض سالن شرایط خاص خود را نیز در نحوه مدیریت، تعداد تهویه ها ،تعداد ردیف زنجیر دانخوری ، آبخوریها و سایر نکات فنی را می طلبد و بایستی آن را رعایت نمود . ولی به نظر می رسد بهترین حالت عرض 14 متر باشد . که در اینصورت می توان 6 ردیف زنجیر دانخوری و 6 ردیف آبخوری در سالن نصب نمود .
ارتفاع دیوارهای سالن 8/2 متر و در وسط سالن پرورش جهت برقراری شیب مناسب در صورت استفاده از سقف تیرچه و بلوک 1/3 متر خواهد بود . البته میتوان با مشورت مهندس ناظر طرح و نظر مجری در پوشش سالنها با در نظر گرفتن آب و هوای منطقه از سقفهای گنبدی یا شیروانی نیز استفاده نمود .
ارتفاع اطاق فرمان یک متر بیشتر از سالنها انتخاب میگردد تا علاوه بر تامین حجم مناسب هوای مورد نیاز هیترها ، فضای کافی برای نصب دانخوریها ، تابلوهای برق، لوله های آب و سایر تجهیزات وجود داشته باشد .
دربها :
1. در ورودی اطاق فرمان جهت راحتی در انتقال ونصب لوازم به ابعاد ( cm120*180 ) تعبیه شود .
2. از اطاق فرمان برای هر یک از سالنها یک عدد در به ابعاد 180 * 100 سانتی متر بداخل سالن پرورش قرار میگیرد .
3. در یک سوم انتهای سالن پرورش یک درب به اندازه 180 * 100 سانتی متر جهت مواقع ضروری ، تخلیه سالن و غیره نصب گردد .
پنجره ها :
1. با عنایت به اینکه در حال حاضر سیستم تونلی در سالنهای مرغداری عملاً مورد رضایت بوده و بهترین عملکرد را نشان داده است؛ لذا در ابتدای سالن و به فاصله دو متر از ابتدای سالن و در ارتفاع 2/1- 1 متر، در هر ضلع سالن تعداد 3 عدد پنجره به ابعاد 1* 2/1 متر و به فاصله حدود 3 متر از همدیگر طراحی و تعبیه شود . علی رغم اینکه تأمین نور کاملاً مصنوعی می باشد ولی پیشنهاد می شود در فواصل 23 ، 43 و 63 متری سالن نیز در هر ضلع یک عدد پنجره 1*2/1 متر نصب شود ، تا ضمن استفاده از نور طبیعی در مواقع لزوم برای تنظیم تهویه سالنها و میزان هوای ورودی مورد استفاده قرار گیرند .
2. یک عدد پنجره به ابعاد (cm 80 * 100) نیز در ضلع مقابل در ورودی پیش سالن جهت ایجاد تهویه و تأمین هوای مورد نیاز قرار می گیرد .
تهویه ها :
1. در انتهای سالن با توجه به حجم ، طول و عرض سالن تعداد تهویه ها انتخاب و نصب میگردد. لذا برای سالن به ابعاد 14*5/71 متر، تعداد 2 عدد تهویه 140*140 و 3 عدد تهویه 70 سانتی متر بطوریکه یک در میان نصب شود مورد نیاز است .
2. برای جلوگیری از ورود هوای خروجی سالن پرورش توسط تهویه ها ، به داخل مزارع اطراف و عدم مزاحمت برای ایشان ، بفاصله 2 متر از انتهای سالن دیوار حایل و یا دیوار حیاط مرغداری احداث می شود .همچنین میتوان توسط کانالهای فلزی یا گالوانیزه هوای خروجی از تهویه ها را به طرف پائین هدایت نمود .
ب - طرح دوم : چهار سالن 5000 قطعه ای دو به دو به موازات همدیگر .
در صورتیکه زمین انتخابی حالتی مربعی شکل یا شبیه آن داشته باشد می توان دو ردیف سالن شامل دو واحد 5000 قطعه ای که اتاق پیش سالن در وسط آنها قرار دارد، ایجاد نمود که در اینصورت ابعاد سالنها 12* 5/41 متر، اطاق فرمان 12*4 متر و ارتفاع دیوار ها 8/2 متر انتخاب میگردد .
در و پنجره ها:
1. در ورودی اطاق فرمان ( 8/1* 2/1 ) متر
2. در ورودی سالن پرورشی ( 8/1 * 1 ) متر
3. یک عدد درب اضطراری در یک سوم انتهای سالن ( 8/1 * 1 ) متر
4. یک پنجره ( 8/0 * 1 ) متر در ضلع مقابل در ورودی اطاق فرمان نصب شود.
5. در ابتدای سالن و به فاصله دو متر از ابتدای سالن و در ارتفاع 2/1- 1 متر، در هر ضلع سالن تعداد 3 عدد پنجره به ابعاد (8/0 * 1 ) و به فاصله حدود 3 متر از همدیگر طراحی و تعبیه شود .
6. دو عدد پنجره 8/0* 1 در 20 و 34 متری ابتدای سالن در دو ضلع طولی نصب شود ، تا ضمن استفاده از نور طبیعی در مواقع لزوم برای تنظیم تهویه سالنها و میزان هوای ورودی مورد استفاده قرار گیرند .
7. تهویه ها در انتهای سالن و به تعداد دو عدد 120 و 3 عدد 90 سانتی متری بصورت یک در میان تعبیه شود .
ج – طرح سوم :دو سالن 10000 قطعه ای به موازات هم .
در صورتیکه موقعیت و ابعاد زمین مناسب طرحهای الف یا ب نباشد و مجری طرح خود تمایل به روشهای یاد شده نداشته باشد ، می توان از حالت دو سالن 10000 قطعه به موازات هم استفاده کرد بشرح مختصات ذیل :
1. هر سالن پرورش به ابعاد 14 * 71 و ارتفاع دیوار 8/2 متر .
2. سر سالن یا اطاق فرمان به ابعاد 5/3 * 14 و ارتفاع دیوار 8/3 متر .
3. در ورودی سرسالن 2/1 * 8/1 متر .
4. در ورودی سالن 1* 8/1 متر .
5. یک عدد در دوسوم انتهای سالن بطرف حیاط مرغداری و اندازه 1 * 8/1 متر .
انبار :
در انتخاب محل انبار بایستی بسیار دقت نمود بنحوی که بتوان کمترین فاصله را با اطاق فرمان داشته باشد .
اماکن ورود و خروج وسایل نقلیه سنگین جهت حمل و تخلیه مواد را اولیه براحتی داشته باشد.
نزدیکترین فاصله را با درب ورودی مرغداری داشته باشد .
حداقل فضای مورد نیاز جهت احداث انبار 180 متر و حداکثر می توان 240 متر را برای انبار یک واحد مرغداری 20000 قطعه در نظر گرفت. لذا برای پروژه حاضر انبار به طول 15 ، عرض 12 و ارتفاع 5 متر انتخاب می شود .
درب اصلی انبار بایستی طوری ساخته شود تا وسایل نقلیه باری براحتی داخل یا خارج شده و بار خود را تخلیه نمایند .
همچنین با عنایت به موقعیت انبار و سالنها یک یا دو درب به ابعاد 8/1* 1 متر در طرفین انبار جهت تردد کارگران و حمل و نقل تعبیه می شود .
از آنجا که امکان ایجاد گرد و خاک در داخل انبار هنگام تخلیه بار و یا تهیه جیره وجود دارد؛ لذا دو عدد تهویه 60 سانتی متری و 2 الی 4 عدد پنجره 8/0* 1 متر با توجه به موقعیت انبار در نظر گرفته می شود
خانه کارگری
در یک مرغداری 20000 قطعه ای حداقل به دو نفر کارگر نیاز است لذا برای محل اسکان ایشان دو واحد بمساحت 100 مترمربع شامل یک اطاق خواب ، هال ، آشپزخانه و سرویس بهداشتی احداث گردد .
موتور خانه :
با توجه به اینکه واحد مرغداری باید در تمام دوره پرورش برق مورد نیاز را در اختیار داشته باشد لذا یک اطاق به ابعاد 3*4 متر جهت استقرار موتور برق اضطراری و قرار دادن لوازم و ادوات یدکی سیستم برق مرغداری ساخته می شود .
سید جعفر نوری
دیدگاه ها