تجزیه و تحلیل مشکلات مربوط به جوجه درآوری – بخش اول
مقدمه:
زمانیکه مشکلی در قابلیت جوجه درآوری بوقوع می پیوندد، این مشکل معمولا می تواند به هچری( کارخانه جوجه کشی )، جابجایی تخم مرغ یا گله مادر ربط داده شود. اگر مشکل، مربوط به گله مادر باشد احتمالا حداقل 4 هفته قبل ( با در نظر گرفتن 3 هفته زمان جوجه کشی و یک هفته ذخیره تخم مرغ ) اتفاق افتاده است. این تاخیر زمانی در مشکل یابی قابلیت جوجه درآوری هزینه زا بوده و حتی ممکن است در صورتیکه اثرعلت مربوطه کوتاه مدت باشد علت یابی را ناممکن سازد. از اینرو ؛ مشکل یابی جوجه درآوری بایستی هر چه زودتر با استفاده از روش کندلینگ ( در معرض نور قوی قرار دادن تخم مرغ ها ) در هفته اول جوجه کشی انجام گیرد و تخم مرغ های هچ نشده نیز به منظور به حداقل رساندن این تاخیر زمانی در مشکل یابی جوجه دراوری و انجام محاسبات صحیح بایستی بطور دائم کنترل و بازبینی شوند. آنالیز ضایعات هچ در تشخیص قطعی مشکل مؤثر نمی باشد؛ با این حال آن یک ابزار مفید برای مشکل یابی در آزمایش های بعدی می باشد.
پرسنل مسؤل جابجایی تخم مرغ، فارم مادر و همکاری تیمی آنها با همدیگر از بیشترین اهمیت برای تولید جوجه های با کیفیت بالا و تشخیص به موقع مشکلات جوجه درآوری برخوردار هستند. رکوردهای خیلی دقیق و کامل گله مادر ( شامل تولید تخم مرغ، تلفات، مصرف دان و تیتر های آنتی بادی ) و سابقه تخم مرغ از لانه تخمگذاری تا هچری راهنما و سرنخ هایی هستند که وجود آنها برای حل بیشتر مشکلات مربوط به جوجه درآوری مهم و ضروری هستند. پرسنل بایستی در تشخیص مشکلات جوجه دراوری ، علل و بکارگیری روش های مناسب و صحیح برای حل آنها سعی لازم را بنمایند.
هدف از ارائه ی مطالب زیر پیشنهاد علل ممکنه مشکلات جوجه دراوری و بیان روش های صحیح در زمان مناسب برای حل برخی از علائم مشکل زای مشاهده شده در زمان کاهش قابلیت جوجه درآوری می باشد.
توضیحات عمومی
اهمیت اثرات انحراف از شرایط پیشنهادی جوجه کشی ( دما، رطوبت ، فراوانی چرخش تخم مرغ، تهویه و جهت قرار دادن تخم مرغ) تابعی از شدت انحراف، طول زمان انحراف و سن جنین در زمان انحراف می باشد. تظاهر ناهنجاری های جنینی و سنی که در آن پیک تلفات جنینی بدلیل عوامل تغذیه ای بوقوع می پیوندد معمولا به شدت کمبود مواد مغذی، مدت زمان کمبود یا مدت زمانی که یک جیره غذایی نامناسب پس از کمبود به گله مادر تغذیه شده است، بستگ دارد. بنابراین؛ میزان کمبود مواد مغذی و یا فزونی آنها ، بازدهی ذخیره تخم مرغ، تداخل ممانعت کننده ها و زمان تشکیل زرده عواملی هستند که در ایجاد ناهنجاری ها و تلفات جنینی تاثیر می گذارند.
مشکل یابی و رفع آن ( Troubleshooting ) : مشکلات عمومی
1. تخم مرغ های نابارور (بی نطفه )- علائم: تخم مرغ ها در کندلینگ روشن هستند؛ تخم مرغ های شکسته دارای صفحه ی زاینده با لکه سفید کوچک و بدون خون هستند. علل ممکنه:
1-1- خروس های نابالغ. خروس ها ممکن است نیاز به دو هفته تحریک نوری زودتر نسبت به مرغ ها داشته باشند.
1-2- خروس های با اسپرم غیر طبیعی؛ مرغ های با تخم غیر طبیعی ( صفحه زاینده ). این مشکلات اغلب در گله های مادر خیلی جوان یا خیلی پیر بوجود می آیند.
1-3- تعداد خروس خیلی کم. که منتج به جفتگیری های نامرتب می شود. تعداد خروس خیلی زیاد ، که منتج به نزاع و تداخل جنسی می شود. نسبت جنسی ( نسبت خروس به مرغ در زمان اختلاط ) 1:12 تا 1:15 برای مرغان مادر سبک و 1:10 تا 1:12 برای نژادهای سنگین پیشنهاد می شوند.
1-4- شرایط آب و هوایی سخت و نامتعادل.
1-5- گله مادر پیر. اسپایکینگ [1] خروس های جوان به گله مرغ مادر پیر اگر مشکل مروط به خروس باشد این معظل را تا حدی حل می کند.
1-6- بیماری . بیماری گله مادر اغلب با ظهور تخم مرغ های زبر ، بدشکل یا پوسته نازک خود را نشان می د هد.
1-7- وزن بدن بیش از حد، بویژه در خروس های گله مادر ( بیشتر از 4800 گرم ).
1-8- کمبود ها یا فزونی های تغذیه ای ؛ محدودیت غذایی شدید.
1-9- مشکلات پا و زانو؛ بویژه در خروس های سنگین وزن.
1-10- برخی از داروها، آفت کش ها، مواد شیمیایی، سموم یا مایکوتوکسین ها.
1-11- انگل ها مانند جرب.
1-12- فضای ناکافی کف سالن ( تراکم نامناسب ).
1-13- کاهش فراوانی جفتگیری یا عدم جفتگیری؛ که معمولا در خیلی از شرایط فوق الذکر دیده می شود. این عامل ممکن است اغلب علت مستقیم مربوط به ناباروری باشد.
1-14- برنامه نوردی نامناسب ( شدت نور یا طول دوره روشنایی ).
1-15- روش های نامناسب تلقیح مصنوعی ( در صورت استفاده از تلقیح مصنوعی ).
2. علائم: تخم مرغ ها در کندلینگ روشن هستند؛ در تخم مرغ های شکسته صفحه زاینده توسعه یافته است. تخم مرغ ها بارور و بدون خون می باشند.این حالت "بلاستودرم بدون جنین " نیز نامیده می شود. علل ممکنه:
2-1- ذخیره طولانی مدت تخم مرغ ها. مدت نگهداری تخم مرغ های قابل جوجه کشی بایستی کمتر از 7 روز باشد.
2-2- نگهداری تخم مرغ ها تحت شرایط نامناسب ( دمای خیلی بالا یا پایین، نوسان دما. دمای مناسب نگهداری تخم مرغ بایستی بین 15.6 تا 18.3 درجه سانتی گراد باشد ) .
2-3- دوددهی نادرست- دوددهی خیلی شدید یا دوددهی تخم مرغ ها ی ست شده بین 12 تا 96 ساعت پس از خواباندن تخم مرغ ها در ستر. اسپری نمودن یا غوطه ور سازی نادرست تخم مرغ ها با محلول ضدعفونی.
2-4- صدمه دیدن تخم مرغها در طی جابجایی و انتقال ناشی از تکان خوردن و شوک دمایی ( افزایش یا کاهش خیلی سریع دما ) و غیره.
2-5- بسته شدن منافذ پوسته تخم مرغ به هر دلیلی- که مانع تنفس جنین در حال رشد داخل تخم مرغ می شود.
2-6- دمای بالا در اوایل جوجه کشی.
2-7- خیلی جوان یا خیلی پیر بودن گله مادر .
2-8- وراثت، هم خونی، ناهنجاری های کروموزومی و بکرزایی (پارتنوژنسیز).
2-9- وجود بیماری ها در گله مادر.
2-10- ناتوانی در توسعه ی طبیعی یک ارگان اساسی.
2-11- دمای خیلی بالای آب برای شستشوی تخم مرغ.
2-12- آلودگی های قابل انتقال از طریق تخم مرغ به جوجه ( مانند سالمونلا).
2-13- داروها، سموم، آفت کش ها و غیره.
2-14- جمع آوری نامرتب و نادرست تخم مرغ ها از تله های تخم گذاری.
3. علائم: تخم مرغ ها در کندلینگ روشن دیده می شوند؛ تخم مرغ های شکسته دارای حلقه خونی یا جنین کوچکی هستند که پیش از سه روزگی انکوباسیون تلف شده اند؛ چشم سیاه قابل رویت نیست. علل:
3-1- ذخیره طولانی مدت تخم مرغ ها یا نگهداری تخم مرغ ها تخت شرایط دمایی نامناسب.
3-2- دوددهی نادرست- دوددهی خیلی شدید یا دوددهی تخم مرغ ها ی ست شده بین 12 تا 96 ساعت پس از خواباندن تخم مرغ ها در ستر.
3-3- دمای بالا در اوایل جوجه کشی.
3-4- دمای پایین در اوایل جوجه کشی.
3-5- صدمه دیدن تخم مرغها در طی انتقال ناشی از تکان و ارتعاش های حمل و نقل غیره.
3-6- وجود بیماری ها در گله مادر.
3-7- گله های مادر پیر.
3-8- اتفاقات مربوط به توسعه جنینی.
3-9- همخونی و ناهنجاری های کروموزومی.
3-10- کمبود های شدید تغذیه ای مانند کمبود بیوتین، ویتامین A ، مس، اسید پانتوتنیک، بور و ویتامین E .
3-11- داروها، سموم، آفت کش ها و غیره
3-12- آلودگی.
3-13- جنین های کمتر توسعه یافته در مرحله تخم؛ مانند مرحله پیش از اندودرم یا تشکیل خیلی زودآاندودرم.
4. علائم: جنین مرده؛ مرحله ی 3 تا 6 روزگی جوجه کشی؛ وجود سیستم گردش خون در کیسه زرده، جنین در سمت چپ، بدون نوک .علل:
4-1- علل قسمت 3 از 1 تا 13.
4-2- نبود تهویه، یا بسته شدن منافذ پوسته، میزان دی اکسید کربن بیشتر از 1% .
4-3- چرخش نادرست تخم مرغ در ستر ( کمتر از 1 ساعت و بیشتر از 6 ساعت یک بار ) ؛ زاویه چرخش غلط.
4-4- کمبود ویتامین ها؛ مانند ریبوفلاوین، بیوتین، اسید پانتوتنیک، ویتامین E و اسید لینولئیک ( البته این یک اسید چرب غیر اشباع با سه پیوند مضاعف می باشد).
5. علائم: جنین مرده: 7 تا 17 روزگی جوجه کشی؛ جنین دارای نوک، ناخن پا، فولیکول های پر ( 8 روزگی ) و پرها (11 روزگی) هستند. علل ممکنه:
5-1- دما، رطوبت، چرخش و تهویه نامناسب انکوباتور. رطوبت خیلی پایین باعث افزایش ناهنجاری های قوس آئورت می شود ( در 13 روزگی ).
5-2- آلودگی.
5-3- کمبود های تغذیه ای مانند کمبود بیوتین، ریبوفلاوین، نیاسین، ویتامین B12 ، پیریدوکسین، اسید پانتوتنیک، بور ، فسفر و لینولئیک اسید.
5-4- اثر ژنهای کشنده ( بیش از 30 ژن کشنده توصیف شده است).
6. علائم: جنین مرده؛ 18 روزگی به بعد جوجه کشی. علل ممکنه:
6-1- دما، رطوبت، چرخش و تهویه نامناسب ستر.
6-2- دما، رطوبت، چرخش و تهویه نامناسب هچر.
6-3- آلودگی ، بویژه آلودگی ناشی از کپک ها ( آسپرژیلوس و ... ).
6-4- دوددهی خیلی شدید یا خیلی طولانی مدت.
6-5- سرد شدن تخم مرغ در حین انتقال به هچر یا خیلی دیر انتقال دادن تخم مرغ ها به هچر.
6-6- شکسته شدن پوسته تخم مرغ ، پیش از ست کردن، در طی جوجه کشی و یا در حین انتقال.
6-7- کمبودهای تغذیه ای- ویتامین های A, D,E, B12,K,B2, B1 ، اسید پانتوتنیک، اسید فولیک، بیوتین، کلسیم ، فسفر، منگنز، سلنیوم و اسید لینولئیک.
6-8- قرار گرفتن جنین در وضعیت غیر نرمال خود.
6-9- کیفیت ضعیف پوسته.
6-10- بیماری های گله مادر.
6-11- وراثت- ژن های کشنده و ناهنجاری های کروموزومی.
6-12- باز شدن خیلی زیاد هچر در حین نوک زدن و تفریخ جوجه ها از تخم مرغ.
6-13- دوقلوزایی.
6-14 – وقوع اتفاقی در حین تکامل جنینی.
مقدمه:
زمانیکه مشکلی در قابلیت جوجه درآوری بوقوع می پیوندد، این مشکل معمولا می تواند به هچری( کارخانه جوجه کشی )، جابجایی تخم مرغ یا گله مادر ربط داده شود. اگر مشکل، مربوط به گله مادر باشد احتمالا حداقل 4 هفته قبل ( با در نظر گرفتن 3 هفته زمان جوجه کشی و یک هفته ذخیره تخم مرغ ) اتفاق افتاده است. این تاخیر زمانی در مشکل یابی قابلیت جوجه درآوری هزینه زا بوده و حتی ممکن است در صورتیکه اثرعلت مربوطه کوتاه مدت باشد علت یابی را ناممکن سازد. از اینرو ؛ مشکل یابی جوجه درآوری بایستی هر چه زودتر با استفاده از روش کندلینگ ( در معرض نور قوی قرار دادن تخم مرغ ها ) در هفته اول جوجه کشی انجام گیرد و تخم مرغ های هچ نشده نیز به منظور به حداقل رساندن این تاخیر زمانی در مشکل یابی جوجه دراوری و انجام محاسبات صحیح بایستی بطور دائم کنترل و بازبینی شوند. آنالیز ضایعات هچ در تشخیص قطعی مشکل مؤثر نمی باشد؛ با این حال آن یک ابزار مفید برای مشکل یابی در آزمایش های بعدی می باشد.
پرسنل مسؤل جابجایی تخم مرغ، فارم مادر و همکاری تیمی آنها با همدیگر از بیشترین اهمیت برای تولید جوجه های با کیفیت بالا و تشخیص به موقع مشکلات جوجه درآوری برخوردار هستند. رکوردهای خیلی دقیق و کامل گله مادر ( شامل تولید تخم مرغ، تلفات، مصرف دان و تیتر های آنتی بادی ) و سابقه تخم مرغ از لانه تخمگذاری تا هچری راهنما و سرنخ هایی هستند که وجود آنها برای حل بیشتر مشکلات مربوط به جوجه درآوری مهم و ضروری هستند. پرسنل بایستی در تشخیص مشکلات جوجه دراوری ، علل و بکارگیری روش های مناسب و صحیح برای حل آنها سعی لازم را بنمایند.
هدف از ارائه ی مطالب زیر پیشنهاد علل ممکنه مشکلات جوجه دراوری و بیان روش های صحیح در زمان مناسب برای حل برخی از علائم مشکل زای مشاهده شده در زمان کاهش قابلیت جوجه درآوری می باشد.
توضیحات عمومی
اهمیت اثرات انحراف از شرایط پیشنهادی جوجه کشی ( دما، رطوبت ، فراوانی چرخش تخم مرغ، تهویه و جهت قرار دادن تخم مرغ) تابعی از شدت انحراف، طول زمان انحراف و سن جنین در زمان انحراف می باشد. تظاهر ناهنجاری های جنینی و سنی که در آن پیک تلفات جنینی بدلیل عوامل تغذیه ای بوقوع می پیوندد معمولا به شدت کمبود مواد مغذی، مدت زمان کمبود یا مدت زمانی که یک جیره غذایی نامناسب پس از کمبود به گله مادر تغذیه شده است، بستگ دارد. بنابراین؛ میزان کمبود مواد مغذی و یا فزونی آنها ، بازدهی ذخیره تخم مرغ، تداخل ممانعت کننده ها و زمان تشکیل زرده عواملی هستند که در ایجاد ناهنجاری ها و تلفات جنینی تاثیر می گذارند.
مشکل یابی و رفع آن ( Troubleshooting ) : مشکلات عمومی
1. تخم مرغ های نابارور (بی نطفه )- علائم: تخم مرغ ها در کندلینگ روشن هستند؛ تخم مرغ های شکسته دارای صفحه ی زاینده با لکه سفید کوچک و بدون خون هستند. علل ممکنه:
1-1- خروس های نابالغ. خروس ها ممکن است نیاز به دو هفته تحریک نوری زودتر نسبت به مرغ ها داشته باشند.
1-2- خروس های با اسپرم غیر طبیعی؛ مرغ های با تخم غیر طبیعی ( صفحه زاینده ). این مشکلات اغلب در گله های مادر خیلی جوان یا خیلی پیر بوجود می آیند.
1-3- تعداد خروس خیلی کم. که منتج به جفتگیری های نامرتب می شود. تعداد خروس خیلی زیاد ، که منتج به نزاع و تداخل جنسی می شود. نسبت جنسی ( نسبت خروس به مرغ در زمان اختلاط ) 1:12 تا 1:15 برای مرغان مادر سبک و 1:10 تا 1:12 برای نژادهای سنگین پیشنهاد می شوند.
1-4- شرایط آب و هوایی سخت و نامتعادل.
1-5- گله مادر پیر. اسپایکینگ [1] خروس های جوان به گله مرغ مادر پیر اگر مشکل مروط به خروس باشد این معظل را تا حدی حل می کند.
1-6- بیماری . بیماری گله مادر اغلب با ظهور تخم مرغ های زبر ، بدشکل یا پوسته نازک خود را نشان می د هد.
1-7- وزن بدن بیش از حد، بویژه در خروس های گله مادر ( بیشتر از 4800 گرم ).
1-8- کمبود ها یا فزونی های تغذیه ای ؛ محدودیت غذایی شدید.
1-9- مشکلات پا و زانو؛ بویژه در خروس های سنگین وزن.
1-10- برخی از داروها، آفت کش ها، مواد شیمیایی، سموم یا مایکوتوکسین ها.
1-11- انگل ها مانند جرب.
1-12- فضای ناکافی کف سالن ( تراکم نامناسب ).
1-13- کاهش فراوانی جفتگیری یا عدم جفتگیری؛ که معمولا در خیلی از شرایط فوق الذکر دیده می شود. این عامل ممکن است اغلب علت مستقیم مربوط به ناباروری باشد.
1-14- برنامه نوردی نامناسب ( شدت نور یا طول دوره روشنایی ).
1-15- روش های نامناسب تلقیح مصنوعی ( در صورت استفاده از تلقیح مصنوعی ).
2. علائم: تخم مرغ ها در کندلینگ روشن هستند؛ در تخم مرغ های شکسته صفحه زاینده توسعه یافته است. تخم مرغ ها بارور و بدون خون می باشند.این حالت "بلاستودرم بدون جنین " نیز نامیده می شود. علل ممکنه:
2-1- ذخیره طولانی مدت تخم مرغ ها. مدت نگهداری تخم مرغ های قابل جوجه کشی بایستی کمتر از 7 روز باشد.
2-2- نگهداری تخم مرغ ها تحت شرایط نامناسب ( دمای خیلی بالا یا پایین، نوسان دما. دمای مناسب نگهداری تخم مرغ بایستی بین 15.6 تا 18.3 درجه سانتی گراد باشد ) .
2-3- دوددهی نادرست- دوددهی خیلی شدید یا دوددهی تخم مرغ ها ی ست شده بین 12 تا 96 ساعت پس از خواباندن تخم مرغ ها در ستر. اسپری نمودن یا غوطه ور سازی نادرست تخم مرغ ها با محلول ضدعفونی.
2-4- صدمه دیدن تخم مرغها در طی جابجایی و انتقال ناشی از تکان خوردن و شوک دمایی ( افزایش یا کاهش خیلی سریع دما ) و غیره.
2-5- بسته شدن منافذ پوسته تخم مرغ به هر دلیلی- که مانع تنفس جنین در حال رشد داخل تخم مرغ می شود.
2-6- دمای بالا در اوایل جوجه کشی.
2-7- خیلی جوان یا خیلی پیر بودن گله مادر .
2-8- وراثت، هم خونی، ناهنجاری های کروموزومی و بکرزایی (پارتنوژنسیز).
2-9- وجود بیماری ها در گله مادر.
2-10- ناتوانی در توسعه ی طبیعی یک ارگان اساسی.
2-11- دمای خیلی بالای آب برای شستشوی تخم مرغ.
2-12- آلودگی های قابل انتقال از طریق تخم مرغ به جوجه ( مانند سالمونلا).
2-13- داروها، سموم، آفت کش ها و غیره.
2-14- جمع آوری نامرتب و نادرست تخم مرغ ها از تله های تخم گذاری.
3. علائم: تخم مرغ ها در کندلینگ روشن دیده می شوند؛ تخم مرغ های شکسته دارای حلقه خونی یا جنین کوچکی هستند که پیش از سه روزگی انکوباسیون تلف شده اند؛ چشم سیاه قابل رویت نیست. علل:
3-1- ذخیره طولانی مدت تخم مرغ ها یا نگهداری تخم مرغ ها تخت شرایط دمایی نامناسب.
3-2- دوددهی نادرست- دوددهی خیلی شدید یا دوددهی تخم مرغ ها ی ست شده بین 12 تا 96 ساعت پس از خواباندن تخم مرغ ها در ستر.
3-3- دمای بالا در اوایل جوجه کشی.
3-4- دمای پایین در اوایل جوجه کشی.
3-5- صدمه دیدن تخم مرغها در طی انتقال ناشی از تکان و ارتعاش های حمل و نقل غیره.
3-6- وجود بیماری ها در گله مادر.
3-7- گله های مادر پیر.
3-8- اتفاقات مربوط به توسعه جنینی.
3-9- همخونی و ناهنجاری های کروموزومی.
3-10- کمبود های شدید تغذیه ای مانند کمبود بیوتین، ویتامین A ، مس، اسید پانتوتنیک، بور و ویتامین E .
3-11- داروها، سموم، آفت کش ها و غیره
3-12- آلودگی.
3-13- جنین های کمتر توسعه یافته در مرحله تخم؛ مانند مرحله پیش از اندودرم یا تشکیل خیلی زودآاندودرم.
4. علائم: جنین مرده؛ مرحله ی 3 تا 6 روزگی جوجه کشی؛ وجود سیستم گردش خون در کیسه زرده، جنین در سمت چپ، بدون نوک .علل:
4-1- علل قسمت 3 از 1 تا 13.
4-2- نبود تهویه، یا بسته شدن منافذ پوسته، میزان دی اکسید کربن بیشتر از 1% .
4-3- چرخش نادرست تخم مرغ در ستر ( کمتر از 1 ساعت و بیشتر از 6 ساعت یک بار ) ؛ زاویه چرخش غلط.
4-4- کمبود ویتامین ها؛ مانند ریبوفلاوین، بیوتین، اسید پانتوتنیک، ویتامین E و اسید لینولئیک ( البته این یک اسید چرب غیر اشباع با سه پیوند مضاعف می باشد).
5. علائم: جنین مرده: 7 تا 17 روزگی جوجه کشی؛ جنین دارای نوک، ناخن پا، فولیکول های پر ( 8 روزگی ) و پرها (11 روزگی) هستند. علل ممکنه:
5-1- دما، رطوبت، چرخش و تهویه نامناسب انکوباتور. رطوبت خیلی پایین باعث افزایش ناهنجاری های قوس آئورت می شود ( در 13 روزگی ).
5-2- آلودگی.
5-3- کمبود های تغذیه ای مانند کمبود بیوتین، ریبوفلاوین، نیاسین، ویتامین B12 ، پیریدوکسین، اسید پانتوتنیک، بور ، فسفر و لینولئیک اسید.
5-4- اثر ژنهای کشنده ( بیش از 30 ژن کشنده توصیف شده است).
6. علائم: جنین مرده؛ 18 روزگی به بعد جوجه کشی. علل ممکنه:
6-1- دما، رطوبت، چرخش و تهویه نامناسب ستر.
6-2- دما، رطوبت، چرخش و تهویه نامناسب هچر.
6-3- آلودگی ، بویژه آلودگی ناشی از کپک ها ( آسپرژیلوس و ... ).
6-4- دوددهی خیلی شدید یا خیلی طولانی مدت.
6-5- سرد شدن تخم مرغ در حین انتقال به هچر یا خیلی دیر انتقال دادن تخم مرغ ها به هچر.
6-6- شکسته شدن پوسته تخم مرغ ، پیش از ست کردن، در طی جوجه کشی و یا در حین انتقال.
6-7- کمبودهای تغذیه ای- ویتامین های A, D,E, B12,K,B2, B1 ، اسید پانتوتنیک، اسید فولیک، بیوتین، کلسیم ، فسفر، منگنز، سلنیوم و اسید لینولئیک.
6-8- قرار گرفتن جنین در وضعیت غیر نرمال خود.
6-9- کیفیت ضعیف پوسته.
6-10- بیماری های گله مادر.
6-11- وراثت- ژن های کشنده و ناهنجاری های کروموزومی.
6-12- باز شدن خیلی زیاد هچر در حین نوک زدن و تفریخ جوجه ها از تخم مرغ.
6-13- دوقلوزایی.
6-14 – وقوع اتفاقی در حین تکامل جنینی.
دیدگاه ها