اکثر کشاورزان و باغبانان ترجیح می دهند در مزرعه یا باغ خود از آفت کش های شیمیایی استفاده نکنند. اما وقتی آفت یا بیماری وارد مزرعه شود و گیاهان را به خطر بیندازد، چاره دیگری وجود نخواهد داشت.
یکی از موادی که به حفاظت طبیعی از سلامتی خاک و گیاهان کمک می کند، خاک دیاتومه است. این خاک، بی ضرر و طبیعی است و بلافاصله پس از اینکه به خاک اضافه شد، مؤثر واقع می شود و آفات و حشرات را از زمین و گیاهان دور نگه می دارد. اگر نحوه استفاده از خاک دیاتومه را بیاموزید و طبق اصول از آن استفاده کنید، بخش زیادی از کار شما راحت تر خواهد شد.
خاک دیاتومه یا DE، از بقایای فسیل شده جانوران آبزی تشکیل شده است. این فسیل ها پس از آسیاب شدن به شکل پودر نرم و سفیدرنگی درمی آیند. پودر خیلی دانه ریز دیاتومه ممکن است به صورت گرد و غبار دربیاید و برای انسان و حیوانات حساسیت ایجاد کند. البته پودرهای درشت تر دیاتومه، آسیبی به محیط زیست و جانوران و انسان نمی زنند و در عوض، حشرات موذی را از گیاهان و باغ دور می کنند.
در این مقاله درباره خصوصیات و مزایا و معایب خاک دیاتومه صحبت خواهیم کرد. به علاوه، به شما آموزش می دهیم که چطور از این خاک برای باغچه یا باغ خود استفاده کنید تا بتوانید به روشی طبیعی و بی ضرر، از گیاهان خود محافظت کنید!
خاک دیاتومه (Diatomaceous earth) از بقایای فسیلی جلبک های تک سلولی به نام دیاتوم بوجود آمده است. خاکهای دیاتومه با توجه به مواد تشکیل دهنده آنها، به رنگهای مختلف از سفید تا خاکستری یا زرد و قرمز دیده میشوند و در اشکال متفاوت گرد، پهن و مسطح نیز وجود دارند. فرم پهن خاک های دیاتومه سطح فعال بیشتری داشته و به همین علت توانایی حشرهکشی بالایی دارند.
خاکهای دیاتومه از دیاتوم هایی با منابع متفاوت بوجود آمدهاند. مقدار کریستال سیلیکای موجود در خاک دیاتومه نقش موثری در قدرت حشرهکشی آن ها ایفا میکند. به طور کلی خاک های دیاتومه ای که از دیاتوم های آب های دریا ها بوجود آمدهاند 2 تا 7 درصد کریستال سیلیکا دارند و خاک های دیاتومه ای که از دیاتوم های آب های شیرین (برکه، دریاچه، مرداب) ایجاد شدهاند محتوی کمتر از 1 درصد کریستال سیلیکا میباشند. فرمولاسیون های دریایی خاک دیاتومه به دلیل داشتن مقدار کریستال سیلیکا زیاد قدرت حشرهکشی بالاتری داشته و حدود 1/0 درصد وزنی از آن ها برای کنترل آفات انباری کافی است.
علاوه بر این اندازه ذرات خاکهای دیاتومه نیز در توانایی حشرهکشی آن ها موثر است. میانگین اندازه ذرات تشکیل دهنده خاک های دیاتومه در صورتی که برابر و کوچکتر از 15 میکرومتر باشد مناسب است . مقدار اکسید سیلیسیم (SiO2) موجود در خاک دیاتومه نیز در عملکرد آن موثر است. فرمولاسیون هایی که مقدار اکسید سیلیسیم آنها بیشتر از 80 درصد باشد توانایی حشره کشی بالاتری دارند. در جدول زیر ویژگی های این خاک به طور کامل بیان شده است:
معادن دیاتومیت ایران محدود می‌باشد(معدن دیاتومیت ممغان ، معدن دیاتومیت بیرجند و …). دیاتومیت استخراج شده از این معادن برای پودر شدن، به کارخانه‌های تولید دیاتومیت ارسال می‌گردند.
.jpg "معدن-خاک-دیاتومه")
خاک های دیاتومه مزایای زیادی دارند که عبارتند از:
1 - خاکهای دیاتومه روی طیف وسیعی از آفات انباری موثر هستند.
2 - عمر انبار داری خاک های دیاتومه نامحدود است و تا زمانی که سطح دانه و انبار خشک باقی بماند باعث حفاظت طولانی مدت مواد غذایی انبار شده بخصوص غلات می‌گردند .
3 - کاربرد خاک های دیاتومه راحت و آسان است.
4 - خاک های دیاتومه پایدار بوده و بر خلاف ارگانو فسفاتها، در اثر گرما تجزیه نشده و موثر باقی میمانند. بنابراین بقایای شیمیایی سمی روی مواد غذایی بر جا نمیگذارند و با مواد موجود در محیط زیست واکنش نشان نمیدهند.
5- گزارشات متعددی در رابطه با مقاومت آفات انباری به برخی نگهدارنده های غلات نظیر پیرتروئیدها، ارگانوفسفاتها، کارباماتها، هیدروکربنهای کلره، Bacillus thuringiensis (B.t) و برخی سموم تدخینی وجود دارد. در صورتی که هیچ گونه مقاومتی از گونههای انباری به خاک دیاتومه تا به حال گزارش نشده است.
6- خاکهای دیاتومه توسط سازمان حفاظت محیط زیست ایالت متحده امریکا بعنوان یک ماده امن معرفی شدهاند.
7- خاکهای دیاتومه حاوی سیلیکای بیشکل میباشند که با توجه به گزارش آژانس بین المللی تحقیقات سرطان، سیلیکای بیشکل متعلق به نسل سوم آفت کشها بوده و شواهد و مدارک کافی برای خاصیت سرطانزایی آن وجود ندارد.
8- خاکهای دیاتومه بی بو هستند.
9- خاکهای دیاتومه سمیت کم روی پستانداران دارند و برای حشرات مفید و غیر هدف کم خطر هستند.
10- خاکهای دیاتومه هیچگونه تاثیر نامطلوبی بر قدرت جوانه زنی، کیفیت، طعم، ارزش نانوایی، خاصیت آرد و سایر خصوصیات دانه ندارند و استفاده از آنها برای حفاظت غلات، بقولات و دانههای روغنی ثبت گردیده است.
11- خاکهای دیاتومه دوره کارنس نداشته و بلافاصله پس از کاربرد، دانه قابل مصرف می‌باشد.
12- خاکهای دیاتومه در آمریکا و کانادا به عنوان افزودنی غذا ثبت گردیدهاند.
13- استفاده از خاکهای دیاتومه در مقایسه با روشهای فعلی کنترل آفات انباری در انبارها مقرون به صرفه و اقتصادیتر است.
شاید بزرگترین عیب خاک دیاتومه این باشد که در صورت ورود به دهان و بینی یا چسبیدن به غشای مخاطی، حساسیت ایجاد می کند. مراقب باشید تا حیوانات و بچه ها نزدیک این خاک نشوند چون ممکن است با ورود به دستگاه تنفسی، باعث حساسیت ریه، سرفه و تنگی نفس شود. در برخی موارد نیز ممکن است موجب خارش پوست و چشم ها گردد.
مراقب باشید هنگام خرید خاک دیاتومه، حتماً از نوع دانه درشت آن استفاده کنید. خاک دیاتومه دانه ریز که تحت عنوان سیلیس کریستالی به فروش می رسد، مخصوص تصفیه آب استخر هستند و نسبت به خاک دانه درشت، مضرات بیشتری خواهند داشت. یک مشکل دیگر دیاتومه این است که حتماً باید خشک باشد تا اثر کند. پس از آبیاری یا بارش برف و باران، خاک دیاتومه مدتی اثرگذاری خود را از دست می دهد تا اینکه دوباره کاملاً خشک شود. از آنجا که دیاتومه به همه حشرات آسیب می رساند، نمی توانید جلوی صدمه دیدن حشرات مفید و گرده افشان مانند زنبورعسل یا پروانه ها را بگیرید. البته اگر مراقب باشید که خاک را فقط در محل رفت و آمد حشرات موذی بریزید می توانید از حشرات مفید حفاظت کنید. حشرات گرده افشان اکثراً روی گل ها و برگ های گیاه می نشینند، بنابراین سعی کنید خاک را روی گل و برگ گیاهان نریزید.
کابردهای خاک دیاتومه طیف وسیعی را از مکمل های بهداشتی تا مراقبت از حیوانات را در بر می گیرد. استفاده از این خاک یکی از راه کارهای موثر در دفع ساس، سوسک، کنه، حشرات، انگل ها و ویروس ها می باشد به نحوی که زمانی که با سطح این موجودات تماس پیدا میکند به بدن آنها چسبیده و باعث خشک شدن و در نتیجه از بین بردن آنها می گردد.
تیمار کل ماده غذایی با خاک دیاتومه: در مواردی که میزان ماده غذایی انبار گردیده محدود می باشد از ابزار دستی جهت مخلوط کردن خاک دیاتومه با توده استفاده می گردد. و در مواردی که میزان ماده غذایی زیاد باشد به علت جلوگیری از مصرف بالای آن از دو روش ذیل استفاده می گردد:
تیمار سطح رویی ماده غذایی: به میزان 100 گرم بر متر مربع بر روی مواد غذایی ریخته می شود.
تیمار عمق بالایی ماده غذایی: به طور استاندارد فرومولاسیون این خاک جهت تیمار کردن 30 سانتی متر عمق بالایی مواد غذایی به کاربرده می شود.
با استفاده از دوروش فوق استفاده از این خاک در انبار ها به نحو چشمگیری کاهش می یابد و مقرون به صرفه خواهد گردید، همچنین استفاده از آن تاثیر نامطلوبی بر خواص فیزیکی دانه نخواهد گذاشت.
با توجه به مصرف بالای این خاک در روش اسپری به نسبت گردپاشی، گردپاشی آن عملکرد مناسب تر و مقرون به صرفه ای را در کنترل آفات، دفع ساس و حشرات از خود بر جای می گذارد به نحوی که این تفاوت به میزانی می باشد که در فرومولاسیون آن به صورت گرد به میزان 2 گرم بر مترمربع مورد استفاده قرار می گیرد در حالی که در روش به صورت اسپری به میزان 6 گرم بر مترمربع می باشد.
قیمت فروش خاک دیاتومیت در بازار متغیر و متفاوت است. هرچه آنالیز دیاتومیت یک معدن خالص‌تر باشد، قیمت خاک دیاتومیت هم بالاتر خواهد رفت. به عنوان مثال قیمت کلوخه در معادن دیاتومیت بیرجند با قیمت دیاتومیت معادن تبریز متفاوت است. همچنین قیمت دیاتومیت عمده با موارد خرید در مقادیر کم (دیاتومیت خرده) متفاوت هست.
سایت هایی مانند دیجی کالا بیشتر کالاهای عمومی را موجود میکنند و محصولات کشاورزی تخصصی مثل خاک دیاتومه را پوشش نمیدهند. برای خرید خاک دیاتومه اصل و با کیفیت باید به سایت های تخصصی فروش محصولات کشاورزی مانند سایت بازار بزرگ کشاورزی مراجعه کنید.
برای خرید خاک دیاتومه با کیفیت و اطلاع دقیق از قیمت ان، میتوانید به سایت های تخصصی محصولات کشاورزی مانند سایت بازار بزرگ کشاورزی مراجعه و بهترین محصول با کمترین قیمت را خریداری کنید.
یکی از موادی که به حفاظت طبیعی از سلامتی خاک و گیاهان کمک می کند، خاک دیاتومه است. این خاک، بی ضرر و طبیعی است و بلافاصله پس از اینکه به خاک اضافه شد، مؤثر واقع می شود و آفات و حشرات را از زمین و گیاهان دور نگه می دارد. اگر نحوه استفاده از خاک دیاتومه را بیاموزید و طبق اصول از آن استفاده کنید، بخش زیادی از کار شما راحت تر خواهد شد.
خاک دیاتومه یا DE، از بقایای فسیل شده جانوران آبزی تشکیل شده است. این فسیل ها پس از آسیاب شدن به شکل پودر نرم و سفیدرنگی درمی آیند. پودر خیلی دانه ریز دیاتومه ممکن است به صورت گرد و غبار دربیاید و برای انسان و حیوانات حساسیت ایجاد کند. البته پودرهای درشت تر دیاتومه، آسیبی به محیط زیست و جانوران و انسان نمی زنند و در عوض، حشرات موذی را از گیاهان و باغ دور می کنند.
در این مقاله درباره خصوصیات و مزایا و معایب خاک دیاتومه صحبت خواهیم کرد. به علاوه، به شما آموزش می دهیم که چطور از این خاک برای باغچه یا باغ خود استفاده کنید تا بتوانید به روشی طبیعی و بی ضرر، از گیاهان خود محافظت کنید!
خاک دیاتومه
خاک دیاتومه (Diatomaceous earth) از بقایای فسیلی جلبک های تک سلولی به نام دیاتوم بوجود آمده است. خاکهای دیاتومه با توجه به مواد تشکیل دهنده آنها، به رنگهای مختلف از سفید تا خاکستری یا زرد و قرمز دیده میشوند و در اشکال متفاوت گرد، پهن و مسطح نیز وجود دارند. فرم پهن خاک های دیاتومه سطح فعال بیشتری داشته و به همین علت توانایی حشرهکشی بالایی دارند.
خاکهای دیاتومه از دیاتوم هایی با منابع متفاوت بوجود آمدهاند. مقدار کریستال سیلیکای موجود در خاک دیاتومه نقش موثری در قدرت حشرهکشی آن ها ایفا میکند. به طور کلی خاک های دیاتومه ای که از دیاتوم های آب های دریا ها بوجود آمدهاند 2 تا 7 درصد کریستال سیلیکا دارند و خاک های دیاتومه ای که از دیاتوم های آب های شیرین (برکه، دریاچه، مرداب) ایجاد شدهاند محتوی کمتر از 1 درصد کریستال سیلیکا میباشند. فرمولاسیون های دریایی خاک دیاتومه به دلیل داشتن مقدار کریستال سیلیکا زیاد قدرت حشرهکشی بالاتری داشته و حدود 1/0 درصد وزنی از آن ها برای کنترل آفات انباری کافی است.
علاوه بر این اندازه ذرات خاکهای دیاتومه نیز در توانایی حشرهکشی آن ها موثر است. میانگین اندازه ذرات تشکیل دهنده خاک های دیاتومه در صورتی که برابر و کوچکتر از 15 میکرومتر باشد مناسب است . مقدار اکسید سیلیسیم (SiO2) موجود در خاک دیاتومه نیز در عملکرد آن موثر است. فرمولاسیون هایی که مقدار اکسید سیلیسیم آنها بیشتر از 80 درصد باشد توانایی حشره کشی بالاتری دارند. در جدول زیر ویژگی های این خاک به طور کامل بیان شده است:
| نام خاک به انگلیسی | Diatomaceous earth |
| نام های دیگر خاک | سیلیس آمورف، دیاتومیت، کیزلگور، کیزلگوهر |
| cas no | 91053-39-3 |
| فرمول مولکولی | Sio2 |
| شکل ظاهری | پودری سفید و کرم رنگ |
| کاربرد | فیلتراسیون، پر کننده |
| گرید | غذایی، دارویی، صنعتی |
| مش | 200 تا 3000 |
| تولید کننده | چین، هادسون کانادا |
| ذخیره سازی در دمای | در انبار خشک و دارای تهویه نگهداری می شود. |
معدن خاک دیاتومه در ایران
معادن دیاتومیت ایران محدود می‌باشد(معدن دیاتومیت ممغان ، معدن دیاتومیت بیرجند و …). دیاتومیت استخراج شده از این معادن برای پودر شدن، به کارخانه‌های تولید دیاتومیت ارسال می‌گردند.
مزایای خاک دیاتومه
خاک های دیاتومه مزایای زیادی دارند که عبارتند از:
1 - خاکهای دیاتومه روی طیف وسیعی از آفات انباری موثر هستند.
2 - عمر انبار داری خاک های دیاتومه نامحدود است و تا زمانی که سطح دانه و انبار خشک باقی بماند باعث حفاظت طولانی مدت مواد غذایی انبار شده بخصوص غلات می‌گردند .
3 - کاربرد خاک های دیاتومه راحت و آسان است.
4 - خاک های دیاتومه پایدار بوده و بر خلاف ارگانو فسفاتها، در اثر گرما تجزیه نشده و موثر باقی میمانند. بنابراین بقایای شیمیایی سمی روی مواد غذایی بر جا نمیگذارند و با مواد موجود در محیط زیست واکنش نشان نمیدهند.
5- گزارشات متعددی در رابطه با مقاومت آفات انباری به برخی نگهدارنده های غلات نظیر پیرتروئیدها، ارگانوفسفاتها، کارباماتها، هیدروکربنهای کلره، Bacillus thuringiensis (B.t) و برخی سموم تدخینی وجود دارد. در صورتی که هیچ گونه مقاومتی از گونههای انباری به خاک دیاتومه تا به حال گزارش نشده است.
6- خاکهای دیاتومه توسط سازمان حفاظت محیط زیست ایالت متحده امریکا بعنوان یک ماده امن معرفی شدهاند.
7- خاکهای دیاتومه حاوی سیلیکای بیشکل میباشند که با توجه به گزارش آژانس بین المللی تحقیقات سرطان، سیلیکای بیشکل متعلق به نسل سوم آفت کشها بوده و شواهد و مدارک کافی برای خاصیت سرطانزایی آن وجود ندارد.
8- خاکهای دیاتومه بی بو هستند.
9- خاکهای دیاتومه سمیت کم روی پستانداران دارند و برای حشرات مفید و غیر هدف کم خطر هستند.
10- خاکهای دیاتومه هیچگونه تاثیر نامطلوبی بر قدرت جوانه زنی، کیفیت، طعم، ارزش نانوایی، خاصیت آرد و سایر خصوصیات دانه ندارند و استفاده از آنها برای حفاظت غلات، بقولات و دانههای روغنی ثبت گردیده است.
11- خاکهای دیاتومه دوره کارنس نداشته و بلافاصله پس از کاربرد، دانه قابل مصرف می‌باشد.
12- خاکهای دیاتومه در آمریکا و کانادا به عنوان افزودنی غذا ثبت گردیدهاند.
13- استفاده از خاکهای دیاتومه در مقایسه با روشهای فعلی کنترل آفات انباری در انبارها مقرون به صرفه و اقتصادیتر است.
مضرات خاک دیاتومه
شاید بزرگترین عیب خاک دیاتومه این باشد که در صورت ورود به دهان و بینی یا چسبیدن به غشای مخاطی، حساسیت ایجاد می کند. مراقب باشید تا حیوانات و بچه ها نزدیک این خاک نشوند چون ممکن است با ورود به دستگاه تنفسی، باعث حساسیت ریه، سرفه و تنگی نفس شود. در برخی موارد نیز ممکن است موجب خارش پوست و چشم ها گردد.
مراقب باشید هنگام خرید خاک دیاتومه، حتماً از نوع دانه درشت آن استفاده کنید. خاک دیاتومه دانه ریز که تحت عنوان سیلیس کریستالی به فروش می رسد، مخصوص تصفیه آب استخر هستند و نسبت به خاک دانه درشت، مضرات بیشتری خواهند داشت. یک مشکل دیگر دیاتومه این است که حتماً باید خشک باشد تا اثر کند. پس از آبیاری یا بارش برف و باران، خاک دیاتومه مدتی اثرگذاری خود را از دست می دهد تا اینکه دوباره کاملاً خشک شود. از آنجا که دیاتومه به همه حشرات آسیب می رساند، نمی توانید جلوی صدمه دیدن حشرات مفید و گرده افشان مانند زنبورعسل یا پروانه ها را بگیرید. البته اگر مراقب باشید که خاک را فقط در محل رفت و آمد حشرات موذی بریزید می توانید از حشرات مفید حفاظت کنید. حشرات گرده افشان اکثراً روی گل ها و برگ های گیاه می نشینند، بنابراین سعی کنید خاک را روی گل و برگ گیاهان نریزید.
خاک دیاتومه برای ساس
کابردهای خاک دیاتومه طیف وسیعی را از مکمل های بهداشتی تا مراقبت از حیوانات را در بر می گیرد. استفاده از این خاک یکی از راه کارهای موثر در دفع ساس، سوسک، کنه، حشرات، انگل ها و ویروس ها می باشد به نحوی که زمانی که با سطح این موجودات تماس پیدا میکند به بدن آنها چسبیده و باعث خشک شدن و در نتیجه از بین بردن آنها می گردد.
خاک دیاتومه در دفع ساس و حشرات به دو نحوه زیر مورد استفاده می گردد:
- تیمار مواد غذایی با خاک دیاتومه در زمان انبار
تیمار کل ماده غذایی با خاک دیاتومه: در مواردی که میزان ماده غذایی انبار گردیده محدود می باشد از ابزار دستی جهت مخلوط کردن خاک دیاتومه با توده استفاده می گردد. و در مواردی که میزان ماده غذایی زیاد باشد به علت جلوگیری از مصرف بالای آن از دو روش ذیل استفاده می گردد:
تیمار سطح رویی ماده غذایی: به میزان 100 گرم بر متر مربع بر روی مواد غذایی ریخته می شود.
تیمار عمق بالایی ماده غذایی: به طور استاندارد فرومولاسیون این خاک جهت تیمار کردن 30 سانتی متر عمق بالایی مواد غذایی به کاربرده می شود.
با استفاده از دوروش فوق استفاده از این خاک در انبار ها به نحو چشمگیری کاهش می یابد و مقرون به صرفه خواهد گردید، همچنین استفاده از آن تاثیر نامطلوبی بر خواص فیزیکی دانه نخواهد گذاشت.
- تیمار مواد غذایی با خاک دیاتومه قبل از انبار
گرد دیاتومه
با توجه به مصرف بالای این خاک در روش اسپری به نسبت گردپاشی، گردپاشی آن عملکرد مناسب تر و مقرون به صرفه ای را در کنترل آفات، دفع ساس و حشرات از خود بر جای می گذارد به نحوی که این تفاوت به میزانی می باشد که در فرومولاسیون آن به صورت گرد به میزان 2 گرم بر مترمربع مورد استفاده قرار می گیرد در حالی که در روش به صورت اسپری به میزان 6 گرم بر مترمربع می باشد.
قیمت خاک دیاتومه
قیمت فروش خاک دیاتومیت در بازار متغیر و متفاوت است. هرچه آنالیز دیاتومیت یک معدن خالص‌تر باشد، قیمت خاک دیاتومیت هم بالاتر خواهد رفت. به عنوان مثال قیمت کلوخه در معادن دیاتومیت بیرجند با قیمت دیاتومیت معادن تبریز متفاوت است. همچنین قیمت دیاتومیت عمده با موارد خرید در مقادیر کم (دیاتومیت خرده) متفاوت هست.
خاک دیاتومه دیجی کالا
سایت هایی مانند دیجی کالا بیشتر کالاهای عمومی را موجود میکنند و محصولات کشاورزی تخصصی مثل خاک دیاتومه را پوشش نمیدهند. برای خرید خاک دیاتومه اصل و با کیفیت باید به سایت های تخصصی فروش محصولات کشاورزی مانند سایت بازار بزرگ کشاورزی مراجعه کنید.
خاک دیاتومه از کجا بخرم؟
برای خرید خاک دیاتومه با کیفیت و اطلاع دقیق از قیمت ان، میتوانید به سایت های تخصصی محصولات کشاورزی مانند سایت بازار بزرگ کشاورزی مراجعه و بهترین محصول با کمترین قیمت را خریداری کنید.
دیدگاه ها