میزان جوجه درآوری، وزن جوجه های تولید شده ، رشد و ماندگاری آنها با اولین تخم مرغهایی که توسط مرغهای جوان گذارده می شود کم است. وزن جوجه های تولید شده بطور معمول بین62 تا 76 % وزن اولیه تخم مرغ است و رابطه شدیداً مثبتی بین وزن تخم مرغ و وزن جوجه های هچ شده وجود دارد.
جدول 1- ترکیب تخم مرغ 60) گرم(
تخم مرغ کامل
دیده شده است که هر یک گرم تغییر وزن تخم مرغ منجر به تغییری معادل با 2 تا 13 گرم در وزن جوجه گوشتی در سن 6 تا 8 هفتگی خواهد شد. این تأثیر در تخم مرغهایی که از مرغهای جوان تولید می شود بسیار زیادتر است تا مادرهای مسن .بنابراین بنظر می رسد که جور کردن تخم مرغها قبل از خواباندن در دستگاه از لحاظ تأثیر و بهتر شدن یکنواختی رشد جوجه های گوشتی یا پولت ها مزایایی داشته باشد.
تأثیر تغذیه مادرها برای بسیاری از محققین به اثبات رسیده است. بنابراین مرغهای مادر باید از جیره هایی تغذیه شوند که دارای کلیه مواد مغذی مورد نیاز برای رشد جنین باشد.
پروتئین
هرچند اطلاع از تأثیر پروتئین خام و اسیدآمینه ها روی میزان جوجه در آوری مشکل است ، چندین بررسی نشان داده که کمبودهای غذایی باعث تقلیل در سایز تخم مرغ و تولید آن می گردد درمواردی که میزان کمبود در حد مرزی است فقط تقلیل در سایز تخم مرغ مشاهده شده ولی در کمبودهای شدید، تولید تخم مرغ ممکن است بطور کلی قطع شود. لازم است اسیدآمینه های ضروری به اندازه های کافی در تخم مرغ وجود داشته باشد تا جنین در تخم مرغ کاملاً بتواند رشد کند. بنابراین کمبودهای اسیدآمینه ای در تخم مرغ برای رشد جنین و دوران بعدی رشد جوجه بعد از تولد مضر می باشد.
کربوهیدرات ها
به جز مطالب عمومی درباره تأثیر غذایی انرژی دلایل کمی درباره اثرات دریافت انرژی توسط مادرها از لحاظ رشد جنین یا میزان جوجه در آوری در دست می باشد. با سیستم های منظم تغذیه مادرهای گوشتی تعادل بین دریافت پروتئین و انرژی تأثیر مشخصی در جوجه در آوری داشته باشد. وقتی دریافت پروتئین و انرژی بالا باشد میزان جوجه در آوری کاهش می یابد. این امر مخصوصاً در هنگامی که تولید تخم مرغ بال است دریافت انرژی پایین است قابل توجه می باشد.
لیپیدها
چربی در زرده منبع اصلی انرژی برای رشد و نمو جنین بوده بین 84 تا 96 % ماده اکسیدشدنی را تشکیل می دهد. برای تولید جوجه های سالم و زنده ماندنی وجود برخی از اسیدهای چرب اشباع نشده مثل اسیدلینولئیک و آراشیدونیک در جیره مرغهای مادر ضرورت دارد. کمبود غذایی اسید لینولئیک با تقلیل تولید تخم مرغ همراه بوده و کمبود مقدار چربی در زرده با افزایش تلفات جنین در تخم مرغ منجر می گردد.
در کمبود شدید اسید لینولئیک و آراشیدونیک که قابل تشخیص در زرده نیست میزان جوجه در آوری به صفر می رسد. با ایجاد تغییرات در جیره غذایی، تأثیر گذاردن برمقدار پروتئین- چربی یا کربوهیدرات تخم مرغ مشکل است ولی حساس ترین ماده مغذی در تغییرات جره غذایی عبارتند از ویتامین ها و مواد معدنی کم مقدار.
ویتامین ها
بیشترین تلفات مشخص جنین بستگی به وجود عیب و نقص های غذایی دارد. بخش عمده ای تلفات جنین که معمولاً در هچ های عادی مشاهده می شود، در 2 تا 4 روز اولیه خواباندن تخم مرغها و بعد از آن در طول روزهای 18 تا 21 جوجه کشی و درست قبل از زمان جوجه در آوری می باشد. معمولاً فقط تعداد درصد کمی از کل تلفات جنین در هفته دوم( 8 تا 14 روزگی)نیز دیده می شود. اینحالت در مقایسه با میزان رشد جوجه ها مشخصه حساس تری از ناکافی بودن جیره غذایی مرغهای مادر را نشان می دهد.
ویتامین A برای تولید تخم مرغهای مناسب، نطفه داری و جوجه در آوری بهتر ضروری می باشد. کمبود ویتامین D منجر به افت قدرت جوجه در آوری گردیده و اگر مقدار ویتامین D اصلاً در جیره وجود نداشته باشد موجب خسارات اقتصادی می شود.
ویتامین E که بنام عامل عقیمی خوانده می شود نقش مشخصی در تولید مثل داشته و برای جوجه در آوری ضرورت فراوان دارد. در مورد ویتامین های گروه B کمپلکس روابط بینابینی مشخص بین ریبوفلاوین و غذا و تولید جوجه های سالم و سرزنده وجود دارد.
روابط مشابهی بین دریافت غذایی ویتامین ها و میزان جوجه درآوری و سلامت جوجه های تولیدی در مورد اسید پانتوتنیک – اسید نیکوتینیک – پیریدوکسین- اسید فولیک و بیوتین مشاهده شده است.
جدول 1- ترکیب تخم مرغ 60) گرم(
تخم مرغ کامل
| اجزا | وزن | درصد | آب | چربی | پروتئین | کربوهیدرات | مواد معدنی |
| زرده | 20 گرم | 3.33 | 50.0 | 33.0 | 17.0 | - | - |
| سفیده | 34 گرم | 56.7 | 88.2 | - | 10.3 | - | - |
| پوسته | 6 گرم | 10.0 | - | - | 8.3 | - | 91.7 |
| تخم مرغ کامل | 60 گرم | - | 66.7 | 11.7 | 11.7 | 0.7 | 9.2 |
دیده شده است که هر یک گرم تغییر وزن تخم مرغ منجر به تغییری معادل با 2 تا 13 گرم در وزن جوجه گوشتی در سن 6 تا 8 هفتگی خواهد شد. این تأثیر در تخم مرغهایی که از مرغهای جوان تولید می شود بسیار زیادتر است تا مادرهای مسن .بنابراین بنظر می رسد که جور کردن تخم مرغها قبل از خواباندن در دستگاه از لحاظ تأثیر و بهتر شدن یکنواختی رشد جوجه های گوشتی یا پولت ها مزایایی داشته باشد.
تأثیر تغذیه مادرها برای بسیاری از محققین به اثبات رسیده است. بنابراین مرغهای مادر باید از جیره هایی تغذیه شوند که دارای کلیه مواد مغذی مورد نیاز برای رشد جنین باشد.
پروتئین
هرچند اطلاع از تأثیر پروتئین خام و اسیدآمینه ها روی میزان جوجه در آوری مشکل است ، چندین بررسی نشان داده که کمبودهای غذایی باعث تقلیل در سایز تخم مرغ و تولید آن می گردد درمواردی که میزان کمبود در حد مرزی است فقط تقلیل در سایز تخم مرغ مشاهده شده ولی در کمبودهای شدید، تولید تخم مرغ ممکن است بطور کلی قطع شود. لازم است اسیدآمینه های ضروری به اندازه های کافی در تخم مرغ وجود داشته باشد تا جنین در تخم مرغ کاملاً بتواند رشد کند. بنابراین کمبودهای اسیدآمینه ای در تخم مرغ برای رشد جنین و دوران بعدی رشد جوجه بعد از تولد مضر می باشد.
کربوهیدرات ها
به جز مطالب عمومی درباره تأثیر غذایی انرژی دلایل کمی درباره اثرات دریافت انرژی توسط مادرها از لحاظ رشد جنین یا میزان جوجه در آوری در دست می باشد. با سیستم های منظم تغذیه مادرهای گوشتی تعادل بین دریافت پروتئین و انرژی تأثیر مشخصی در جوجه در آوری داشته باشد. وقتی دریافت پروتئین و انرژی بالا باشد میزان جوجه در آوری کاهش می یابد. این امر مخصوصاً در هنگامی که تولید تخم مرغ بال است دریافت انرژی پایین است قابل توجه می باشد.
لیپیدها
چربی در زرده منبع اصلی انرژی برای رشد و نمو جنین بوده بین 84 تا 96 % ماده اکسیدشدنی را تشکیل می دهد. برای تولید جوجه های سالم و زنده ماندنی وجود برخی از اسیدهای چرب اشباع نشده مثل اسیدلینولئیک و آراشیدونیک در جیره مرغهای مادر ضرورت دارد. کمبود غذایی اسید لینولئیک با تقلیل تولید تخم مرغ همراه بوده و کمبود مقدار چربی در زرده با افزایش تلفات جنین در تخم مرغ منجر می گردد.
در کمبود شدید اسید لینولئیک و آراشیدونیک که قابل تشخیص در زرده نیست میزان جوجه در آوری به صفر می رسد. با ایجاد تغییرات در جیره غذایی، تأثیر گذاردن برمقدار پروتئین- چربی یا کربوهیدرات تخم مرغ مشکل است ولی حساس ترین ماده مغذی در تغییرات جره غذایی عبارتند از ویتامین ها و مواد معدنی کم مقدار.
ویتامین ها
بیشترین تلفات مشخص جنین بستگی به وجود عیب و نقص های غذایی دارد. بخش عمده ای تلفات جنین که معمولاً در هچ های عادی مشاهده می شود، در 2 تا 4 روز اولیه خواباندن تخم مرغها و بعد از آن در طول روزهای 18 تا 21 جوجه کشی و درست قبل از زمان جوجه در آوری می باشد. معمولاً فقط تعداد درصد کمی از کل تلفات جنین در هفته دوم( 8 تا 14 روزگی)نیز دیده می شود. اینحالت در مقایسه با میزان رشد جوجه ها مشخصه حساس تری از ناکافی بودن جیره غذایی مرغهای مادر را نشان می دهد.
ویتامین A برای تولید تخم مرغهای مناسب، نطفه داری و جوجه در آوری بهتر ضروری می باشد. کمبود ویتامین D منجر به افت قدرت جوجه در آوری گردیده و اگر مقدار ویتامین D اصلاً در جیره وجود نداشته باشد موجب خسارات اقتصادی می شود.
ویتامین E که بنام عامل عقیمی خوانده می شود نقش مشخصی در تولید مثل داشته و برای جوجه در آوری ضرورت فراوان دارد. در مورد ویتامین های گروه B کمپلکس روابط بینابینی مشخص بین ریبوفلاوین و غذا و تولید جوجه های سالم و سرزنده وجود دارد.
روابط مشابهی بین دریافت غذایی ویتامین ها و میزان جوجه درآوری و سلامت جوجه های تولیدی در مورد اسید پانتوتنیک – اسید نیکوتینیک – پیریدوکسین- اسید فولیک و بیوتین مشاهده شده است.
دیدگاه ها