هرساله بخش بزرگی از درآمد کشور صرف سرمایه گذاری در طرح های عمرانی و ملی و شبکه ها ی آبیاری و زهکشی می شود این درحالی است که فقط بر روی منابع ذخیره آب (سدها)، ایستگاه های پمپاژ، شبکه های اصلی 1و 2 و سد های تنظیمی از طرف دولت اعمال مدیریت می شود و کانا ل های آبیاری و زهکشی درجه 3و 4 فاقد متولی بوده و عمدتاً عمر مفید آنها تقلیل می یابد و در حال تخریب می باشند و بعضاً تخریب شد ه اند.
بعلاوه بی دقتی در مراحل طراحی، نظارت، اجرا و ساخت شبکه، عدم نظارت صحیح بر نحوه توزیع آب، نداشتن دستورالعمل خاصی برای فعالی ت های مربوط به بهر ه برداری و نگهداری، کمبود آب در زمان آبیاری و نداشتن برنامه آبیاری در زمان خشک سالی و ... از جمله مهمترین مشکلاتی است که تقریباً در تمامی شبکه های آبیاری و زهکشی کشور وجود دارد . در این مقاله مشکلات بهره برداری و نگهداری از شبکه های آبیاری و زهکشی کشور که از طریق مراجعه به چند شبک ه آبیاری و زهکشی مانند مغان، ورامین، زرینه رود و...، مدیریت منابع آب ایران و مجموعه مقالات و همایش های موجود دراین زمین ه جمع آوری و بصورت کامل تشریح شده است و در جهت رفع و تعدیل این مشکلات راهکارهایی به شرح زیر ارائه شده است:
-1 تهیه دستورالعم لهای مناسب بهره برداری و نگهداری از تاٌسیسات مربوطه.
-2 مشارکت بهره برداران در تصمیم سازی، مطالعه، اجرا و بهره برداری پروژه های تامین، انتقال، تقسیم و توزیع آب در مرحله اول است.
-3 انجام مطالعات اجتماعی در راستای ایجاد تشکل حقوقی مورد نظر بهر ه برداران.
-4 ایجاد واحد بهره برداری و نگهداری از سازه ها آب و آبیاری درون اینگونه تشک لها.
-5 انتقال مالکیت و مدیریت بهر هبرداری و نگهداری از سازه های آب و آبیاری به اینگونه تشکل ها.
-6 تعیین روند وصول و هزینه کرد آب بهاء و یا هزینه های بهره برداری و نگهداری جمع آوری شده از بهره برداران.
7 ارزیابی و پایش دور های عملکرد تشکل ها.
-8 تهیه برنامه های دوره ای آموزش بهره برداران و دست اندرکاران دولتی.
-9 نظارت عالی دستگا ههای مسئول هر بخش بر عملکرد بهره برداران آب.
-10 سرعت بخشیدن به نصب ابزارهای مناسب انداز هگیری و تحویل حجمی آب.
-11 تدوین آئی ننامه مصرف بهینه آب و تعیین سرفصل اعتباری برای اجرائی نمودن آن.
و ... و با تعدیل یا رفع این مشکلات نتایج مورد انتظار زیر حاصل میشود:
-1 ساماندهی نظام بهره برداری آب تقریباً 9 میلیون هکتار اراضی آبی.
. 2 میلیون هکتار شبکه های آبیاری درجه 1و 2 / -2 مدیریت بهر هبرداری و نگهداری 2
-3 اعمال مدیریت بهر ه برداری و نگهداری حدود 700 هزار هکتار شبکه 3و 4 توسط بهره برداران در قالب تشکل های مربوطه
-4 ایجاد اشتغال حدود 4200 شغل مستقیم در تقریباً 9 میلیون هکتار از اراضی آبی کشور و حدود 1000 شغل غیرمستقیم در رابطه با این امر.
-5 تحویل حجمی 86 میلی ارد مترمکعب آب مصرفی در بخش کشاورزی در زمان و مکان مورد نیاز و تعیین نرخ آن براساس حجم آب مصرفی.
ادامه مطلب
بعلاوه بی دقتی در مراحل طراحی، نظارت، اجرا و ساخت شبکه، عدم نظارت صحیح بر نحوه توزیع آب، نداشتن دستورالعمل خاصی برای فعالی ت های مربوط به بهر ه برداری و نگهداری، کمبود آب در زمان آبیاری و نداشتن برنامه آبیاری در زمان خشک سالی و ... از جمله مهمترین مشکلاتی است که تقریباً در تمامی شبکه های آبیاری و زهکشی کشور وجود دارد . در این مقاله مشکلات بهره برداری و نگهداری از شبکه های آبیاری و زهکشی کشور که از طریق مراجعه به چند شبک ه آبیاری و زهکشی مانند مغان، ورامین، زرینه رود و...، مدیریت منابع آب ایران و مجموعه مقالات و همایش های موجود دراین زمین ه جمع آوری و بصورت کامل تشریح شده است و در جهت رفع و تعدیل این مشکلات راهکارهایی به شرح زیر ارائه شده است:
-1 تهیه دستورالعم لهای مناسب بهره برداری و نگهداری از تاٌسیسات مربوطه.
-2 مشارکت بهره برداران در تصمیم سازی، مطالعه، اجرا و بهره برداری پروژه های تامین، انتقال، تقسیم و توزیع آب در مرحله اول است.
-3 انجام مطالعات اجتماعی در راستای ایجاد تشکل حقوقی مورد نظر بهر ه برداران.
-4 ایجاد واحد بهره برداری و نگهداری از سازه ها آب و آبیاری درون اینگونه تشک لها.
-5 انتقال مالکیت و مدیریت بهر هبرداری و نگهداری از سازه های آب و آبیاری به اینگونه تشکل ها.
-6 تعیین روند وصول و هزینه کرد آب بهاء و یا هزینه های بهره برداری و نگهداری جمع آوری شده از بهره برداران.
7 ارزیابی و پایش دور های عملکرد تشکل ها.
-8 تهیه برنامه های دوره ای آموزش بهره برداران و دست اندرکاران دولتی.
-9 نظارت عالی دستگا ههای مسئول هر بخش بر عملکرد بهره برداران آب.
-10 سرعت بخشیدن به نصب ابزارهای مناسب انداز هگیری و تحویل حجمی آب.
-11 تدوین آئی ننامه مصرف بهینه آب و تعیین سرفصل اعتباری برای اجرائی نمودن آن.
و ... و با تعدیل یا رفع این مشکلات نتایج مورد انتظار زیر حاصل میشود:
-1 ساماندهی نظام بهره برداری آب تقریباً 9 میلیون هکتار اراضی آبی.
. 2 میلیون هکتار شبکه های آبیاری درجه 1و 2 / -2 مدیریت بهر هبرداری و نگهداری 2
-3 اعمال مدیریت بهر ه برداری و نگهداری حدود 700 هزار هکتار شبکه 3و 4 توسط بهره برداران در قالب تشکل های مربوطه
-4 ایجاد اشتغال حدود 4200 شغل مستقیم در تقریباً 9 میلیون هکتار از اراضی آبی کشور و حدود 1000 شغل غیرمستقیم در رابطه با این امر.
-5 تحویل حجمی 86 میلی ارد مترمکعب آب مصرفی در بخش کشاورزی در زمان و مکان مورد نیاز و تعیین نرخ آن براساس حجم آب مصرفی.
ادامه مطلب
دیدگاه ها